وی افزود: با تغییراتی که در آینده نزدیک در سازمان از نظر تشکیلاتی خواهیم داد جایگاه مهمتری برای شما از نظر علمی و همچنین آسانی کارتان پیشبینی کنیم.
کلانتری اظهار کرد: محیط زیست را به کمک شما باید به داخل خانوادهها ببریم. اگر محیط زیست به داخل خانوادهها وارد نشود ما و شما کاری از پیش نخواهیم برد. حدود 3 هزار محیط بان نمیتوانند محیط و حیات وحش را مدیریت کنند بدون اینکه مردم خودشان محیط بان منطقه محل خود باشند.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: همینطور حفاظت از منابع ژنتیکی بدون اینکه خود مردم پی به اهمیت آن ببرند امکانپذیر نیست. یا تمیز نگه داشتن محیط هم بدون مشارکت مردم امکان ندارد. بسیار میگویند کار فرهنگی زمانبر است اما زمانش آنقدر زیاد نیست.
وی تصریح کرد: در شهر بیرجند شما هیچ زباله ای در سطح شهر نمیبینید علتش این است که مردم کثیف نمیکنند. بیرجند شاید کمترین مامور تمیزکننده شهر را داشته باشد اما مردم شهر را کثیف نمیکنند. ما باید کشور را با آموزش و بردن فرهنگ محیط زیست به داخل جامعه به این شکل دربیاوریم و این نقش شماست. اگر خوب فعالیت کنید و ما هم شما را خوب پشتیبانی کنیم میتوانیم حافظ محیط زیست باشیم اگرنه نمیتوانیم.
کلانتری افزود: معدن طلایی در ورزقان برای استخراج طلا از سیانور هم استفاده میکند. ضوابط زیست محیطی را رعایت نکردهاند و برخی پرندگان و … از بین رفتهاند. قاضی اول حکم بستن معدن را داده و بعد حکم بازکردن را داده است. محیط زیست متعلق به نسلهای بعد است و ما امانتدار هستیم. منتهی هر کشوری اولویتی به محیط زیستش میدهد. در کشور چین اولین مساله محیط زیستش آلودگی هوا است. در پکن در هفتههایی از سال اصلاً نفس کشیدن امکان ندارد. در کشور دیگری ممکن است اولویت اول مساله پسماند باشد. در کشور ما بدون اغراق بالای 70 درصد مشکلات محیط زیست مساله آب است و باید روند موجود در کشور ادامه پیدا کند مساله آب فقط یک مساله خطر برای نظام نیست، خطر برای تاریخ هفت هزارسالهی این سرزمین است. این مساله را نباید با مساله جزییتری مثل چند یوزپلنگ کمرنگ کنیم. آب را نباید قربانی یک گونه گیاهی کنیم. تهدید آب برای کشور مساله بود و نبود کشور است.
وی افزود: حالا مثلاً تراریخته اهمیتش دربرابر آب خیلی خیلی جزیی است ما نباید مساله اصلی کشور در محیط زیست را قربانی مسائل فرعی کنیم. الان بیش از 75 درصد آبهای شیرین فسیلی خود را که حاصل صدها ها سال کار طبیعت در زیر زمین بوده از دست دادیم. اما اصلاً اهمیت نمیدهیم چرا که نمیتوانیم این موضوع را تشخیص بدهیم.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: زمانی دریاچه 30 میلیارد متر مکعب آب داشت و کارشناسان گفتند اگر تعادل آبی از دست برود این دریاچه خواهد خشکید. آن زمان سمیناری در حاشیه اطراف دریاچه که همهاش زیر آب بود گذاشتیم. آن زمان گفتند آقای کلانتری ما را مسخره کرده آب دریاچه راهآهن را گرفته اما ایشان میگویند دریاچه به زودی خشک میشود.
وی اظهار کرد: مسائل زیست محیطی در نقاط مختلف کشور فرق میکند. در شمال کشور مساله اول پسماند است اگرچه در دیگر نقاط کشور اولویت چهارم و پنجم را دارد. مساله آب در شمال کشور شاید از آخرین مسائل باشد و اولویت پنجم و ششم هم ندارد. اما در دیگر نقاط کشور اهمیت شماره یک است. در جایی مثل بیرجند پسماند اصلاً مشکل نیست و آنجا مساله اول آب است و جای دیگری مساله اول آلودگی هواست.
کلانتری خاطرنشان کرد: حفظ محیط زیست در کلان وظیفه حکومت است اما الان دولت که تنها بخشی از حکومت است هم از پس آن بر نمیآیند.
عیسی کلانتری در ادامه افزود: یکی از اهداف توسعه پایدار حفظ حقوق نسلهای بعد است. آیا نسل بعد آب و خاک و تنوع زیستی و حیات وحش جنگل نمیخواهد؟ چون ما فناوری حفاری و اره برقی و تفنگ ژ3 داریم همه چیز را برای خوشبختی نسل موجود میخواهیم.
وی ادامه داد: اگر ما سیاست توسعه متوازن و پایدار را درست پیاده کنیم هیچ مشکلی نه با حفظ محیط زیست و نه با توسعه خواهیم داشت اما اگر سیاست متوازن را در پیش نگیریم یکی قربانی دیگری خواهد شد. اگر حفظ محیط زیست را با توسعه همراه نکنیم مثل کشورهای آفریقای استوایی میشویم که جنگل و منابع طبیعی دارند اما مثل حیوان زندگی میکنند. برعکس آن هم میشود برخی کشورهای غربی که با خرج منابع طبیعی و هزینه کشورهای دیگر میخواهند خود را نجات دهند.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص شیوه اطلاع رسانی در این سازمان تاکید کرد: من به همکارانم گفتم هیچکس حق کوچکترین بیاحترامی به هیچ خبرنگاری را ندارد. چرا که اگر شما درست مسائل را منعکس کنید و جامعه درست مسائل را دریافت کند، میتوانیم مطمئن باشیم محیط زیست درستی را برای نسل بعد به جا میگذاریم اگر نه این نسل موجود با استفاده نادرست از فناوری همه چیز را برای نسل بعد از بین میبرد.
وی افزود: سیاست سازمان، توسعه پایدار است. سیاست سازمان، توسعه متوازن است. ما در راستای توسعه متوازن و توسعه پایدار و با یک سری تغییرات تشکیلاتی میخواهیم نه مانع توسعه واقعی کشور باشیم و نه میخواهیم محیط زیست را به واسطه عدم پیشرفت حفظ کنیم. کشور نزدیک به چهار میلیون فارغالتحصیل دانشگاهی بیکار دارد و دولت نمیتواند بی توجه به این موضوع سیاستگذاری کند
عیسی کلانتری در حاشیه نشست خبری در جمع خبرنگاران با اشاره به دانش و علاقه اش به حوزه حیات وحش کشور افزود: من شکارچی نیستم اما متخصصان شکار میگویند اگر شکار حساب شده نباشد، گله از بین میرود. اگر شکار انجام نشود تعداد نرها و مادهها یکی میشود، نرها بیشتر از مادهها غذا میخورند و کلاً گله از بین میرود.
وی اضافه کرد: من متخصص حیات وحش نیستم اما تصمیم دارم انشاءالله دکتر نمکی از سازمان برنامه را به سازمان محیط زیست بیاورم و مسئولیت محیط طبیعی را به ایشان بدهم و ایشان با اختیارات کامل میآید به معاونت محیط طبیعی اما آقای نوبخت گفتهاست دو ماه به ما وقت بده تا بودجه را تکمیل کنند و چه بسا در این مدت بودجه محیط زیست را هم تقویت کنند.
کلانتری افزود: در محیط زیست هر تخصصی را به خودش واگذار میکنیم. مطمئنم آقای نمکی صاحبنظر است درباره حوزه حیات وحش. آقای دبیری میگوید دکتر نمکی گزارشهایی درباره حیات وحش نوشته که در تاریخ قبل و بعد از انقلاب بینظیر است. من تا الان یک گنجشک هم شکار نکردهام و شکارچی هم نیستم.
وی ادامه داد: در منطقه منصورآباد رفسنجان با 12 محیطبان 70 حیوان را به 800حیوان رساندهاند. من موظفم متخصصان را به کار بگیرم و همه تخصصهای کشور باید در خدمت محیط زیست و توسعه پایدار در بیاید. دانشگاهیهای هر استان باید در خدمت محیط زیست باشند. باید خدمات از آنها بخریم.
80 درصد وقتم را صرف مسئله آب می کنم
کلانتری بااشاره به مسئله آب در کشور گفت: من 80 درصد نیرو و وقتم را صرف آب خواهم کرد چرا که میدانم با این روند آب این کشور را سرنگون میکند. اگر مصرف آب در کشور کم نشود این کشور نابود خواهد شد.
وی افزود: اما وقتی که در سازمان محیط زیست بخش هوا و نیروی انسانی 20 برابر آب بودجه دارد یا بخش فنی دیگری توان و قدرتش دهها برابر مسئله آب است یعنی آب در این سازمان جایگاهی ندارد. امروز بیش از 70درصد مشکل کشور آب است.
کلانتری گفت: تنها کشوری در دنیا هستیم که 110 درصد آب تجدیدپذیرمان را استفاده میکنیم و حتی کشورهای افریقای شمالی و خاورمیانه هم بیش از 60 درصد آب تجدیدپذیر خود را استفاده نمیکنند.
ظرفیت تولیدات کشاورزی کشور محدود است
وی اضافه کرد: این مهم نیست که چه چیزی میخواهیم تولید کنیم مهم این است که برگردیم و فشار بیاوریم و آگاهی ایجاد کنیم که ظرفیت تولیدات کشاورزی این کشور محدود است. آنها هر چه باشد فرع بر بودن یا نبودن کشور است!
کلانتری گفت: امروز مصرف گندم یا نان کشور با جمعیت 80 میلیونی 4 میلیون تن کمتر از 10 سال پیش است که 70 میلیون جمعیت داشتیم دلیلش این است که دورریز نان کمتر شده است. اولویت کشور الان مصرف کمتر آب است و مسئله دوم بهرهوری بیشتر است.
رئیس سازمان محیط زیست در پاسخ به پرسشی درباره موضع جدید سازمان درباره محصولات تراریخته اظهار داشت: مسئله محیط زیست ما آنقدر بزرگ است که تراریخته شاید یک در هزار آن اهمیت دارد و نباید وقت این مصاحبه را به این موضوع اختصاص بدهیم.
قطعا هماهنگی شهرداری و محیط زیست بیشتر می شود
کلانتری بااشاره به مدیریت آلودگی هوا نیز گفت: خوشبختانه با انتخاب شهردار جدید تهران و شناختی که از ایشان دارم قطعاً هماهنگیها با محیط زیست بیشتر خواهد شد. آلودگی هوا یکی از مشکلات بزرگ ماست. کلانشهرهای ما واقعاً دیگر کشش این همه آلاینده را ندارد.
وی افزود: یکی از مشکلات ما در سازمان محیط زیست آن است که متخصص کافی نداریم. ما میخواهیم با کمک سازمان برنامه بخشی از وظایف حاکمیتی خودمان را به دانشگاههای کشور واگذار کنیم و برای مثال اینها را ناظر خودمان بر سر خودروسازها بگذاریم. یا مثلاً نمایندگی دائم ما بر سر پالایشگاهها باشند تا سوخت استاندارد تولید کنند.
کلانتری گفت: بیش از 51 درصد آلودگی هوای شهر تهران مربوط به کامیونهایی است که شب وارد تهران میشوند و چون شب است چندان کنترلی هم روی اینها وجود ندارد. اینها باید نوسازی شود و کامیون 30 و 40 ساله وارد شهر نشود.
وی افزود: بیش از 20 درصد آلودگی شهر تهران در زمستان مربوط به زمانی است که نیروگاه شهید رجایی مازوت مصرف میکند. از آقای زنگنه قول گرفتیم که از امسال گاز نیروگاه شهید رجایی را قطع نکنند.
کلانتری گفت: در روزهای گذشته با هر یک از مدیران کل استانها یک ساعت گفتگو کردم اما وقتی پرسیدم مشکلات شما چیست گفتند مشکل اصلی ما همین سازمان است. گفتم هر درخواستی که در خود استان قابل انجام است مطلقاً درخواست به سازمان نفرستند مگر اینکه توان علمی لازم را در استان نداشته باشند.
وی افزود: در مسائلی که با 90 درصد باید تصمیم را گرفت اگر بخواهیم منتظر 100 درصد باشیم نمیتوانیم تصمیم بگیریم و با تخریب کل محیط زیست رو به رو میشویم.
کلانتری گفت: سدسازی هم خوب است و هم بد. در جای مناسب خوب و در جای نامناسب بد است. در دریاچه ارومیه، جلو سد نازلو را با 67 درصد پیشرفت گرفتم. با نماینده هم درگیر شدیم. از سد سیمینه رود با بیش از 80 میلیارد سرمایهگذاری جلوگیری کردم اما در شمال کشور با سدسازی موافقم.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا جسارت بستن سدها و طرحهای انتقال آب را بدون پیوست محیط زیستی که غیرقانونی اجرا شدهاند دارید، اظهار داشت: ما خلاف قانون نمیتوانیم رفتار کنیم. خیلی خوب است که مطالبات مردمی و خبرنگاران از سازمان پیشتر است.
کلانتری گفت: باید یک مؤسسه آیندهپژوهی در حوزه محیط زیست داشته باشیم. من همه چیز را بلد نیستم اما میتوانم شما را به کار بگیرم چرا که این افکار شما خیلی خوب است. شما واقعاً سختگیرانه برخورد کنید اما 80 میلیون جمعیت میخواهد در این کشور زندگی کند. کمک کنید راه حل ارائه بدهیم.
وی افزود: نمیتوانیم فقط «نه» بگوییم. سازمان محیط زیست به هر طرحی سه ماه فرصت پاسخگویی دارد اگر نه دستگاه اجرایی حق دارد کار خودش را بکند. اگر به دنبال 100 برویم80 را که در دسترس است هم از دست میدهیم.
کلانتری گفت: خبرنگاران باید ایده آلگرا باشند اما واقعیت مدیریتی این نیست. کمکی که شما میکنید این است که من نمرهام را بالاتر بیاورم و مدیری که میخواهد هیچ چیزی را رعایت نکند حداقل 80درصد مطالبات را رعایت کند اما باید واقعبینی هم داشته باشیم.
وی افزود: رشد 80 درصدی قانون است و مقام معظم رهبری هم تأکید داشتند. اگر از آن طرف وزیر راه و وزیر صنایع بگویند مهمترین مانع ما محیط زیست است اولین قربانی محیط زیست خواهد بود. ما قدرت متوقف کردن آنها را نداریم و خیلی راحت محیط زیست را دور میزنند.
کمک سه برابری دولت به مناطق آزاد نسبت به محیط زیست
کلانتری تصریح کرد: محیط زیست کشور بودجهاش به 600 میلیارد تومان نمیرسد اما دولت کمکی که به هفت تا منطقه آزاد میکند 2000 میلیارد تومان است. محیط زیست کشور مثل سازمان برنامه و وزارت اطلاعات و نیروهای مسلح است. یعنی حاکمیت باید محیط زیست را از بعد کلان ببیند. کاری که الان با این بودجه در سازمان انجام میشود از خودگذشتگی است. خواهش من از شما این است که منطقی ولی سختگیرانه با ما برخورد کنید اما حرفهایمان علمی باشد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به سؤالی درباره احیای تالابها و هدررفت آب در کشاورزی گفت: هیچ یک از وزرای نیروی بعد انقلاب فهم آبی آقای چیتچیان را نداشتند. ایشان برای اولین بار11/8میلیارد متر مکعب برای تالابها و رودخانهها حقآبه تعیین کرد. برای کارون که به اروندرود میریزد سالی 1/8 میلیارد مترمکعب حقآبه تعیین کرد. برای گاوخونی سالانه 175 میلیون مترمکعب حقآبه تعیین کردند. ما اینها را باید بگیریم. اما اینها را تابستان که کشاورزی است نمیتوانیم بگیریم. باید بگوییم حقآبه ما را در بهمن ماه و اسفندماه بدهند. حقآبه هورالعظیم را باید در زمستان از سد کرخه بگیریم. حقآبه تالابها از سیلاب تعیین میشود.
کلانتری گفت: هیچ وقت و در هیچ جای کشور آبهای جاری از اردیبهشت ماه به بعد به تالاب و دریاچه نمیرسد. سدها را که زدیم آبهای سیلابی را مهار کردیم و شد آب تنظیم شده اما این آب تنظیم شده به تالاب و رودخانه نمیرسد و شما باید کمک کنید اینها را بگیریم. در شرق اصفهان بیش از فینیکس آریزونا فضای سبز داریم اما نصف بارندگی آن را داریم. نباید انتظار داشته باشیم که هم فضای سبز اصفهان را داشته باشیم و هم گاوخونی زنده باشد.
28 منطقه در عراق و ایران منشاء گرد و غبار هستند
وی ادامه داد: آخرین اطلاعاتی که من گرفتم از اداره ریزگردها، 28 منطقه در عراق و ایران منشأ گرد و غبار هستند که 4 تا در ایران و 24 تا در عراق و سوریه است. بخشی از آلودگیهای داخل سرزمین ما ناشی از خشک شدن تالابهای خوزستان است و بخشی هم به مناطقی مربوط میشود که رمل بوده و بر اثر جنگ مالچها از بین رفته است. برخی هم به مناطقی مربوط میشود که شخم خورده اما کشت نمیشود.
کلانتری گفت: امسال 190 میلیارد تومان به این موضوع بودجه تخصیص داده شده است. بخش عراقش عمدتا در تصرف داعش بوده و در اختیار دولت عراق نبوده است. حالا که داعش تقریباً کارش رو به اتمام است وقتی دولت عراق بر این مناطق تسلط پیدا کند قول همکاری دادهاند. ما هم در نزدیکی نجف در حال راهاندازی مرکز آموزشی تحقیقاتی هستیم.