گزارش مکتوب؛ مرگ تدریجی آبسنگهای مرجانی خلیج فارس
آبسنگهای مرجانی خلیج فارس با بیش از ۲۰۰ میلیون سال قدمت، متنوعترین و غنیترین زیست بومهای دریایی محسوب میشوند.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکزخلیج فارس، ۸ درصد آبسنگهای مرجانی دنیا در خلیج فارس قرار دارد که نشان از منحصر به فرد بودن زیست بوم این منطقه دارد.این زیست بوم غنی دریایی چندسالی است دچار مرگ تدریجی شده اند.مرگی همراه با سفیدشدگی.مدیرکل دفتر زیست بومهای دریایی سازمان حفاظت محیط زیست از سفیدشدگی ۹۰ درصد صخرههای مرجانی خلیج فارس خبرمی دهد.میرشکار میگوید: برخی از این آبسنگها که دارای هیچ رنگدانهای نیستند مرده اند وبرخی هنوز در کنارسفیدشدگی دارای رنگدانه هستند که دوباره احیا میشوند.وی میگوید:۴۴ گونه آبسنگهای مرجانی در فهرست قرمز اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) قرار دارند.مدیرکل حفاظت محیط زیست هرمزگان نیز با بیان اینکه تا کنون ۱۰ در صد مرجانهای جهان بطورکامل تخریب،۳۰ در صد در معرض تهدید و تخریب شدید است، پیش بینی کرد با ادامه روند فعلی تا سال دو هزارو ۵۰، ۶۰ درصد کل آبسنگهای مرجانی جهان تخریب شود.به گفته وفادار،۱۴ گونه مرجانهای خلیج فارس از ۳۶ گونه در لیست قرمز قرار دارند.اهمیت نابودی این آبسنگها زمانی بیشتر میشود که بدانیم آنها مکانی برای تخم ریزی و دوران نوزادی انواع آبزیان هستند و نابودیشان منجربه ازبین رفتن گونههای مختلف جانوران دریایی میشود و پیامدهای جبران ناپذیری را به اکوسیستم دریایی وارد میکند.
کارشناس و پژوهشگر محیط زیست میگوید: آبسنگهای مرجانی یک دیوارساحلی هستند که جلوی توفان و تلاطم آب را گرفته و از تخریب جزایر و سواحل جلوگیری میکنند.اسماعیل کهرم آبسنگهای مرجانی را ریشه حیات دریایی میداند و میافزاید: حدود ۲۵ هزار گونه آبزی در آبسنگهای مرجانی زندگی میکنند.این آبسنگها یک سفره غذایی ومحل تغذیه جانوران دریایی زیادی هستند.همچنین این مرجانها منبع مهم پایش آبهای آلوده هستند.بهزادی یک محقق در زمینه آبسنگهای مرجانی میگوید: مرجانها غیر از نقش زیست محیطی در درمان بیماری سرطان، پیوند اعضا و ساخت دندان مصنوعی نیز به کار میروند.برای پدیده سفیدشدن مرجانها نیز علتهای مختلفی مطرح شده است.دهقانی معاون تحقیقات پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، گل و لای و کدورت آب ناشی از ساخت و ساز اسکله و موج شکن را از مهمترین عوامل نابودی مرجانهای خلیج فارس اعلام میکند.عسکری رییس اداره دریایی حفاظت محیط زیست هرمزگان نیز برداشت بی رویه از مرجانها، لنگر اندازی قایقهای صیادی، آلودگی آبهای ساحلی، ورود فاضلابهای انسانی و پساب صنعتی، غواصی و فعالیتهای گردشگری بدون ملاحظه مرجانها وتردد شناورها را از دیگر عوامل تخریب آبسنگهای مرجانی در خلیج فارس بر میشمرد.
دکترای تولید و بهره برداری از آبزیان و پژوهشگر آبسنگهای مرجانی میگوید: وجود استرس منجر به ترک جلبکهای همزیست مرجانها شده است و موجب سفیدشدگی مرجانها میشود.این جلبکها با فتوسنتز مواد مغذی را برای مرجانها تامین میکند.آبسنگهای اطراف جزیره قشم نیز به سفیدشدگی مبتلاشده اند.مدیر محیط زیست سازمان منطقه آزاد قشم هم میگوید: نتیجه تجزیه و تحلیل گزارش از وضعیت کنونی مرجانهای قشم به مرکز پایش سلامت مرجانها در دانشگاه کوینزلند استرالیا ارسال شده که نشان میدهدخطر سفیدشدگی مرجانهای این ناحیه در آینده به بیش از ۷۰ درصد برسد.داخته علت سفیدشدگی راگرمایش زمین وتغییر دمای آب خلیج فارس اعلام میکند؛ که با خنک شدن هوا پدیده سفیدشدگش مرجانها متوقف میشود.میرشکارمدیر کل دفتر زیستبومهایی دریایی سازمان محیط زیست نیز میگوید: به احتمال زیاد گرم شدن دمای آب عامل بروز این پدیده است، چرا که همزمان با گرم شدن آب، سفید شدن مرجانها در خلیجفارس رخ میدهد و دوباره با سردشدن هوا تعدادی از آنها احیا میشود.متهم ردیف اول گرمای هوا و افزایش دمای آب در حالی از سوی برخی کارشناسان و مسئولان محیط زیست دلیل اصلی سفید شدن مرجانها عنوان میشود که اسماعیل کهرم استاد دانشگاه و پژوهشگر زیست محیطی معتقد است آلودگی نفتی آبهای خلیج فارس مهمترین دلیل بروز این پدیده و نابودی تدریجی مرجان هاست.وی میافزاید: دلایل متعددی برای سفید شدن و نابودی مرجانها وجود دارد، اما در این میان آلودگیهای نفتی که حاصل فعالیت سکوها و پالایشگاههای نفتی در آبهای ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس است، سهم بیشتری در مرگ مرجانها دارد، زیرا آب را آلوده و مسموم میکند.آبسنگهای مرجانی آبهای کدر و کثیف را دوست ندارند.این استاد دانشگاه با اشاره به این که هر کشتی نفتکش عظیم، سه لکه نفتی کوچک و یک لکه نفتی بزرگ بر جا میگذارد، میگوید: تخلیه آب توازن کشتیها در خلیج فارس به مواد نفتی آلوده است.کهرم میافزاید: آب خلیج فارس همواره برخلاف چرخش عقربههای ساعت در حرکت است که این حرکت دورانی علاوه بر این که حرارت را در تمام دریا پخش و به تعدیل دمای آب کمک میکند، مواد غذایی را نیز به مرجانها میرساند.وی میگوید:، اما ساخت و سازهای صورت گرفته در سالهای اخیر در آبهای خلیج فارس همچون ساخت جزایر مصنوعی در بخش جنوبی دریا، موجب توقف گردش آب و در نتیجه تمرکز گرما در برخی نقاط و پیامدهای منفی دیگری شده که به مرجانها آسیب میرساند.کارشناس و پژوهشگر زیست محیطی با بیان این که مرجان سفید شده، یعنی مرجان مرده و وقتی یک مرجان سفید شد، دیگر امیدی به حیات آن نیست، میگوید: اکنون ۹۲ درصد مرجانهای جزیره خارک و خارکو و همه مرجانهای اطراف عسلویه سفید شده اند.کهرم میافزاید:درجزایر لاوان و قشم نیز سفید شدگی مرجانها روبه افزایش است، چون پایانههای نفتی در این جزایر و سایر جزایر ایران مستقر شده است.تیرخلاص علتها را بهزادی دکترای تولید و بهره برداری از آبزیان میزند و میگوید: مجموعهای از عوامل که باعث واکنشهای شیمیایی و بیولوژیکی شود ایجاد استرس کرده و مرجانها را سفید میکند.با توجه به اهمیت حیاتی آبسنگهای مرجانی و نقش آن در حفاظت از حیات خلیج فارس مطالعات برای بازسازی ذخایر آن چندسالی است در حال اجراست.رییس اداره دریایی حفاظت محیط زیست هرمزگان میگوید: طرح ترمیم زیستگاههای مرجانی در جزیره هنگام از حدود دوسال پیش آغازشده است.عسکری میافزاید: در این طرح با همکاری یکی از سازمانهای مردم نهاد، مرجانهای آسیب دیده به مکانهای فنس کشی شده در دریا منتقل و پس از ترمیم و جوانه زدن به زیستگاههای طبیعی باز گردانده میشوند.
مجری طرح کاشت مرجانها در جزیره هنگام هم میگوید: اجرای این طرح در محدوده دو هکتار از اطراف جزیره هنگام آغازشده است.
آقاخانی میافزاید: در این روش تکهای از مرجان در خزانه قلمه زده میشود و پس از رشد در مدت ۶ ماه به محیط اصلی منتقل میشود.
وی فعالیتهای صیادی در اطراف این جزیره را از علتهای ناکامی این روش از زمان آغاز اعلام میکند و میگوید: با اعلام ممنوعیت صید از سوی شیلات و حمایتهای سازمان محیط زیست سه ماه است که فعالیت دوباره آغازشده است.
سازمان حفاظت از محیط زیست به منظور حفاظت آبسنگهای مرجانی جریمه برداشت هر کیلوگرم مرجان را ۳ میلیون تومان قرار داده است.
اهمیت حفاظت از آبسنگهای مرجانی زمانی بیشتر آشکار میشود که بدانیم این جانوران دریایی رشد میلیمتری دارند و صدها سال طول میکشد تا یک آبسنگ مرجانی تشکیل شود.
به هرروی مرجانها پایه و اساس چرخه زیستی در دریاها هستند، به طوری که نابودی آنها، نابودی تمام آبزیان دریاها و اقیانوسها را به دنبال خواهد داشت.
من غواص تفریحی در جزیره کیش هستم و دوست دارم تو احیای مرجان ها کمک کنم . کسی هست راهنمایی کنه من باید چیکار کنم که حفاظت کنم از محیط زیست . لطفاً من را راهنمایی کنید .