فقر مهارت فنی در اجرا دلیل اصلی کاهش عمر ساختمان

رستم‌پور گفت: مشکل کاهش عمر ساختمان‌های شهر تهران بیش از اینکه متوجه عدم استاندارد مصالح ساختمانی باشد ناشی از عدم اجرای ضوابط مهندسی در ساخت مسکن است.

رستم‌پور ادامه داد: ساختمان‌ها را معمولا طی ۲۰ سال گذشته بر اساس نقشه نظام‌مهندسی‌ساختمان، طراحی می‌کنند و سازمان نظام‌مهندسی بر اجرای ساخت آن‌ها نظارت می‌کند. نظارت بر اجرا تاکنون خوب انجام شده است. بدین معنا که سازمان نظام‌مهندسی‌ساختمان قوانین بسیار محکمی دارد برای اینکه ضوابط تدوین شده ساخت مسکن رعایت شود. اما در اغلب ساختمان‌ها افرادی ساختمان را می‌سازند که نه با قوانین سازمان نظام مهندسی ساختمان آشنایی دارند و نه آنکه خود مهارت‌های فنی برای ساخت مسکن دارند. به همین دلیل مصالحی که حتی اگر استاندارد تولید شده اند به دست افرادی که مهارت فنی ندارند به یک کالایی تبدیل شده که عمر مفید آن کوتاه است.

وی با اشاره به اینکه در خارج از کشور، عمر مفید ساختمان‌ها بیش از ۱۰۰ سال است، گفت: در داخل کشور به دلیل عدم اجرای ساختمان توسط کاردان‌های فنی عمر ساختمان‌ها پایین آمده است.

رستم‌پور یادآور شد: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی قرار بود ظرف مدت ۱۰ سال از سال ۷۴ به بعد تمامی افراد جویای کار و مشغول به کار در ساخت و ساز را در استان تهران با مهارت‌های فنی آموزش دهد و گواهینامه مهارت‌های فنی به آن‌ها بدهد، اما به دلایل مختلف هرگز اینکار را انجام نداد و هنوز که هنوز است بیشتر افرادی که در صنعت ساختمان در استان تهران کار می‌کنند فاقد مهارت فنی هستند. علاوه بر آن، این افراد علاوه بر آنکه اطلاعات فنی ندارند، هیچگونه مسئولیت ساخت مسکنی را که خود می‌سازند قبول ندارند که ما این مورد را در هیچ یک از صنایع و رشته صنعتی نداریم.

وی گفت: در حال حاضر، جوشکار، سیمان کار، دیوارچین، آجرکار و تمامی افرادی که در ساخت و ساز دخالت دارند مسئولیت کار خود را برعهده نمی‌گیرد؛ بنابراین مشکل از دو جنبه قابل بررسی است. اول آنکه باید وزارت کار، رفاه و اموراجتماعی باید به اصولی که خود بنیان گذاشته است و بر اساس آن باید تا ۱۰ سال به تمامی فعالان صنعت ساختمانی گواهینامه مهارت فنی می‌داد جامه عمل بپوشاند. همچنین، باید نظام حقوقی تدوین شود که هر فردی اگر دست به صنعت ساختمان زد در قبال اجرای آن مسئول باشد.

رستم پور ادامه داد: برای این کار باید وزارت راه و شهرسازی باید قوانین محدودکننده تعریف کند. بدین معنا که بگوید فقط پایان کار ساختمانی را صادر می‌کنیم که هم اجرا، هم نظارت و هم مصالح آن توسط اصول فنی و مهندسی، اصول استاندارد و توسط افرادی که دارای مهارت فنی هستند ساخته شود.

رستم‌پور گفت: در حوزه صنعت ساختمان و صرفه جویی در مصرف انرژی، ضوابط و مقررات فراوانی تاکنون تدوین شده و سازمان نظام مهندسی نیز نظارت گسترده‌ای بر ابعاد مختلف ساختمان‌سازی دارد.

وی ادامه داد: کیفیت مصالح‌ساختمانی نیز حداقل در ۱۵ سال اخیر به نحو چشمگیری نسبت به گذشته افزایش یافته و اکنون اغلب مصالح موجود در بازار دارای استانداردهای لازم هستند، با این وجود همچنان عمر مفید ساختمان‌های ایران پایین است.

 رستم‌پورگفت: در حالی که ساختمان‌های مسکونی، تجاری و خدماتی در اروپا حداقل ۱۰۰ سال عمر می‌کنند و پس از خاتمه این دوران نیز با یک بازسازی جزئی همچنان قابل‌استفاده هستند، اما در کشور ما حداکثر عمر استفاده از ساختمان به ۲۵ سال می‌رسد و پس از این مدت ساختمان به عنوان کلنگی شناخته می‌شود و نیازمند تخریب و بازسازی است.

مدیرعامل هلدینگ ساختمانی تاو گفت: اگر معتقدیم که ضوابط معماری و کیفیت مصالح ما مناسب هستند، بنابراین مهمترین عامل کاهش عمر ساختمان‌ها در ایران، شیوه اجرای آنهاست که اغلب توسط کارگران بدون مهارت و دانش فنی صورت می‌گیرد.

رستم‌پورگفت: قراربود در طول دهه ۸۰ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تمامی شاغلان حرف ساختمانی را تحت آموزش ویژه قرار دهد و به آن‌ها گواهینامه مهارت فنی اعطا کند، ولی به دلایل مختلف سرعت اجرای این طرح بسیار کند شده و اکنون تعداد کمی از کارگران ساختمانی دارای این گواهینامه فنی هستند. متاسفانه از همین تعداد محدود کارگر ماهر نیز بانک اطلاعاتی مناسبی در اختیار نداریم تا هنگام اجرای طرح‌های ساختمانی از آن‌ها استفاده کنیم.

 وی گفت: اگر می‌خواهیم وارد تکنولوژی‌های نوین ساختمان‌سازی شویم، باید به آموزش و مهارت‌های فنی مجریان ساختمان بیش از گذشته اهمیت دهیم.

رستم‌پورگفت: یکی از مهمترین مشکلات مراکز جمعیتی در آینده نزدیک، کمبود آب است. صنعت ساختمان چنانچه با اصول مهندسی اجرا شود می‌تواند کمک خوبی به صرفه‌جویی در مصرف انواع انرژی و از جمله کاهش مصرف آب در شهر‌ها کند.

 کارشناس فنی گفت: باید آب شرب ساختمان‌ها از آبی که برای امور خدماتی (نظیر شستشو و آبیاری فضای سبز) مصرف می‌شود، تفکیک شود. این کار در شهرهای بزرگ توسط تصفیه‌خانه‌های صنعتی اجرا می‌شود که اخیر دو نمونه از آن‌ها در اطراف تهران ساخته شده است. اما می‌توان تصفیه آب و بازچرخانی آن را در داخل منازل و ساختمان‌ها انجام داد و هزینه مدیریت صرفه‌جویی آب را در ساختمان‌ها کاهش داد.

 به گفته وی در مجتمع‌های جدید ساختمانی در تهران مشغول نصب سیستمی هستیم که فاضلاب واحد‌ها را تصفیه و از طریق بازچرخانی آن، به صرفه‌جویی در مصرف آب کمک کند.