برنامه ها و راهبردهای وزیر پیشنهادی نیرو در صنعت آب و برق

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما اقای اردکانیان این برنامه ها را هدایت کننده سیاست ها، برنامه ها، اقدامات، تصمیم ها، تولید دانش، فعالیت اقتصادی، ارتباط گیری اجتماعی و تعامل با مردم و سایر سازمان ها و ذی نفعان در وزارت نیرو بیان کرده است.
همراه با نامه معرفی رئیس جمهور، مشروح برنامه های وزیر پیشنهادی نیرو برای توسعه صنعت آب و برق و رفع چالش های فراروی آن نیز به مجلس ارسال شده است.
برنامه پیشنهادی اردکانیان در 4 سرفصل و در 27 صفحه تنظیم شده است.
وی در حوزه صنعت آب و فاضلاب بر تأمین آب و برق مطمئن و پایدار برای رفع همه نیازهای کشور با رعایت چهار اصل بهبود محیط کسب و کار ، گسترش و تسهیل حضور بخش خصوصی و تعاونی در فعالیت های صنعت آب و برق همراه با ارتقای شفافیت سلامت اداری و دسترسی آزادانه به اطلاعات در فعالیت های اقتصادی وزارت نیرو و همه شرکت های تابعه و بهبود حکمرانی در منابع آب و انرژی با رعایت اصول و ارتقای تاب آوری شبکه برق کشور تاکید کرده است.
اردکانیان در برنامه پیشنهادی خود مدیریت منابع انسانی، گسترش و ارتقای سطح دانش، پژوهش فناوری و نوآوری با تأکید بر تقویت توان تولید داخل و همکاری گسترده با دانشگاه ها و صنایع و جذب سرمایه فناوری دانش و تجارب بین المللی در زمینه توسعه صنعت آب و برق مدیریت بهره وری را مهم خوانده است.
همچنین بر اصلاح الگوهای مصرف و ایجاد سرمایه اجتماعی لازم برای اصلاحات پایدارساز در مدیریت تولید و مصرف آب و انرژی
و اصلاحات لازم در ساختار سازمان وزارت نیرو برای تناسب سازی آن با مأموریت ها به ویژه در شرایط خاص منابع آب و انرژی ، تغییر اقلیم و الزامات دانش فناوری و رویکردهای مدیریتی جدید در صنعت آب و انرژی تاکید کرده است.
وزیر پیشنهادی در برنامه خود به چالش های بخش آب اشاره می کند و فقدان آمایش سرزمین و سیاست گذاری کلان برای توسعه آب محور کشور، عدم استقرار مدیریت همبسته آب و سایر منابع زیست محیطی، مشکلات زیست محیطی پیکره های آبی و آلودگی منابع آب، وضعیت نابسامان منابع آب زیرزمینی و اضافه برداشت از این منابع را از این چالش ها می داند.
دیگر چالش ها به این شرح اعلام شده است : فقدان سامانه های منسجم تولید، جمع آوری و پردازش اطلاعات و آمار منابع و مصارف آب، عدم وجود ساختار و سازوکارهای مناسب و ضروری برای مدیریت همزمان عرضه و تقاضا و فقدان ارتباطات اجتماعی لازم، عدم توسعه ارتباطات مؤثر بین المللی جهت ارتقاء و انتقال دانش و فناوری و نیز جذب سرمایه گذاری خارجی، عدم تعادل در منابع و مصارف بنگاه های بخش آب و کمبود منابع مالی برای تأمین آب شرب شهرها و روستاهای کشور، فقدان مشارکت ذینفعان در داخل و خارج سازمان دولت در تصمیم سازی و اجرای برنامه ها، تعدد پروژه های نیمه تمام و طولانی شدن دوره ساخت و معطل ماندن سرمایه گذاری های انجام شده، تغییرات آب و هوایی، خشکسالی ها و کاهش سرانه منابع تجدیدپذیر.
اردکانیان راهکارهایی برای چالش های بخش آب هم به این شرح اعلام کرده ست : ارتقاء تعامل و مفاهمه در سازمان دولت ، به ویژه شورایعالی آب ، ایفای مسئولیت های مشترک، تأمین امنیت آبی، غذایی و انرژی در محدوده ظرفیت اکولوژیک کشور، ظرفیت سازی ساختاری و نیروی انسانی برای اصلاح الگوی مصرف، مدیریت تقاضا و همکاری های منطقه ای، استقرار حکمرانی خوب براساس اصول و فرایند مدیریت بهم پیوسته منابع آب مبتنی بر مدیریت تقاضا در عرصه های ملی، حوضه های آبریز و محلی و نیز ایجاد و توسعه نهادها و تشکل های مردمی، استقرار نظام بهره برداری بهینه با تأکید بر پایداری منابع طبیعی و محیط زیست و تعدل بخشی در عرضه و تقاضای آب و پایش دقیق و بهنگام کمی و کیفی منابع و مصارف آب، صیانت از ذخایر آب کشور با تمرکز بر احیاء و تعادل بخشی و جبران تراز منفی آب زیرزمینی، بازنگری و اولویت بندی طرح ها و پروژه های تأمین آب در حوضه های آبریز داخلی کشور با رویکرد حفظ محیط زیست و اعمال تخصیص بهنگام آب.
همچنین بر توسعه سامانه های جمع آوری و تصفیه فاضلاب همه بخش ها و بازچرخانی و استفاده مجدد از این منابع، کاهش تلفات آب در شبکه های توزیع، اولویت بخشی به تأمین حقابه های زیست محیطی و تالاب ها، دریاچه ها و رودخانه های کشور تاکید شده است.
اقای اردکانیان راهکارهای دیگر را شامل ساماندهی حریم رودخانه ها با تمرکز بر کاهش اثرات مخرب سیل در کشور، عملیاتی کردن کامل اسناد بالادستی ازجمله راهبردهای بلندمدت توسعه منابع آب کشور، توسعه همکاری های بین المللی با هدف انتقال دانش و فناوری بهنگام و نیز جلب سرمایه گذاری خارجی در اجرای طرح ها، توسعه مشارکت و سرمایه گذاری بخش خصوصی در طرح های آب و پساب، توسعه همکاری های منطقه ای برای مدیریت بهینه منابع آب در حوضه های آبریز می داند.
وزیر پیشنهادی نیرو، برنامه خود برای حل مشکلات آب را چنین بیان می کند: توسعه شبکه تولید، جمع آوری و پردازش آمار و اطلاعات پایه به عنوان پیش نیاز برنامه ریزی های ضروری، بازنگری و اصلاح ساختار مدیریت آب کشور متناسب با اصول و ضرورت های مدیریت همزمان عرضه و تقاضا، جامع نگر در کل چرخه آب، اصول توسعه پایدار و آمایش سرزمین با تأکید بر حوضه های آبریز به منزله واحد اصلی مدیریت به هم پیوسته منابع آب، تدوین و ارائه گزارش ملی آب مبتنی بر داده های قابل اعتماد، آسیب شناسی وضعیت فعلی، چشم انداز آینده و راهکارهای تعدیل مشکلات و حرکت های اصلاحی، نهایی کردن تدوین و تصویب سند جامع آب کشور با مشارکت همه ذینفعان، تداوم طرح احیاء و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی و کاهش برداشت از این منابع به میزان 8 میلیارد مترمکعب.
بر راهکارهای اصلاح ساختار اقتصاد آب کشور و افزایش سهم بخش غیردولتی در اجرای طرح های تأمین و انتقال آب و توسعه تأسیسات فاضلاب، استقرار نظام حسابداری ملی آب، بازنگری در سدهای در حال طراحی و ساخت بر مبنای داده های معتبر هیدرولوژیک، تغییرات اقلیمی، توجیه اقتصادی و ارزیابی آثار زیست محیطی و افزایش ظرفیت آب قابل تنظیم جدید (شامل مرزی و غیر مرزی) به میزان 2900 میلیون مترمکعب هم تایید شده است.
اردکانیان ، اولویت بندی ساخت و تکمیل طرح های شبکه های آبیاری و زهکشی به ویژه در اراضی پایاب سدهای در دست بهره برداری به میزان 250 هزار هکتار، ساماندهی و حفاظت از بستر و حریم رودخانه ها، تلاب ها و سواحل شامل 24000 کیلومتر مطالعات تعیین حد بستر و حریم رودخانه ها 3600 کیلومتر مطالعات تعیین حد بستر و حریم و ساحل دریا، دریاچه ها و تالاب ها و اجرای 500 کیلومتر عملیات ساماندهی رودخانه ها را نیز مهم می داند.
همچنین بر راهکارهای تسریع در اجرا و تکمیل برنامه های تأمین آب در حوضه های آبریز مشترک با کشورهای همسایه با رعایت ملاحظات زیست محیطی و مهار و تنظیم 1500 میلیون مترمکعب آب جدید، تأمین پایدار آب شرب سالم و بهداشتی مورد نیاز آحاد جامعه در شهرها روستاها و جمع عشایری به میزان 1200 میلیون مترمکعب با اولویت ساخت و تکمیل 550 مجتمع آبرسانی روستایی شامل 13000 روستا و جمعیت 6 میلیون نفر، توسعه سامانه های جمع آوری و تصفیه فاضلاب تاکید شده است.
اقای اردکانیان راهکارهای دیگر برای رفع چالش های بخش آب را بازچرخانی و استفاده از پساب با کیفیت متناسب با نوع مصرف، محیط پذیرنده و مکانیسم بازار، پایش کمی و کیفی منابع آب شرب و بهداشتی و اعمال استانداردها و مقررات لازم برای جلوگیری از ورود آلاینده ها و تخلیه فاصلاب خام به محیط های پذیرنده طبیعی، استقرار نظام قیمت گذاری براساس هزینه تمام شده اصلاح شیوه نرخ گذاری و سازده سازی ساختار تعرفه ای خدمات آب و فاضلاب اعلام کرده است.
تنوع بخشی به سامانه های تولید و توزیع آب شرب و بهداشتی و بهره گیری از آب های غیرمتعارف به میزان 200 میلیون مترمکعب ظرفیت جدید تأمین آب برای مصارف شرب و صنعت، توسعه تحقیقات پژوهش های کاربردی و استفاده از فناوری های نوین، برنامه ریزی و اقدام جهت تأمین پایدار نیروی انسانی واجد شرایط مورد نیاز، توسعه همکاری های منطقه ای و بین المللی به ویژه در جهت دانش و فناوری و جلب سرمایه خارجی، هماهنگی و همکاری با سازمان ها و مرکاز مرتبط و ذینفعان جهت برنامه ریزی و اعلام دهه همکاری ملی برای آب هم از راهکارهای وزیر پیشنهادی نیرو است.

* * برنامه های وزیر پیشنهادی نیرو برای 9 چالش صنعت برق

راهبردها و برنامه های وزیر پیشنهادی نیرو برای ساماندهی 9 چالش اصلی صنعت برق و انرژی های تجدیدپذیر هم اعلام شد.
یکی از سرفصل های بسیار مهم برنامه وزیر پیشنهادی، در حوزه برق و انرژی های تجدیدپذیر، حوزه ای که با وجود پیشتازی در عرصه تولید در خاورمیانه و تجربه پشت سر گذاشتن بیش از 15 سال بدون خاموشی در کشور، دارای چالش هایی چون رشد افسارگسیخته مصرف بویژه در بخش غیر مولد است.
وزیر پیشنهادی نیرو در این برنامه ضمن برشمردن این چالش ها به بخشی از برنامه ها و راهبردهای خود در 4 سال آتی اشار کرده است.
اردکانیان در این برنامه معتقد است بخش برق در 4 سال آتی عمدتاً با 9 چالش ذیل روبروست؛
* رشد مصرف برق و بالابودن شدت مصرف انرژی
* راندمان نیروگاه‌ها و تلفات انرژی برق
* عدم تمرکز سیاستگذاری، تدوین راهبردها و اتخاذ تصمیمات در بخش انرژی کشور
* انباشت حجم بدهی های صنعت برق به تولید کنندگان بخش خصوصی برق، پیمانکاران و تولید کنندگان تجهیزات و بانکها به میزان بیش از سی هزار میلیارد تومان.
* عدم اصلاح تعرفه فروش و انشعاب برق متناسب با نرخ تورّم در سال های گذشته
* عدم پرداخت ما‌به‌التفاوت قیمت تمام شده انرژی برق و انشعاب با قیمت های فروش تکلیفی مطابق قانون حمایت از صنعت برق
* عدم تخصیص منابع عمومی برای ایجاد زیرساختهای مورد نیاز در شبکه انتقال و فوق توزیع
* فقدان بستر لازم جهت استفاده از ظرفیت ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور
* و فرسودگی شبکه های انتقال و توزیع.

همچنین در برنامه وزیر پیشنهادی نیرو برای رفع هر کدام از این چالش ها، راهبردهایی پیش بینی شده که بخشی از انها به این شرح است:
* ارتقاء و توسعه نظام مدیریت تقاضا و اصلاح الگوی مصرف انرژی با رویکرد کاهش شدّت انرژی در کشور از جمله با ایجاد نهاد تنظیم مقررات بخش برق
* اهمیّت ویژه به توسعه و بازسازی شبکه های فرسوده انتقال و توزیع
* افزایش راندمان نیروگاهها و کاهش تلفات برق
* بهبود فضای کسب و کار، توسعه خصوصی سازی، گسترش مشارکت و ارتقاء توانمندیهای بخش خصوصی و توسعه بازارهای رقابتی و افزایش معاملات در بورس انرژی و گسترش سهم معاملات دو جانبه برق در بازار
* توسعه انرژی های نو و تجدیدپذیر
* افزایش صادرات برق به کشورهای همسایه
* استفاده از سرمایه گذاریهای خارجی در طرح های برق و انرژی های تجدیدپذیر
* کاهش آلاینده ها و تحقق اهداف حفاظت محیط زیست
* توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی و تجهیزات مرتبط با صنعت برق
* حمایت موثر از تولید داخل در بخش های مختلف صنعت برق
* افزایش ظرفیت نیروگاهی با استفاده از فناوری های جدید
* هماهنگی با صنعت گاز در جهت استفاده بهینه از منابع انرژی کشور و نیز کاهش خطرات ناشی از حوادث غیرمترقبه موثر بر شبکه های گاز شهری
مهم ترین برنامه هایی که از سوی وزیر پیشنهادی نیرو برای راهبری این راهبردها و فائق آمدن بر چالش های این حوزه ارائه شده هم شامل این موارد است :
* بهره برداری از 20 هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی با احداث و رویکرد افزایش بازدهی
* افزایش ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر به 4 هزار مگاوات در کشور
* توسعه و بهینه سازی شبکه انتقال، فوق توزیع و توزیع برق کشور در راستای افزایش قابلیت اطمینان شبکه برق و تامین برق پایدار
* ارتقای متوسط راندمان (بازدهی) نیروگاه‌های حرارتی کشور به حداقل 40 درصد
* تک رقمی نمودن تلفات شبکه توزیع برق کشور
* ساماندهی اقتصاد برق و بهبود فضای کسب و کار
* بهبود شاخص‌­های بهره ­وری و قابلیت اطمینان شبکه
* سازگاری زیست محیطی و ارتقای ایمنی در فعالیت های صنعت برق
* توسعه زیرساخت‌های هوشمندسازی شبکه برق و ایجاد ارزش افزوده از طریق ارائه خدمات مخابراتی و انتقال دیتا.