پخش زنده
امروز: -
دشمن تراشی و برجسته سازی مشکلات با همسایگان این امکان را به آل سعود می دهد که با افزایش سلطه سیاسی و امنیتی به استقبال چالش های داخلی بروند.
دشمن تراشی و برجسته سازی مشکلات با همسایگان این امکان را به آل سعود می دهد که با افزایش سلطه سیاسی و امنیتی به استقبال چالش های داخلی بروند.
بازی آمریکایی – سعودی برای تغییر موازنه قدرت در منطقه در طول شش سال گذشته از سوریه شروع شد و در سال های بعد در عراق و یمن و بحرین ادامه یافت و این بار با استعفای تحمیلی نخست وزیر لبنان در خاک عربستان وارد مرحله تازه ای شد. اما این سناریوی مشترک نه تنها کمکی به تثبیت موقعیت آل سعود در منطقه و پیشرفت طرح آمریکایی برای خاورمیانه جدید نکرد که با شکست های پیاپی آمریکا و عربستان سعودی در منطقه همراه شد به گونه ای که بحران ساختگی تروریستم تکفیری داعش در منطقه که زمینه ساز اجرای طرح های آمریکایی – سعودی در منطقه بود در آستانه شکست نهایی قرار گرفته و جریان داعش، قدرت اثرگذاری خود را در روند تحولات منطقه به ویژه در سوریه به کلی از دست داده است.
در عراق علاوه بر شکست توطئه تکفیری – تروریستی داعش، طرح تجزیه این کشور نیز با محوریت استقلال اقلیم کردستان خنثی شد و نتیجه ای جز تحکیم مجدد قدرت مرکزی در عراق نداشت.
در یمن، جنگ 32 ماهه ائتلاف سعودی با حمایت آمریکا به جایی رسید که حمله موشکی اخیر یمن به ریاض، تمام هیمنه نظامی و توان تسلیحاتی پیشرفته عربستان سعودی را در برابر توان تضعیف شده ارتش یمن به چالش کشید.
در بحران خلیج فارس نیز اتحاد 4 کشور مدعی جهان عرب در برابر قطر کاری از پیش نبرد و ناکامی سیاسی تازه ای را برای ائتلاف سعودی رقم زد.
از نگاه بینالمللی هم ماجراجویی های اخیر عربستان سعودی بخشی از برنامه تنش سازی مستمر در خاورمیانه است که با هدف توجیه حضور بلند مدت آمریکا در منطقه و ایجاد حاشیه امن استراتژیک برای رژیم صهیونیستی صورت می گیرد.
در چنین شرایطی حاکمان عربستان سعودی انگشت اتهام را به سوی ایران و حزب الله لبنان نشانه گرفته اند، و با هدف گشودن جبهه جدید علیه جبهه مقاومت، در اقدامی مداخله جویانه نخست وزیر لبنان را ناگزیر به استعفا کردند. طبعا این اقدام در کنار کوبیدن بر طبل جنگ احتمالی با ایران تازه ترین اقدامی است که با هدف سرپوش گذاشتن بر شکست های منطقه ای حاکمان سعودی صورت می گیرد.
در این چارچوب ریاض با تعریف منافع منطقه ای مشترک با واشنگتن و تل آویو تلاش می کند آتش فتنه های قومی، سیاسی و امنیتی را در منطقه همچنان برافروخته نگاه دارد، و مانع از تثبیت قدرت و موقعیت کشورهای مستقل در منطقه شود.
در همین چهارچوب عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان سعودی در جدیدترین اظهارات خود بار دیگر موشک شلیک شده از یمن به سوی ریاض را ایرانی دانسته و در بیانی تهدیدآمیز گفته است امیدواریم وارد جنگ مستقیم با ایران نشویم.
مقامهای اماراتی نیز هم صدا با حاکمان سعودی سیاست ایران هراسی را با هدف جنگ روانی و تحریک افکار عمومی علیه ایران تشدید کردند.
به نظر می رسد که فارغ از مولفههای راهبردی در هماوردی با عربستان سعودی مقام های سعودی در شرایط کنونی نیاز مبرم به هیاهو و جنجال رسانهای با محوریت ایران هراسی دارند که این نیاز طبعا به شرایط مختلف داخلی، منطقهای و بینالمللی انها بر می گردد که رژیم آل سعود را در معرض شکستها، چالش ها و ابهامات متعدد داخلی و خارجی قرار داده است.
به عبارتی دیگر سر پوش نهادن بر مناقشه فزاینده قدرت در عربستان و تمهید شرایط برای سرکوب هر گونه اعتراض و مخالفت در داخل عربستان یکی از نیازهایی است که مقام های سعودی را به جنجال آفرینی جدید در منطقه واداشته است.
مطالبات فزاینده اجتماعی به ویژه خواسته های اقشار تحصیل کرده و جامعه زنان سعودی حاکمیت سنتی عربستان را با شرایط دشواری مواجه کرده است و طبیعی است که عقب نشینی مقطعی و محدود مانند دادن حق رانندگی به زنان نه تنها پاسخگوی این مطالبات فراگیر نیست که نشانه ای از عقب ماندن ساختارهای حاکمیتی عربستان در برابر تغییرطلبی سیاسی، مذهبی و اجتماعی در این کشور است، و می تواند در آینده نزدیک به تزلزل بیشتر در ارکان قدرت آل سعود بیانجامد.
بعلاوه رقابت میان شاهزادگان سعودی - که در دهههای متوالی به صورت پنهان ادامه داشت - در ماه های اخیر از پرده بر افتاده و در تلاش های محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی برای حذف همه رقیبان از صحنه قدرت نمود کامل یافته است به گونه ای که بن سلمان در روزهای گذشته به بهانه مبارزه با فساد یکی از گسترده ترین تسویه حساب های سیاسی را آغاز کرد و دهها تن از شاهزادگان و تجار سیاسی منتقد یا مخالف با تغییر قدرت در عربستان را به بند کشید، و گام بزرگی را برای رسیدن به تاج و تخت سعودی برداشت.
حذف کمک های مالی بخشی از اقشار ضعیف جامعه عربستان به بهانه کاهش بودجه عمومی اقدام دیگری است که می تواند با مخالفت توده مردم در این کشور مواجه شود، و موج نارضایتی سیاسی و امنیتی را به اعتراض عمومی علیه آل سعود مبدل سازد که طبیعتا در چنین شرایط متزلزلی، دشمن تراشی و برجسته سازی سایه موهوم جنگ این امکان را به آل سعود می دهد که ضمن افزایش سلطه سیاسی و امنیتی بر کشور به استقبال چالش ها و مخالفان داخلی بروند.
-----------------------------
امین نجار