پیشرفت طرح بازسازی ایوان و گلدسته‌های حرم مطهر علوی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی ستاد بازسازی عتبات عالیات، علیرضا فداکار گفت: براساس توافق صورت گرفته با دیوان وقف شیعی عراق، مرمت و بازسازی خشت‌ها و کتیبه‌های تاریخی ایوان مصفای نجف و گلدسته‌های حرم از یک ماه پیش و همزمان با روز «دحو الارض» آغاز شده و با سرعت مطلوبی در حال پیشرفت است. 

وی افزود: براساس این طرح، خشت‌های آسیب دیده حرم مطهر که در زمان نادرشاه و به دست استادکاران ایرانی با روکشی از طلا پوشانده و نصب شده بود پس از قرن‌ها دوباره توسط متخصصان کشورمان مرمت می‌شود. 

فداکار با بیان اینکه پیش‌بینی می‌شود طرح مرمت ایوان و گلدسته‌ها ظرف ۱۸ ماه و در ۳ مرحله عملیاتی به پایان برسد گفت: تدابیری اندیشیده شده است تا در زمان اجرای طرح، در روند تشرف زائران به حرم مطهر خللی ایجاد نشود.

وی افزود: در مرحله نخست اجرای طرح، حاشیه جنوبی ایوان و گلدسته جنوبی در ۴ مرحله مرمت خواهد شد که به همین منظور، بخش‌های در حال مرمت با چادرهای منقوش به تصویر ایوان در ابعاد واقعی پوشانده شده است. 

فداکار گفت: در مرحله دوم طرح نیز حاشیه و گلدسته شمالی ایوان و در فاز سوم نیز بخش اصلی و مرکزی ایوان تاریخی نجف مرمت و بازسازی خواهد شد. 

رئیس ستاد بازسازی عتبات عالیات نجف اشرف درباره فرآیند اجرای طرح افزود: پس از اتمام طرح «یا علی ۱» که با هدف ترمیم گنبد حرم مطهر علوی صورت گرفت و پارسال از آن رونمایی شد، در طرح «یا علی ۲» با هدف ترمیم ایوان و گلدسته‌ها، خشت‌های مسی آسیب دیده و کتیبه‌های تاریخی که منقوش به اشعار فارسی و ترکی است، ترمیم می‌شود. 

وی گفت: به این منظور کارشناسان ستاد بازسازی عتبات عالیات با اختصاص کدهای شناسه به هر خشت آسیب دیده، آن را از ایوان جدا کرده و پس از عملیات ترمیم، با روکشی از طلا به قطر حدود ۱۰ میکرون، آبکاری و دوباره در محل خود نصب خواهند کرد. 

خشت‌های کنونی ایوان و گلدسته‌های حرم مطهر علوی مربوط به سال ۱۱۵۵ هجری و دوران نادرشاه باز می‌گردد. 

این آذین طلای گنبد و مناره‌ها و ایوان حرم نجف اشرف به سال ۱۱۵۵ هجری باز می‌گردد که به دستور نادر شاه افشار صورت گرفته است. 

این نوع آذین با طلا در آن هنگام برای دومین بار در تاریخ اجرا شده است. 

نخستین بار آذین ساختن گنبد مطهر حضرت امام رضا (ع) در مشهد از سوی شاه عباس صفوی بود که در سال ۱۰۱۰ هجری آغاز و در سال ۱۱۱۶ هجری پایان گرفت صورت و کتیبه ساقه گنبد آن به خط زیبای علیرضا عباسی خط نگار مشهور دوران خود بوجود آمد. 

بادهای شنی و ریزگرد‌ها در طول ۳ قرن، بر لایه بسیار نازکی از طلا حدود ۱۲ میکرون، که بر روی خشت‌های مسی پوشانیده شده است موجب نازک شدن و گاه تا حد رسیدن به مس زیرین شده است. 

از سوی دیگر، درگیری‌های نظامی در دوران صدام و نیز رخداد حرم پس از سقوط، و تیر اندازی‌ها، تعداد زیادی از خشت‌ها سوراخ شده است. 

علاوه بر این از آنجا که در دوران عثمانیان حاکم بر عراق، که به حدود بیش از یک قرن پیش و دوران عبدالحمید عثمانی به سال ۱۳۲۳ هجری باز می‌گردد، به علت‌های خاص ساختمانی و جز این ها، بخشی از خشت‌های مناره شمالی فروریخت که دوباره جای گذاری شد، ولی اکنون از جای خود خارج شده و کتیبه‌های ایوان و پیرامون طوق اتاقک مناره در قسمت مینا کاری شده نیز رنگ پریده و آسیب دیده است.

تمام این موارد، آستانه علوی را بر این داشت که پس از گنبد، دست به این طرح عظیم زند که در نوع خود یکی از اقدامات مهم بشمار می‌آید. 

همچون گذشته، افتخار اجرا این طرح عظیم تاریخی و مهم به دست هنرمندان و استاد کاران و مهندسان ایرانی انجام می‌شود که مدیریت آن را ستاد بازسازی عتبات عالیات برعهده داد.