چالش های طرح سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا

چکیده نشست پژوهشی:
 سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا، جهت ثبت، ساماندهی و نظارت بر مراکز نگهداری کالا در کشور ایجاد شده است.
 منظور از انبارها و مراکز نگهداری کالا تمامی مراکز بارگیری، تخلیه‌، نگهداری یا ذخیره‌سازی کالا می باشد.
 سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا در راستای بند ث ماده 6 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب 3/ 10/ 1392 مجلس شورای اسلامی راه اندازی شده است.
 در سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا در کشور بیش از 70 درصد انبارها که حدود 430 هزار تا واحد باشند در این سامانه ثبت شده اند.
 وزارت جهاد کشاورزی حدود 2 میلیون و 800 هزار واحد زراعی را شناسایی و ثبت نام کرده است و برای حدود 90 هزار اصله آبادی و روستا کدپستی مختص گرفتیم که قبلاً در اداره پست کد پستی نداشتند.
 از تاریخ 11/ 09/ 96 طرح اتصال بارنامه به سامانه جامع انبارها را در استان فارس به صورت پایلوت اجرایی کردند.

پژوهش خبری صدا وسیما:سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا، جهت ثبت، ساماندهی و نظارت بر مراکز نگهداری کالا در کشور ایجاد شده است. اهمیت سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا به عنوان یکی از زیر سامانه های مهم در طرح جامع تجارت و عملیاتی شدن این سامانه و همچنین جهت جلوگیری از قاچاق کالا و ارز لازم و ضروری می باشد. وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است با همکاری دستگاه های اجرائی ذیربط با استفاده از سامانه نرم افزاری به شناسه دار کردن کلیه انبارها و مراکز نگهداری کالا و ثبت مشخصات مالک کالا، نوع و میزان کالاهای ورودی و خروجی از این اماکن با هدف شناسایی کالاهای قاچاق اقدام نماید.
در همین راستا، گروه اقتصاد پژوهش خبری در ادامه سلسله نشست های کارشناسی خود در راستای بررسی سامانه های مبارزه با قاچاق کالا و ارز در مورخ 20/ 09/ 96 نشست خود را به بحث و بررسی درباره وضعیت سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا با حضور آقایان علی حاجی نژاد و علی رضا رضایی از کارشناسان اقتصادی اختصاص داده است.

 تعاریف سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا
منظور از انبارها و مراکز نگهداری کالا تمامی مراکز بارگیری، تخلیه‌، نگهداری یا ذخیره‌سازی کالا می باشد. این مراکز شامل انبارها، مراکز دپو، سیلوها، سردخانه‌ها، واحدهای تولیدی، کارخانه ها، معادن، اصناف و مزارع کشاورزی می باشد. به طور کلی هر جایی که کالا به آن وارد یا از آن خارج و یا در آن نگهداری می شود در محدوده این پروژه می گنجد. سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا (به اختصار سامانه) شامل مجموعه راه حل هایی می باشد که جهت تحقق اهدافی فوق ایجاد گردیده است. از انواع مراکز نگهداری کالا در حوزه های مختلف می توان به موارد زیر اشاره کرد :
• حوزه بهداشت: خانه های بهداشت، بیمارستان ها، انبارهای تولیدکنندگان و واردکنندگان محصولات بهداشتی و دارویی، شرکت های پخش دارو و انبارها و شعب آن، داروخانه ها
• حوزه نفت و فرآورده های پتروشیمی: واحدهای تولید مواد پتروشیمی ، انبارهای فرآورده های نفتی، جایگاه های سوخت، مشتریان نفتی و...
• حوزه کشاورزی و دامپروری: زمین های کشاورزی و مزارع، واحدهای پرورش طیور، دام سنگین و سبک، صید ماهی، سیلوهای نگهداری محصولات فله، سردخانه های مواد فسادپذیر، انبارهای موقت و دائم کالاهای عمومی کشاورزی، شالیکوبی ها، کشتارگاه های دام و طیور، کارخانجات تولید خوراک دام، تولید سوسیس و کالباس، صنایع تولید کود و سم، میادین میوه و تره بار، پست های قرنطینه ای دامپزشکی.
• حوزه وزارت صنعت، معدن و تجارت: تمامی تولیدی ها، مراکز صنعتی، معادن، واحدهای صنفی و ...
• حوزه سازمان حمایت: تمامی انبارهای بخش خصوصی
• حوزه اصناف: اصناف و واحدهای عمده و خرده فروشی محصولات بهداشتی، گل و گیاه، محصولات غیرفلزی و شیمیایی، محصولات فلزی و معدنی، محصولات کشاورزی، مواد غذایی.
• حوزه دخانیات: انبارهای واردکنندگان، تولیدکنندگان، توزیع کنندگان سراسری و استانی و خرده فروشان کالای دخانی

 معرفی و اهمیت سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا
جهت تسهیل و تسریع فرایندهای تجاری و همچنین نظارت و مدیریت کارآمد ورودی و خروجی زنجیره تجاری می بایست ابزاری برای شناسایی مکان نگهداری هر کالا و میزان خروج و ورود کالاها به هر انبار در هر لحظه وجود داشته باشد. به این ترتیب امکان تشخیص مکان و جریان کالاهای فاقد مجوز و قاچاق برای دولت وجود داشته و تسهیل جریان اطلاعات انبارداری و مدیریت موجودی برای توزیع کنندگان و فروشندگان و سایر فعالان زنجیره تامین فراهم می شود.
سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا با هدف مدیریت ورود و خروج کالا به کشور، شناسه دار کردن انبارها و مراکز نگهداری کالا، انبارش کالا در انبارها و مراکز نگهداری دارای شناسه، مدیریت به میزان ورود کالا به انبار (از طریق قبض انبار)، کنترل خروج کالا از انبار (از طریق بیجک یا سند خروج کالا)، نگهداری اطلاعات مربوط به مالک کالا و تغییرات آن و در نهایت مدیریت موجودی انبارها در طول زنجیره تامین به توسعه تجارت رسمی در کشور کمک می نماید.
در کنار اهمیت این سامانه لازم به ذکر است کالا و مواد اولیه موجود در انبارها، بخش قابل توجهی از درآمد ناخالص ملی کشور را تشکیل می دهند. ساماندهی حوزه انبارها با استفاده از سامانه ای جامع و یکپارچه می تواند آثار مطلوب فراوانی را در اقتصاد کشور ایجاد و علاوه بر حل مسائل این حوزه، از بروز بسیاری از مشکلات پیشگیری نماید. امکان مدیریت آنلاین و بر لحظه موجودی انبارها و برنامه ریزی صحیح تامین و توزیع آنها در کشور، تامین به موقع نیازهای هر استان، برنامه ریزی صحیح عملیات توزیع محصولات مهم و کالاهای ضروری، امکان پیش بینی های صحیح به منظور ارائه به تولیدکنندگان کشور بخشی از کارکردهای این سامانه است.
با دوراندیشی و چاره جویی به نقش حیاتی و تاثیرگذار مدیریت انبارها و محل نگهداری کالاها در اقتصاد سالم و کارا مشخص خواهد شد که اهمیت دادن به بهبود فرآیند اقتصادی در شبکه توزیع چگونه می تواند رشد فعالیت های قاچاق را در کشور به صورت فزاینده ای کاهش دهد و با مدرنیزاسیون شبکه توزیع، توسعه یافتگی را برای اقتصاد کشور رقم بزند.
با توجه به اضطرار و الزامات شدت بخشیدن به تحقق سامانه «جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا» به عنوان بخشی از مبارزه سیستمی با همه فعل و انفعالات و تحرکات کاملا مخفی و به طور غیرقانونی در شبکه توزیع، باید زمینه تسهیل و تسریع اجرای این سامانه را سرعت بخشید.

 قوانین و مقررات بالادستی راه اندازی سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا
 قانون
- بند ث ماده 6 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز (مصوب 1392)
به منظور تجمیع داده ها و یکپارچه سازی اطلاعات مربوط به سامانه مذکور (سامانه شناسایی و مبارزه با کالای قاچاق) در تبصره (3) ماده (5) و به منظور کاهش زمینه های بروز قاچاق کالا و ارز
ث – وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است با همکاری دستگاه های اجرایی ذیربط با استفاده از سامانه نرم افزاری به شناسه دار کردن کلیه انبارها و مراکز نگهداری کالا و مراکز نگهداری کالا و ثبت مشخصات مالک کالا،‌ نوع و میزان کالاهای ورودی و خروجی از این اماکن با هدف شناسایی کالاهای قاچاق اقدام نماید.

 آیین نامه
- ماده 23 آیین نامه اجرایی مواد 5 و 6 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز (مصوب 1395 – هیئت وزیران)
به منظور شناسایی کالای قاچاق، انجام الکترونیکی فرآیندهای متعارف صدور، اصلاح، ابطال، تجمیع، تفکیک، ضایعات، مرجوعی و انتقال مالکیت قبوض انبار، کنترل موجودی و کم و کیف ورود و خروج کالاها، وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است با همکاری وزارتخانه های جهاد کشاورزی، راه و شهرسازی، امور اقتصادی و دارایی، کشور، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نفت، شرکت پست جمهوری اسلامی ایران، شهرداری ها، اتاق های بازرگانی و اصناف و سایر دستگاه های ذی ربط، نسبت به شناسه دار کردن انبارها، ‌سردخانه ها، سیلوها و مراکز نگهداری کالاهای متعلق به اشخاص حقیقی و حقوقی و ثبت مشخصات مالک کالا، نوع و میزان کالاهای ورودی و خروجی از این اماکن و همچنین تهیه، ایجاد و بهره برداری «سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا» اقدام نماید.

تبصره 1- مقصود از مراکز نگهداری کالا، کلیه اماکن، انبارها، مستغلات و محل هایی هستند که به دلالت قراین و امارات قوی در آنجا کالا نگهداری می شود.
تبصره 2- اطلاعات قبوض انبارها از طریق سامانه موضوع این ماده به سامانه جامع تجارت و از طریق این سامانه به سامانه جامع حمل و نقل ارسال می گردد.
تبصره 3– اسناد حمل و نقل براساس اطلاعات قبوض انبار موجود در سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا، توسط زیر سامانه های مربوط به سامانه جامع حمل و نقل صادر می شود.
تبصره 4- قبوض انبار به صورت الکترونیکی صادر و مبادله شده و نسخه الکترونیکی جایگزین نسخه فیزیکی
می گردد.

- ماده 27 آیین نامه اجرایی مواد 5 و 6 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز (مصوب 1395 – هیئت وزیران)
تمامی مراکز عرضه کننده خدمات بیمه ای بازرگانی موظفند از تاریخ لازم الاجرا شدن این آیین نامه، قبل از صدور هر نوع بیمه نامه و الحاقیه برای انبارها، مراکز نگهداری کالا و همچنین کالاهای موضوع قبوض انبار، نسبت به ثبت آنها در سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا از طریق استعلام سیستمی اطمینان حاصل نمایند.
تبصره – وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است امکان استعلام سیستمی و برخط قبوض انبار و شناسه انبار را برای بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران فراهم نماید. همچنین مراکز عرضه کننده بیمه تجاری موظفند از طریق بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران نسبت به استعلام سیستمی این اسناد و شناسه انبار اقدام نمایند. نظارت سیستمی بر اجرای این ماده به عهده بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران است.
- ماده 16 آیین نامه اجرایی شناسای کالا و رهگیری کالا موضوع ماده (13)
ماده 16 – رهگیری کالاهای مشمول از بدو ورود با تولید تا سطح عرضه، مطابق ترتیبات زیر توسط وزارت و با همکاری سایر دستگاه های اجرایی و به صورت هماهنگ با سامانه های موضوع آیین نامه اجرایی مواد (5) و (6) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز صورت می پذیرد:
ت – وزارت موظف است در خصوص انبارش کالاهای مشمول، ثبت شناسه های رهگیری در سطح بسته بندی اظهار شده توسط متقاضی را در سامانه جامع انبارها الزامی نموده و قبل از صدور قبض انبار، از سامانه رهگیری استعلام سیستمی نماید و از صدور قبض انبار برای مواردی که مورد تایید سامانه رهگیری نیست، خودداری نمایند.
تبصره – ابناردارها به استثنای اماکن گمرکی درخصوص کالاهای وارداتی، موظفند برای انبارش کالاهای مشمول، شناساه های رهگیری در سطح بسته بندی اظهار شده توسط متقاضی را از متقاضیان انبارش دریافت نموده و در سامانه جامع انبارها ثبت نمایند و از انبارش کالاهایی که شناسه رهگیری ندارند، خودداری نمایند.

 وضعیت سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا
آقای علی حاجی نژاد در این نشست گفتند: ما در این سامانه به دنبال ایجاد مفهومی با عنوان زنجیره لجستیکی خواهیم بود.
برای اینکه ضرورت این زنجیره و کاربر آن مشخص و باز بشود یک مثال عددی می زنیم. فرض کنید ما در کل کشور همه انبارها و مراکز نگهداری کالا را شناسایی کرده باشیم و ورود و خروج کالا به آنها را به صورت الکترونیکی و سازمان دهی شده در سامانه های مرکزی بتوانیم ثبت کنیم. اگر این اتفاقی صورت بگیرد در آن صورت هر فرآیندی که براساس بند 3 ماده 6 قانون مبارزه با قاچاق کالا صورت بگیرد، ورود هر کالا به یک انبار برابر با خروج یک کالا از انبار دیگر است. یعنی در یک انبار میزانی کالا ورود و میزانی کالا خروج پیدا می کند. و یا در یک کارخانه باید میزانی کالا وارد و میزانی کالا خارج گردد.
ما در قدیم موردهای زیادی داشتیم مثلا کارخانه آبلیموگیری داشتیم که میزان کالایی خارج می شود ولی هیچ مواد اولیه که لیمو بود وارد نمی شود. و این نشان می داد که آن کارخانه در حال انجام کار خلاف است. این داده ها هم می تواند برای سازمان استاندارد قابل استفاده باشد. جهت پیگیری استانداردهای لازم هم برای سازمانها و دستگاه های دیگر این داده، قابل استفاده است.
قاعدتاً ما برای شناسایی کالاهای قاچاق از روی تعادلی که روی اینها وجود دارد و یا تناسبی که بین ورود و خروجی وجود دارد می توانیم مواردی را به صورت سیستمی شناسایی کنیم و آنهایی که مشکوک می شویم تحت نظارت بیشتر و یا حتی تحت نظارت توسط ناظرین مستقیم و ناظرین انسانی انجام بدهیم.

آقای حاجی نژاد گفتند: اگر در این زنجیره (که ما همه زنجیره را بستیم) اتفاقی بیفتد و یا کالایی به صورت قاچاق وارد شود. این کالا در موجودی آن انبار ثبت می شود. آن انبار دو راهکار دارد یا این کالا را از مسیرهای رسمی خارجی کند یعنی با بارنامه¬ای که صادر می کند آن را وارد کشور کند. یعنی یک انبار مرزی باشد با بارنامه صوری آن را وارد کشور کند. این بارنامه اگر در سازمان راهداری ثبت شده باشد، قاعدتاً میزان ورودی و خروجی آن کالا تناسب نخواهد داشت و یا اگر بخواهد به صورت غیررسمی وارد کشور کند قاعدتاً سامانه ای مثل سامانه نظارت بر تردد جاده¬ای و سامانه جریمه هوشمند کمک خواهد کرد که ما بتوانیم در محورهای جاده ای آن ناوگانی که بارنامه ندارد به صورت سیستمی با دوربین های نظارتی جاده ای که تقریبا 2000 تا در سطح کشور وجود دارد به صورت سیستمی شناسایی کنیم و به آن مواردی که بارنامه ندارد به عنوان ظن به تخلف و یا ظن به قاچاق برخورد بشود و یا توسط نیروی انتظامی تحت مراقبت قرار بگیرند و یا اینکه حمل کالا متوقف بشود.

قاعدتاً ما اگر بخواهیم همچنین زنجیره ای را راه اندازی کنیم اولین چیزی که باید وجود داشته باشد اتصال اسناد لجستیکی به اطلاعات ماقبل آن است. یعنی اینکه کلیه اسناد مثل اسناد حمل و نقل و یا اسناد انبارش به اسناد ماقبل مثل اسناد گمرکی وصل شود. این اتفاق در صورتی خواهد افتاد که ما یکپارچه سازی سامانه ها و راه اندازی پنجره واحد تجارت را راه اندازی کنیم. یعنی ما اگر سامانه تجارت را بتوانیم راه اندازی کنیم این زنجیره لجستیکی برقرار خواهد شد.
اگر ما بخواهیم این اتصال ها را صورت بدهیم ممکن نمی شود مگر اینکه کلیه اسناد به صورت الکترونیکی شود. قدم هایی در این خصوص از سال 91 برداشته شده است. ما برای مدارک کاغذی، (در سال 91 همه بارنامه ها کاغذی بودند) نمی توانستیم بارنامه را به چیزی وصل کنیم به خاطر همین از سال 91 بارنامه برخط، بارنامه الکترونیکی سازمان راهداری راه اندازی شد که بتوان این تبادل ها صورت بگیرد.

پس الکترونیکی کردن اسناد لجستیکی یکی از ملزومات این طرح است که سامانه جامع حمل و نقل یکی از آن ملزومات می باشد. سامانه جامع حمل و نقل بند ب ماده 6 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز هست که حالا کارهایش پیش رفته، سامانه بارنامه برخط راه اندازی شده سامانه سی ام آر راه اندازی شده، سامانه پروانه تردد راه اندازی شده و سامانه های متعدد دیگر در آن راه اندازی شد و حتی سامانه های دیگری در زیرمجموعه های وزارت راه مثل شرکت ملی راه آهن و سازمان بنادر راه اندازی شده و سامانه های الکترونیکی ذیل سامانه جامع حمل و نقل ایجاد شده اند.

دومین و مهمترین اتفاق راه اندازی و ثبت سیستم سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا بود. یعنی اینکه کلیه ورود و خروج به انبارها و میزان موجودی انبارها باید به صورت الکترونیکی در یک سامانه مرکزی ثبت می شدند و از آن سامانه مجوز می گرفتند و این سامانه جامع انبارها بود که از حدود یکسال و نیم پیش در وزارت صنعت، معدن و تجارت شروع شده و سامانه جامع امور گمرکی که خوشبختانه این سامانه هم از سال 1393 به بعد ایجاد شده و قرار شده هرچه زودتر تعامل بین آنها برقرار شود.
آقای حاجی نژاد همچنین گفتند: بحث دیگر که قبل همه اینها باید داشته باشیم فرض کنید که ما سامانه ها را الکترونیکی کردیم. سازمان راهداری با وزارت صنعت، معدن و تجارت نمی تواند حرف بزند مگر اینکه آن موجودیت های پایه ای آنها از یک کدینگ استفاده شده باشد. یعنی ما باید کدینگ های پایداری را در کشور شکل می دادیم و این کار صورت گرفته، ما در اصل چند تا موجودیت پایه ای داریم. ساماندهی مبادی، مقاصد یکی از موجودیت های پایه ای در اسناد لجستیک در اصل مبدأ و مقصد است ما آمده ایم براساس آن سند ملی که برای کدینگ های پایه ای نوشته شده بود کد پستی را به عنوان کدینگ پایه مکان در نظر گرفتیم. حتی در سامانه جامع انبارها، تمام انبارهایی که ثبت می شوند کدینگ آنها، کدینگ جدیدی نیست. کدینگی هست که پست اعلام می کند یعنی کدینگ پست را کد پایه مکان در نظر گرفتیم.

دومین کاری که باید انجام می شد ساماندهی فرستنده و گیرنده هست. که در این زمینه چند تا طرح مختلف هست که یکی از طرح های سامانه مشتریان حمل و نقل و یا بازارگاه های الکترونیک هست. که براساس کدینگ اشخاص حقیقی یا حقوقی و یا کد ملی و شناسه ملی ما در نظر گرفته ایم و کدینگ کالا، که از سال 95 شروع شد که پیشرفت خوبی هم داشتیم.
البته ما در سال 91 یک طرح ایران کد و شبنم هم داشتیم که با شکست مواجه شد ولی مجدد وزارت صنعت، معدن و تجارت کدینگ شناسه کالا را ایجاد کرده که آن ملاحظاتی که باعث شکست طرح شبنم شده بود مراعات کرد. و این کدینگ می تواند کمک کند که وقتی سازمان بارداری یک بارنامه ای را ثبت می کند، کالایی که در سامانه بارداری ثبت می شود با کالایی که در سامانه جامع انبارها ثبت می شود با هم مطابقت داشته باشند و حتی این کالا با کالایی که در گمرک و وزارت بهداشت و جاهایی دیگر که دارد در این چرخه لجستیکی نفوذ می کند بتوانند یا یک کدینگ مشخص و ادبیات ثابت با همدیگر تبادل اطلاعات داشته باشند.

 گزارش آماری وضعیت سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا
آقای حاجی نژاد همچنین بیان کردند در سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا در کشور بیش از 70 درصد انبارها که حدود 430 هزار تا واحد باشند در این سامانه ثبت شده اند. استانهای مختلف بخش زیادی از این اطلاعات را ارسال کرده اند. و علاوه بر آن وزارت جهاد کشاورزی حدود 2 میلیون و 800 هزار واحد زراعی را شناسایی و ثبت نام کرده است و برای حدود 90 هزار اصله آبادی و روستا کدپستی مختص گرفتیم که قبلاً در اداره پست کد پستی نداشتند. همچنین برای حدود 10 هزار واحد معدنی و 30 هزار واحد صنعتی کدپستی مختص گرفتیم. اینها همه در سامانه جامع انبارها ثبت شده اند غیر از واحدهای وزارت جهاد کشاورزی که بخاطر اینکه دیتا را حجیم نکنیم ثبت اطلاعات آنها را برای ماه آینده گذاشتیم. که این اطلاعات، اطلاعات اصلی ما نیستند در واقع این اطلاعات، واحدهای کشاورزی هستند که برای حمل کالاهای کشاورزی به مشکل برنخورند.
علاوه برآن ما از 11/ 09/ 96 طرح اتصال بارنامه به سامانه جامع انبارها را در استان فارس به صورت پایلوت اجرایی کردیم. در این طرح هیچ بارنامه ای صادر نمی شود مگر اینکه در سامانه انبار ثبت شده باشد و یا استثنای حمل و نقلی و یا کالایی خاص باشد. و یا کالا، اسباب اثاثیه منزل باشد.
همچنین با بیمه مرکزی تعاملاتی صورت گرفته که بیمه نامه های صنعتی و تجاری صادر نشوند مگر اینکه آن واحد کدپستی آن در سامانه جامع انبارها ثبت شده باشد این هم از اوایل سال97 اجرایی خواهد شد.

 مزایای سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا برای افراد
1- در صورت ثبت نام در این سامانه، امکان صدور بارنامه برای کدپستی ثبت شده در سامانه امکان پذیر خواهد بود.
2- ارائه خدمات بیمه ای مکان ها مانند بیمه آتش سوزی منوط به ثبت نام آن واحد در سامانه انبار می باشد.
3- با ثبت نام در این سامانه، در صورتی که هر نوع سند حمل و نقلی مانند بارنامه برای آن واحد صادر شود، یک پیامک حاوی اطلاعات مربوط به حمل انجام شده به آن مکان کاربر ثبت کننده واحد ارسال می شود و فرد در جریان حمل انجام شده قرار خواهد گرفت.
4- با اطلاع رسانی، در صورتی که فرد در جریان حمل انجام شده نباشد، می تواند جلوی سوء استفاده از اطلاعات مکان خود را با ارسال پیامک بگیرد.
5- انبارهای نگهداری کالا می توانند با امکانات رایگان که سایت در اختیار آن ها می گذارد به کار انبارداری پرداخته و با ثبت اطلاعات ورود و خروج کالا، گزارشی آنلاین موجودی خود را مشاهده نمایند.

 چالش های طرح سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا
1-مواری کاری برخی نهادها و سازمان ها: به طور مصداقی می توان به تاسیس سامانه انبارها توسط گمرک ها اشاره کرد. سامانه انبارهای گمرک باعث سردرگمی بازرگانان و باعث اتلاف زمان و اختلال در پاسخگویی به کاربران سامانه انبار شد. گمرک اطلاعات خود را در اختیار سامانه جامع انبار وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار نمی‌دهد. اقدام گمرک موجب زیان رسیدن به تجار و بازرگانانی شد که بصورت قانونی اقدام به تجارت کرده بودند. راه اندازی سامانه انبار وزارت صنعت، معدم و تجارت با پیش دامنه nwms ثبت شده بود در حالیکه سامانه موازی گمرک با تشابه آدرس (wms) راه اندازیشد. همچنین در بسیاری از این موارد کاربران از اینکه بعد از ثبت نام در سامانه انبار کدی دریافت نکرده اند ناراضی شده بودند و به این صورت سامانه انبار وزارت صنعت، معدن و تجارت، به ناکارآمدی متهم شد.

2- سرویس استعلام کدملی
سرویس استعلام کدملی مورد استفاده سامانه انبار بصورت آفلاین بوده و با تاخیر (متوسط 2 دقیقه) پاسخ می دهد. همچنین ورودی های این سرویس 6 فیلد کدملی، نام، نام خانوادگی، نام پدر، تاریخ تولد و شماره شناسنامه می باشد و این موضوع اتصال به سایر دستگاهها که اغلب دارای این اقلام نیستند را دچار مشکل کرده است.
3- سرویس استعلام شناسه ملی شرکت و اخذ اطلاعات مدیرعامل
فقدان دسترسی به سرویس آنلاین اطلاعات شرکت‌ها‌ بهمراه مدیرعامل آن‌ها: برای ارائه مناسب خدمات به کاربران سامانه لازم است دسترسی سامانه انبار به سرویس ثبت شرکتها که مشخصات مدیرعامل (کدملی) موجود باشد فراهم شود.

 جمع بندی
سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا با هدف مدیریت ورود و خروج کالا به کشور، شناسه دار کردن انبارها و مراکز نگهداری کالا، انبارش کالا در انبارها و مراکز نگهداری دارای شناسه، مدیریت به میزان ورود کالا به انبار (از طریق قبض انبار)، کنترل خروج کالا از انبار (از طریق بیجک یا سند خروج کالا)، نگهداری اطلاعات مربوط به مالک کالا و تغییرات آن و در نهایت مدیریت موجودی انبارها در طول زنجیره تامین به توسعه تجارت رسمی در کشور کمک می نماید. طبق قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است با همکاری دستگاههای اجرائی ذیربط این سامانه را تشکیل دهد. تا کنون بر اساس گفته های مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت اقدامات اجرایی و نرم افزاری زیادی برای سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا صورت گرفته اما متاسفانه هنوز کامل اجرائی نشده است و چالش های هم وجود دارد.

پژوهش خبری // پژوهشگر: علی قنبری