امریکا یا ترکیه در ورای حمله به جنگده روسیه در ادلب؟
از میان امریکا و ترکیه این احتمال که طرف امریکایی در تجهیز گروههای تروریستی به موشک دوش پرتاب وحمله به جنگنده روسیه در ادلب دست داشته باشد قویتر است.
روز شنبه یک جنگنده سوخو 25 روسیه که مشغول انجام ماموریت در حومه ادلب بود با شلیک یک موشک دوش پرتاب از نوع پدمن(padman) که ساخت امریکاست هدف قرار گرفت و سرنگون شد و خلبان آن هم که با چتر نجات سالم به زمین رسیده بود پس از درگیری با تروریست ها کشته شد. ساعاتی بعد هم گروه تروریستی النصره یا تحریر الشام مسوولیت این اقدام را به عهده گرفت.
حمله به جنگنده روسیه آن هم با موشک دوش پرتاب امریکایی نشان می دهد که این گروه تروریستی این موشک پیشرفته را مستقیم یا از طرف امریکایی یا یکی از متحدانش دریافت کرده است تا احتمالا حملات ارتش سوریه به ادلب را که با پشتیبانی هوایی روسیه همراه است با شکست روبرو سازد.
حمله به جنگنده روسیه زمانی صورت گرفت که دو هفته از آغاز عملیات شاخه زیتون ترکیه برای اشغال عفرین می گذرد و این عملیات در برهه زمانی آغاز شد که ارتش سوریه از چند روز قبل از آن برای گرفتن ادلب عملیات خود را آغاز نموده و با آزاد سازی دهها روستا و فرودگاه راهبردی الظهور به شهر ادلب نزدیک شده بود. آزاد سازی ادلب به معنای رسیدن ارتش سوریه به مرز ترکیه و قطع راههای مواصلاتی گروه النصره و دیگر گروههای تروریستی زیر مجموعه تحریرالشام و به معنای دیگر نابودی این گروهها و محدودشدن تحرکات میدانی ترکیه در خاک سوریه است.
به نظر می رسد دو گمانه را می توان در خصوص اینکه چه کسی در ورای تحویل موشک های دوش پرتاب به گروههای تروریستی و حمله به جنگنده روسیه قرارداشته است مطرح کرد نخست اینکه ترکیه در این ماجرا دخالت داشته باشد با این تحلیل که خواهد توانست حملات هوایی و پشتیبانی روسیه در ادلب را محدود نماید.
اما به نظر بعید می رسد که ترکیه در این ماجرا دخالت داشته باشد چرا که این کشور از تجربه قبلی خود در هدف قرار دادن یک جنگنده روس می داند که این اقدام با عکس العمل شدید روسیه مواجه و این عکس العمل با نابودی گروههای تروریستی وبسته شدن دست ترکیه در خاک سوریه منجر خواهد شد آن هم در حالیکه ترکیه با آغاز عملیات زیتون احتمالا این هدف را دارد که با گرفتن عفرین میان گروههای تروریستی در ادلب با نیروهای ارتش آزاد سوریه که در نوار مرزی عفرین تا منبح حضور دارند اتصال برقرار کند( با توجه به تهدید مقام های ترکیه که گفته اند عملیات شاخه زیتون را به منبج و شرق رود فرات محل استقرار نیروهای امریکایی گسترش خواهند داد) تا از این نیروها در گسترش عملیات به شرق فرات استفاده نماید.
دوم اینکه می توان حدس زد که احتمالا امریکا در تسلیح گروههای تروریستی در ادلب به موشک های دوش پرتاب نقش اصلی را داشته است. تا شاید با محدود کردن تحرکات ترکیه در خاک سوریه از پیشروی نیروهای ترکیه به سوی منبج و شرق رود فرات جلوگیری نماید چرا که در غیر این صورت امریکا مجبور خواهد شد با متحد خود وارد رویارویی مستقیم شود.
روشن است که هم نیروهای ترکیه و هم نیروهای امریکایی در خاک سوریه حضور غیر قانونی دارند و اگر ترکیه مسایل داخلی سوریه را به دمشق واگذار کند بهتر می تواند امنیت خود را تامین نماید تا اینکه به مداخله مستقیم ری آورد. از سویی قطعا تحرکات تجزیه طلبانه برخی گروههای کردی با تحریک وحمایت امریکا و رژیم صهیونیستی است و برای شکست این طرح ها بهتر است ترکیه به جای اقدام نظامی در خاک سوریه، ابتدا پایگاههای نظامی امریکا در خاک خود را تعطیل نماید و دوم اینکه روابط خود را با تل آویو قطع نماید و سوم اینکه خود با قطع حمایت از گروههای تروریستی چون النصره و گروههای مسلحی چون ارتش آزاد سوریه، امنیت همسایه اش را با تهدید روبرو نسازد که با امنیت ترکیه گره خورده است.
--------------------------------------------------
رضا محمدمراد