عملیات فجرالجرود تأمین کننده امنیت کامل مرزهای لبنان

مدت زیادی از آغاز ناآرامی‌های داخل سوریه و ورود درگیری‌ها به فاز مسلحانه در سال 2011 نگذشته بود که مسئله پناهجویان سوری که ساکن شهرهای محل درگیری معارضین مسلح و ارتش سوریه بودند، آغاز شد.

شهروندان سوری ساکن درعا و نواحی آن وارد اردن شدند، مردم مناطق شمالی سوریه، ازجمله شهرهای ادلب و حلب، به انتاکیه ترکیه پناه برده و ساکنین مناطق جنوب غربی این کشور ازجمله استان حمص و القلمون، به ناچار وارد مناطق مختلفی از شهر عرسال از جمله وادی‌الخیل در استان بقاع لبنان شدند.

به این ترتیب، شهر مرزی عرسال، به‌طور ناخواسته به بخشی از بحران سوریه تبدیل شد و خود را برای میزبانی بیش از 100هزار پناهجوی سوری، در کمپ مشهور به کمپ عرسال، آماده کرد. اما در اواخر سال 2011، گزارش نماینده سوریه در شورای امنیت سازمان‌ملل، مبنی بر وجود گروه‌های تروریستی در عرسال، بر حساسیت جایگاه این شهر در بحران داخلی سوریه افزود.

به گفته بشار الجعفری،  شبکه القاعده (جبهه‌النصره)، با سوء‌استفاده از هرج و مرج ناشی از حضور آوارگان در عرسال و همچنین ضعف نظارت‌های امنیتی، این شهر را به پایگاهی برای ارسال نیرو و تجهیزات، به‌ویژه خودروهای بمب‌گذاری شده، به داخل سوریه تبدیل کرده بود. اظهارات نماینده سوریه در شورای امنیت سازمان‌ملل، مبنی بر حضور سازمان‌یافته القاعده در ارتفاعات شهر عرسال، با گذشت یک‌ماه از سوی فایز غصن، وزیر دفاع لبنان تأیید شد.

در اواخر سال 2013 و تنها چند ‌ماه بعد از ورود رسمی حزب‌الله به بحران سوریه، نیروهای این حزب با پشتیبانی هوایی و توپخانه‌ای ارتش سوریه، عملیات گسترده‌ای را علیه مواضع جبهه‌النصره و داعش در القلمون غربی در داخل سوریه آغاز و بعد از یک ماه، با کسب پیروزی کامل، مناطق غربی ارتفاعات عرسال را از سیطره تروریست‌ها خارج کردند.

در پاسخ به این اقدام حزب‌الله، تروریست‌های جبهه‌النصره به مواضع ارتش لبنان در شهر عرسال حمله کردند و ضمن گروگانگیری بیش از 20سرباز لبنانی، بخش قابل‌توجهی از عرسال را تحت سیطره خود درآوردند. اگرچه ارتش لبنان برای پاسخ به این تجاوز، عملیات گسترده‌ای را در عرسال آغاز کرد و توانست نواحی شهری این منطقه را آزاد کند، اما ارتفاعات عرسال به‌دلیل موقعیت سخت جغرافیایی در اختیار نیروهای القاعده باقی ماند تا اینکه اول مرداد حزب‌الله، برای پاکسازی نهایی تمام نقاط لبنان از وجود تروریست‌ها، ازجمله ارتفاعات عرسال آماده شد و حملات چند جانبه را به مواضع جبهه‌النصره در جنوب ارتفاعات عرسال آغاز کرد.

پیشروی نیروهای حزب‌الله در این اقدام به حدی سریع و غیرمنتظره بود که تنها با گذشت یک هفته، تمام مناطق تحت سیطره جبهه‌النصره و همچنین سرایا اهل‌الشلام (وابسته به ارتش آزاد) در حدود بیش از 100کیلومتر آزاد شد.

نیروهای باقیمانده از جبهه‌النصره که در محاصره کامل قرار گرفته بودند خود را تسلیم کردند و در توافقی، به همراه خانواده‌هایشان، در ازای آزادی 5 اسیر، از خاک لبنان خارج شده و به استان ادلب منتقل شدند.

پیروزی در بخش جنوبی ارتفاعات عرسال و خروج نیروهای جبهه‌النصره، زمینه را برای مواجهه مستقیم ارتش لبنان و حزب‌الله با داعش، که بر بخش‌های شمالی ارتفاعات عرسال (حدفاصل القاع تا راس بعلبک) سیطره داشت، فراهم کرد و به این ترتیب، عملیات مشترک فجرالجرود، با فاصله کمی، در 28مرداد برای پاکسازی آخرین نقاط از خاک لبنان آغاز شد.

 برخلاف بخش اول عملیات عرسال، پیشروی‎های ابتدایی توسط ارتش لبنان صورت گرفت و با توجه به محاصره کامل داعش از سوی ارتش و حزب‌الله در روز چهارم، نیروهای این گروه تروریستی خیلی زود تسلیم شده و آمادگی خود را برای مذاکره با حزب‌الله به‌منظور خروج از خاک لبنان اعلام کردند و به موجب توافق صورت‌گرفته، داعش بعد از آزادی اسرای مقاومت و بازگرداندن پیکر شهدای ارتش لبنان، خاک این کشور را به مقصد دیرالزور در سوریه ترک کرد.

این در حالی است که حزب‌الله در سال‌های اخیر از طرف برخی گروه‌های سیاسی لبنانی متهم شده‌ بود که با ورود به جنگ سوریه، لبنان را وارد جنگی بی‌دلیل کرده ‌است و هر چه هجوم گروه‌های شبه‌نظامی از خاک سوریه به مناطق مرزی لبنان و به روستاها و مناطق عمدتا مسیحی‌نشین بیشتر می‌شد این اتهامات شدیدتر می‌شد.

 اکنون که حزب‌الله در عملیاتی مشترک با ارتش، این مناطق را از کنترل گروه‌های مسلح خارج کرده، هم این اتهام را از دامان خود پاک کرده هم قدرتش در کنار ارتش لبنان را به رخ کشیده و هم نشان داده که علاوه بر میدان نبرد، جایی که لازم باشد در مذاکره هم دریغ نمی‌کند.

.......................

امین نجار