پخش زنده
امروز: -
ادعا‌های ترامپ درباره برجام در سازمان ملل
ترامپ با مانور سیاسی و تبلیغی برضد برجام در پی اثرگذاری بر سیاست‌های موشکی و منطقه‌ای ایران است.
دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا روز سه شنبه در سازمان ملل متحد توافقنامه هسته ای با ایران را «بدترین توافقنامه ای توصیف کرد که آمریکا در آن مشارکت داشته است » وآن را «شرم آور» خواند.
ترامپ بدون آنکه اهداف خود را آشکارا بیان کند گفت: «توافق با ایران از بدترین و مغرضانه ترین معاملاتی است که آمریکا در آن وارد شده است... این توافقنامه برای آمریکا مایه شرمساری است و من فکر نمی کنم حرف و حدیث درباره آن به این زودی ها به پایان برسد.»
این ادعا در حالی مطرح شده است که رئیس جمهور آمریکا در روز‌های اخیر دستور لغو تحریم‌های ایران را مجددا تایید کرده است. علاوه بر این، آژانس بین المللی انرژی اتمی عمل تهران به تعهدات خود را در چارچوب توافقنامه هسته ای تایید کرده است. شایان ذکر است، ترامپ قرار است 15 اکتبر به کنگره اعلام کند که تهران به تعهدات خود عمل کرده است یا نه. اما انگیزه‌های رئیس جمهور آمریکا از این اظهارات چیست؟
1- برخی معتقد هستند که رویکرد ترامپ در زمینه برجام زمینه سازی برای برقراری دوباره تحریم‌ها است. بر این اساس ترامپ احتمال دارد تایید نکند که ایران به تعهدات خود در چارچوب توافقنامه هسته ای عمل کرده است و این موضوع راه را برای برقراری دوباره تحریم ها به وسیله کنگره آمریکا و پایان توافقنامه هسته ای با ایران باز خواهد کرد.
اما چگونه می‌توان پذیرفت آمریکا از توافقنامه ای که نتیجه حدود 12 سال مذاکره است خارج شود؟ آنهم در شرایطی که آمریکا و متحدانش در پی کشاندن کره شمالی به پشت میز مذاکره هستند؟ برخی صاحب نظران تصریح کرده اند اگر قرار باشد کره شمالی بر سر میز مذاکرات آورده شود، چگونه می توان این کار را انجام داد وقتی بخواهیم از توافق بین المللی سابق خارج شویم که برای متوقف کردن برنامه هسته ای یک کشور بوده است؟
برایان فالون تحلیلگر آمریکایی در گفتگو با سی ان ان سخنان ترامپ در سازمان ملل متحد را درهم ریخته و متناقض توصیف کرد و افزود: ترامپ در یک بخش از سخنانش از جهانیان می خواست تا متحد شوند و با هم درمقابل خطر کره شمالی بایستند و در بخش دیگری از سخنانش جهانیان را بخاطر تلاششان برای همراهی با هم درقالب جامعه جهانی و متوقف کردن ایران هسته ای، به سخره می گرفت. وی در ادامه پرسید بااین اوصاف، ترامپ از چه وجاهت اخلاقی برخوردار است که بخواهد از جامعه جهانی بخواهد به صورت دسته جمعی علیه کره شمالی اقدام کند!
امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه نیز خروج از برجام را «اشتباهی بزرگ» خواند و حتی افزود: وضع کره شمالی مصداق بسیار خوبی است برای اینکه در صورت نبود توافق هسته ای با ایران چه وضعی پیش می اید. چرا؟ ما چند سال پیش هرگونه تعاملی با کره شمالی را متوقف کردیم... ما همه گفتگوها را با آنها متوقف کردیم. نتیجه این کار چه بوده است؟ کره شمالی به سلاح هسته ای دست یافته است. صحبت بنده با رئیس جمهور ترامپ درباره ایران اینگونه خواهد بود که به او بگویم به وضع کره شمالی نگاه کند و اینکه نمی خواهم این وضعیت درباره ایران تکرار شود.»
2- برخی دیگر معتقدند در وهله اول ممکن است اقدامات ترامپ راه را برای برقراری دوباره تحریم ها به وسیله کنگره آمریکا باز کند ولی این میتواند به معنای پایان توافقنامه ای که نتیجه حدود 12 سال مذاکره بوده است نباشد. بر این اساس این توافقنامه میتواند بدون آمریکا نیز ادامه یابد. چنانچه برخی مقامات اروپایی بر استمرار تعهد خود به برجام اذعان کرده‌اند.
البته ایران باید برجام را با همه مفاد و اعضایش بپذیرد و خروج یکی از طرف‌ها از این توافق را به معنای «پایان عمر توافق هسته‌ای بین تهران و پنج به علاوه یک» تلقی کند. تا زمینه برای کار شکنی‌های بعدی فراهم نشود، ولی به هر حال ممکن است طرف غربی- حتی با هماهنگی طرف اروپایی - چنین مسیری را برای آینده برجام رقم زده باشند و هدف آنها نیز از این سناریو بازگشت شرایط به «قبل از آغاز تحریم‌های هسته‌ای بر ضد ایران» باشد؛ یعنی ادامه استمرار تعامل اقتصادی بین ایران و اروپا و قطع ارتباطات اقتصادی آمریکا با ایران و اقدام کاخ سفید به ایفاء نقش پلیس بد در دیپلماسی ضد ایرانی خود.
3- اما گزینه دیگری نیز قابل تصور است و آن اینکه ترامپ سعی می‌کند با مانور سیاسی و تبلیغی بر ضد برجام هم سیاست‌های موشکی و منطقه‌ای ایران را تحت تاثیر قرار دهد و هم زمینه را برای عهد شکنی پنج به علاوه درباره تعهدات پنج به علاوه یک در برابر ایران پس از 2025 فراهم سازد.
در پایان شایان ذکر است رئیس جمهور آمریکا امروز در تازه ترین توئیت خود نوشت: سران بسیاری از کشورهای دنیا با آنچه وی در سخنرانی‌اش در مجمع عمومی سازمان ملل بیان کرده است، موافقند. ظاهرا منظور وی از «سران بسیاری از کشورهای دنیا» - لااقل درباره دیدگا‌ه‌هایش در زمینه برجام - فقط رژیم صهیونیستی است. زیرا تنها بنیامین نتانیاهو نخست وزیر این رژیم در مجمع عمومی سازمان ملل توصیف ترامپ از برجام را توصیفی درست دانست و گفت "توافق هسته ای ایران را تغییر دهید یا لغو کنید، یا ترمیمش کنید یا آن را نادیده بگیرید." در عین حال همزمان سی ان ان دیروز تصریح کرد "در سازمان ملل متحد درباره پایبندی آمریکا به برجام نگرانی جدی وجود دارد" .
----------------------------------
عبدالرضا خلیلی
نظر شما