گزارش مکتوب ... حال قزل اوزن خوب نیست

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز زنجان ؛  آب این رودخانه پرخروش از کوههای  چهل چشمه کردستان و آذربایجان شرقی سرچشمه می گیرد و پس ازعبوراز چند شهر دراستان زنجان وپیوستن به سفید رود گیلان خود را به دریای خزر می رساند .

در این مسیر اما های زیادی خودنمایی می کند ...

 قزل اوزن دیگر خروش سابق را ندارد و ریشه هایش درطارم طلایی و سرسبز زنجان در آستانه خشک شدن است .

رمضانی ، استاد دانشگاه و کارشناس محیط زیست می گوید: با وجود هشدارهای داده شده وتجربه های فراوان درکشور رودخانه قزل اوزن در زنجان درمدت زمان کوتاه چیزی شبیه ارومیه وخوزستان خواهدشد

وی می افزاید :  پیدایش فروچاله های عمیق چندین متری  نشانه اصلی این مشکل است .

 این کارشناس محیط زیست معتقد است رودخانه  ، تاب تحمل  برداشتهای بی رویه آب را ندارد و ادامه این روند موجب کاهش کمی  آب و افزایش غلظت کیفیت آن  می شود .

رمضانی می افزاید : وضعیت آب رودخانه درحاشیه قزل اوزن طارم به قدری بحرانی است که فروچاله هایی که دردشتهای استانهای مرکزی کشور خودنمایی می کنند دروسط سرسبزی وآب طارم  پدید آمده اند

 هم اکنون 70 درصد جمعیت 47 هزارنفری شهرستان طارم استان زنجان از آب رودخانه  دربخش کشاورزی استفاده می کنند.

عمده تولیدات کشاورزان طارم زیتون وبرنج است ، واین شهرستان قطب تولید زیتون کشور محسوب می شود

# مصوبه ای که اجرا نمی شود

رییس جهادکشاورزی  استان زنجان  در این خصوص می گوید:  2 سال پیش  وزارتخانه جهادکشاورزی مصوب کرد بجز 2 استان شمالی کشور  کشت برنج درسایراستانها باید متوقف شود .

 جعفری می افزاید : متاسفانه این مصوبه به دلیل اینکه هیچ منع کننده و مجازاتی برایش تعریف نشده است اجرایی هم نمی شود .

وی می گوید: اقدام جهادکشاورزی  این است که کشتهای جایگزین  برنج نظیر کلزا و علوفه های کم آب را  به کشاورزان منطقه  معرفی وتوصیه کند واجاره دادن بستر وحاشیه رودخانه به مسئولان آب منطقه ای مربوط می شود .

جعفری می گوید: 2هزارو200 هکتار  که 800 هکتارآن درحاشیه رودخانه  قراردارد همه ساله درطارم به کشت برنج اختصاص می یابد  که تداوم این کشت آسیبهای جدی به سطح آب رودخانه وارد خواهدکرد .

 # اجاره آب پول امروز، دغدغه فردا

مدیر آب منطقه ای شهرستان طارم هم می گوید:  آب زمینهای بستر وحاشیه رودخانه قزل اوزن را اگر به کشاورزان منطقه  اجاره ندهد امکان دخل وتصرف آنها درزمینهای حاشیه رودخانه را فراهم می کند .

عزیزخوانی می گوید: نامه ای که مدتی پیش جهادکشاورزی استان به ما ارجاع داد قابلیت اجرا ندارد چراکه کشاورزی که سنتی به کشت برنج پرداخته است را نمی توان درمدت کوتاه مجبور به کشتهای جایگزین کرد

وی می گوید: دربحث اجاره  بهای آب رودخانه هم که مربوط  به مالیکیت دولت  درحوزه آب است اگراین کارصورت نگیرد کشاورزان تصرف آب وزمین منطقه را آغازخواهندکرد

عزیزخوانی می  افزاید : آب منطقه ای برای حل این مشکل  طرح آبیاری قطره ای را که درهکتار 7 دهم درلیتر آب مصرف می شود را به کشاورزان پیشنهاد داده است

وی البته  درخصوص فروچاله ها ی 4 متری حاشیه رودخانه  نظر کارشناس محیط زیست را تکذیب می کند .

 مدیر آب منطقه ای شهرستان طارم می افزاید: این فروچاله ها هیچ ربطی به میزان آب مصرفی ندارد  ولایه های آهکی هستند که ایجادشده اند ودرمنطقه کوهستانی امکان ندارد فروچاله هایی که درمناطق مرکزی نظیر قم ایجادمی شود را شاهد باشیم .

عباسی ، مدیربهره برداری آب منطقه ای استان هم می گوید: پیدایش فروچاله ها ارتباطی به دبی آب رودخانه ندارد بلکه آب برخی ترکیبات خاک را به مرور با خود برده وخاک ضعیف شده است.

وی  درخصوص شوری آب وتلف شدن هزاران قطعه ماهی قزل اوزن هم می گوید: هنوز ثابت نشده  است که کمیت وکیفیت آب  رودخانه موجب ایجاد فروچاله وتلف شدن ماهی ها شده است .

سلطانی ، کارشناس هواشناسی استان هم می گوید: علی رغم بارشهای مناسب بحران آب  جدی است

وی می افزاید: ازآغاز مهر تاکنون 105 میلی متر بارش در استان ثبت شده است که نسبت به سال قبل 10 و6 دهم  ودرمقایسه با بلند مدت 25 و6 دهم کاهش دارد .

 کارشناس هواشناسی می گوید: طارم جز شهرستانهایی است که 80 درصد نزولات جوی آن به صورت باران اتفاق می افتد واین به دلیل جاری شدن دررودخانه ها و وگرم بودن هوای شهرستان ماندگاری کم دارد ودرلایه های خاک رسوخ نمی کند .

سلطانی می افزاید: متوسط بارش  درطارم ازسال 77 تا 96 حدود 251 میلی متراست که ازمتوسط استانی(290 میلی متر) بسیارپایین تراست .

شرکت آب منطقه‌ای استان زنجان در آخرین گزارش منتشرشده که  تاریخ نشر آن 3 سال گذشته است  اعلام کرده است 50 درصد آب رودخانه قزل اوزن  دراستان کاهش یافته است .

گزارش مکتوب ... حال قزل اوزن خوب نیست گزارش مکتوب ... حال قزل اوزن خوب نیست گزارش مکتوب ... حال قزل اوزن خوب نیست گزارش مکتوب ... حال قزل اوزن خوب نیست گزارش مکتوب ... حال قزل اوزن خوب نیست گزارش مکتوب ... حال قزل اوزن خوب نیست

و با همه این گفته و شنیده ها  رمضانی ، کارشناس محیط زیست استان همچنان برجدی بودن بحران آب وافزایش فروچاله ها درحاشیه قزل اوزن  تاکید دارد ومی گوید: میزان برداشت بی رویه آب از162 میلیون متر مکعبی که سالانه طبق اعلام وزارتخانه برای منطقه تعریف شده  چندین برابرفراتررفته است

حال فروکش زمین (فروچاله ) درحاشیه رودخانه قزل اوزن که تصاویرگویای آنهاست چرا در قزل اون طارم جاش خوش کرده اند به هردلیل که باشد گویا  این منطقه را درمسیر تبدیل به دریاچه ارومیه قرار داده است .

 #تدبیر پیش از بحران نیاز است .

   * معصومه امینی