اروپائيها به تبع فرانسه از عدم امکان عضويت ترکيه سخن خواهند گفت

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، استاد دانشگاه مرمره ترکيه به تحليل ديدار اخير اردوغان و مکرون پرداخته است.  امل پارلار مي نويسد ساير پايتختهاي اروپا و نهادهاي اتحاديه اروپا نيز به تبع فرانسه از عدم امکان عضويت ترکيه در اتحاديه اروپا سخن خواهند گفت.

امل پارلار دال استاد روابط بين الملل دانشکده علوم سياسي دانشگاه مرمره مقاله اي با عنوان « روابط ترکيه و فرانسه از ديدگاه جديد اتحاديه اروپا » در پايگاه اينترنتي خبرگزاري آناتولي نوشت: رجب طيب اردوغان و امانوئل مکرون روساي جمهور ترکيه و فرانسه روز جمعه 15 دي درپاريس ديدار و گفتگو کردند. در اين ديدار روابط دوجانبه اصلي و فرعي، و روند عضويت ترکيه در اتحاديه اروپا مورد بررسي و مذاکره قرار گرفت.

بهره برداري فرانسويها از مسئله عضويت ترکيه در اتحاديه اروپا

ترکيه در سال 1999 نامزدي خود را براي عضويت در اتحاديه اروپا اعلام کرد. اما سياستمداران و دولتمردان فرانسه از همان زمان تا کنون از اتخاذ موضع آشکار و رسمي خود درباره روند عضويت ترکيه در اتحاديه اروپا خودداري کردند. اما ديدار اردوغان و مکرون ، مواضع فرانسه را اشکارتر کرد. ترکيه بعد از اعلام نامزدي خود ، تلاش کرد بسرعت اروپائي شود وعضويت در اتحاديه اروپا را به اولويت استراتژيک تبديل کرد. اما فرانسه در اوايل دو هزار ميلادي و بخصوص در دوره رياست جمهوري نيکلا سارکوزي بين سالهاي 2007-2012 از روند عضويت ترکيه در اتحاديه اروپا حمايت نکرد. در محافل سياسي فرانسه اوايل دهه دو هزارميلادي بحث درباره « آيا ترکيه کشور اروپائي است ؟ از لحاظ تاريخي ، فرهنگي و ديني مي تواند با اروپا همگرا شود؟» به شدت ادامه داشت. احزاب چپ و راست افراطي و ملي گراي فرانسه در صحنه سياست داخلي و تبليغات انتخاباتي روابط ترکيه با اتحاديه اروپا را دستاويز خود قرارداده و رقابت مي کردند. در سالهاي اخير دورنماي عضويت ترکيه در اتحاديه اروپا تا حدودي تضعيف شده است. در نتيجه بهره برداري پوپوليستي از آن براي جمع آوري راي کاهش يافته است. اما لوپن ملي گراي افراطي و راست تندرو فرانسه در انتخابات رياست جمهوري فرانسه تلاش کرد که با ابراز مخالفت از روند عضويت ترکيه در اتحاديه اروپا سوء استفاده کند. مکرون در تبليغات انتخاباتي ازسياست ضديت با ترکيه استفاده نکرد.

 آيا ترکيه از اتحاديه اروپا خسته شده است؟

مکرون در ديدارش با اردوغان و مصاحبه مطبوعاتي مشترک نيز از اعلام سياست ضديت با ترکيه يا نا مشخص بودن روند عضويت ترکيه در اتحاديه اروپا خودداري ، روابط فرانسه با ترکيه را فراتر از اتحاديه اروپا مد نظر قرارداد.

اردوغان اعلام کرد که ترکيه از اينکه پشت درهاي اتحاديه اروپا نگه داشته شود، خسته شده است. مکرون نيز گفت که اگر بگوييم که روند مذاکرات براي عضويت بصورت روال عادي ادامه دارد و سرفصلهاي مذاکرات گشوده خواهد شد، چنين ادعائي دو روئي است.

مکرون افزود: اتحاديه اروپا رفتار مناسبي با ترکيه نداشته و مسائلي را که تحقق آنها امکان ناپدير است ، ممکن وانمود کرده است. البته اين روند مانع مشارکت ترکيه و مردم ترکيه براي تعيين سرنوشت خود به اتفاق اروپا نمي باشد. در دوره اولاند رئيس جمهور سابق فرانسه نيز سياست نرمش در قبال ترکيه اجرا شد. اما فرانسه در دوره حکومت سارکوزي سياست تهاجمي و طرد کننده و رنج آور را در قبال ترکيه در پيش گرفت. مکرون بر توسعه همکاري تجاري، نظامي و دفاعي، فرهنگي فرانسه و ترکيه، بر بيان موثر ايجاد مشارکت راهبردي ترکيه و اتحاديه اروپا تاکيد و با موضع گيري نرمتر و معقول تر از نقض حقوق و آزاديهاي اساسي در ترکيه انتقاد کرد.

مشارکت به جاي عضويت

مکرون سياست بيان واقعيتها را دنبال مي کند. چنانکه در مصاحبه مشترک با اردوعان گفت: تحولات اخير و ديدگاه ترکيه درباره اتحاديه اروپا بر پايه همگرائي نشان مي دهد که روند عضويت ترکيه درسالهاي آينده نتيجه بخش نخواهد بود. اما دولت و مردم ترکيه بايد ارزشهاي اروپائي را حفظ و به همکاري سازنده دو جانبه با اتحاديه اروپا ادامه دهند. ترکيه و اتحاديه اروپا بايد نه بر پايه عضويت کامل در اتحاديه اروپا ، بلکه بر اساس همکاري و مشارکت راهبردي روابط خود را تنظيم کنند و توسعه بخشند.

رئيس جمهور فرانسه افزود: مبارزه ترکيه با تروريسم در سالهاي اخير و مقابله با کودتاي 2016 قابل درک است. اما فرانسه با ترکيه درباره آزاديهاي فردي اختلاف نظر دارد. ترکيه بايد کاملا اصول حقوق بشر کميسيون اروپا را رعايت کند.

مکرون از اردوغان درباره بازداشت دانشگاهيان، روزنامه نگاران و نمايندگان انجمهاي مردمي متهم به عضويت در سازمانهاي تروريستي سئوال کرده و فهرستي از افراد را ارائه داده ، خواهان رفع محدوديت و نقض آزاديهاي فردي آنها شد. مکرون همچنين گفت؛ نظام حقوقي و دولت قانون تجزيه پذير نيست. اگر هر نوع تفکري ، دعوت به ارتکاب جرم و تروريسم نکند، بايد آزادانه بيان شود.

اردوغان نيز پاسخ داد: تروريسم خود بخود بوجود نمي آيد. مقالات روزنامه ها تروريسم را آبياري و سپس تروريستها ناگهان ظهور مي کنند. ترکيه و فرانسه درباره پيشرفت روند عادي عضويت در اتحاديه اروپا و مسئله حقوق و آزاديهاي اساسي فردي اختلاف نظر دارند. ترکيه و فرانسه به رغم اين اختلافات ، درباره همکاري دو جانبه ديدگاه مشترک و ريشه داري دارند. ترکيه و فرانسه در مسائل منطقه اي و بين المللي مي توانند همکاري کرده و بار ديگر مشارکت سياسي خود را احيا کنند. دو کشور در خارج از چارچوب اتحاديه اروپا مي توانند همکاري تجاري و نظامي دو جانبه را گسترش دهند.

تلاش ترکيه براي برقراري توازن بين روسيه و اتحاديه اروپا

روابط ترکيه و اتحاديه اروپا در دو سال اخير متشنج و خدشه دار شده است. ترکيه بايد با پايتختهاي اروپائي روابط خود را بهبود بخشيده و اعتماد متقابل را تقويت و با توجه به اينکه روابط استراتراتژيک و نظامي خود را با روسيه گسترش داده است، در روابط خود با روسيه و اتحاديه اروپا توازن برقرار کند. فرانسه با توجه به عدم تشکيل حکومت در آلمان و خروج انگليس از اتحاديه اروپا، خلاء قدرت را در اين قاره احساس مي کند. لذا بدنبال آن است که بعنوان کشور باثبات نقش رهبري اتحاديه اروپا را بر عهده گرفته و مسائل اقتصادي ناشي از ساختار نظام اقتصادي کشورفرانسه را حل و به رشد و توسعه بيشتر دست يابد. بدين سبب پاريس تلاش مي کند با کشورهائي نظير ترکيه روابط اقتصادي و تجاري خود را گسترش دهد.

اردوغان نيز در پاريس در نسشت کارفرمايان و صاحبان صنايع فرانسه سخنراني کرد و گفت: ترکيه هدف تبديل شدن به يکي از ده کشور پيشرفته جهان را دنبال مي کند. حجم تجارت ترکيه و فرانسه که 13.5 ميليارد دلار است کافي نيست. اين رقم بايد به 20 ميليارد يورو افزايش يابد. فرانسه پنجمين کشور بزرگ جهان و دومين قدرت بزرگ اروپا است. ترکيه درسه ماهه سوم 2017 نرخ رشد 11 درصدي را را بدست آورد. مجموعا نرخ رشد ترکيه در سال 2017 هفت درصد است. ترکيه با اين نرخ رشد در بين کشورهاي گروه بيست و OECD بالاترين نرخ رشد را داشت.
ترکيه بعد از آمريکا، چين، سوئيس و روسيه پنجمين شريک بزرگ اتحاديه اروپا است. فرانسه يکي از پنج کشور بزرگ اروپا به عنوان شريک تجاري ترکيه است.

از قراردادهاي اس 400  تا يوروسام
اردوغان و مکرون درپاريس سه قرارداد مهم امضاء کردند. يکي از آنها قرارداد همکاري موشکي اروسام EUROSAM بود. شرکتهاي آسلسان ASELSAN و راکتسان ROKETSAN ترکيه با کنسرسيوم EUROSAM فرانسه-ايتاليا قرارداد 18 ماهه امضا کردند. بر اساس اين قرارداد، سامانه پدافند هوائي در اواسط 2020 توليد و به ترکيه تحويل داده خواهد شد. موشکهاي اروسام ، براي مقابله با هواپيماهاي رادار گريز، پهپادها، موشکهاي باليستيک طراحي شده است. ترکيه بعد از امضاء قرارداد اس 400 400 ، قرارداد EUROSAM را امضاء کرد. در نتيجه ادعاها درباره اينکه ترکيه از لحاظ همکاري نظامي و استراتژيک از ناتو و متحدان غربي خود دور شده و فلسفه وجودي “raison d'etre” خود را در پيمان ناتو از دست داده است، خنثي شد.

اردوغان و ساير مقامات ترکيه درباره دليل خريد اس 400 از روسيه گفته بودند ؛ متحدان ناتو ازانتقال تکنولوژي و صدور سامانه موشکي به ترکيه خودداري مي کنند. در نتيجه ترکيه ناچار شده است که اس 400 خريداري کند. قرارداد EUROSAM نشان داد که ترکيه ازمحور غرب و ناتو رويگردان نشده و تغيير محور نداده است. ترکيه براي توسعه توان پدافند موشکي و هوائي تلاش مي کند که توازن قوا را حفظ کند.

قراردادهاي اقتصادي ترکيه و فرانسه
ترکيه و فرانسه قرارداد خريد 25 فروند هواپيماي A350-900 امضا کردند. اين قرارداد بين ايرباس و «شرکت هواپيمائي ترک THY» امضا شد.
اگزيم بانک ترکيه با BPIFrance Assurance Export قرارداد همکاري «بيمه اتکائي » امضاکردند. قرارداد واردات 5700 تن گوشت از فرانسه امضاء شد.

مذاکرات مکرون و اردوغان درباره سوريه

مکرون رئيس جمهور فرانسه همچنين اعلام کرد که فرانسه آماده مذاکره براي تاسيس نيروگاه اتمي در سينوپ ترکيه واقع در ساحل درياي سياه است. در سالهاي آينده روابط ترکيه و فرانسه از مسائل حقوق بشر و مسائل منطقه اي عبور کرده و به روند پيشتاز همکاري تجاري و نظامي مشترک تبديل خواهد شد.

مذاکرات اردوغان و مکرون نشان داد که ترکيه و فرانسه درباره بسياري از مسائل خاورميانه ديد گاه مشترک دارند. اما از لحاظ عملي و روشهاي حل مسائل تفاوتهائي دارند. ترکيه و فرانسه در سياست خارجي بخصوص درباره مبارزه با تروريسم بين المللي، سرنوشت آينده بشار اسد، مبارزه با داعش و پ ک ک، مسئله قدس اتفاق نظر دارند. مکرون چندان مايل به حضور فعال فرانسه در خاورميانه نيست و تنها براي حل مسائلي نظير مسئله لبنان تلاش مي کند. فرانسه همچنين مايل به شرکت فعال و يا ناظر در روند سوچي و آستانه نيست و نمي خواهد که نقش پيشتاز براي برقراري صلح در سوريه را بر عهده بگيرد. بلکه تلاش مي کند که در صورت نياز نقش درجه دوم را درباره بحران سوريه بر عهده بگيرد.

مکرون با اجراي راهبرد مزبور درباره سوريه تلاش مي کند که روند مبارزه فرانسه با داعش و ساير سازمانهاي تروريستي دچار شکست نشود.

امکان عضويت ترکيه در اتحاديه اروپا

نتايج حاصله از مذاکرات اردوغان و مکرون اين است:
1- فرانسه بصورت معقول از سياست ضديت با ترکيه منصرف شده و با عبور از بن بست اتحاديه اروپا ، براي توسعه روابط دوجانبه تلاش مي کند.

2- اعتقاد به عضويت کامل ترکيه در اتحاديه اروپا از بين رفته است. ساير پايتختهاي اروپا و نهادهاي اتحاديه اروپا نيز به تبع فرانسه از عدم امکان عضويت ترکيه در اتحاديه اروپا سخن خواهند گفت.