وجود ۴۷۵ گونه گیاه دارویی در کهگیلویه و بویراحمد طلای سبز و گنجی پنهان است که در دل خاک مانده و از زخم برداشتهای بی رویه رنج میبرد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز کهگیلویه و بواحمد، در دامنههای مخملین دنا، همجوار با بلوطهای هزار ساله و جنگلهای انبوه ۴۷۵ گونه گیاهان دارویی را در خود پرورش میدهد، گیاهانی که سالها است هم خانه و مرهم درد مردمان این سرزمین هستند. سرزمین کهگیلویه و بویراحمد، سرزمین آبها و کوهها و آبشارها، مولد گیاهانی است که هر کدام نوشدارویی بر زخمهای مردمانش است. دنا، این سرچشمه عظیم سخاوت، مردمانش را چه بی تکلف در پهنه مخملین خود جای داده است و چندین گونه گیاهی دارویی و خوراکی بی نظیر همچون "درمه"، "بومادران"، "پونه کوهی"، "برنجاسب"، "آویشن"، "زرآبی" یا "چای کوهی"، "بابونه"، "چوبک"، "جلپه"، "خاری"، "پشموک"، "توت سهری"، "میخک"، "انگیون"، "کارده"، "ریواس"، "پیاز وحشی" یا "تره"، "ختمی وحشی"، "بن سرخ"، "کتیرا"، "گل گاوزبان"، "بیلهر"، "خاکشیر"، "پرسیاوشان" را به آنها ارزانی میدارد. این استان با دارا بودن طبیعتی متنوع، یک چهارم گونههای گیاهی اروپا و یک پنجم گونههای گیاهی کشور را در خود پرورش داده است. گیاهان دارویی دنا، ۵۲.۲ درصد کل گونههای گیاهی دارویی قاره اروپا و ۲۶.۶ درصد گونههای گیاهی دارویی کشور را شامل میشوند. دنا ۴۶ گونه گیاهی آندومیک دارد و سه گیاه دارویی و کمیاب دنیا شامل "باریجه"، "آنغوزه" و "گزانگبین" در این کوهها رویش میکنند. گونههای گیاهی منطقه حفاظت شده دنا که در سال ۲۰۱۰ میلادی از سوی "برنامه انسان و کره مسکون" به عنوان دهمین ذخیرگاه بیوسفری ایران توسط یونسکو به ثبت رسید، از ۴۵ کشور جهان بیشتر است به طوری که گونههای آندومیک گیاهی دنا ۱۵ برابر سوئد و ۲۰ برابر هلند و نروژ است. عضو هیئت علمی دانشگاه یاسوج گفت: استان کهگیلویه و بویراحمد یک باغ گیاه شناسی است و منطقه حفاظت شده دنا یکی از مناطق بکر گیاهی جهان است. دکتر عزیزالله جعفری افزود: در هر ۶۶۲ کیلومتر مربع در دنیا یک گونه گیاهی، در هر ۲۲۲ کیلومتر مربع در کشور یک گونه گیاهی، در هر هشت کیلومتر مربع استان کهگیلویه و بویراحمد یک گونه و در هر یک کیلومتر مربع در منطقه حفاظت شده دنا یک گونه گیاهی وجود دارد. این گیاه شناس با اشاره به وجود بیش از دو هزار گونه گیاهی در استان کهگیلویه وبویراحمد گفت: در کل کشور ۷ هزار گونه و در کل قاره اروپا ۸ هزار گونه گیاهی وجود دارد. وی با بیان اینکه میتوانیم از گیاهان دارویی در منطقه حفاظت شده دنا ۲ هزار و ۴۰۰ نوع بهرهبرداری داشته باشیم، افزود: گیاهان دارویی این منطقه ۱۱۱ گونه خوراکی، ۲۰۰ گونه دارویی، ۸۷ گونه رنگی، ۵۰ گونه درخت و درختچه و میوه وحشی،۱۲ گونه روغنی، ۴۰ گونه صمغدار،۸۷ گونه اسانسدار و ۲۵ گونه ادویهای هستند. اما وجود گیاهان دارویی فراوان در مناطق سردسیری و گرمسیری کهگیلویه و بویراحمد و همچنین آشنایی با خواص دارویی آنها سبب شده که هم اکنون گیاهان دارویی مشتاقان بسیاری را به سوی خود بکشاند. عضو هیئت علمی دانشگاه یاسوج در این خصوص گفت: براساس یک پژوهش میدانی مشخص شد که ۷۵ درصد مردم استان از گیاهان دارویی استفاده میکنند. جعفری افزود: عوارض جانبی کمتر و ارزان بودن این روش درمانی، از مهمترین علتهای گرایش مردم به گیاهان دارویی است. وی با بیان اینکه بیش از ۱۵۰ گونه گیاهی در طب سنتی کاربرد دارد، بیان کرد: کوکو، یکی از داروهای پرکاربرد برای درمان ناراحتی معده در این استان است که ۴۰ نوع گیاه مختلف در ساخت آن مورد استفاده قرار میگیرد. این عضو هیئت علمی دانشگاه یاسوج، با اشاره به گیاهان پرکاربرد در این استان، ادامه داد: "برنجاسب"، "آویشن"، "گل گاوزبان" و "بابونه"، گیاهانی هستند که بیشترین استفاده از سوی مردم را به خود اختصاص داده اند. جعفری افزود: استفاده از گیاهان به عنوان ادویه، تولید رنگ، شوینده، دفع حشرات، دفع انگل و مقابله با انواع بیماری ها، از دیگر کاربردهای مهم گیاهان در زندگی مردم استان شناخته شده است. این پژوهشگر گیاهان دارویی بیان داشت: دانش سنتی منبعی لایزال و سرشار از خلاقیت است و آموزههای طب سنتی، عامل تولید ۷۴ درصد از ترکیبات خالص دارویی در دنیا هستند. وی با بیان اینکه منابع دانش سنتی، قابلیت کاربرد بالایی در صنعت داروسازی دارند، بیان کرد: میتوان با ترکیبی منطقی از دانش سنتی و مدرن، به جایگاه مناسبی در این زمینه دست یافت. اما به نظر میرسد از ظرفیت گیاهان دارویی در این استان به خوبی استفاده نشده و هنوز این پتانسیل عظیم از سوی مسئولان مغفول مانده است. مدیرکل منابع طبیعی استان گفت: به نسبت ظرفیتهای بالا در زمینه گیاهان دارویی، هنوز نتوانسته ایم از این ظرفیتها در توسعه اقتصادی استفاده کنیم. بهشتی روی افزود: ظرفیت کشت گیاهان دارویی در این استان حدود ۲۰۰ هزار هکتار است و این در حالی است که ما تنها حدود ۹ هزار هکتار کشت کرده ایم. وی گفت: کشت گیاهان دارویی یکی از ظرفیتهای بی نظیر برای سرمایه گذاری در این استان است. وی در مورد برنامه امسال این اداره کل برای توسعه کشت گیاهان دارویی گفت: در سال جاری یک طرح هزار هکتاری گیاهان دارویی در منطقه سادات امام زاده علی (ع) با مشارکت مردم در حال اجراست. وی افزود: در این طرح گیاهانی همچون کرفس، آنغوزه و باریجه کشت میشود. وی در مورد بوته کنی در سطح استان نیز اظهار داشت: اگر مردم به کشت گیاهان دارویی روی بیاورند به هیچ وجه سراغ بوته کنی نمیروند، زیرا درآمد بسیار خوبی دارد و جنگل و مرتع نیز تخریب نمیشود. بهشتی رو بیان کرد: با توجه به ظرفیتهای استان در نظر داریم با مشارکت مردم و در صورت تامین اعتبار سطح وسیعی از استان را زیر کشت گیاهان دارویی قرار دهیم. به عقیده کارشناسان اگر این ظرفیت به خوبی شکوفا شود به طور قطع کمتر شاهد رشد روز افزون بیکاری جوانان و فقر و محرومیت و نداری در این استان ثروتمند و دارا خواهیم بود.