گزارش ویژه از وضعیت اسفبار شهر عوامیه عربستان

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، روزنامه انگلیسی ایندیپندنت در گزارش ویژه ای به شرایط وخیم و اسفبار منطقه شیعه نشین عوامیه در شرق عربستان سعودی پرداخت. 

زمانی که دونالد ترامپ در نخستین سفر خارجی خود به عنوان رئیس جمهور آمریکا در ماه مه،‌ وارد عربستان سعودی شد، مقامات در ریاض تلاش های قابل توجهی را برای پیشبرد ایده اتحاد در جهان اسلام مطرح کردند. آنها از بیش از صد مقام کشورهای اسلامی برای حضور در کنفرانس کشورهای اسلامی عربی با آمریکا با حضور رئیس جمهور جدید آمریکا، دعوت کردند. 

منتقدان خاطرنشان کردند ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی که در مشکلات ایجاد شده در یمن سهیم است، این ایده را مد نظر دارد. اما دولت عربستان سعودی حتی جنگی را علیه یکی از شهرهای شرقی خود آغاز کرده است، جدالی که با وجود آن که با پوشش رسانه ای کمی در عربستان سعودی محافظه کار و در خارج مواجه شده است، همچنان ادامه دارد.

عوامیه که به طور سنتی منطقه ای شیعه نشین است و شهری با قدمت چهارصد سال در استان قطیف در شرق عربستان سعودی محسوب می شود و حدود سی هزار نفر جمعیت دارد با موانعی تحت محاصره قرار گرفته است که سازمان های امنیتی سعودی ایجاد کرده اند زیرا تلاش ها برای بیرون راندن ساکنان این منطقه در روز دهم ماه مه، به خشونت کشیده شد.

از آن زمان، اوضاع به سرعت رو به وخامت نهاد. گزارش های محلی حاکی است در گلوله باران ها و بر اثر شلیک های تک تیراندازها دست کم بیست و پنج نفر کشته شدند و تصاویری از تبدیل شدن خیابان ها به ویرانه منتشر شده است که بیشتر این صحنه ها را در سوریه شاهدیم تا در یکی از شهرهای ثروتمند خلیج (فارس).

بسیار دشوار است بتوان اطلاعات مربوط به عوامیه را تأیید کرد زیرا رسانه های خارجی بدون همراهی دولت اجازه نزدیک شدن به این منطقه را ندارند و این بدین معناست که جهان برای کسب اطلاعات در باره این منطقه به شدت به رسانه های دولتی عربستان سعودی، پایگاه های خبری متمرکز بر شیعه که و همچنین به رسانه های اجتماعی داخل این شهر، متکی است.

تصاویر وحشتناک مصدومان که به دست تک تیراندازها مجروح شده اند، و ویرانی خانه ها و مغازه ها را به طور مستقل نمی توان تأیید کرد.

اما گزارش منتشر شده از سوی چندین محقق و سعودی هایی که ایندیپندنت با آنها گفتگو کرده است، از جمله یک معترض در داخل این شهر تحت محاصره و دو فعال صلح آمیز حامی عوامیه که هم اکنون در خارج از این کشور زندگی می کنند، از شرایط انسانی غیر قابل دفاع حکایت دارد.

یک فعال ضد دولت در مصاحبه ای بی سابقه با رسانه های غربی گفت: «من یک معترض صلح آمیز بودم. بیشتر ما در عوامیه این گونه بودیم تا این که دولت تصمیم گرفت ما را در فهرست تروریست های تحت تعقیب قرار دهد. همه آنچه که ما می خواستیم درخواست برای اجرای اصلاحات بود. از آنجایی که ما از رژیم نمی ترسیم، آنها کل شهر را هدف قرار دادند.»

او گفت نیروهای دولتی در آغاز این محاصره به خانه اش حمله کردند، همسرش را مورد ضرب و شتم قرار دادند و اسلحه را به سوی دختر پنج ساله اش نشانه گرفتند و دختر هشت ماهه اش را از زمین بلند و تهدید کردند که او را به زمین خواهند انداخت.

او همچنین گفت: «آنها به دختر کوچک من گفتند ما پدرت را خواهیم کشت و سر او را جلوی پای شما می گذاریم.» او افزود: «ما چاره ای نداشتیم. دفاع از زندگی و زنانمان، وظیفه ماست. خانه ها در بمباران ها، تیراندازی های شدید، شلیک آر پی جی ها ویران شدند. همگان هدف قرار گرفتند.»

عوامیه سه ماه پیش و پس از آن که ساکنان محلی آن از اطاعت از دستورات نیروهای امنیتی -که بولدوزرها و دیگر تجهیزات را برای ویران کردن و توسعه مجدد این منطقه باستانی آورده بودند- خودداری کردند، منطقه را با موانع جاده ای مسدود کردند.

این منطقه از زمان بهار عربی که در سال دو هزار و یازده آغاز شد و درخواست ها برای پایان دادن به تبعیض علیه شهروندان اقلیت شیعه افزایش یافت، هر از چند گاهی شاهد ناآرامی بوده است.

ریاض به نوبه خودش ادعا می کند که معترضان در عوامیه تروریست هایی هستند که قصد بی ثبات کردن کل کشور را دارند و باید جلوی آنها در استفاده از ساختمان ها و خیابان های متروکه شهر به عنوان محل پنهان شدن، گرفته شود.

روزنامه نگاران و فعالان حقوق بشری در شناسایی افراد مسلح، این که تسلیحات آنها از کجا تأمین می شود و این که آنها چند نفر هستند، با دشواری مواجهند. این منبع مسلح در داخل عوامیه از اظهار نظر درباره حجم و منشأ این نیروی جنگی به دلایل امنیتی خودداری کرد.

آدام کوگل محقق مسائل خاورمیانه برای دیده بان حقوق بشر گفت:‌« من درگیری ها در عربستان سعودی را قبلا مستند کرده بودم اما چیزی شبیه به این ندیده بودم. من شاهد اعتراضات هستم اما مسئه نظامی گری نبود.»

او همچنین گفت:‌ « آنچه که واضح است این است که درگیری های شدیدی بین دولت و شهروندان در حال حاضر در یکی از شهرهای سعودی در جریان است و این کاملا بی سابقه است.»

بسیاری از ساکنان عوامیه به شدت از گلوله باران و تک تیراندازان می ترسند و خانه هایشان را ترک نمی کنند، با وجود این حقیقت که در بسیاری از مناطق آب و برق قطع شده است و آنها آب تازه یا تهویه هوا در گرمای طاقت فرسای تابستان ندارند.

یک فعال مستقر در آمریکا نیز گفت: «مردم بسیار می ترسند و گاهی اوقات اجساد به مدت چند روز در خیابان ها رها می شوند.»

چندین گزارش حاکی است به سبب ایجاد ایست های بازرسی، آمبولانس ها و وسایل نقلیه بهداشتی برای دسترسی به این شهر با دشواری هایی مواجه هستند که این موضوع شرایط را در منطقه غیر قابل زندگی کرده است.

عوامیه همچنین زادگاه شیخ نمر النمر روحانی با نفوذی است که سال گذشته به سبب اتهامات تروریستی اعدام شد. مرگ او به برگزاری تظاهرات در سراسر جهان منجر شد.

علی الدوبیسی مدیر گروه سازمان اروپایی سعودی حقوق بشر -که در برلین مستقر است و خودش در سال دو هزار و سیزده و در پی بازداشت و شکنجه از سوی دولت به برلین فرار کرد- گفت بن بست کنونی ایجاد شده در این شهر را نمی توان صرفا یک موضوع فرقه ای قلمداد کرد.

او همچنین گفت:‌ «زمانی که آنها شیخ نمر را کشتند چهار شیعه دیگر و چهل و سه سنی را نیز اعدام کردند. به همین دلیل اوضاع فراتر از این است.» او افزود: «فکر می کنم آنها به همین شیوه همه مناطق مخالف را سرکوب می کنند. هدف آنها خالی کردن شهر از وجود مردم و پایان دادن به اعتراضات است.»

جمعه گذشته، مقامات سعودی بار دیکر اخطارهای خروج برای ساکنان عوامیه صادر کردند و به آنها دستور دادند از طریق دو جاده خاص شهر را ترک کنند و پرچم های سفید در دست داشته باشند.

این دستور با تشدید درگیری ها همراه شد که بر اساس گزارش رسانه های سعودی، در این درگیری ها دست کم هفت نفر کشته شدند. فعالان، مقامات را به شلیک به سوی غیر نظامیان، خانه و خودروهایشان متهم کردند، ادعاهایی که ریاض آنها را رد کرده است.

این فعال مستقر در آمریکا گفت از آن زمان، صدها تن از مردم فرار کردند و حدود نود درصد از ساکنان محلی این شهر را ترک کردند و تنها حدود سه تا پنج هزار نفر در داخل شهر باقی مانده اند. در حالی شرایط تطبیق در شهرهای مجاور فراهم شده است، اما در این باره انتقاداتی مطرح شده است که این اقدامات در مقایسه با حجم مطالبات کافی نیست.

در ماه مه، سازمان ملل متحد طرح ها برای توسعه مجدد را محکوم و مقامات سعودی را به تلاش برای خروج اجباری ساکنان از عوامیه بدون ارائه گزینه های کافی اسکان مجدد متهم کرد.

اما جهان خارج، همچنان به صورت فزاینده ای از آشوبها در شرق عربستان سعودی بی اطلاع است.

الدوبیسی گفت:‌ «این یک بحران است. و با وجود رسانه های اجتماعی و اینترنت، هیچ کسی حتی از آن اطلاع ندارد.»‌ او افزود:‌ «در عربستان سعودی اگر شما خواهان سرکوب حقوق بشر هستید و می خواهید مخالفان را سرکوب کنید این امکان در قرن بیست و یکم به صورت صد درصد وجود دارد.«

در ارتباط با موضوعات مطرح شده در این گزارش با سفارت خانه های عربستان سعودی در بیروت و لندن تماس گرفته شد اما نمایندگان آنها در دسترس نبودند.