عوامل تاثیرگذار بر دور جدید مذاکرات یمن و چشم انداز پیش رو

منابع یمنی از سفر هیئت نیروهای ملی یمن به مسقط و همزمان با آن اقدام ولیعهد عربستان به اعزام فرستاده ویژه سازمان ملل در امور یمن، به پایتخت عمان خبردادند. در همین حال پایگاه اینترنتی روزنامه الوطن آن لاین عربستان به نقل از احمد عطیه رئیس اوقاف و ارشاد و رئیس بعثه حج یمن از اعزام  24255 یمنی به این کشور برای شرکت در مناسک حج خبر داد.  با این رخدادها به نظر می رسد عربستان بعد از مدت ها سنگ اندازی اکنون به از سرگیری مذاکرات سیاسی چراغ سبز نشان می دهد و بنا بر این اولین سوالی که مطرح می شود این است که چه عواملی در این زمینه دخیل بوده اند؟ با بررسی انگیزه های عربستان ازتحمیل جنگ بر یمن و ناکامی های حاصل از آن دستکم می توان به سه عامل اشاره کرد:   

نخست اینکه راهبرد نظامی عربستان و شخص محمد بن سلمان وزیر دفاع و ولیعهد این کشور در یمن به شکست انجامید و جنگی که قرار بود ظرف دو هفته تمام شود الان وارد سومین سال خود شده است و به مثابه چاه ویل بودجه نظامی عربستان را می بلعد و نتیجه ای جز هزینه و تلفات نداشته است ضمن آنکه یمنی ها نیز در عرصه نظامی ابتکار عمل را بدست گرفته اند به گونه ای که توانسته اند جنگ را به داخل عربستان بکشانند و حتی مراکز استراتژیک عربستان را تحت حملات موشکی خود قرار دهند. 

دوم اینکه انعکاس اخبار فجایع انسانی ناشی از حملات عربستان و امارات که با شیوع بیماری وبا نیز همراه است حیثیت و آبروی عربستان را در جهان لکه دار کرده و ادعای اسلامی و عربی بودن آن را زیر سوال برده است. به تازگی آوکه لوتسما مدیر بخش یمن در صندوق عمران و توسعه ملل متحد(یو ان دی پی )گزارشی تکان دهنده از وخامت اوضاع انسانی در یمن ارائه داد که مسئولیت آن خواه ناخواه متوجه عربستان و هم ائتلافی های آن خواهد بود. به گفته وی 20 میلیون نفر از جمعیت یمن به کمک های بشردوستانه نیاز دارند و 7 میلیون نفر در آستانه قحطی قرار گرفته و 60درصد نیز نسبت به دریافت وعده غذایی بعدی خود اطمینان ندارند. همچنین سه میلیون نفر از یمنی ها بعد از آغاز تهاجم عربستان و امارات بی خانمان و آواره شده اند و بیش از یک میلیون نفر نیز به بیماری وبا مبتلا شده اند که همچنان در حال گسترش است.  همه این موارد مطابق اصول و قوانین بین المللی از مصادیق جنایات جنگی محسوب می شود و قابل پیگرد در مراجع قضایی بین المللی است . 

و سوم که به نوعی از همه مهم تر است اینکه یکی از اهداف عربستان و شخص محمد بن سلمان از تحمیل جنگ بر یمن بهره برداری های داخلی اش بوده که بتواند از فضای ناشی از آن برای عبور از گردنه پرپیچ خم انتقال قدرت استفاده کند و خود را به کرسی پادشاهی برساند حالا که این هدف تا حدودی محقق شده نیازی به استمرار جنگ دیده نمی شود .

با توجه به این عوامل چشم انداز دور جدید مذاکرات تا حدودی مثبت تر به نظر می رسد بخصوص آنکه یکی ازعوامل شکست مذاکرات قبلی سنگ اندازی های عربستان بوده است. در عین حال نباید از این واقعیت نیز غافل شد که الان انصار الله با حمایت ها و مقاومت های مردمی توانسته خود را به بازیگر اول یمن تبدیل کند و بنابر این هیچ راه حلی جز از طریق توجه به خواسته ها و مطالبات مردم یمن و انصار الله به نتیجه نخواهد رسید و موفقیت دور جدید مذاکرات به این بستگی خواهد داشت که تا چه اندازه به این خواسته ها و مطالبات پاسخ داده شود .

-----------------------

احمد کاظم زاده