گزارش مکتوب
اصلاح الگوی کشت ، راهکاری برای کاهش مصرف آب کشاورزی
در سال زراعی گذشته کاهش سطح زیر کشت سیب زمینی در استان به میزان 10 درصد کاهش یافته است و کشت محصولات دیگر جایگزین سیب زمینی شده است.
افزایش مصرف بی رویه و غیر اصولی آب و خشکسالی های چند سال اخیر ، دشت اردبیل را با بحران کمبود آب مواجه کرده است.
کارشناسان می گویند اگر اوضاع اینگونه پیش برود ، در دهه های آینده شاهد کویری شدن بخشی از اراضی منطقه خواهیم بود.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، نگرانی از پیامدهای کم آبی، در چند سال اخیر مسئولان استان را به چاره جویی برای بهینه سازی مصرف آب وا داشته است.
به گفته مدیر عامل شرکت آب منطقه ای اردبیل بیش از 90 درصد منابع آبی این استان در بخش کشاورزی مصرف می شود و این در حالی است که بالغ بر 60 درصد آب مصرفی در این بخش به هدر می رود.
در کنار توسعه شبکه های آبیاری تحت فشار، تغییر الگوی کشت یکی از راهکار اساسی برای کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی است .
سهم سیب زمینی در مصرف آب کشاورزی
سرپرست استانداری اردبیل با بیان اینکه گونه های سیب زمینی کشت شده در استان به ازای هر کیلو بالغ بر 40 لیتر آب مصرف می کنند افزود: در حالی که هر لیتر بطری آب معدنی تصفیه شده در بازار حداقل یک هزار تومان قیمت دارد ، محصول سیب زمینی اردبیل در بهترین حالت کیلویی یک هزار تومان از کشاورزان خریداری می شود.
به گفته اقبال عباسی سیب زمینی تولید شده در دشت اردبیل با شیوه آبیاری سنتی مقرون به صرفه نیست و به همین دلیل تغییر الگوی کشت سیب زمینی به محصولات کم مصرف تر از سه سال گذشته در دستور کار کمیسیون کشاورزی استان قرار گرفته است.
عدیل سروی رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل با بیان اینکه بر اساس برنامه ریزی های به عمل آمده در سال زراعی گذشته کاهش سطح زیر کشت سیب زمینی به میزان 10 درصد در استان کاهش یافته است تصریح کرد: سطح زیر کشت سیبزمینی در استان از ۲۲ هزار و ۳۰۰ هکتار به کمتر از ۱۹ هزار و ۷۰۰ هکتار رسیده است.
کشت های جایگزین
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان از تلاش برای ترویج کشت گونه هایی مانند انواع گیاهان دارویی ، زعفران ، کلزا ، ذرت های دانه ای و علوفه ای ، بادام زمینی، سیر، عناب، سماق، زرشک، پسته و گل محمدی در مناطق مختلف استان خبر داد و گفت: تمامی این گونه ها علاوه بر آنکه به آب کمتری برای رشد و محصول دهی نیاز دارند، با اقلیم اردبیل سازگار هستند.
سروری با بیان اینکه برنامه الگوی کشت ۱۰ شهرستان تدوین شده است افزود: دشت اردبیل به چهار قسمت تقسیم شده که عملا در سه چهارم آن مجوز کشت چغندر قند صادر شده است تا جایگزین کشت سیبزمینی شود و مواد اولیه کارخانه قند را تامین کند.
وی با موفق ارزیابی کردن برنامه ریزی های استانی برای تغییر الگوی کشت در سال های اخیر افزود: طرح استانی تغییر الگوی کشت از سال 1393در حال اجراست و تا حدود زیادی با استقبال مناسب کشاورزان همراه بوده است زیرا محصولات جایگزین علاوه بر نیاز آبی کمتر ، درآمد زایی بالاتری داشته اند.
کشت گلخانه ای
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل تبدیل برخی زمین های زراعی به گلخانه و ترویج کشت گلخانه ای را از دیگر راهکارهای کاهش مصرف آب کشاورزی عنوان کرد و افزود: با توجه به این که بهره وری آب مصرفی در گلخانه ها 50 برابر بیشتر از کارآیی آب در زمینهای زراعی است احداث گلخانه ها در ترویج الگوی مناسب کشت بسیار مهم است.
محرم عدلی با بیان اینکه مناطق شمالی و گرمسیر استان از جمله شهرستان های گرمی ، پارس آباد و بیله سوار مستعد کشت محصولات گلخانه ای هستند افزود: تا کنون در کل استان اردبیل بیش از یکصد مجوز تاسیس واحد کشت گلخانه ای صادر شده است که از این تعداد حدود 25 واحد و شهرک گلخانهای فعال هستند.
وی میزان تولیدات واحدهای کشت گلخانه ای در استان را سالانه حدود 3 هزار و 500 تن اعلام کرد و گفت: عمده تولید واحد گلخانهای خیار، گوجهفرنگی، فلفل، بادمجان، انواع سبزیجات و سیفی جات است و اخیرا نیز تولید نشای گیاهان دارویی در برخی از واحدهای گلخانهای رواج پیدا کرده است.
با توجه به کمبود آب، تغییر الگوی کشت در استان ضروری به نظر می رسد. با این حال استقبال و همکاری هر چه بیشتر کشاورزان منطقه از این طرح با ارائه مشوق های لازم به کشاورزان از قبیل اهدای بذر به قیمت یارانه ای و خرید تضمینی محصول تسریع خواهد شد.