شبه جزیره کره ، موازنه وحشت ادامه دارد !

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا وسیما ، در حالی که آمریکا انتظار داشت صدور قطعنامه 2371 شورای امنیت سازمان ملل برضد کره شمالی که کامل ترین قطعنامه محسوب میشود این کشور را وادار به عقب نشینی از مواضعش در مورد آزمایشهای موشکی و هسته ای کند اما نه تنها این آرزوی دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا محقق نشد بلکه کره شمالی در هشداری جدی به آمریکا تاکید کرد برنامه های هسته ای و موشکی کره شمالی قابل معامله نیست و این کشور به برنامه های خود در این خصوص ادامه می دهد.

رئیس جمهوری آمریکا این موضع کره شمالی را تهدید واشنگتن تلقی و به پیونگ یانگ در مورد تکرار آن هشدار و به اقدام عملی تهدید کرد. بلافاصله  کره شمالی نیز آمریکا را تهدید کرد که در حال بررسی حمله موشکی به پایگاه بمب افکنهای آمریکا در جزیره "گوام " در شرق آسیا است .دامن زدن به  جنگ  لفظی میان کره شمالی و آمریکا حرکتی حساب شده از سوی پیونگ یانگ تلقی می شود تا قطعنامه 2371 شورای امنیت را ضد کره شمالی به گونه ای بلااثر کند.کره شمالی زمانی تهدیدات خود ضد آمریکا را از سر گرفت که چین و روسیه که به این قطعنامه رای مثبت داده بودند از هرگونه تحریم غذایی کره شمالی که به مردم این کشور آسیب برساند انتقاد کردند و در واقع به گونه ای از یکسو تلاش کردند اذهان مردم کره شمالی و حتی دولتمردان این کشور را از رای مثبت خود به قطعنامه منحرف کنند و از سوی دیگر با فضا سازی ،آمریکا را عامل فشارهای غذایی بر مردم کره شمالی نشان دهند.به همین دلیل ،چین که مواضع اخیرش درمورد برنامه های موشکی کره شمالی مورد انتقاد پیونگ یانگ قرار گرفته  است از آمریکا و کره شمالی خواست به جنگ لفظی ضد یکدیگر پایان دهند.در مورد موضع پکن در برابر برنامه های موشکی کره شمالی ،دیدگاههای مختلفی از جمله طرح این سوال مطرح است که چرا چین به قطعنامه 2371 شورای امنیت ضد کره شمالی رای مثبت داد. با توجه به اینکه پکن و پیونگ یانگ متحد راهبردی هم محسوب میشوند انتقادات چین از کره شمالی در مورد ادامه آزمایشهای موشکیش  و متقابلا هشدار پیونگ یانگ به پکن در این خصوص ،نوعی جنگ زرگری به منظور کاستن از فشارهای آمریکا بر چین تلقی می شود.واشنگتن اخیرا نظریه" مسولیت پذیری " چین دربرابر کره شمالی را مطرح کرد و در تلاش است تا چین را رودر روی کره شمالی قرار دهد.دولت پکن نیز بارها ضمن انتقاد از نظریه مسئولیت پذیری آمریکا وانمود می کند که پکن نیز به برنامه های موشکی کره شمالی انتقاد دارد .

رای مثبت چین به قطعنامه پیشنهادی اخیر آمریکا در شورای امنیت ضد کره شمالی که موجب ذوق زدگی دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا نیز شد در همین راستا صورت گرفت .

در این خصوص چند موضوع مهم مورد توجه است .

اول آنکه قطعنامه اخیر،هفتمین قطعنامه شورای امنیت ضد کره شمالی است که تاکنون نتیجه مورد نظر آمریکا را درپی نداشته است .زیرا مهمتر از تصویب قطعنامه  ،نحوه اجرای مفاد ان است که چین تاکنون چندان جدیتی در اجرای آنها نداشته است .

دوم آنکه چین زمانی به قطعنامه 2371 شورای امنیت ضد کره شمالی رای مثبت داد که فشارهای آمریکا بر چین نیز به شدت افزایش یافته بود و پکن برای مدیریت بحران و کاستن از فضای به شدت مخاصمه آمیز شبه جزیره کره ،خود را ناگزیر به همراهی با آمریکا در قطعنامه پیشنهادی این کشور می دید تا ضمن کاستن از فشارهای آمریکا فضای تنفسی برای منطقه ایجاد کند.

بروس کلینگر کارشناس ارشد بخش مطالعات آسیا در بنیاد هریتج ، می گوید : قصد امریکا برای حمله پیشدستانه به کره شمالی نگرانیها را افزایش می دهد و این حمله نتایج فاجعه آمیزی به دنبال دارد"

سوم اینکه ، فشارهای داخلی از سوی محافل مختلف سیاسی و رسانه ای متوجه رئیس جمهوری آمریکا است که وی را به ناتوانی در مدیریت بحران شبه جزیره کره متهم می کنند.از اینرو  صدور قطعنامه شورای امنیت ضد پیونگ یانگ نه تنها امتیازی برای دونالد ترامپ بلکه جلوه ای از همکاری پکن با وی محسوب می شود.

چهارم اینکه  چین به خوبی می داند تنها رگ حیاتی کره شمالی مرزهای طولانیش با چین است و هیچگاه این کشور تحریم های شورای امنیت را جدی نگرفته و به همکاری های همه جانبه خود با پیونگ یانگ ادامه داده است .از اینرو رای مثبت چین به قطعنامه شورای امنیت ضد کره شمالی به معنای اجرای آن نیست .بخصوص آنکه در قطعنامه ، موارد تنبیهی برای کشورهایی که آنرا نادیده بگیرند در نظر گرفته نشده است .

پنجمین دلیل همراهی چین با قطعنامه 2371 شورای امنیت ضد کره شمالی ،تلاش پکن برای عقلانیت بخشی به رفتارهای دولت آمریکا در قبال بحران کره شمالی قلمداد میشود.زیرا ادامه آزمایش موشکهای بالستیک اخیر کره شمالی ،موجب تشدید خشم آمریکا شد و ممکن بود واشنگتن  برای  پاسخگویی به افکار عمومی خود دست به هر واکنشی بزند .بنابراین همراهی چین و روسیه با آمریکا برای تصویب قطعنامه در شورای امنیت سازمان ملل که حدود یک ماه و نیم طول کشید باعث شد تا خشم آمریکا موقتا فروکش کند.این همراهی تاکتیکی چین در راستای برنامه کنترل و مدیریت بحران شبه جزیره کره از سوی پکن محسوب میشود.

در همین خصوص وب سایت سی ان ان نوشت :

" چین خواستار پشگیری از وقوع جنگ در مرزهای جنوبی خود است که می تواند موجب سرایز شدن میلیونها آواره به خاک چین شود.در این راستا حضور نیروهای ارتش آمریکا در مرزهای چین دور از ذهن نخواهد بود"

همراهی روسیه با قطعنامه پیشنهادی امریکا هم ،حرکتی تاکتیکی برای دورکردن هر گونه بحران و درگیری احتمالی از آبهای پیرامون مسکو است .هر چند روسیه به دلیل مسایلی همچون "کریمه"  با تحریمهای آمریکا مواجه است اما به هیچ عنوان خواهان بحران آفرینی در منطقه حتی از جانب کره شمالی نیست .زیرا از دیدگاه روسیه ،عامل تهدید امنیت ملی این کشور کره شمالی نیست بلکه گروه تروریستی داعش است که با حمایتهای آمریکا در حال نفوذ در حوزه های امنیتی و پیرامونی روسیه است وهیاهوی  بحران موشکی کره شمالی می تواند پوششی به همین منظور باشد .سفر اخیر سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه به اندونزی و تاکید وی براینکه گروههای تروریستی و افراط گرا در حال توسعه فعالیتهای خود در مرزهای پیرامونی روسیه هستند در همین راستا قابل توجه و تامل است .بنابراین ،روسیه بحران شبه جزیره کره را بهانه مناسبی برای آمریکا می داند که با گسیل نیروهای نظامی خود به منطقه همه جانبه امنیت شرق اسیا را تحت کنترل خود درآورد.به همین دلیل روسیه امیدوار بود با تصویب قطنامه پیشنهادی آمریکا ضد کره شمالی در شورای امنیت برای مدتی اوضاع منطقه آرام شود .       

در حالی که کره شمالی ضمن تاکید بر ادامه فعالیتهای موشکی اش آمریکا را نیز تهدید می کند این سوال مهم مطرح است که آیا پیونگ یانگ در حال فاصله گرفتن از چین و اتخاذ موضع مستقلانه برای صیانت از دستاوردهای موشکی و هسته ایش است و یا اینکه اینگونه  مواضع ظاهر سازی است ؟

در مورد اینکه پیونگ یانگ  به ادامه حمایتهای دولت پکن همچنان نیازمند است تردیدی نیست و هر لحظه بر عمق آن نیز افزوده می شود اما از دیدگاه پیونگ یانگ  برنامه های موشکی و هسته ای کره شمالی  به سطحی از پیشرفت رسیده است که دیگر به هیچ عنوان برگشت پذیر نیست و هر گز اجازه نخواهد  داد این دستاوردها قربانی معامله پنهان و اشکار چین با آمریکا شوند

"چویونگ چوی" کارشناس مسایل بین المللی کره شمالی می گوید : 

"آزمایشهای موشکی کره شمالی عملی مشروع در جهت دفاع از خود تحت قوانین بین المللی است و اعتراض آمریکا به این اقدام پیونگ یانگ  نشانه  نقض گستاخانه حاکمیت و کرامت کره شمالی است "

بحران شبه جزیره کره با محوریت کره شمالی براساس دو دیدگاه قابل توجه و بررسی است .

نخست ،"قدرت دربرابر قدرت" یا همان اصل بازدارندگی است .بدین معنا که کره شمالی با ادامه آزمایشهای موشکی و هسته ایش به سطحی از توان موشکی و هسته ای رسیده است که می تواند آمریکا را از پیامدهای هر گونه حمله پیشدستانه و یا متقابل کره شمالی بترساند و نگران کند .تهدید پایگاه نظامی  آمریکا در جزیره "گوام" از سوی کره شمالی  که خشم آمریکا را برانگیحته در همین راستا قابل توجه است .

اندیشکده های مختلف در آمریکا نیز هراس از پیامدهای غیر قابل کنترل هر گونه حمله به کره شمالی را عامل اصلی  رویکرد آمریکا به راههای حقوقی از جمله شورای امنیت سازمان ملل می دانند .

دیدگاه دوم  ،"نزاع قدرتهای ناهمگون"  است .در این نظریه کشور ضعیف تر دربرابر قدرت بزرگتر چیزی برای از دست دادن ندارد و ممکن است دست به هر حرکت انتحاری و غیر قابل پیش بینی  بزند. هر چند کره شمالی ادعا می کند که به فناوری موشکهای بالستیک قاره پیما دست یافته و می تواند خاک آمریکا را هدف قرار دهد اما تردیدی  نیست اولین و مهمترین هدف کره شمالی در صورت هر گونه درگیری ،پایگاههای آمریکا در کره جنوبی و ژاپن به استعداد حدود صد هزار نیروی نظامی و سپس شهرهای کره جنوبی بخصوص سئول پایتخت آن است که می تواند با موشکهای معمولی از مرز کره شمالی نیز هدف قرار گیرد.این به معنای نابودی کامل کره جنوبی خواهد بود. بنابراین آمریکا به عنوان قدرت بزرگتر از کره شمالی بیش از آنکه نگران هدف قرارگرفتن خاک  خود باشد نگران پیامدهای نابودکننده هرگونه اقدام انتحاری کره شمالی است . براساس این دو نظریه آمریکا کاملا در گرداب کره شمالی خود را گرفتار می بیند .این در حالی است که فشارهای واشنگتن بر کره شمالی از دهه نود به طور جدی آغاز شد .در زمان ریاست جمهوری بوش پسر کره شمالی در محور شرارت قرار گرفت و  در زمان باراک اوباما رئیس جمهوری قبلی آمریکا  وی دستور داد راه کارهای استفاده از الکترو مغناطیس ها برای  ایجاد اختلال در سامانه های موشکی و هسته ای کره شمالی مورد بررسی قرار گیرد .این طرح عملا نتیجه بخش نبود. دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا نیز چندین راه کار را برای اعمال فشار بر کره شمالی به اجرا گذاشته که برخی از آنها تجربه ای شکست خورده از قبل است .اعمال فشارهای نظامی  و اعمال تحریم  از گذشته ادامه داشته اما نتیجه بخش نبوده است .ترامپ در کنار این فشارها ،طرح منزوی کردن کره شمالی با درخواست از کشورها و نهادهای بین المللی برای قطع روابط با این کشور را در کنار طرح نظریه "مسئولیت پذیری " چین دربرابر برنامه های موشکی و هسته ای کره شمالی مطرح کرده است که با رد درخواست آمریکا برای قطع رابطه با کره شمالی از جمله از سوی اتحادیه کشورهای منطقه جنوب شرق آسیا آ.سه .آن ،طرح انزوای کره شمالی با  ناکامی روبرو شد پکن با رد  مسئولیت پذیری چین در قبال  مساله هسته ای شبه جزیره  کره آن را مساله ای دوجانبه میان واشنگتن و پیونگ یانگ دانست.

برخی تحلیلگران براین اعتقادند که چین از طریق کره شمالی در حال شکستن ابهت و اقتدار آمریکا است .آنان براین باورند پکن و پیونگ یانگ  برنامه  تحقیر و به سخره گرفتن دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا را  به نمایش گذاشته اند و چین درصدد است به آمریکا نشان دهد که دیگر از قدرت گذشته برای دست زدن به هر کاری بخصوص در شرق آسیا برخوردار نیست . 

اگرچه رسانه های غربی  با انعکاس تهدبدات دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا می کوشند وی را برای اجرای تهدیداتش مصمم نشان دهند اما کره شمالی جسورانه  ودر شبکه های تلویزیونی خود با طرح نقشه حمله به "گوام " که 3500 کیلومتر از کره شمالی فاصله دارد ضمن دامن زدن به جنگ روانی ،توانایی موشکی خود را به رخ آمریکا می کشد که می تواند در چنین فاصله ای پایگاه مهم  و راهبردی آمریکا را در غرب اقیانوس آرام مورد هدف قرار دهد.

به همین جهت "بروس کلینگر" کارشناس ارشد بخش مطالعات آسیا در بنیاد هریتج  و مشاور سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا "سیا "ضمن انتقاد از لحن تهدید آمیز دونالد ترامپ رئیس جمهوری این کشور همچنان تحریم را مناسبترین گزینه برای بازداشتن کره شمالی از ادامه فعالیتهای موشکی و هسته ایش می داند و معتقد است تحریم های شورای امنیت سازمان ملل ضد کره شمالی ضرب و شتم پیونگ یانگ از طریق فشارهای غیر نظامی است که برای امنیت ملی آمریکا هیچ خطری  ندارد.این در حالی است که از دیدگاه دولتمردان این کشور شش مرحله قبلی تحریم های شورای امنیت سازمان ملل هیچ تاثیری در اراده پیونگ یانگ برای ادامه برنامه های هسته ای و موشکیش نداشته و هفتمین تحریم هم تاثیری نخواهد داشت./

=====================