انتشار هشتمین شماره فصلنامه تخصصی «مطالعات خلیج فارس»

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی بنیاد ایرانشناسی، این شماره از فصلنامه مطالعات خلیج فارس شامل ۷ مقاله، یادداشت و جستار‌های پراکنده، اکوتوریسم، گزارش پژوهشی، اسناد و مدارک تاریخی و باستانشناسی است؛ که در مقاله نخست آن با عنوان «گونه شناسی رویکرد‌های مطالعات خلیج فارس»، ابراهیم عباسی، نگارنده مقاله، با اتکاء به رویکرد‌ها و تخصص‌های میان رشته‌ای کوشیده تا از منظری تحلیلی، تاریخ و پیشینه تاریخی خلیج فارس را معرفی کند.

بر این اساس نویسنده ضمن گشودن طوماری از پیشینه مطالعات صورت پذیرفته درباره منطقة خلیج فارس، نوعی طبقه بندی یا گونه شناسی موضوعی مطالعات را نیز طراحی و پیشنهاد می‌کند، که هم مفید و آموزنده و هم روشنگر است.

«ریشه شناسی جنگ‌های فرهنگی در خلیج فارس و جایگاه باستانشناسی در موازنه قدرت در منطقه» مقاله‌ای دیگر به قلم سیدمهدی موسوی نیا و حسن باصفا است، که جایگاه و اهمیت شواهد، کشفیات و دستاورد‌های دانش باستانشناسی را در نقد و تصحیح گزارش‌ها و روایت‌های تاریخی و تصفیه و پیراستن تاریخ خلیج فارس از تحریف‌هایی که قدرت‌های استعماری فرامنطقه‌ای و برخی از کشور‌ها و نظام‌های سیاسی منطقه طی دهه‌های اخیر دامن زده اند را برای مخاطبان شفاف‌سازی عالمانه می‌کند.

«ویژگی‌های خلیج فارس»، عنوان مقاله سوم فصلنامه است که به قلم سردار دکتر محمدحسن نامی برشته تحریر درآمده و در آن به بررسی موقعیت راهبردی و اهمیت و الویت راهبردی و نظامی منطقة خلیج فارس پرداخته می‌شود.

عنوان مقاله دیگر این شماره، «پایگاه‌ها و تأسیسات دریایی بریتانیا در بنادر و جزایر خلیج فارس در قرن نوزدهم میلادی» به قلم مصطفی ملایی است که در آن تصویری تاریخی، نظامی و سیاسی از تحرکات دریایی و فرامنطقه‌ای بریتانیای سده نوزدهم را در بنادر، جزایر و کرانه‌های خلیج فارس برای مخاطبان ترسیم می‌کند.

«حاکمیت مطلق و بی چون و چرای ایران بر جزایر سه گانه خلیج فارس، با استناد بر دلایل و شواهد متقن و استوار حقوقی و تاریخی»، مقاله پنجم این شماره از فصلنامه، به قلم آقای مجتبی رضایی‌سرچقا است که با استناد و اتکا به شواهد متقن و مستحکم حقوقی و تاریخی درباره حاکمیت ایران بر سه جزیره ابوموسی و تنب بزرگ و کوچک سخن می‌گوید. وی مسئله آفرینی‌ها و سوژه سازی‌های بسته بندی شده فراورده قدرت‌های فرامنطقه‌ای را برای کشور‌های عرب منطقه، با هدف باج خواهی و ایجاد ذهنیت‌های معوج و انحرافی و موهوم در میان کشور‌ها و جمعیت‌های عرب منطقه، به ویژه کشور‌های کرانه‌های جنوبی خلیج فارس در بوته نقد نهاده و واکاوی تاریخی کرده است.

«نوآوری سدیدالسلطنه کبابی در تاریخ نگاری خلیج فارس» که به قلم حسام الدین تقوی برشته تحریر درآمده، میراث مکتوب و سهم محمدعلی سدیدالسلطنه کبابی را در تاریخنگاری خلیج فارس مورد واکاوی تاریخی قرار داده و ویژگی‌های تاریخ نگاری وی را به رغم آنکه یک شخصیت دانشگاهی یا آکادمیک به مفهوم رایج آن نبوده مورد بررسی دقیق قرار می‌دهد.

«بررسی و مطالعه محوطه خوربس در جزیرة قشم»، گزارشی روشمندانه از بررسی میدانی باستانشناختی محوطه خوربس در جزیرة قشم است.

نویسندگان مقاله، سیروان محمدی قصریان و محمدابراهیم زارعی، شواهد مهمی را از مجموعه آثار دوران پیش از تاریخ تا قرون متأخر اسلامی از محوطه خوربس در جزیره قشم ارائه می‌دهند.

همچنین گفتگوی اختصاصی با استاد احمد اقتداری که بی پرده می‌توان اذعان داشت خلیج فارس نویسی امروز وامدار کوشش‌های ایشان در این حوزه است.

دیگر مطلب این شماره از فصلنامه مطالعات خلیج فارس است. در این گفتگو استاد اقتداری به شروع خلیج فارس شناسی سدیدالسلطنه و تلاش‌های وی در این زمینه و نیز پیشینه جعل نام خلیج فارس، جزایر سه گانه و بحرین و همچنین آثار تألیف شده در خصوص خلیج فارس اشاره می‌کند.

بخش یادداشت‌ها و جستار‌های پراکنده این بخش دربرگیرنده مقاله سرگذشت تاریخی ۴ جزیره در خلیج فارس جزیره های: باسعیدوی قشم، ابوموسی، تمب بـزرگ (تـمب گـپ)، تمب کوچک (تمب مار) - به قلم دکتر احمد اقتداری است.

استاد اقتداری دراین مقاله، سرگذشت تاریخی این ۴ جزیره را به شیوه‌ای محققانه و مستند برشته تحریر درآورده اند، بگونه‌ای که منبعی پربار و دست اول برای پژوهشگران امروز خلیج فارس‌شناسی، به ویژه مسائل مربوط به این جزایر، بشمار می‌رود.

بخش اکوتوریسم این بخش مشتمل بر یک مقاله با موضوع «مهاجران دوست داشتنی: نگاهی به زندگی لاک پشت‌های دریایی در خلیج فارس» است. نویسندگان مقاله اصغر مبارکی و امین خالق پرست تصویری از پراکنش لاک پشت‌های دریایی در خلیج فارس را برای مخاطبان ترسیم می‌کنند. مقاله‌ای که در نوع خود اطلاعات مفید، آموزنده و مهمی را درباره تنوع زیست بوم و جانوران دریایی به ویژه نوع خاصی از لاک پشت‌ها در خلیج فارس در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد.

بخش گزارش پژوهشی این بخش به معرفی یک کتاب با عنوان: «گزارش خلیج فارس: از ماسه به طلا، از کویر به پول»، نوشته هلگه زوبیک و ترجمه لیلا احمدی می‌پردازد. خانم احمدی در این گزارش با مقدمه‌ای کوتاه فصول کتاب را یک به یک به مخاطبان علاقه‌مند معرفی می‌کند.

بخش اسناد و مدارک در این بخش، مقدمه کتاب «رفراندوم دروغین برای جداسازی بحرین از ایران»، نوشته استاد احمد اقتداری که هنوز به زینت طبع آراسته نشده است به عنوان مسائل و بحران‌های اخیر کشور بحرین آورده شده است. در این مقدمه، استاد اقتداری غمنامه جدایی بحرین از ایران را بسیار مستند مورد بررسی و واکاوی قرار می‌دهد.

همچنین سال شمار آثار (کتاب، مقاله و سخنرانی و آثار چاپ نشده) استاد احمد اقتداری که به اهتمام مریم صفائی گردآوری شده است، قسمتی دیگر از مطالب بخش اسناد و مدارک این شماره را تشکیل می‌دهد.

تحریریه فصلنامه مطالعات خلیج فارس، ضمن سپاسگزاری از پژوهشگران، نویسندگان و دانشمندانی که تاکنون و طی ۸ شماره با این نشریه همکاری داشته اند، دست تمام اندیشمندان و صاحبنظران گرانمایه حوزه مطالعاتی خلیج فارس را می‌فشارد و از آن‌ها دعوت می‌کند تا نتیجة پژوهش‌ها و مطالعات ارزشمند خود را در حوزه خلیج فارس در اختیار علاقه‌مندان قرار دهند.

این فصلنامه آماده دریافت مقالات و مطالب غنی و مستند این گرامیان در حوزه مباحث و موضوعات خلیج فارس است.

هشتمین شماره فصلنامه تخصصی «مطالعات خلیج فارس» به بهای ۱۲ هزار تومان از طریق انتشارات بنیاد ایرانشناسی قابل دریافت است.

علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند با شماره ۸۸۲۱۲۰۰۴ (۰۲۱) و یا دورنما(ی): ۸۸۶۰۸۹۲۲ (۰۲۱) و یا رایانامه: mags@iranology.ir تماس حاصل کنند و یا به نشانی خیابان شیخ بهایی (جنوبی)، خیابان ایرانشناسی، بنیاد ایرانشناسی، معاونت پژوهشی، طبقة سوم مراجعه کنند.