پخش زنده
امروز: -
بخوان به نام پروردگارت که آفرید (سوره علق/ آیه ۱)؛ این نخستین سخن آفریدگار با پیامبر(ص) است؛ بخوان تا هدف آفرینش به دست آید؛ بخوان که کتاب، بالاترین اعجاز خلقت است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مرکز اصفهان؛ کتاب خوب خواندن یعنی شکستن قفس روزمرگی های زندگی و پرواز ذهن و خیال انسان به آسمان معرفت و دانش. کتاب خواندن یعنی گشودن پنجره ای از نور به روی زندگی روزمره، یعنی کنار رفتن پرده نادانی از پیش چشم حکمت و علم یعنی نفس کشیدن در هوای تازه دانستن و آگاهی.
هفته کتاب و کتاب خوانی که شعارِ امسال آن، آینده روشن با خانواده کتابخوان است فرصت مناسبی برای ترویج و نهادینه کردن فرهنگ کتابخوانی در جامعه و خانواده ها و فرصتی برای بازبینی فعالیت های نهادهای فرهنگی در این زمینه است.
طرح های عیدانه تا روستاهای دوستدار کتاب
طرحهای عیدانه، تابستانه، پاییزه و زمستانه کتاب از جمله طرح هایی است که وزارت ارشاد با ارائه یارانه به کتابفروشان این فرصت را ایجاد میکند تا خریداران کتابهای خود را با تخفیف خریداری کنند.
در این رویداد فرهنگی، 25 درصد تخفیف برای کتابهای عمومی و 30درصد تخفیف برای کتابهای کودکان و نوجوانان در نظر گرفته می شود.
معاون فرهنگی هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان می گوید: این استان در اجرای این طرح در میزان فروش کتاب، تعداد مراجعه و تعداد کتابفروشی جزو رتبه های برتر کشور بوده است.
پرویز طاهری می افزاید: برای نمونه در طرح تابستانه کتاب، امسال اصفهانی ها با 98 کتابفروشی بیشترین مشارکت را پس از تهران داشته است.
وی با اشاره به اجرای طرح جام باشگاه های کتابخوانی کودک و نوجوان که امسال در شهرهای اصفهان، نجف آباد، کاشان و شهرضا برگزار می شود می گوید: در این طرح در هر باشگاه 12 تا 15 نوجوان زیر نظر یک مربی بزرگسال،به کتابخوانی و نقد و بررسی کتاب های برگزیده می پردازند و منتخبان به مرحله کشوری راه می یابند.
جشنواره روستاهای دوستدار کتاب هم طرح دیگری است که با هدف توجه دادن مردم و نهادهای روستایی به اهمیت فرهنگ مطالعه برگزار می شود.
به گفته معاون فرهنگی هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان روستای علوی شهرستان کاشان پارسال توانست با ارائه برنامه های متنوع کتابخوانی و همچنین طرح های جدید برای ایجاد انگیزه بین جوانان و نوجوانان برای مطالعه بین هزار روستای شرکت کننده منتخب کشوری شود.
پایتخت کتاب ایران تا دوشنبه های کتابخوانی
پایتخت کتاب ایران هم طرحی است که بر مبنای آن هر سال شهری به عنوان پایتخت کتاب ایران انتخاب میشود. بخشهایی از این طرح از پایتخت جهانی کتاب الگوبرداری شده اما از نظر ساختار اجرایی هم خوانیهای زیادی با شرایط فعالیت فرهنگی در ایران دارد.
در سه سال گذشته به ترتیب شهرهای اهواز، نیشابور و بوشهر پایتخت کتاب ایران شده اند اما به گفته طاهری با اجرای طرح های برتر ترویج کتاب خوانی تلاش می شود امسال اصفهان یا کاشان پایتخت کتاب ایران شوند.
در کلانشهر اصفهان هم طرح های ویژه کتاب خوانی اجرا می شود برای نمونه می توان به طرح برگزاری ایستگاه های کتابخوانی در میدان نقش جهان اصفهان اشاره کرد؛ این میدان که محل رفت و آمد بیشترخانواده های اصفهانی برای تفریح و خرید و لذت بردن از آثار تاریخی است با اجرای این طرح در یکشنبه های آخر هر ماه به محلی برای ترویج فرهنگ کتاب خوانی تبدیل شده است.
معاون فرهنگی هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره این طرح می گوید: 30 مربی که در کتابخوانی و بلندخوانی تخصص دارند در چهارگوشه میدان نقش جهان یعنی محور مسجد امام، مسجد شیخ لطف الله، عمارت عالی قاپو و سردر بازار قیصریه ، ایستگاه های کتابخوانی راه اندازی می کنند.
همزمان با هفته کتاب و کتاب خوانی هم طرح جدید دوشنبه های کتابخوانی در مهدهای کودک استان کلید خورده؛ تشویق کودکان به خواندن کتاب و استفاده بهینه از ظرفیتهای مهدهای کودک برای ترویج فرهنگ کتابخوانی در خانوادهها هدف برگزاری این طرح است.
کتابخانه های عمومی و ترویج کتاب خوانی
کتابخانه های عمومی، فضایی مناسب را برای دسترسی آسان اقشار جامعه به منابع مختلف فراهم کرده است. بالا بردن سطح آگاهی های عمومی، گسترش روابط و مبادلات فرهنگی بین کتابخانه های عمومی داخل و خارج از کشور،اشاعه دانش بدون توجه به تفاوت های سنی، جنسیتی، مذهبی و نژادی و تقویت روحیه تحقیق و پژوهش در افراد جامعه از مهمترین اهداف راه اندازی کتابخانه های عمومی در کشور است.
سرپرست کتابخانههای عمومی استان اصفهان با اشاره به وجود 300 کتابخانه عمومی در این استان با زیر بنای 125هزار متر مربع می گوید:تعداد اعضای کتابخانه های عمومی استان از 88هزار نفر در سال گذشته به 125هزار نفر در سال جاری رسیده است.
امیر هلاکویی می افزاید: همچنین در این مدت تعداد کتاب های این مجموعه در استان از دو میلیون و 890هزار به سه میلیون و 280هزار جلد رسیده است.
وی با اشاره به اجرای طرح کتابخوان که از سالهای قبل در اصفهان اجرایی شده می گوید: این طرح با هدف معرفی و به اشتراک گذاری کتاب های خوانده شده اجرایی می شود.
به گفته هلاکویی در این طرح نشست هایی به منظور به اشتراک گذاری کتاب های خوانده شده و با هدف ترویج و تبلیغ مطالعه در قالب معرفی کتاب برگزار می شود.
سرپرست کتابخانههای عمومی استان اصفهان می گوید: در این استان ۷۳۴ برنامه فرهنگی در کتابخانههای عمومی استان به مناسبت هفته کتاب و کتاب خوانی اجرا می شود.
ترویج کتاب خوانی در شهر اصفهان
در کلانشهر اصفهان کتابخانه های شهرداری در سه بخش عمومی، تخصصی(هنر، ادبیات، سلامت، آتش نشانی ،حقوق و شیعه) و اختصاصی(کودک، بانوان، نوجوان) فعال هستند.
مدیر امور فرهنگی و کتابخانه های سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان تعداد اعضای فعال کتابخانه های شهرداری اصفهان را 80هزار عضو اعلام کرده و می گوید :بیش از 800 هزار جلد و 170هزار عنوان کتاب در 80 کتابخانه شهرداری اصفهان موجود است.
محمد مهدی کریمی با اشاره به حوزه کتابخانه دیجیتال با عضویت چهار هزار نفر می افزاید: 4هزار جلد کتاب دیجیتال و دو هزار مقاله فارسی در کتابخانه دیجیتال شهرداری اصفهان به نشانی اینترنتی http://dlim.ir/Digital موجود است.
به گفته وی در کتابخانه مرکزی شهرداری اصفهان هم 500 کتاب چاپ سنگی و دو هزار جلد کتاب نفیس نگهداری می شود.
طرح امانت بین کتابخانه ای یکی از طرح های موفق با محوریت کتابخانه مرکزی شهرداری اصفهان و کتابخانه های بزرگ و جامع مراکز آموزش عالی مثل دانشگاه علوم پزشکی، دانشگاه اصفهان،هنر،مالک اشتر و دانشگاه صنعتی است که در این طرح تمام کتاب ها برای هر مخاطبی که به این مراکز مراجعه کند، قابل دسترسی است.
کریمی به اجرای طرح پیک دانایی هم اشاره کرده و می گوید: در طرح پیک دانایی به سالمندان، بازنشستگان، جانبازان و افراد معلول جامعه که امکان مراجعه حضوری به کتابخانه را ندارد، خدمت رسانی می شود به این صورت که توانخواهان تلفنی کتاب های مورد نظر خود را سفارش داده تا پیک رایگان، کتاب مورد نظر را به دست آنها برساند.
طرح دیگر ما "فرصت دانایی" است که بر اساس این طرح، سازه هایی در مکان های پر تردد قرار داده می شود و کتاب ها در یک بازه زمانی مشخص برای مطالعه در اختیار شهروندان قرار می گیرد، البته کتاب های کوچک و مختصر در این سازه ها قرار می گیرد.
نذر کتاب؛ طرحی برای ترویج کتاب خوانی
یکی از طرح های موفق در حوزه ترویج کتاب و کتاب خوانی، نذر کتاب است. مدیر کتابخانه مرکزی شهرداری اصفهان می گوید: اصفهانی هایی که در طرح نذر کتاب شرکت کرده اند در هفته حدود ۴۰۰جلد کتاب اهدا می کنند.
حمیدرضا میر پویا می گوید: کتاب ها بر اساس درخواست ارگانها، سازمانها و مناطقی که نیاز به کتاب دارند توزیع و برخی از کتابهای درسی و کمک درسی و بر اساس موضوع درخواستی ارسال میشود.
وی می افزاید: بخشی از این کتابها در قسمت مبادله کتابخانه مرکزی و برخی در مخزن کتابخانه برای بخش امانت گذاشته میشود.
آقای میرپویا تاکید می کند:کسانی که تعدادی زیاد کتاب دارند می توانند با شماره های دبیرخانه طرح نذر کتاب تماس بگیرند تا رایگان پیک به آدرس مورد نظر فرستاده و کتاب ها تحویل گرفته شود.
آینده روشن با جامعه کتاب خوان
اگر چه در زمینه کمّیت سرانه مطالعه در ایران، آمارهای متفاوت و دور از هم منتشر شده و از دو تا 79 دقیقه در روز متغیر است؛ اما باید تاکید کرد توسعه و افزایش سرانه مطالعه در کشور نیازمند خلاقیت و برنامهریزیهای بلندمدت و کوتاهمدت است.
از شاخصهای مهم توسعهیافتگی هر جامعه سرانه مطالعه، میزان تولید و مصرف اطلاعات و کالاهای فرهنگی است و جامعه ای که در آن فضای مطالعه، پژوهش و تحقیق،به لحاظ سخت افزاری و نرم افزاری، به شکل مطلوب فراهم باشد کمتر از فرهنگ و القائات بیگانه تاثیر می پذیرد.
برای ارتقای کتاب و کتابخوانی در کشور هر یک از نهاد های خانواده، حاکمیت، آموزش و نهادهای متولی کتاب همه سهم قابل توجهی دارند که با مشخص شدن نقش و وظایف هر نهاد و هماهنگی نهادها با یکدیگر،شاخص های مطالعه و کتاب رشد خواهد کرد.
یادمان نرود وقتی مسوولان اجرایی و متولیان فرهنگ عمومی در زمینه های فرهنگی بویژه حوزه کتاب و کتاب خوانی به حداقل ها اکتفا کنند دیگر افراد جامعه بویژه قشرجوان از یک طرف مطالعه را در برنامه روزانه خود قرار نمی دهند و از طرف دیگر مصرف فرهنگی آنان به سمت تولیدات فرهنگی بیگانه می رود.
البته این موضوع ناقض وظیفه خطیر خانواده ها در ترویج فرهنگ کتاب خوانی در خانه نمی شود چرا که خانوادهها با مدیریت زمان و امکاناتی نظیر فضای مجازی باید در راستای افزایش سرانه کتابخوانی تلاش کنند و فقط مسئولان را موظف به تلاش ندانند.
نگارنده :مرضیه قاسمی