یک هفته با بورس کالا

با امضای این موافقتنامه که به تایید دولت هند نیز رسید، امکان خرید و فروش مجموعه‌ای از محصولات از جمله قیر، در بورس‌های کالایی دو کشور فراهم شد.

بر اساس این موافقتنامه، قیر ایران از طریق پروتکلی که میان بورس‌های کالایی دو کشور نهایی خواهد شد، فروخته می‌شود. علاوه بر این، بورس‌های کالایی ایران و هند با همکاری دوجانبه، موضوع صادرات قیر را در دستور کار خود قرار خواهند داد. همچنین با امضای این توافقنامه، خریداران هندی می‌توانند قیر را از تابلوی بورس کالا تهیه کنند.

همچنین هفته پیش جلسه ستاد عالی پسته استان کرمان در محل استانداری کرمان برگزار شد.

در این نشست، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی مزایای عرضه پسته در بورس کالا را برشمرد و بر جمع آوری محصولات خرد و عرضه عمده آن در این بازار به منظور حل مشکلات آن تاکید کرد.

بنابر گزارش بورس کالا؛ محمدرضا پورابراهیمی با بیان اینکه باید خرید و فروش به نوعی صورت گیرد تا معاملات شفاف شده و از حالت معمولی در بازار به معاملات فراتر تبدیل شود، گفت: با تلاش‌های انجام شده، بورس پسته در این استان راه اندازی شد و امسال اولین سالی است که این محصول در بازار بورس عرضه می‌شود.

وی تجمیع منابع مالی را یکی از کارکردهای بورس کالا دانست و بیان کرد: یکی از ضعف‌های حوزه صادرات این است که محصولات کشاورزی را به صورت خرد عرضه می‌کنیم که با راه اندازی بازار بورس این مشکل برطرف می‌شود.

مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران در جلسه ستاد عالی پسته استان کرمان گفت: با ورود پسته به بازار بورس، این محصول می‌تواند از مزایای متعددی از جمله قیمت عادلانه بهره‌مند شده و بازار مستمری برای آن ایجاد شود. این بورس همچنین قیمت کالاهای صادراتی را نیز تنظیم کرده و از وارد شدن ضرر به تولیدکنندگان جلوگیری می‌کند.

حامد سلطانی نژاد افزود: بورس کالای ایران به دنبال آن است که ضمن تعیین قیمتی عادلانه در حوزه عرضه و تقاضا، بازار بلندمدتی را نیز ایجاد کند. علاوه بر این مدیریت ریسک معاملات دو طرفه نیز از مزایای این بازار بوده و در این زمینه فرایند مدیریت ریسک مناسبی در آن تدوین شده است.

وی با بیان اینکه در بورس پسته دو نوع عرضه از جمله عرضه فیزیکی و عرضه در قالب گواهی سپرده انجام می‌گیرد، گفت: مزیت عرضه محصول در قالب گواهی سپرده کالایی آن است که ضمن جلوگیری از گردش بی رویه محصول در بازار و کاهش ریسک، می‌تواند به عنوان ضمانت برای تامین مالی از بانک‌ها به تولیدکننده کمک کند.

از مهم‌ترین رویدادهای هفته گذشته موصبه هیات پذیرش در خصوص ورود حقیقی‌ها به معاملات پتروشیمی بود به طوری که با مصوبه هیات پذیرش بورس کالای ایران، امکان ورود اشخاص حقیقی در خرید محصولات پتروشیمی که در بورس کالا با مازاد عرضه روبه رو هستند، فراهم شد.

مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران در این خصوص گفت: در راستای بهبود روند معاملات محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی در بورس کالای ایران، افزایش شفافیت معاملاتی، عرضه منظم و تعادل هر چه بیشتر عرضه و تقاضا، برخی محدودیت هایی که از سال ۱۳۸۹ تاکنون برای خریداران و مصرف کنندگان خرد حقیقی جهت خرید محصولات و فرآورده‌های عرضه شده در این بازار اعمال شده بود، به تدریج با توجه به شرایط بازار حذف خواهد شد.

حامد سلطانی نژاد اظهار کرد: با مصوبه هیات پذیرش، تصمیم بر این شد تا خریداران حقیقی محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی که اطلاعاتشان در سایت بهین یاب ثبت نشده و سهمیه‌ای برای آن‌ها لحاظ نمی‌شود، ولی مصرف کننده محصولات عرضه شده در بورس کالا هستند نیز بتوانند از کانال رینگ پتروشیمی بورس کالا نیاز مصرفی خود را تامین کنند.

در همین راستا رییس دفتر توسعه صنایع تکمیلی شرکت ملی صنایع پتروشیمی گفت:ورود حقیقی‌ها به تالار پتروشیمی بورس کالای ایران می‌تواند حجم معاملات محصولات پتروشیمی را افزایش دهد.

رضا محتشمی‌پور گفت: در حال حاضر در روزهای شنبه و یکشنبه محصولاتی در تالار پتروشیمی بورس کالای ایران عرضه می‌شوند که با مازاد عرضه روبه رو هستند و تقاضا برای خرید آن‌ها از سوی خریداران پایین است. بنابراین محدودیت بر روی محصولات پتروشیمی باید در زمان نیاز اعمال شود، اما در حال حاضر که یک سری از محصولات مازاد عرضه دارند، نیاز به اعمال محدودیت نداشته و ورود حقیقی‌ها با رعایت مقرراتی به تالار پتروشیمی تصمیمی درست است.

وی در پاسخ به این سوال که امکان لغو بیشتر محدودیت‌های تالار پتروشیمی وجود دارد، گفت: ما تصمیم داریم که به اندازه نیاز محدودیت در تالار پتروشیمی ایجاد کنیم، اما در عین حال با به تعادل رسیدن بازار در گروه‌های مختلف کالایی این استراتژی وجود دارد که محدودیت‌ها نیز کاهش یابد.

رییس امور بازرگانی و خدمات مالی سازمان برنامه و بودجه کشور گفت:عرضه گندم در بورس کالا در قالب سیاست قیمت تضمینی امری لازم الاجرا بوده و قانونی است که مزایای فراوانی برای بخش کشاورزی به دنبال دارد. 

مژگان خانلو گفت: اجرای این سیاست شفافیت معاملاتی را در پی داشته و عرضه محصولات براساس استانداردهای تعیین شده در بورس کالا افزایش کیفیت را به ارمغان می‌آورد. افزون بر این کاهش بار مالی تحمیلی بر دوش دولت به کمک ابزارهای نوین مالی را نیز می‌توان از دیگر مزایای آن دانست که به تبع آن دولت می‌تواند با کنارگذاشتن امور تصدی گری، به امور حاکمیتی خود بپردازد.

رییس امور بازرگانی و خدمات مالی سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: پیش از این بورس کالا به برکت انجام معاملات محصولات پتروشیمی و فلزات رونق گرفته و اکنون وقت آن است که در حوزه کشاورزی نیز نقش خود را در رشد و توسعه این بازار و افزایش سهم آن در تولید ناخالص داخلی ایفا کند. لازمه تحقق این هدف نیز اصلاح بازارهای سنتی خارج از بورس است تا معاملات انواع کالا در بستر بورس کالا انجام شود.

عضوکمیسیون کشاورزی مجلس گفت: پرداخت به موقع پول کشاورزان توسط دولت، با عرضه گندم در بورس کالای ایران قابل تامین‌تر بوده و واقعی و شفاف شدن نرخ کالا با عرضه گندم در بورس کالا امکان پذیر می‌شود.

علی ابراهیمی با بیان اینکه برچیدن بال دامپینگ با ورود گندم به بورس کالا امکان پذیر است، تصریح کرد:پرداخت بهای با تاخیر محصولات کشاورزان، سود گندم را تقدیم دلالان می‌کند.

وی ادامه داد: زمانی که دولت بهای کشاورزان را با دیرکرد پرداخت می‌کند، بدیهی است که کشاورزان برای تبدیل محصولاتشان به پول نقد مجبورهستند به سمت دلالان گرایش پیدا کنند و این در حالی است که نرخ تضمینی و نرخی که از کشاورز خریداری می‌شود، تن‌ها به نفع واسطه‌ها تمام می‌شود. 

مدیر تنظیم بازار سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان گفت: با اجرای موفقیت آمیز سیاست قیمت تضمینی و همچنین آگاهی کشاورزان و مسئولین از مزیای بورس کالا، در حال حاضر ذرت و جو استان خوزستان از طریق بورس کالا عرضه می‌شود و با تصویب هیات وزیران گندم این استان نیز به صورت قیمت تضمینی عرضه خواهد شد.

مسعود احمدی به مزایای سیاست قیمت تضمینی در مقایسه با خرید تضمینی اشاره کرد و گفت: فرآیند معاملات محصولات کشاورزی در بورس کالای ایران، نگرانی اکثر کشاورزان را کاهش داده است زیرا در روش خرید تضمینی هزینه‌های زیادی برای دولت تحمیل شده و پول کشاورزان با تاخیر پرداخت می‌شد ولی با اجرای قیمت تضمینی به دلیل اینکه محصولات کشاورزی در بورس کالای ایران عرضه می‌شود، ۸۰ درصد قیمت محصول ظرف مدت کوتاهی به حساب کشاورز واریز شده و مابه التفاوت آن از سوی دولت پرداخت می‌شود.

وی با بیان اینکه حال حاضر ذرت و جو استان خوزستان از طریق بورس کالای ایران عرضه می‌شود و با تصویب هیات وزیران گندم این استان نیز به صورت قیمت تضمینی عرضه خواهد شد، تصریح کرد:تجربه نشان داده است اجرای سیاست قیمت تضمینی روش بسیار مناسب و موفقی است و باید روی سایر محصولات کشاورزی نیز اجرایی شود زیرا باعث شفافیت در معاملات و حرکت از بازار سنتی به سمت بازار الکترونیک می‌شود.

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس گفت:در حال حاضر به دلیل مهیا نبودن زیر ساخت‌های لازم و روند سنتی مبادلات محصولات کشاورزی، هزینه‌های زیادی در روند تولید و فروش محصولات روی دوش دولت و کشاورز است، اما در بلندمدت باید سیاست قیمت تضمینی و عرضه کالا‌ها در بورس کالا، جایگزین خرید تضمینی شود که البته به همراه اجرای این سیاست، مهیا کردن زیرساخت ها، امری ضرروی است.

سید راضی نوری افزود:در بلندمدت با بهبود روند‌ها در تولیدات و شیوه‌های تنظیم بازار و خرید محصولات، باید شرایط را برای عرضه گندم و سایر محصولات در بورس کالا فراهم کرد تا شاهد افزایش بهره وری در بخش کشاورزی و رسیدن سود واقعی به کشاورزان باشیم.

وی بیان کرد: راهی جز اجرای طرح قیمت تضمینی در بلند مدت وجود ندارد و باید در یک بازه زمانی مشخص و به صورت تدریجی و با برنامه ریزی در این خصوص کار شود تا با اجرای این طرح ملی، مجدد مشکلات گذشته در خرید تضمینی دولت رخ ندهد.

مدیرعامل یک شرکت فعال در صنعت مرغداری گفت: عرضه جوجه یک روزه در بورس کالا موجب حذف واسطه‌ها شده و دسترسی مستقیم خریداران به این محصول را فراهم می‌کند.

مهدی سبحانی با تاکید بر اینکه عرضه جوجه یک روزه در بورس کالا ضمن جلوگیری از نوسانات کاذب به تکمیل زنجیره مرغ و تخم مرغ در بازار کمک می‌کند، تاکید کرد: عرضه در بورس کالا برای تولیدکننده بهتر است؛ چرا که عرضه کننده جوجه یک روزه به دلیل وجود ضوابط قانونی مشخص در بورس کالا پول خود را بدون هیچ مشکلی به‌صورت مستقیم و نقد دریافت می‌کند.

وی در ادامه به لزوم اطلاع‌رسانی بیشتر پیرامون نحوه عرضه و انجام معامله در بورس کالا و مزایای آن برای شرکت‌های متقاضی عرضه اشاره کرد و گفت: لازم است شبکه کارگزاران بورس کالای ایران برای ایجاد تقاضای لازم و بازاریابی جهت فروش محصولات عرضه شده، فعالیت بیشتری در این بخش داشته باشند تا نیازی به جذب خریدار به‌صورت مستقیم توسط عرضه کننده نباشد.

رئیس فراکسیون نظارت بر اجرای برنامه‌های توسعه کشور گفت: بازار سرمایه در بحث برنامه ریزی برای بخش‌های مختلف اقتصادی نقش موثری داشته و استفاده از ابزارهای موجود در بورس کالا از جمله قراردادهای آتی و سلف و سایر ابزارهای مالی به فعالان اقتصادی در بخش‌های مختلف کمک خواهد کرد.

محمد خدابخشی عملکرد بورس کالای ایران در بحث ایجاد شفافیت معاملاتی و برقراری تعادل قیمتی برای کالاهای مختلف را مثبت ارزیابی کرد و گفت: انتظار می‌رود بورس کالا در اجرای این برنامه‌های توسعه‌ای نقش گسترده تری داشته باشد و از شکل فعلی که 6/5 درصد GDP کل کشور را تشکیل می‌دهد، فراتر رود تا بتواند حجم بیشتری از اقتصاد ملی را پوشش دهد.

وی در انت‌ها به پتانسیل‌های موجود در بازار سرمایه برای برقراری تعادل قیمتی در بازار کالا‌ها از طریق توسعه عرضه محصول اشاره و تصریح کرد: در روند کالاهایی که در بورس کالا عرضه می‌شود، شفافیت معاملاتی حاکم بوده و توسعه این بازار برای رسیدن به قیمت‌های منصفانه و واقعی نیازی اساسی است.

در هفته گذشته شورای رقابت مصوب کرد که تمام محصولات گرم فولادی در بورس کالای ایران عرضه شود؛ بنابراین براساس مصوبه شورای رقابت، واحدهای تولیدی تاثیرگذار در بازار فولاد کشور جهت فروش در داخل ملزم هستند تمامی محصولات گرم فولادی خود را با رعایت مقررات مربوطه و این دستورالعمل در بورس کالا عرضه کنند.

تعریف محصولات گرم فولادی، اسامی واحدهای تولیدی تاثیرگذار، الزام به عرضه در بورس کالا، وجود یک استثناء در مصوبه، دستورالعمل نحوه تعیین قیمت، رصد میزان عرضه‌ها از سوی مرکز ملی رقابت، اطلاع رسانی واحدهای تولیدی از معاملات مچینگ و اعلام برنامه هفتگی عرضه از مواردی است که مصوبه شورای ملی رقابت آمده است.

رییس دفتر توسعه صنایع تکمیلی شرکت ملی صنایع پتروشیمی گفت:ورود حقیقی‌ها به تالار پتروشیمی بورس کالای ایران می‌تواند حجم معاملات محصولات پتروشیمی را افزایش دهد. 

رضا محتشمی پور گفت: در حال حاضر در روزهای شنبه و یکشنبه محصولاتی در تالار پتروشیمی بورس کالای ایران عرضه می‌شوند که با مازاد عرضه روبه رو هستند و تقاضا برای خرید آن‌ها از سوی خریداران پایین است.

وی در ادامه افزود: محدودیت بر روی محصولات پتروشیمی باید در زمان نیاز اعمال شود، اما در حال حاضر که یک سری از محصولات مازاد عرضه دارند، نیاز به اعمال محدودیت نداشته و ورود حقیقی‌ها با رعایت مقرراتی به تالار پتروشیمی تصمیمی درست است.

محتشمی پور در پاسخ به این سوال که امکان لغو بیشتر محدودیت‌های تالار پتروشیمی وجود دارد، گفت: ما تصمیم داریم که به اندازه نیاز محدودیت در تالار پتروشیمی ایجاد کنیم، اما در این حال با به تعادل رسیدن بازار در گروه‌های مختلف کالایی این استراتژی وجود دارد که محدودیت‌ها نیز کاهش یابد.

وی در پایان یادآور شد؛ اعمال محدودیت‌ها به بازار محصولات بستگی دارد، اگر در کالاهای دیگری نیز مازاد عرضه داشته باشیم، احتمال ورود حقیقی‌ها به آن معاملات با اعمال مقرراتی وجود دارد.

با مصوبه هیات پذیرش بورس کالای ایران، امکان ورود اشخاص حقیقی در خرید محصولات پتروشیمی که در بورس کالا با مازاد عرضه روبه رو هستند، فراهم شد.

به این ترتیب در راستای بهبود روند معاملات محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی در بورس کالای ایران، افزایش شفافیت معاملاتی، عرضه منظم و تعادل هر چه بیشتر عرضه و تقاضا، برخی محدودیت هایی که از سال ۱۳۸۹ تاکنون برای خریداران و مصرف کنندگان خرد حقیقی جهت خرید محصولات و فرآورده‌های عرضه شده در این بازار اعمال شده بود، به تدریج با توجه به شرایط بازار حذف خواهد شد.