گزارش رویترز از اوضاع فاجعه‌بار آوارگان درگیری‌ها در لیبی

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما ؛ خبرگزاری رویترز در گزارشی از غریان (لیبی) به قلم هانی عماره نوشت :
رئیس مرکز اسکان آوارگان در شهر غریان لیبی گفت هزاران مهاجری که به علت درگیریها در ساحل شمال غربی این کشور آواره شده اند به کمکهای پزشکی فوری نیاز دارند و اوضاع آنها را «فاجعه بار» توصیف کرد.
حدود پنج هزار و 800 مهاجر از زمان تشدید درگیریها در ماه گذشته در شهر ساحلی صبراته که محل عبور آنها به ایتالیا بود به این مرکز رسیده اند.
مقامات لیبی عملا خدود دو هزار نفر را از غریان به مراکزی دیگر در طرابلس پایتخت این کشور منتقل کرده اند.
عبدالحمید مفتاح مدیر مرکز آوارگان «الحمراء» در شهر غریان در 80 کیلومتری جنوب طرابلس گفت :« اوضاع فاجعه بار است و هیچ حمایتی وجود ندارد.»
درگیریها در صبراته موجب خروج گروهی مسلح شده است که اعلام کرد تحت فشار ایتالیا جلوگیری از ترک مهاجران را از این شهر آغاز کرده است.
صبراته پیش از این مرکز اصلی قاچاق مهاجرانی بود که برای عبور از دریای مدیترانه تلاش می کردند.
آژانسهای سازمان ملل متحد برای ارائه کمک به هزاران مهاجری که بیشتر آنها از کشورهای جنوب صحرای آفریقا آمده اند و پس از این درگیریها راه آنها بسته شده است ، تلاش می کند.
بسیاری از آنها به مراکزی مانند الحمراء در غریان منتقل شده اند که در کنترل دولت وفاق ملی قرار دارد. کارکنان بخش بشردوستانه امکان چندانی برای رسیدن به این مرکز ندارند.
مرکز الحمراء از حدود 12 ساختمان تشکیل شده است که هر یک از آنها گنجایش 150 نفر را دارد.
مفتاح گفت حدود 70 درصد مهاجرانی که به این مرکز منتقل شده اند به کمکهای پزشکی نیاز دارند اما آن را دریافت نمی کنند. هنگام عبور یکی از خبرنگاران ، یکی از مهاجران درحالی که میله های آهنی در یکی از ساختمانها را گرفته بود فریاد زد :« خواهش می کنم ... ما می میریم ... ما می میریم.»
مفتاح افزود در این مرکز کودکان زیادی هستند و برخی زنان باردار از زمانی که به این مرکز رسیده اند وضع حمل کرده اند.
وی اضافه کرد :« از همه سازمانهای بین المللی و کشور لیبی با توجه به شرایط انسانی این مهاجران ، درخواست کمک کرده ایم.»
زین بن رعد الحسین کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز در سفرش به این کشور در روز سه شنبه ، اوضاع این مهاجران را با مقامات لیبی در میان گذاشته است.
وی روز پنجشنبه در بیانیه ای گفت :« از دولت می خواهیم جایگزینهایی به جای بازداشت در لیبی پیدا کند و بازداشتهای بی هدف را متوقف و کسانی را که قوانین را نقض می کنند و علیه مهاجران در مراکز بازداشت اقدام می کنند مجازات کند.»
وی رسیدن ناظران حقوق بشر را به مراکز بازداشت که هزاران لیبیایی سالها بدون اقدامات قضائی در آنها قرار دارند خواستار شد و به «گزارشهای وحشتناک» که از برخی از این مراکز خارج می شود اشاره کرد.
وی چنین اقداماتی را که در مراکز بازداشت در لیبی صورت می گیرد محکوم کرد اما در عین حال درباره تمایل مقامات لیبی برای تلاش به منظور بهبود اوضاع ابراز خوش بینی کرد.
زید رعد الحسین که اولین مسئول در سازمان ملل متحد است که در زمینه حقوق بشر سفری رسمی به لیبی انجام داده است گفت :« وضعیت حقوق بشر در لیبی همچنان با اقدامات خلاف قانون و نقضهایی همراه است که همه طرفهای منازعه بدون هیچ ترسی از مجازات مرتکب می شوند.»
وی افزود از طرف اعضای دولت لیبی و نمایندگانی در گروههای جامعه مدنی و مراکز دفاع از حقوق زنان گزارشهایی دریافت کرده است. وی همچنین در سفر سه شنبه خود از زندانهای مهم و اردوگاههای مهاجران دیدن کرده است.
الحسین افزود :« هزاران نفر در سراسر این کشور به طور موقت بازداشت شده اند که برخی از آنها از زمان جنگ سال 2011 در بازداشت هستند. شاید بسیار از آنها شکنجه و با آنها بدرفتاری شده باشد.»
وی اضافه کرد :« گروههای مسلحی هستند که غیرنظامیان و نظامیان را می کشند و گروگان می گیرند. همچنین غیرنظامیان از جمله زنان و کودکان هر هفته به علت استفاده بی هدف از سلاح کشته می شوند.»
وی از دولتی که با چالشهای زیادی مواجه است درخواسن کرد به بازداشتهای موقت پایان دهد و مسئولان این اقدامات علیه مهاجران در مراکز بازداشت مجازات شوند.
اما وی از پایبندی مسئولان لیبی برای مقابله با این اقدامات و در صدر آنها فایز السراج نخست وزیر دولت وفاق ملی و وزیران کشور و دادگستری ، استقبال کرد.
لیبی از سال 2011 در پی سرنگونی معمر قذافی با بحران و هرج و مرج مواجه است.
­منابع ایتالیایی ماه گذشته از کاهش قابل توجه ورود مهاجران غیرقانونی به جزایر متعلق به این کشور خبر داده بودند.
شمار مهاجران غیرقانونی که با حرکت از سواحل لیبی وارد جزایر متعلق به ایتالیا می شدند، شصت و پنج درصد کاهش یافت. منابع ایتالیایی تاکید کردند قایق های چوبی مهاجران غیرقانونی را از سواحل تونس به به جزایر سیسیل، لامپدوسا و لینوسا متعلق به ایتالیا منتقل می کند.
آمارهای رسمی نشان می دهد شمار مهاجران غیرقانونی که با قایق به ایتالیا می رسند حدود شصد و پنج درصد در دو ماه ژوئن و اوت کاهش داشته است. حرکت مهاجران از سواحل شهر صبراته لیبی به طرف جزایر ایتالیایی تقریبا متوقف شده است.
از سوی دیگر، زید رعد الحسین کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل تعامل اتحادیه اروپا با بحران مهاجران غیرقانونی را محکوم و کشورهای اروپایی را متهم کرد تلاشی برای مقابله با بدرفتاری با مهاجران در لیبی صورت ندادند.
الحسین افزود: بعضی از مهاجران از گرسنگی و تشنگی جان خود را از دست می دهند و بعضی از آنها هم زیر شکنجه و ضرب و جرح کشته می شوند. مانند برده با این مهاجران برخورد می شود و بعضی آنها به سادگی ترور می شوند.
فائز السراج نخست وزیر لیبی نیز روز چهارشنبه اعلام کرد راه حل قطعی برای حل مسئله مهاجرت غیرقانونی، دستیابی به ثبات در لیبی است.
سراج در دیدار با زید بن رعد الحسین کمیسر حقوق بشر سازمان ملل در طرابلس پایتخت لیبی گفت:« مسئله مهاجرت غیر قانونی برای ما که به عنوان یک کشور ترانزیت برای مهاجران بار سنگین وضع کنونی را به دوش می کشیم بسیار نگران کننده است.»
وی با اشاره به وجود تروریست ها در میان مهاجران افزود دولت توافق ملی لیبی ،‌طرح ها و برنامه هایی را با کشورهای دوست برای حفاظت از مرز جنوبی آماده کرده است که مهاجران غیر قانونی و قاچاقچیان از آنجا عبور می کنند.
فائز السراج گفت ثبات می تواند موجب اشتغال قانونی برای هزاران مهاجر آفریقایی در پروژه های بازسازی شود و دولت نهایت تلاش خود را برای بهبود زندگی مهاجران تا زمانی که به کشورهای خود بازگردند، به کار خواهد بست.
وزیر کشور ایتالیا نیز در دیدار با شهردار شهری در جنوب این کشور درباره احتمال ورود تروریست ها به همراه آوارگان به این کشور هشدار داد.
روبرتو آماتونا شهردار پوزالا در جنوب شرق سیسیل پیشتر نگرانی های خود را در باره احتمال وجود شماری از افراد جنایتکار در بین آوارگان ناشی از جنگ و بدبختی در تونس که به ایتالیا آمده اند، به مارکو مینیتی وزیر کشور ایتالیا اطلاع داده بود.
وزیر کشور ایتالیا گفت « مهاجرت از تونس در کنار احتمال نفوذ نیروهای تکفیری و تروریست نگرانی هایی به همراه آورده است.»
از اینرو، وی به شهردار پوزالا اطمینان داد، دولت ضمن حمایت از این شهر ، نیروهای نظامی و امنیتی دریایی و مبارزه با مهاجرت های غیر قانونی را تقویت خواهد کرد.
مینیتی همچنین با اشاره به اجرای سیاست های امنیتی علیه قایق های قاچاق انسان بر تلاش بیشتر در حوزه مدیریت مهاجرت تاکید کرد. وی همکاری با مقامات دولتی لیبی که اکثر قایق های قاچاق انسان از آن عازم ایتالیا می شوند و همچنین درخواست سازمان های مردم نهاد بشردوستانه در مدیترانه را از مهمترین محورهای توافق همکاری با لیبی خواند.
براساس اظهارت وزیر کشور ایتالیا، با توجه به ورود 107 هزار و 772 مهاجر از اول ژانویه تاکنون به ایتالیا اما شمار مهاجران در این کشور در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته 25 درصدکاهش یافته است.
از سوی دیگر شورای اروپا از دولت ایتالیا خواست ماهیت توافق های خود با لیبی را در زمینه مهاجران آشکار کند.
نیلس مویژنیکس، کمیسر حقوق بشر شورای اروپا روز چهارشنبه از رم خواست در خصوص چند و چون همکاری با مقامات لیبی در خصوص رهگیری مهاجرانی که از سواحل این کشور عازم ایتالیا می شوند، شفاف سازی کند.
این مسئول شورای اروپا در نامه ای خطاب به مارکو مینیتی، وزیر کشور ایتالیا همچنین خواستار آن شد تا ماهیت عملیات نجات مهاجران در سواحل لیبی را برای اتحادیه اروپا فاش کند.
چند ماهی است که ایتالیا در رهگیری مهاجران پیش از ورود آنان به آب های بین المللی با لیبی همکاری می کند. این مهاجران پس از بازگردانده شدن به خاک لیبی با خطر خشونت و باجگیری روبرو می شوند.
سازمان بین المللی مهاجرت وابسته به سازمان ملل متحد نیز این هفته در خصوص پیامدهای درگیری های صبراته لیبی بر وضعیت مهاجران در این منطقه ابراز نگرانی کرد.
این سازمان در بیانیه رسمی در صفحه فیس بوکش اعلام کرد در خصوص حوادث اخیر صبراته و پیامدهای آن برای مهاجران در این منطقه نگران است.
شهر صبراته واقع در غرب طرابلس از روز 17 سپتامبر شاهد درگیری های شدید میان اتاق عملیات مبارزه با داعش وابسته به دولت وفاق با مخالفان آنها بود. این درگیری ها که حدود سه هفته ادامه یافت در نهایت با پیروزی اتاق عملیات پایان یافت که طی آن بیش از 35 نفر کشته و 200 نفر زخمی شدند؛ این شهر بزرگ ترین حوزه قاچاق انسان در لیبی است.
سازمان بین المللی مهاجرت در بیانیه اش افزود:« نیاز فوری برای ارائه خدمات اساسی مانند غذا، آب و کمک های بهداشتی وجود دارد».
این سازمان اعلام کرد به نیازهای مربوط به حالت فوق العاده در صبراته رسیدگی خواهد کرد.
سازمان بین المللی مهاجرت همچنین خاطرنشان کرد تیم پزشکی این سازمان اخیرا با 2500 مهاجر حاضر در صبراته ملاقات کرده است.
براساس این بیانیه، این سازمان به حدود 1700 مهاجر کمک های غذایی و بهداشتی ارائه کرده است، همچنین طی سه روز آینده وعده های غذایی فوری در اختیار آنها گذاشته خواهد شد.
فایز السراج نخست وزیر لیبی و ژنرال خلیفه حفتر فرمانده گروه موسوم به «ارتش ملی لیبی» که شرق این کشور ناآرام را در کنترل خود دارد ، اواخر ژوئیه نزدیک پاریس زیر نظر امانوئل ماکرون دیدار کردند که در نهایت دو طرف درگیر به آتش بس و برگزاری انتخابات در سال آینده متعهد شدند.
رم که قدرت استعماری سابق در لیبی به شمار می رود نارضایتی خود را از نشست دو طرف در فرانسه ابراز کرده بود و نگران است که نقش این کشور در همسایه جنوبی آن به حاشیه رانده شود درحالی که دهها هزار مهاجر غیرقانونی به این کشور سرازیر شده اند.
اعلام اصول مورد توافق سراج و حفتر با هدف پایان دادن به منازعه این کشور نفت خیز مطرح شده است که از زمان سرنگونی معمر قذافی در سال 2011 با هرج و مرج روبروست.
ارتش ملی لیبی با پارلمان و دولتی که مقر آنها در شرق لیبی است و تعامل با دولت وفاق ملی را رد می کنند همپیمان است.
حفتر و فایز سراج نخست وزیر دولت وفاق ملی لیبی در پاریس در چارچوب تلاشها برای میانجی گری به منظور حل مسالمت آمیز بحران لیبی دیدار کرده بودند.
در این دیدار آتش بس در لیبی به جز در موارد عملیات مبارزه با تروریسم اعلام شد. ارتش ملی لیبی معمولا رقبای خود را تروریست توصیف می کند.
فائز السراج اوایل اوت خواستار برگزاری همه پرسی در مورد پیش نویس قانون اساسی شد که پس از سال ها نزاع و بحث در این کشور جنگ زده تایید شد.
لیبی در چهار دهه حکومت دیکتاتوری معمر قذافی که در سال 2011 در جریان اعتراض های داخلی مورد حمایت ناتو کشته شد قانون اساسی نداشت.
لیبی در سال 2014 کارگروهی متشکل از شصت نفر را برای تهیه پیش نویس قانون اساسی این کشور تشکیل داد هرچند شرکت مردم در همه پرسی مربوط به آن به دلیل ضعف دولت مرکزی این کشور در زمینه حفظ نظم در سایه ناآرامی های داخلی امکان پذیر نبود.
این کارگروه سرانجام نسخه پیش نویس تهیه شده را به رای گذاشت و زمینه را برای برگزاری همه پرسی ملی به منظور تبدیل آن به قانون هموار کرد.
دولت مورد حمایت سازمان ملل متحد در طرابلس برای گسترش نفوذ خود تلاش می کند اما با مقاومت برخی از گروههای رقیب مسلح که مورد حمایت گروههای سیاسی رقیب قرار دارند مواجه است.