گزارش مکتوب:
اصفهان؛ جز پنج استان با سواد کشور
سوادآموزی ۷۰۰هزار نفردر رده ۱۰تا ۴۹سال کشور (جامعه هدف) در کشور برنامه ریزی شده است.
سوادآموزی ضرورت جامعه هدف
نخستین گام برای رشد کشور، آموزش سواد و یادگرفتن آن است.بی سوادی و اهمیت ندادن به سواد آموزی، ضربههای جبران ناپذیری به شالودههای علمی، صنعتی، اقتصادی، فرهنگی و... جامعه وارد میکند. فرد بی سواد در جامعهی امروز کمترین جایگاه را خواهد داشت؛ چرا که آشنا نبودن او با مسائل ضروری اش در جامعه، همواره سبب عقب افتادگی اش میشود، هرچه بی سوادان جامعهای بیشتر باشد، آن جامعه در بین جوامع دیگر جایگاه پایین تری خواهد داشت.چند روز پیش قبل از ظهر برای خرید چندقلم لوازم التحریر برای دخترم راهی بازارچه نوغربی اصفهان شدم در حال پاسخگویی به تلفن همراه بودم که صدای پسربچه ایی با لحنی مهربان که میگفت: "خانم مواظب باش"، مرا به خود آورد.پسرک ده، یازده ساله ایی گاری دستی که پر از انواع لوازم التحریربود باخود به جلو میکشید، این وقت روز او باید مدرسه بود و بخشی از وسایلی که که الان حمل میکرد در دستش روی نیمکت مدرسه.انتهای بازارچه، پسر بچه ایی دیگر که سنش بیشتر از ۱۲ سال میزد روی گاری دستی اش نشسته بود وبرای دوستش دست تکان میداد.به مداد رنگی در دستم خیره شدم و امتداد نگاهم را به سمت پسر بچهها بردم، به سمتشان رفتم؛ از روی گاری دستی بلند شدند و سلام کردندپس از پاسخ سلام گفتم اینجا چه میکنید الان باید مدرسه باشید.پسرک کوچکتر که خودش را حمید معرفی کرد، رو به سمت پسرک بغل دستی اش کرد و گفت: من و سعید دو برادر ۱۰ و ۱۱ ساله ایم، خانواده پرجمعیتی داریم و به علت بیماری پدر مجبوریم خرج خانواده را تأمین کنیم.سعید حرف برادرش را ادامه داد:هر روز به بازار اطراف میدان امام سر میزنیم اگر کسی برای حمل کالا نیاز به گاری دستی داشته باشد که هیچ وگرنه بعد از چند ساعت به دنبال ضایعات (پلاستیک و نان خشک) میگردیم.همانطور که مداد رنگی در دستم را بی اختیار میفشردم، گفتم: دوست ندارید الان در مدرسه بودید و درس بخوانید؟سعید به لوازم التحریرهای روی گاری دستی اش خیره شد و بغض کرد.حمیددست به شانه برادرش زد و در پاسخم گفت:چرا که نه؟اماتأمین مخارج خانواده ده نفره مان مهمتر است ان شاء پدرم که سلامتی اش را بدست آوردو مشغول کار شد ما هم درس میخوانیم.لواز التحریرهایی که در دستم بود به سعید دادم و گفتم این یادگاری از طرف من به شما که هر وقت مدرسه رفتید استفاده کنید.تشکر کردند و دو برادر سرگرم دیدن لوازم التحریرها شدند.صدای صاحب مغازه که فریاد میزدپسرک کجایی؟ لوازم التحریرهای داخل گاری دستی را بیاور. تمرکزشان را بهم زد و سعید گاری دستی اش را به سمت مغازه پیش میراند.همانطور که صدای جیرجیر چرخ گاریهای دستی سعید که در بازارچه نوغربی اصفهان پیچیده بودرا میشنیدم به سمت مغازه که خرید کرده بودم رفتم.
سوادآموزی = اصلی مهم در زندگی کودکان کار
کودکان کار شاید سوژهای تکراری باشد؛ سوژهای که هر روز تکتک ما بارها و بارها در کوچه و خیابانها و سرچهارراهها یا مترو و... با آنها برخورد میکنیم.گهگاه چیزی از آنها میخریم یا به سادگی از کنارشان میگذریم! غافل از اینکه چه رنجها و دردهایی پشت چهرههای معصوم این کودکان نهفته است.کودکان کار واقعیت جامعه هستند و در هزار توی مشکلاتی شهر و هیاهوی شهر نشینی گم شده اند. ابتلا به انواع و اقسام بیماریها، کمبود بهداشت، سوء تغذیه و در معرض آسیبهای اجتماعی قرار داشتن فصل مشترک زندگی کودکان کار است.این کودکان به علت نوع زندگیای که دارند، کودکی نمیکنند و خیلی زود وارد فضای اقتصادی بازار میشوند.این افراد به علت نوع حرفه شان در معرض انواع آسیبها و بزههای اجتماعی قرار دارند و باید هم از لحاظ مالی، سوادآموزی هم از نظر بهداشت روانی مورد توجه قرار گیرند.در سیستم سوادآموزی، افرادی مشمول خدمات هستند که سواد خواندن و نوشتن و حساب کردن را ندارند و سن آنها از ۱۰ تا ۴۹ سال است. در بین آنها افرادی هستند موسوم به کودکان کار بازمانده از تحصیل که بنا به شرایط اجتماعی و اقتصادی، فقر فرهنگی، اعتیاد و بیماری والدین و گاهی به علت بد سرپرستی، خود درگیر کار شده و ناخواسته از تحصیل بازمانده اند و به جای قلم و دفتر دوستانی دیگری دارند؛ دوستانی که علاوه بر پرکردن تنهایی هایشان منفعت مالی را نیز برایشان به ارمغان میآورند.هدیه بدون چشمداشت این دوستان به آنها دستان ترک خورده و تکیده و گونههای خشکیدهای بیش نیست. دوستانی نامهربان، چون گاری دستی، ترازو و گلهای پژمرده و فال حافظ...آنها کودکانی هستند که بر دوش نحیف شان به جز مشکلات زندگی عنوانی را یدک میکشند با این تعریف اجتماعی "کودکان کار بازمانده از تحصیل"؛ کودکان و نوجوانانی که سنشان بیش از ۱۰ سال و کمتر از ۲۰ سال است و چرخ ناکوک زندگی را در جادههای ناهموار اجتماع میچرخانند.در کشور آمار متفاوتی از کودکان کار بازمانده از تحصیل وجود دارد؛ با روزها سرکشی به خیابانهای سطح شهر، کارگاههای زیرپلهای همچنین زمینهای کشاورزی میتوان آماری میدانی و نزدیک به آمار واقعی را کشف کرد که البته این امر نیازمند زمان و هزینه فراوان برای ۱۸ دستگاه موظف به ساماندهی کودکان کاراست.آمارهای کارشناسان مسائل اقتصاد شهری نشان دهنده جمعیتی بیش از چهار میلیون نفری از این کودکان است که بیش از ده درصد کودکان کار کشور در اصفهان هستند.افراد جامعه هدف نهضت سوادآموزی، رده ۱۰ تا ۴۹ سال است که بخشی از آنها را کودکان کار ۱۰ تا ۱۲ ساله و به قولی ۱۳ ساله تشکیل میدهند.سالانه ۱۵ هزار نفر از افراد ۱۰ تا ۱۹ سال کشور باسواد میشوند.رئیس سازمان نهضت سوادآموزی میگوید: با سواد کردن جوانان و نوجوانان ۱۰ تا ۲۰ سال با عنوان کودکان کار، بیسرپرست، بدسرپرست و جوانان معلول جسمی از جمله طرحهای ویژه این سازمان برای ریشه کنی بی سوادی است و برای کودکانی که به علت فعالیت کاری امکان تحصیل ندارند مشوقهای مالی به صورت نقدی و غیرنقدی در نظر گرفته شده تا آنها از نظر مالی به علت حضور در کلاسهای سوادآموزی ضرر نکنند.علی باقرزاده بدون اشاره به آمار کودکان کار جذب آموزشهای سواد آموزی کشور افزود: هم اکنون در رده ۱۰ تا ۱۹ سال، درصد باسوادی از نودو هفت و سه دهم درصد سال ۹۰ به نودو هشت و دو دهم درصد رسیده که به معنای آن است که در این گروه سنی، ۱۹۰ هزار کودک در خارج از مدرسه هستند و خود را بی سواد مطلق ثبت کرده اند.معاون وزیر آموزش و پروش ادامه داد: سالانه ۱۵ هزار نفر از افراد ۱۰ تا ۱۹ سال کشور باسواد میشوند. بهمن امید قائمی معاون سوادآموزی اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان هم از جذب آموزشهای سوادآموزی، هزارکودک کار استان درسال جاری خبرداد.
میانگین باسوادی در کشور 95 درصد؛ استان اصفهان 97 درصد
سوادآموزی، تنها فرایند یادگیری مهارتهای خواندن، نوشتن و حساب کردن نیست؛ بلکه کمک کردن به آزادسازی انسان و رشد کامل اوست. سوادآموزی، شرایط مناسب را برای کسب آگاهی انتقادی از تضادهای جامعهای به وجود میآورد که فرد در آن زندگی میکند.همچنین، سوادآموزی انسان را برمی انگیزد تا با مشارکت فعال و بهره گرفتن از نیروی نوآوری، طرحهایی بیافریند که میتواند در متحول ساختن جهان مؤثر باشد.در مجموع، سوادآموزی حق اساسی هر انسان است. سوادآموزی و به طور کلی آموزش و پرورش، یکی از ابزارهای اصلی برای تمام دگرگونیهای اجتماعی است. سوادآموزی، یعنی مشارکت انسان، در ساختن هدفها و ایجاد محیط و شرایط مناسب زندگی.رئیس سازمان نهضت سوادآموزی میگوید: امسال سوادآموزی ۷۰۰ هزار نفر(۱۰ تا ۴۹ سال) در کشور برنامه ریزی شده که از این میزان ۳۰۰ هزار نفر بی سواد مطلق هستند.علی باقرزاده تصریح کرد: سوادآموزی ۲۰ هزار نفر کمتر از ۱۹ سال و سوادآموزی ۳۵۰ نفر ناشنوا و نابینا در کشور نیز در برنامههای امسال پیش بینی شده است.معاون وزیرآموزش و پرورش با اشاره به پوشش سوادآموزی امسال ۳۰ درصد از بی سوادان کشور در سال جاری اضافه کرد: در یک برنامه سه ساله انتظار داریم به وضع مطلوب سوادآموزی در کشور دست یابیم.وی گفت:: از سال ۹۱ تا ۹۵، یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از افراد بی سواد کشور کاسته شده که در ۱۵ سال گذشته بی سابقه بوده است.رئیس سازمان نهضت سوادآموزی با بیان اینکه پارسال ۱۴۰ هزار نفر در دورههای سوادآموزی قبول شدند، اظهارداشت: تاکنون پاداش ۱۳۹ هزار تومانی ۹۱ هزار سوادآموز به حساب آنها واریز شده است.باقرزاده درپایان مراکز یادگیری محلی را یکی از تجارب موفق در نهضت سوادآموزی اعلام وخاطرنشان کرد: تا کنون ۲۱۷ مرکز محلی یادگیری در کشور ایجاد شده است که در این مراکز سوادآموزی توأم با آموزش پایه سواد سایر مهارتها از جمله مهارتهای زندگی، اجتماعی، حقوق شهروندی ومهارتهای شغلی وحرفهای آموزش داده میشود.
اصفهان جز پنج استان با سواد کشور
معاون نهضت سوادآموزی اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان با بیان اینکه ۹۷ درصد افراد مناطق شهری و ۹۰ درصد افراد مناطق روستایی استان با سواد هستند گفت: نواحی یک و دو شهر اصفهان،
۹۷ درصد افراد مناطق شهری و ۹۰ درصد افراد مناطق روستایی استان با سواد هستند
نائین، اردستان، زواره، کوهپایه، میمه، جرقویه علیا و خور و بیابانک سرآمد با سوادی در استان هستند.
بهمن امید قائمی افزود: در سال ۱۳۸۵ استان اصفهان ۱۶۵ هزار بیسواد وجود داشته که این میزان هم اکنون به ۱۰۲ هزار نفر رسیده است.
وی ادامه داد:نواحی ۴، ۵ و ۶ در شهر اصفهان، فلاورجان، فریدونشهر، نجف آباد و خمینی شهر مناطق با بی سوادی بیشتر در استان اصفهان محسوب میشوند.
معاون نهضت سوادآموزی اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان میگوید:سهمیه امسال آموزش و پرورش استان اصفهان برای زیر پوشش قرار دادن بیسوادان حدود هشت هزار نفر بوده که به صورت میانگین در سه دوره سواد آموزی، انتقال و تحکیم بیش از ۹۰ درصد آن جذب شده است
امید قائمی ادامه داد:از این میزان ۲۰ درصدشامل سوادآموزی عشایر و در بخش اتباع خارجی ۹۳۰ سهمیه و کمیساریای عالی پناهندگان ۲۸۰ سهمیه وجود داشته که سواد آموزان در این بخش صددرصد جذب شده اند.
وی با اشاره به اینکه ۱۴ مرکز یادگیری در ۱۴ منطقه استان ایجاد شده است، گفت: در این مراکز به افراد علاوه بر تحصیل، فنون نیز آموزش داده میشود تا سوادآموزان بتوانند درآمدزایی نیز داشته باشند.
امروز هفتم دی، روز نهضت سوادآموزی است؛ به یاری خداوند و تلاش سوادآموزان و آموزش دهندگان، شکوفههای علم و سواد بر جای جای درخت حیات کشورمان جوانه زده و به ثمر نشسته است.
نویسنده: سیده پروین امامی