پخش زنده
امروز: -
ایران برای حفظ ذخایر خاویاری دریای خزر تلاش می کند.
به گزارش اخبار استانهای خبرگزاری صدا و سیما ، دریاچه خزر با مساحت 400 هزار کیلومترمربع ، بزرگترین آبهای داخلی زمین را در خود جای داده است ، می گویند عمرخزر طولانی است به طوری که عمر یک گونه آن یعنی ماهیان خاویاری ، به سالها ی بسیار کهن برمی گردد وهم عصر با دایناسورها است .
ماهیان خاویاری به 8 تا 15 سال زمان نیاز دارند تا به بلوغ برسند و اگر شرایط مناسب باشد تا 80 سال عمر می کنند.
خاویار معروف است چون دارای خواص درمانی است. خام همراه با نمک مصرف می شود و بخاطر پایین بودن شوری آب خزر نسبت به دیگر دریاها طعم خاویار دریاچه خزر متفاوت از 29گونه دیگر جهان است و بنام خوشمزه نمکی شناخته می شود و از بازارهای قانونی و غیرقانونی چند میلیارد دلاری برخوردار است.
در طول قرن گذشته عادت ها و سلیقه های انسانی موجب فروپاشی ماهیان استروژن شده است. صندوق جهانی حیات وحش گزارش می دهد که تعداد ماهیان خاویاری بالغ در خزر از 2 هزار و 200 تن در سال 1978 چنان روند کاهشی به خود گرفته است که در سال 1994 به هزار و 100 تن رسید و امکان حذف آن تا 10 سال آینده وجود دارد.
تا قبل از 1991 اتحاد جماهیر شوروی و ایران دارای مرز دریایی خزر بودند و خاویار تحت کنترل بود بویژه ماهیگیری در رودخانه هایی که ماهیان خاویاری به آن مهاجرت می کردند اما بافروپاشی اتحاد جماهیر شوروی کشورهای جمهوری آذربایجان ،قزاقستان و ترکمنستان شکل گرفتند و اتفاق های جدیدی رخ داد و باکو به برداشت سریع نفت علاقه نشان داد و اکتشاف های دریایی و چاه های نفتی الودگی خزر را رقم زد به طوریکه سالانه 300 میلیون مترمکعب فاضلاب را هم در دریا پمپاز کردند ،کارخانه های روسی هم فاضلاب صنعتی وارد دریا کردند، شکاربیرویه در قزاقستان به اوج رسید و بیش از 650 شرکت صنعتی ، فاضلاب های های خود را روانه خزر کردند .
از سمت ایران هم فاضلاب های خانگی وارد خزر شد، هنگامی که کاهش جدی ذخایر ماهیان خاویاری مشخص شد در جلسه 10 ، CITES در سال 1997 برای تنظیم تجارت بین المللی ماهیان خاویاری قوانینی وضع شد که یک گام مهم برای اطمینان از حفاظت درازمدت و مدیریت بهتر گونه ها و حفظ منابع برای نسل های اینده بود.
از سال 1998 به دلیل نگرانی در مورد برداشت بیرویه و تجارت غیرقانونی ماهیان خاویاری تحت کنترلCITESقرار گرفت.
در اوریل 2000میلادی کنسرسیوم کنترل با استفاده از یک سیستم نشانه گذاری جهانی برای صادرات خاویار، کنترل ماهیان خاویاری را تقویت کرد، همچنین تمام کشورهای محدوده را برای هماهنگ کردن صادرات و مقررات سالانه خود در سال 2001 ملزم کرد و از کشورهای روسیه ،جمهوری آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان خواست تابه طور قابل توجهی سهمیه آن سال را برای صید ماهیان خاویاری و صادرات خاویار کاهش دهند.
این کمیته همچنین از دولت ها خواست تا تعدادی اصلاحات را شامل ارزیابی های علمی بر اساس میزان جمعیت ماهیان خاویاری با حمایت فائو برای اطمینان از اینکه اعتبارات صادرات و واردات از لحاظ علمی معتبراست، تقویت کنترل خود بر تجارت داخلی در ماهیان خاویاری و کنترل تولید ،بهبود اجرا، صدور مجوز ، شناسایی ، برچسب زدن و سیستم تولید را مورد توجه قرار دهند.
کمیته در طی فرایندهای بعدی خواست تا برای دولت های ماهیگیری تجاری جای خود را به ماهیگیری برای بازسازی دهد.
در فصل صید ماهیان خاویاری که از مهر آغاز و تا اسفند ادامه دارد ، صادرات ممنوع شد تا دولت ها به طور شایسته گزارش تلاش کشورهایشان را در این زمینه ارائه دهند.
شیلات در قایق های کوچک در 11کیلومتری ساحل تلاش می کنند خاویار صید کنند گاهی 8ساعت زمان می برد و گاهی در یک روز صیدی اتفاق نمی افتد ، آنها تجهیزاتی دارند که اگر ماهی صید شد، زنده بماند و زخمی نشود تا به سلامت به ساحل برسد وبه شرکت مادر تخصصی ماهیان خاویاری دهند .
اسدالهی مدیرکل امور ماهیان خاویاری مازندران می گوید در این مرحله ماهی از صیادان خریداری می شود سپس با انتقال ماهی، شناسنامه دار می شوند و با اندازه گیری قد و وزن و ثبت کد این ماهی به هرمکانی که برود قابل شناسایی است.
نوری مسئول تکثیر ماهیان خاویار مرکز شهید رجایی ساری می گوید: ماهی 24ساعت در استخر بتنی می ماند سپس به استخرخاکی که شرایط نزدیک به دریا را از نظر محیط و دما دارد منتقل می شود تا به مرحله رسیدگی جنسی و تکثیر برسد.
از مهر تا اسفند صید برای بازسازی ادامه دارد.
در سال2014 دیوید مورگان –رییس گروه خدمات علمی CITEC در بازید از زیرساخت های ایران در زمیینه کمک به بقاء ماهیان استروژن ،از تلاش های ایران قدردانی می کند و می گوید : سرمایه گذاری های جمهوری اسلامی ایران در زمینه زیرساخت ها و مهارت فنی در زمینه پرورش ماهیان خاویاری فرصتی بزرگ برای پرورش ذخایر وحشی دریاچه است.
اسدالهی مدیرکل امور ماهیان خاویاری مازندران می گوید: در ایران پنج مرکز به این شیوه فعالیت می کند که سهم مازندران در بازسازی خاویار وحشی خزر50 درصداست.
خاویار با این تلاش ها همچنان در خزر می ماند و نسل های آینده نیز از این نعمت در اشتغال و مزایای اقتصادی برخوردار می شوند.