رصد مسائل مربوط به آمریکا( مقطع بررسي15/ 10/ 96 تا 21/ 10/ 96)

پژوهش خبری صدا وسیما: سابقه دشمنی ایالات متحده آمریکا با جمهوری اسلامی به هفته ­های نخستین پیروزی انقلاب اسلامی باز می‌گردد. این دشمنی ممکن است دچار فراز و فرود شده باشد اما به گواهی تاریخ هرگز در اصل و اساس خود دستخوش کوچکترین تغییری نشده است بلکه گذشت زمان بارها اثبات کرده که دشمنی کاخ سفید با ایران اسلامی روز به روز سخت ­تر و همه جانبه ­تر شده است.

واقعیت این است که انتخاب دونالدترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا بیش از آنکه موجب تقویت حزب جمهوریخواه آمریکا شود گسترش اختلافات را در جامعه آمریکا در پی داشته است.. جالب است که اختلافات یادشده ، که هر روزه موارد متعددی از آن گزارش می ­شود، مختص دو حزب رقیب جمهوریخواه و دموکرات نیست بلکه یکی از پیامدهای پیروزی ترامپ اوج گرفتن اختلافات داخلی در حزب جمهوریخواه است..

بولتن حاضر تلاش دارد مهم‌ترین تبلیغات رسانه ­ای مقامات آمریکایی در خصوص مهم‌ترین چالش ­های داخلی و خارجی دولت جدید آمریکا را دربازه زمانی هفتگی، رصد و در چارچوب موضوعی دسته ­بندی و در اختیار پژوهشگران و برنامه‌سازان این حوزه قرار دهد.

جمع بندی

در زمینه رصد اوضاع داخلی آمریکا ؛ تداوم اختلافات سیاسی میان ترامپ و شخصیت های مختلف سیاسی به بهانه ­هایی همچون ماندن یا رفتن از برجام و نگرانی سناتورهای دموکرات از پیامد تصمیمات ترامپ مهمترین نمونه­ های تبلیغات رسانه­ ای در خصوص اختلافات سیاسی در جامعه آمریکا بود. افزایش نارضایتی عمومی از تصمیمات سیاسی ترامپ و تداوم اختلافات میان ترامپ و دستگاه قضایی این کشور و کسری بودجه بی­ سابقه در تاریخ آمریکا به ترتیب مهمترین تبلیغات رسانه ­ای در خصوص معضلات اجتماعی و اقتصادی آمریکاست. و اما در خصوص چالش­ های خارجی ترامپ با استناد به موضوعات و محورهای مورد بررسی در این شماره از بولتن موضوعات مربوط به سیاست خارجی ترامپ منحصر می­ شود به نمونه ­های چالشی در مناسبات مسکو – واشنگتن و پیونگ یانگ- واشنگتن !

اوضاع داخلی آمریکا و مشخصا درباره اختلافات سیاسی در جامعه آمریکا در آغاز باید به انتقاد تعدادی از مشاوران ترامپ با وی بر سر ماندن یا رفتن از برجام اشاره کرد. بر این اساس رسانه­ها اعلام کردند: مشاوران ارشد ترامپ به او توصيه کرده­ اند که تحريم­ ها عليه ايران را که براساس توافق بين ايران، آمريکا و ساير قدرت­ هاي جهاني برداشته شد دوباره اعمال نکند.اين دو مقام افزودند اما ترامپ که پيشتر وعده داده است اين توافق هسته اي را لغو خواهد کرد به طور خصوصي بي ميلي خود را براي عمل به توصيه مشاورانش ابراز داشته است.  ( خبرگزاری صدا و سیما 19/ 10/ 96) اما در ادامه باب کورکر ضمن اعلام نگرانی جمهوریخواهان از پیامدهای منفی خروج ترامپ از برجام تاکید کرد:خروج از این توافق آثار منفی بر بحران هسته ­ای شبه جزیره کره خواهد داشت. آمریکا به هر حال در برهه ای از زمان ناچار به توافقی الزام آور با کره شمالی می شود و اگر خروج از برجام، اقدام یکجانبه واشنگتن تلقی شود، باور این که این کشور به توافقات بین‌ا‌لمللی پایبند است دشوار خواهد بود.(خبرگزاری مهر20/ 10/ 96)

اما مهمتر از همه اظهارات «جان گارامندی» از اعضای دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا در مصاحبه با سی ان ان که ترامپ را فاقد صلاحیت روانی برای ریاست جمهوری دانست و افزود :دونالد ترامپ از لحاظ روانی ثبات ندارد و بسیاری از قانونگذاران حزب جمهوریخواه با این موضوع موافق هستند که ترامپ از لحاظ روانی صلاحیت ریاست جمهوری ندارد و همین امر آنها را نگران کرده است. ما در کره شمالی با یک رهبر دیوانه مواجه هستیم و در کاخ سفید نیز چنین است. ما شاهد حضور فردی در کاخ سفید هستیم که ثبات ندارد و شایسته این پست نیست. بسیاری از اعضای جمهوریخواه کنگره با من موافق هستند که ترامپ از لحاظ روحی- روانی شایسته ریاست جمهوری نیست.(خبرگزاری مهر16/ 10/ 96)

در زمینه اجتماعی افزایش نارضایتی عمومی از سیاست­ های اجتماعی ترامپ  اولین نمونه رسانه ­ای در این زمینه است. بر این اساس رسانه­ ها اعلام کردند: مخالفان دونالد ترامپ رئيس جمهور آمريکا در آستانه ورود وي به شهر آتلانتا براي تماشاي مرحله نهايي مسابقه فوتبال آمريکايي (راگبي) ميان دانشگاه هاي آلاباما و جورجيا تجمع کردند و به سياست ها و مواضع وي اعتراض کردند.مخالفان ترامپ شعار مي-دادند: زندگي سياهپوستان مهم است! زندگي زنان و زندگي مهاجران مهم است! تعدادي از اين مخالفان هم بنر بزرگي را حمل مي کردند که بر روي آن نوشته شده بود: ترامپ و مايک پنس معاون وي بايد بروند! معترضان شعار مي­ دادند ترامپ و مايک پنس معاون وي فاشيست هستند. ما امروز اين جا تجمع کرده ايم زيرا زندگي زنان براي ما اهميت دارد. ما تجمع کرده ايم زيرا نمي پذيريم که آمريکا به بهانه اقدامات انساني دست به اقدامات فاشيستي بزند.(خبرگزاری صدا و سیما19/ 10/ 96)

اما تداوم اختلافات ترامپ و دستگاه قضایی آمریکا دیگر موضوع اجتماعی مورد توجه رسانه ­ها در این مقطع بود. رسانه ­ها در این خصوص اعلام کردند:اکنون برای همه مشخص است که سیستم دادگاه های آمریکا چقدر ناعادلانه و مضمحل است. این در حالیست که طرف های مقابل در یک پرونده (مانند داکا) همیشه در شعبه نهم دادرسی خود را ادامه داده و تقریباً همیشه نیز پیش از اینکه رأی صادره توسط دادگاه های فرجام لغو شود، برنده می شوند.(لازم به ذکراست، «ویلیام السوپ» قاضی منطقه‌ای در سانفرانسیسکو ساعاتی پیش در حکمی اعلام کرد که تا زمان پایان روند دادخواهی و بررسی فرمان دونالد ترامپ، اجرای برنامه Daca باید به قوت خود باقی بماند.) (خبرگزاری مهر 20/ 10/ 96)

پس از اعتراضات به سیاست ­های مالیاتی ترامپ که ثابت‌ترین محور اقتصادی در هفته ­های اخیر بود حال نوبت به تنها محور رسانه­ ای این هفته در خصوص معضلات اقتصادی رسیده . بر این اساس رسانه ­ها اعلام کردند: کسري تجاري اين کشور (آمریکا)در ماه نوامبر به رقم 50 ميليارد و 500 ميليون دلار افزايش يافت. اين رقم بيشترين ميزان کسري تجاري در آمريکا طي حدود شش سال گذشته است. کارشناسان اقتصادي در اين باره اعلام کردند افزايش کسري تجاري آمريکا باعث کاهش رشد اقتصادي اين کشور خواهد شد.  آمارهاي منتشر شده به وسيله وزارت بازرگاني آمريکا نشان مي دهد کسري تجاري اين کشور در ماه نوامبر، سه و دو دهم درصد بيشتر از رقم مربوط به ماه اکتبر بود که 48 ميليارد و 900 ميليون دلار اعلام شد بود. بر اساس اين آمارها، صادرات کالاها و خدمات آمريکايي در اين مدت زمان دو و سه دهم درصد افزايش يافت و به رقم بي سابقه 200 ميليارد و 200 ميليون دلار رسيد. واردات اين کشور نيز در مدت زمان مذکور، دو و نيم درصد رشد داشت و رقم 250 ميليارد و 700 ميليون دلار را ثبت کرد. افزايش کسري تجاري آمريکا که باعث کاهش رشد اقتصادي اين کشور مي شود، بدين معنا است که آمريکا در حال خريد کالاها و خدمات بيشتري از کشورهاي خارج، در مقايسه با کالاها و خدمات فروخته شده به اين کشورها است. (خبرگزاری صدا وسیما15/10/96)

و اما در خصوص چالش ­های خارجی ترامپ ، با استناد به موضوعات و محورهای مورد بررسی آنچه که کاملا معلوم است تمرکز تبلیغات رسانه ­ای بر دو موضوع مناسبات چالشی آمریکا با روسیه و کره شمالی است. بر این اساس رسانه­ ها گزارش کردند: «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در واکنش به اظهارات «مایک پمپئو» رئیس سازمان سیا، مبنی بر اینکه روسیه ده ها سال تلاش کرده تا انتخابات آمریکا را تضعیف کند. اگر این موضوع درست باشد سرویس اطلاعاتی آمریکا در مهلکه گرفتار شده است زیرا تا به حال هیچکس از این موضوع چیزی نگفته بود. این اظهارات دروغ است و بهترین مدرک برای دروغ بودن این موضوع، این است که تمام این دهه ها سازمان های اطلاعاتی آمریکا و مقامات آن هرگز چنین چیزی را ندیده اند و هرگز چنین مسائلی را در دیدار با روس ها مطرح نکرده اند. تا پیش از انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا، هیچ طرح، فیلم، سخنرانی وجود ندارد که این موضوع را مطرح کند. پس از این انتخابات همه این موضوعات شروع شد. پس از انتخاب ترامپ، موضوعاتی همچون اتهامات غیر قابل اثبات، جستجو برای یک دشمن خارجی، وجود دست کرملین در انتخابات آمریکا و دیگر آه و ناله ها شروع شد.(خبرگزاری مهر18/ 10/ 96)

رسانه­ ها در ادامه با تاکید بر یکسان بودن رویکرد ایران و روسیه در خصوص برجام ، موضع گیری «هربرت مک مستر» مشاور امنیت ملی کاخ سفید را بازتاب بخشیدن که تصریح کرده بود  بخشی از اختلافات روسیه و آمریکا بر سر ایران است . وی افزود: روسیه برای حمایت از ایران و نیز دیدگاه کنونی مسکو درباره خاورمیانه «بهای سنگینی» را پرداخت خواهد کرد. باید جامعه جهانی در اقدامی مشترک با رفتار ایران مقابله کند.( خبرگزاری مهر16/ 10/ 96)

پژوهش خبری // پژوهشگر: مرتضی هوشیار