افزايش انتقادها به فروش تسليحات فرانسه به عربستان

به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صدا و سيما، اقدام فرانسه در فروش تسليحات به عربستان سعودي که به ارتکاب جنايات جنگي در کشور جنگ‌زده يمن متهم شده، با ابراز نگراني، انتقادات و اعتراضات گسترده سازمانهاي غيردولتي بين المللي و افکار عمومي روبرو شده است و تلاشهاي فرانسه که سومين صادر کننده تسليحات در جهان محسوب مي شود براي کم‌اهميت جلوه دادن اين نگرانيها بي‌اثر بوده است.
ده سازمان غيردولتي بشردوستانه و مدافع حقوق بشر ضمن تاکيد بر ضرورت توقف هر چه سريع‌تر حمله به غيرنظاميان و برداشته شدن تمامي موانع موجود در مسير ارسال کمکهاي بشردوستانه به يمن، اعلام کردند: امانوئل مکرون بايد يمن را در بطن مذاکرات خود با محمد بن سلمان وليعهد عربستان که قرار است به زودي به پاريس سفر کند، قرار دهد. 
حاکميت دولت يمن سپتامبر سال دو هزار و چهارده زماني دچار فروپاشي شد که گروههاي انقلابي اين کشور وارد صنعا شدند و کنترل آن را به دست گرفتند. شش ماه بعد در مارس سال دو هزار و پانزده ائتلافي از کشورهاي عرب به سرکردگي عربستان سعودي براي حمايت از دولت مستعفي يمن مداخله نظامي خود را در اين کشور آغاز کرد اما اين ائتلاف به رغم به بارآوردن تلفات زياد در ميان غيرنظاميان يمني که اعتراضات شديدي را نيز در جامعه بين المللي برانگيخته، موفق نشده است حاکميت دولت مستعفي يمن را در استانهاي آزاد شده برقرار کند.
مناقشه مسلحانه يمن از سال دو هزار و پانزده تا کنون نزديک به ده هزار کشته بر جا گذاشته است که بسياري از آنها غيرنظامي بوده اند. وخامت اوضاع انساني يمن به حدي است که حتي سازمان ملل متحد بحران اين کشور را بدترين بحران انساني در جهان توصيف کرده است.
بنديکت ژانرو مدير دفتر سازمان ديده بان حقوق بشر در فرانسه اعلام کرد: رياض سردمدار ائتلافي است که تا کنون هزاران غيرنظامي را در يمن کشته و حملات بسيار زيادي به اين کشور انجام داده که بسياري از آنها را بايد جنايت جنگي قلمداد کرد. فرانسه در صورت ادامه فروش تسليحات به عربستان سعودي به شريک اين کشور در نقض آشکار حقوق بين المللي تبديل خواهد شد و به سران عربستان سعودي اين پيام را خواهد داد که به رغم ارتکاب اين جنايات، از چنگ قانون و عدالت در امان خواهند بود. 
گر چه فرانسه در رسانه هاي عمومي از خسارات و تلفاتي که حملات ائتلاف عربستان سعودي به يمن به بار مي آورد، ابراز تاثر مي کند اما همچنان يکي از اصلي ترين تامين کنندگان تسليحات عربستان سعودي و امارات عربي متحده است. عربستان در حال حاضر به يک بازار بزرگ تسليحات تبديل شده است که پاريس، واشنگتن، لندن و بسياري از پايتخت هاي مهم غربي براي به دست گرفتن سهم بيشتري از آن با يکديگر رقابت مي کنند. طبق اعلام موسسه تحقيقاتي سيپري سوئد، فروش تسليحات به خاورميانه در ده سال گذشته دو برابر شده و در حال حاضر سي و دو درصد صادرات تسليحاتي جهان وارد اين منطقه مي شود.
آنتوان مادلن از مسئولان فدراسيون بين المللي حقوق بشر FIDH تاکيد کرد: پاريس انواع تسليحات نظامي از قبيل رزمناو، هواپيما، بالگرد، موشک به عربستان سعودي مي فروشد بدون اين که به اصولي که فرانسه در عرصه بين المللي از آنها دفاع مي کند، توجهي داشته باشد. اين مسئول فدراسيون بين المللي حقوق بشر افزود، بر خلاف فرانسه، برخي کشورهاي اروپايي از قبيل نروژ، آلمان يا بلژيک براي محدود کردن استفاده از تسليحات ساخت اين کشورها در يمن تدابيري اتخاذ کرده اند.
بسياري از انجمنها و گروههاي مدافع حقوق بشر امکان توسل به مراجع قضايي را بر ضد فرانسه مد نظر قرار داده اند چرا که معتقدند فرانسه با فروش سلاح به عربستان سعودي مفاد پيمان تجارت تسليحات را که فرانسه در سال دو هزار و چهارده امضا کرده است، نقض مي کند. طبق اين پيمان، کشورهاي امضا کننده بايد از ارسال يا فروش سلاح در مواردي که امکان استفاده از آنها براي ارتکاب جنايات جنگي و نقض حقوق بشر وجود دارد، خودداري نمايند.
با اين حال دولت فرانسه مدعي شده است که سامانه کنترل صادرات تسليحات اين کشور بسيار قوي و شفاف است و تصميماتي که پاريس براي صادرات اسلحه به ديگر کشورها اتخاذ مي کند با رعايت کامل تعهدات بين المللي فرانسه صورت مي گيرد.
اما سازمان عفو بين الملل اين سامانه کنترل صادرات تسليحات فرانسه را مبهم توصيف کرده و آن را فاقد قدرت اقناع کنندگي لازم دانسته است.
سباستين نادوت نماينده فرانسه عضو اکثريت رياست جمهوري اين کشور نيز خواستار آن شده است که يک کميسيون تحقيق پارلماني به منظور بررسي فروش سلاح هاي ساخت فرانسه به بازيگران حاضر در مناقشه يمن تشکيل شود. وي تاکيد کرد: لازم است که مشخص شود آيا فرانسه در زمينه فروش و صادرات تسليحات به تعهدات بين المللي خود عمل مي کند يا خير. متاسفانه بر فروش تسليحات فرانسوي به ديگر کشورها کنترل پارلماني وجود ندارد. در حال حاضر اين کنترل صرفا اداري است. پارلمان در اين زمينه اطلاعاتي نسبي دارد اما لازم است که به اطلاعات دقيق و جزيي دست پيدا کند.
اين انتقادها، اعتراضها و هشدارها افکار عمومي فرانسه را نيز به موضوع صادرات تسليحات اين کشور حساس کرده است.
طبق تازه ترين نظرسنجي که از سوي موسسه يوگو در اين زمينه صورت گرفته است، از هر چهار فرانسوي، سه نفر ( هفتاد و چهار درصد) فروش تسليحات نظامي کشورشان به عربستان سعودي را غير قابل قبول مي دانند و هشتاد و هشت درصد از آنها معتقدند که فرانسه بايد صادرات تسليحات به کشورهايي را که ممکن است از آنها بر ضد غيرنظاميان استفاده کنند، متوقف سازد.
راضيه المتوکل رئيس سازمان غيردولتي «مواطنه» که موارد نقض حقوق بشر در يمن را جمع آوري و فهرست مي کند، تاکيد کرد: چگونه يک رئيس جمهور جوان تحصيل‌کرده مي تواند نسبت به سرنوشت غيرنظاميان يمني دغدغه اي نداشته باشد؟ تاريخ هيچگاه چنين مسئله اي را فراموش نخواهد کرد.
مناقشه مسلحانه خونين يمن علاوه بر قربانيان زيادي که بر جا گذاشته، بخش عمده زيرساختها و تاسيسات حياتي اين کشور را از بين برده است و هفتاد و پنج درصد از مردم آن به حمايتهاي بشردوستانه نياز دارند. طبق اعلام نهادهاي بشردوست سازمان ملل متحد، يمن با داشتن ميليونها شهروند به شدت نيازمند کمک هاي غذايي است و بزرگ ترين بحران انساني در جهان به شمار مي آيد.