ديدار ترامپ با اون در حد يک شوي تلويزيوني
چشم انداز ديدار احتمالي دونالد ترامپ و کيم جونگ اون با توجه به تمايل شديد امريکا براي حضور در شرق آسيا و کنترل چين، موفقيت آميز نخواهد بود.
رسانه هاي کره جنوبي هفته گذشته به نقل از يک منبع در رياست جمهوري اين کشور اعلام کردند کيم جونگ اون، رهبر کره شمالي به امضاي توافقنامه صلح با آمريکا و ايجاد روابط ديپلماتيک ميان دو کشور ابراز تمايل کرده است. پنج شنبه گذشته هم دونالد ترامپ، رئيس جمهور آمريکا اين دعوت را پذيرفت و گفت انتظار دارد "موفقيت فوق العاده اي" در حل مسئله کره شمالي داشته باشد و اين کشور ساخت موشک هاي بالستيک و آزمايش هاي هسته اي خود را متوقف و با خلع سلاح هسته اي موافقت کند.
تا کنون هيچ منبع رسمي کره شمالي در باره ديدار مستقيم اون با ترامپ اظهار نظر نکرده و اين ترامپ است که پس از ماهها لفاظي و تهديد به محو کردن کره شمالي از روي زمين آشکارا براي ديدار مذاکره مستقيم با اون ابراز تمايل کرده است.
درطول چند ماه گذشته ترامپ بارها از به پايان رسيدن صبر استراتژيک امريکا در برابر کره شمالي سخن گفته است، در مقابل پيونگ يانگ نه تنها مرعوب اين تهديدها نشده بلکه با ارتقاي قدرت موشکي خود توانسته است موشک هايي با قابليت حمل کلاهک هسته اي که برد آن خاک امريکا را در برخواهد گرفت توليد نمايد. نکته اينجاست که کيم جونگ اون در يکي از سخنراني هايش پس از افزايش توان موشکي کشورش اعلام کرد اکنون زمان مذاکره با امريکاست و اين بيانگر اين است که او در هر گفتگويي با ترامپ با اتکا به قدرت هسته اي و موشکي پيونگ يانگ قصد ندارد امتيازي بدهد.
در هر حال هنوز معلوم نيست که ديدار ترامپ با اون محقق شود اما حتي اگر اين ديدار هم برگزار شود بعيد است که دوطرف به توافق مهمي دست پيدا کنند چرا که همانطور که رکس تيلرسون وزير امور خارجه برکنار شده امريکا گفته است ترامپ با اون گفتگو مي کند نه مذاکره و پاسخ مثبت دونالد ترامپ به دعوت رهبر کره شمالي، «تصميمي از سوي خود رئيس جمهور» بوده است. روشن است که براي مذاکره ضرورياتي چون دستور مذاکرات، تشکيل کميته هاي کارشناسي و ... لازم است که هيچکدام اين ضروريات آماده نشده است و ترامپ در حرکتي ساختارشکنانه و ساده لوحانه تصور مي کند که در يک گپ با اون مي تواند او را به دست برداشتن از برنامه هايي که چندين دهه کره شمالي هزينه کرده است متقاعد نمايد.
در حال حاضر کره شمالي داراي دهها کلاهک هسته اي است و موشک هايي توليد کرده که قادر است خاک امريکا را هدف قرار دهد بنابر اين با چنين توانمندي چگونه مي توان انتظار داشت پيونگ يانگ در يک گفتگوي ساده و احتمالا دستوري، تسليم ترامپ شود آن هم در حاليکه توافق هسته اي با ايران حدود ده سال طول کشيد. به همين دليل برخي از تحليلگران معتقدند حتي اين ديدار ممکن است به تشديد تنش ميان دو طرف و حتي تسريع در بروز جنگ شود.
در اين ميان برخي تضادهاي حل نشدني نيز ميان اهداف دو طرف وجود دارد بطوريکه امريکا براي حضور در شرق آسيا و کنترل چين ناگزير است که به تنش با کره شمالي دامن بزند و به بهانه حمايت از متحدانش چون کره جنوبي و ژاپن در منطقه حضور داشته باشد و اگر قرار باشد دو طرف به توافق صلحي دست يابند در آن صورت چه بهانه اي براي حضور امريکا در منطقه خواهد بود؟ بر همين اساس مي توان احتمال داد که چين براي خارج کردن امريکا از منطقه، در نرمش کره شمالي براي مذاکره مستقيم با ترامپ نقش داشته باشد و از سويي مهار چين در راهبرد امنيت و دفاع ملي امريکاست و بنابر اين، اين تاکتيک احتمالي چين به هيچوجه امکان موفقيت نخواهد داشت. بي ترديد پايان حضور نظامي امريکا وخارج کردن تفنگداران امريکايي از کره جنوبي و ژاپن يکي از مطالبات پيونگ يانگ در هر مذاکره يا گفتگويي با طرف امريکايي خواهد بود در حاليک همين يک سال پيش بود که امريکا سامانه موشکي تاد را با وجود مخالفت شديد چين و روسيه در کره شمالي مستقر کرد. در همين حال کره شمالي هم بر اساس تجربيات گذشته به خوبي مي داند که امريکا هدفي جز براندازي حکومت پيونگ يانگ ندارد بنابر اين به هيچوجه حاضر نخواهد شد از توان هسته اي و موشکي خود دست بردارد.
در توافقي که در دولت کلينتون در سال 1994 با کره شمالي صورت گرفت، اين کشور از يکي از مسيرهاي دسترسي به بمب هسته اي منع شد. آمريکا طي اين توافق تعهد داده بود که در قبال توقف فعاليت هاي هسته اي کره شمالي، ترتيباتي را براي تهيه دو رآکتور آب سبک با ظرفيت توليد حدود 2000 مگاوات برق هستهاي را تا سال 2000 براي کره شمالي فراهم کند. همچنين مقرر شده بود آمريکا کنسرسيومي بينالمللي براي تأمين مالي و ساخت پروژه رآکتورهاي آب سبک کره شمالي راهاندازي کند. واشنگتن همچنين متعهد شده بود به کره شمالي سالانه 500 هزار تن سوخت تحويل بدهد. اين توافق بهعلاوه واشنگتن را از هر گونه تهديد يا استفاده از سلاحهاي هستهاي عليه کره شمالي منع و طرفين را به تلاش براي عاديسازي روابط سياسي و اقتصادي ترغيب ميکرد با اين حال امريکا هيچگاه به عهدات خود عمل نکرد چرا که به اذعان روزنامه واشنگتن پست مقامات اسبق در دولت کلينتون گفتهاند که آنها هرگز تصور نميکردهاند مجبور به ساخت رآکتورهاي آب سبک باشند، چون فرض آنها اين بوده که رژيم کره شمالي قبل از ساخت رآکتورهاي مورد نظر فروخواهد پاشيد.
البته عهد شکني ترامپ در قبال برجام هم از ديگر تجربياتي است که مدنظر يونگ يانگ در هر مذاکره اي با طرف امريکايي خواهد بود و در چنين شرايطي است که ديدار احتمالي ترامپ با اون را مي توان به يک شوي تلويزيوني تشبيه کرد هر چند ترامپ بخواهد اداي اوباما را درآورد.
-------------------------------
رضا محمدمراد