بازگشت دوچرخه‌ها به شهر دوچرخه ها + فیلم

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، زنده یاد جلال آل احمد هنگامی که در شهریور1337 پای به این شهر کویری می گذارد تا نخستین بار عبارت "یزد، شهر بادگیرها" را ماندگار کند با شگفتی می نویسد که براستی یزد شهر دوچرخه هاست.

یزد از قدیم الایام در کنار نام هایی چون نگین کویر، دارالعباده، دارالعلم، شهر شیرینی، شهربادگیرها، شهر قنات، قنوت، قناعت به  شهر دوچرخه ها هم معروف بوده است.

مسرت، پژوهشگر تاریخ  یزد در این باره می گوید  از خلال برخی کتاب ها، اشاره ای به وجود انبوه دوچرخه ها در شهر یزد شده، اما کهن ترین یادکرد بر می گردد به یاد بوده های دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن در سال های پیش از 1320شمسی در کتاب "روزها" که چنین می نویسد:"شهرستان یزد در آن زمان، یک خیابان اصلی داشت که هنوز آسفالت نشده بود. اتومبیل خیلی کم بود. چند درشکه بود و تعدادی زیادی دوچرخه.

مسرت می افزاید: به درستی روشن نیست که از کی شیار خوش نگار چرخ دوچرخه ها بر کوچه ها، بازارها و گذرهای خاکی شهر یزد نشست. آیا نخستین بار، ویس کنسول انگلیسی آن را به یزد آورد، یا گماشته های هندی سفارت بریتانیا و یا مدیر بانک شاهی و شاید کارپرداز بیگانه تلگراف خانه یزد.

وی می افزاید: پس از آن زنده یاد جلال آل احمد است که در شهریور1337 پای به این شهر کویری می گذارد و نخستین بار عبارت "یزد، شهر بادگیرها" را ماندگار می کند و با شگفتی می نویسد که براستی یزد شهر دوچرخه هاست.

او با این کار نامی دیگر بر نام های این دیار کهن که تا پیش از این دارالعباده اش می خواندند می نهد و می نویسد:"شهر پر بود از دوچرخه های متنوع و مختلف."

مسرت به سومین محققی که در مورد دوچرخه ها در یزد سخن گفته اشاره می کند و می گوید: او علی اصغر مهاجر است که در اسفند1339 به یزد می آید و می نویسد: یک دریا دوچرخه در خیابان ها موج می زند. عرصه خیابان های یزد، جولانگاه دوچرخه است. تاجر و سبزی فروش و طلبه و شعرباف و مقنی و وکیل عدلیه همه سوار دوچرخه اند و شانه به شانه هم پا می زنند.

شهروندان قدیمی یزد هم خاطره های زیادی از شهر دوچرخه ها دارند.

شهدوست یکی از شهروندان یزدی که 60سال است دوچرخه سواری می کند می گوید: قدیم در هر خانواده یک یا دو دوچرخه وجود داشته ولی اکنون از آن دوچرخه ها خبری نیست.

دهقانی یکی دیگر از دوچرخه سوارهای قدیمی یزدی می گوید: آن وقت ها هر کس توان مالی داشت دوچرخه می خرید و هر کس نمی توانست آن را  کرایه می کرد.

شهر دوچرخه های دیروز چند ده سال است که خیابان های آن جولانگاه تاخت و تاز خودرو و موتور سیکلت های پر سروصدا و دودزا شده است. موتورسیلکت ها که جایگزین دوچرخه های دیروز شده اند اکنون به مهمترین عامل مرگ و میر شهروندان در تصادفات درون شهری تبدیل شده اند. همچنین با گسترش استفاده از وسایل نقلیه موتوری نشاطی که با ورزش دوچرخه سواری نصیب شهروندان می شده جای خود را از دست داده است. از این گذشته وسایل نقلیه موتوری با مصرف سوخت های فسیلی آلودگی هوای شهر را افزایش داده  و سلامتی مردم را در مخاطره افکنده اند.

همین مشکلات باعث شده تا مردم و مسئولان شهر یزد بار دیگر به فکر حیات دوچرخه ها در شهر دوچرخه ها بیفتند.

معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری در این باره می گوید: شهرداری  شرایط لازم را در راستای ایجاد زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری مناسب نظیر ایجاد معابر مخصوص دوچرخه، تسهیلات برای خرید دوچرخه، تبلیغات و فرهنگ سازی و ایجاد ایستگاه های دوچرخه  فراهم کرده است.

شفیعی با اشاره به وجود  6 ایستگاه دوچرخه در شهر یزد گفت: تا هفت سال آینده 60 ایستگاه دیگر هم راه اندازی می شود.

رئیس هیات ورزش های همگانی شهرستان یزد هم در این باره می گوید: برگزاری همایش دوچرخه سواری یا روز بدون خودرو  یکی دیگر از اقداماتی است که در زمینه ترویج فرهنگ دوچرخه سواری در یزد اجرا  می شود.

سیدعربی می افزاید: این همایش بیش از یکسال است که شروع شده و هر هفته روزهای پنج شنبه صبح با استقبال زیاد شهروندان برگزار می شود. 

وی می گوید انتظار داریم بتوانیم از این طریق ضمن احیای فرهنگ دوچرخه سواری، نقش کوچکی در بهبود سلامت جسمانی، پاکیزگی هوا و کاهش مصرف بنزین ایفا نماییم.

حالا با توجه دوباره مردم و مسئولان شهر دوچرخه ها جان تازه ای گرفته و صدای دلنواز زنگ دوچرخه ها باز هم از کوچه پس کوچه های بافت تاریخی زیبای شهر یزد به گوش می رسد. بافتی که امسال به عنوان نخستین بافت تاریخی زنده دنیا به ثبت سازمان یونسکو رسیده است.

نویسنده : مهدیه رضایی مهر