اکسپرس: عاشورا، تاریخ درد و مقاومتی که همچنان در خاطره ایران معاصر باقی است

هفته نامه فرانسوی زبان اکسپرس چاپ پاریس، در گزارشی با عنوان «شیعیان وفادار ایرانی در روز عاشورا سر و لباس خود را به گِل آغشته می کنند»، مراسم عزاداری مردم خرم آباد در روز عاشورای حسینی را بازتاب داد و در پایگاه اینترنتی خود نوشت: صبح خیلی زود در روز عاشورا یعنی پس از نماز صبح، مردان به خیابان ها می روند و در اطراف حوضچه های بزرگی که بعنوان حمام گِل تعبیه شده است، گرد هم می آیند. پس از آن گلاب بر روی خاک رُس داخل این حوضچه ریخته می شود تا گل مخصوص شکل بگیرد. در طول چند ساعت، هزاران نفر از مردم در این حوضچه های گل غوطه ور می شوند و پس از آن مقابل آتش بزرگی از چوب می ایستند تا سر و لباسشان با شعله های آن خشک شود و آماده رفتن به هیئت های عزاداری شوند. در همین حال نواهایی در وصف شکوه و مقام حسین (ع)، امام بزرگ و شهید شیعیان، بلند می شود.

به طور منظم در همه خیابان ها صدای «حسین، حسین، سرور و سالار ما» به گوش می رسد و جمعیت هم نوا با نوحه هایی که از طریق بلندگوهای متحرک شنیده می شود، سینه می زنند.

شهر خرم آباد با جمعیتی حدود چهارصد هزار نفر، در پای کوه های زاگرس و در جنوب غربی ایران قرار دارد. مردم خرم آباد، مراسم عاشورا یعنی عزاداری بزرگ شیعیان را بر اساس آداب و رسوم ویژه ای برگزار می کنند. مردان برای نشان دادن درد و غم و اندوه ناشی از شهادت  (امام) حسین(ع) ، نوه (حضرت) محمد(ص) که بیش از 1300 سال پیش اتفاق افتاده بود، به طور کامل خود را با گل می پوشانند.

محمد، استادی که حدود سی سال سابقه تدریس دارد، به محض بیرون آمدن از این حمام گل گفت آیین گل مالی به سنت های قدیمی ما در استان لرستان برمی گردد. وی افزود: در گذشته وقتی کسی می مرد، بازماندگان سر و لباس خود را آغشته به گل می کردند. هر چه قدر شخصی که مرده بود، از محبوبیت بیشتری برخوردار بود، بازماندگان بیشتر غرق در گل می شدند. بعدها این کار برای نشان دادن غم و اندوه در عزای حسین مورد استفاده قرار گرفت؛ زیرا همه مردم حقیقتاً از صمیم قلب او را دوست دارند.

این آیین که در هیچ جای دیگری از ایران مرسوم نیست، برای گرامیداشت روزی است که شهادت (امام) حسین (ص) در سال 680 پس از میلاد مسیح، در واقعه کربلا یعنی در همان عراق امروزی، رقم خورد.

در خرم آباد نیز همانند شهرهای دیگر ایران، هیئت های بزرگ عزاداری در خیابان ها برپا می شود و مردان در طول حرکت این دسته ها و هماهنگ با نوای طبل ها زنجیر می زنند. 

تقریباً تمام ساکنان شهر ملبس به لباس سیاه هستند و مانند شهرهای دیگر ایران، در طول نه روز عزاداری قبل از روز عاشورا، چادرهای سیاه کوچکی در خیابان های شهر برپا می شود و در آن با چای و مواد غذایی رایگان از رهگذران و عابران پیاده پذیرایی می شود. 

این آیین مردمی در خرم آباد به مکان محبوبی برای هنرمندان، عکاسان و روزنامه نگاران تبدیل شده است که در میان مردان پوشیده از گل حرکت می کنند و این مراسم را به دیگر نقاط جهان بازتاب می دهند. 

عاشورا تاریخ درد و مقاومتی است که همچنان در خاطره ایران معاصر باقی است.