قابل ذکر است؛ مجلس سنای آمریکا 27 ژوئیه با نسخه جدید طرحی که پیشتر مجلس نمایندگان این کشور با 98 رای موافق و دو رای مخالف تصویب کرده بود، موافقت کرد.
این تحریم ها که به ویژه بخش انرژی روسیه را هدف قرار می دهد، با انتقاد شدید اتحادیه اروپا همراه بوده است. اروپا ضمن آنکه این اقدام آمریکا را یکجانبه خوانده و آن را محکوم کرده است، بیم آن دارد که این تحریم ها در تامین گاز این قاره اختلال ایجاد کند.
واکنش ها:
بیانیه ترامپ پس از امضای تحریم ها
پایگاه اینترنتی کاخ سفید متن بیانیه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا پس از امضای قانون تحریم ها موسوم به «مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم ها»، را منتشر کرد.
در متن این بیانیه آمده است: امروز من طرح مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم ها را به قانون تبدیل کردم، این قانون تحریم های جدیدی را علیه ایران، روسیه و کره شمالی اعمال می کند. من موافق اعمال اقداماتی شدید برای تنبیه و مقابله با رفتار دولت های سرکش مانند تهران و پیونگ یانگ هستم. من همچنین موافق این هستم که به همگان نشان دهیم که آمریکا مداخله خارجی در روند دموکراتیک خود را نخواهد پذیرفت و با متحدانش در برابر اقدامات بی ثبات کننده و خرابکارانه روسیه خواهد ایستاد. به همین دلیل از زمانی که من وارد کاخ سفید شدم خواستار تحریم های بیشتری علیه ایران و کره شمالی شدم و تحریم های موجود علیه روسیه را نیز افزایش دادم.
از زمانی که این طرح برای نخستین بار ارائه شد، من نگرانی ها و نکات لازم را به کنگره اعلام کردم و به آنها هشدار دادم این قانون، قدرت قوه مجریه را محدود می کند و به ضرر شرکت های آمریکایی خواهد بود و به منافع متحدان اروپایی ما را صدمه خواهد زد.
با این حال، این قانون همچنان نقص های زیادی دارد. بخشی از آن به این خاطر است که قدرت قوه مجریه در انجام مذاکرات را کاهش می دهد. این در حالی است که کنگره حتی نمی تواند مذاکرات برای دستیابی به قانون جدید خدمات درمانی را پس از هفت سال بحث و جدل نهایی کند. محدود کردن انعطاف پذیری قوه مجریه در این قانون شرایط را برای آمریکا برای آنکه بتواند توافق های خوبی را برای آمریکا به نتیجه برساند، محدود می کند و باعث می شود تا چین، روسیه و کره شمالی بیش از پیش به یکدیگر نزدیک شوند.
با تمامی این مشکلات من این قانون را به خاطر حفظ اتحاد ملی امضا می کنم. این امر نشان دهنده اراده مردم آمریکا است که خواستار مشاهده برداشته شدن گام هایی از طرف روسیه در جهت بهبود روابط با ایالات متحده هستند. ما امیدواریم که شاهد همکاری هایی میان دو کشور بر سر مسائل اصلی جهانی باشیم تا دیگر نیازی به این تحریم ها نباشد.
از سوی دیگر این قانون پیام واضحی را برای ایران و کره شمالی ارسال می کند مبنی بر آنکه آمریکا رفتار خطرناک (!) و بی ثبات کننده (!) آنها را بر نخواهند تافت. آمریکا به همراه دوستان و متحدان خود با دقت به بررسی فعالیت های بدخواهانه این دو کشور ادامه خواهد داد.
من شرکت واقعا بزرگی را بوجود آوردم که اکنون میلیاردها دلار ارزش دارد. این یکی از دلایلی است که بر اساس آن من به عنوان رئیس جمهور انتخاب شدم. من به عنوان رئیس جمهور خواهم توانست به توافق های بسیار بهتری نسبت به کنگره با کشور های خارجی دست یابم.
سخنگوی کاخ سفید با اشاره به امضای قانون تحریم ها ضد کشورهای روسیه، ایران و کره شمالی بدست دونالد ترامپ گفت کنگره به اختیارات رئیس جمهوری دست اندازی کرده بود اما رئیس جمهور برای حفظ وحدت ملی این قانون را امضا کرد.
سارا هوکابی سندرز در پاسخ به سخنان دیمیتری مدودف، نخست وزیر روسیه که دولت آمریکا را دولتی «کاملا ناتوان» خوانده بود گفت: امروز صبح رئیس جمهور، قانون مقابله با دشمنان آمریکا با استفاده از تحریم را امضا کرد. رئیس جمهور ترجیح می دهد برای تنبیه و بازدارندگی در برابر رفتار بد دولت های سرکش ایران و کره شمالی از اقدام های سخت گیرانه بهره گرفته شود و نیز پیامی روشن به روسیه داد مبنی بر این که ما دخالت در فرآیند دموکراتیک کشور را بر نمی تابیم.
وی افزود: لایحه اصلاح شده بود اما کنگره به اختیارات و قدرت رئیس جمهوری دست اندازی کرد. با این وجود رئیس جمهور این لایحه را به خاطر حفظ وحدت ملی امضا کرد. ما به روشنی اعلام کرده ایم از تحمیل تحریم های سخت ضد سه کشور یاد شده پشتیبانی می کنیم و چیزی تغییر نکرده است.
واکنش نمایندگان بلندپایه کنگره
پل رایان رییس مجلس نمایندگان آمریکا در بیانیه ای پس از امضای طرح تحریم های روسیه ایران و کره شمالی توسط دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا گفت امروز آمریکا این پیام قدرتمند را به دشمنان فرستاد که باید در برابر اقدامات خود پاسخگو باشند.
وی مدعی شد این تحریمها به طور مستقیم اقدامات مخرب (!) و بی ثبات کننده (!) ایران، روسیه و کره شمالی را هدف قرار می دهد. ما به استفاده از همه ابزارهای قدرت آمریکا برای دفاع از ملت و مردمی که به آنها خدمت می کنیم ادامه خواهیم داد.
نانسی پلوسی رئیس نمایندگان دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا با اظهار نگرانی درباره بیانیه دونالد ترامپ رئیس جمهور این کشور در ارتباط با لایحه تحریمهای روسیه گفت این بیانیه این تردید را ایجاد می کند که آیا ترامپ اصلا قصد پیروی از این لایحه را دارد یا خیر.
پلوسی گفت: بیانیه ترامپ به هنگام امضای این قانون پرسش های جدی ایجاد می کند که آیا دولت وی قصد پیروی از این قانون را دارد یا کماکان ولادیمیر پوتین را قادر می کند به تجاوزاتش ادامه دهد و به وی پاداش می دهد." وی افزود: کنگره که در دست جمهوری خواهان است نباید به کاخ سفید اجازه دهد از وظیفه خود در اعمال این تحریمها به خاطر حمله بی شرمانه روسیه به دمکراسی ما شانه خالی کند.
سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه آمریکا نگرانی ایران و کشورهای اروپایی را که در به ثمر رسیدن برجام نقش داشتند بجا و منطقی توصیف کرد و گفت: آنگونه که از شواهد امر پیداست دولت ترامپ به کمتر از خروج از توافق هسته ای راضی نمی شود و بدتر از همه میخواهد ایران را به نقض برجام متهم کند.
جان کربی به سی ان ان گفت: هدف از گفتگو بر سر برنامه ی جامع اقدام مشترک (برجام) جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای بود و همانگونه که جان کری، وزیر امور خارجه ی وقت آمریکا اعلام کرد قرار نیست در نتیجه برجام، رفتار ایران تغییر کند یا در خاورمیانه صلح و آرامش برقرار شود. وی افزود: صادقانه بگویم من اقدام های سخت گیرانه دولت ترامپ را ضد ایران تحسین می کنم اما مرتبط کردن موضوع هسته ای با مسائل دیگر با هدف اهمیت زدایی از برجام و ناکام گذاشتن آن، اوضاع را از این که هست بدتر می کند و امنیت را در منطقه خاورمیانه کاهش می دهد.
واکنش مقامات روس
دیمیتری مدودف، نخست وزیر روسیه اعلام کرد آمریکا علیه روسیه جنگی تجاری اعلام کرد. مدودف گفت: دولت دونالد ترامپ با انتقال اختیارات اجرایی به کنگره آمریکا ناتوانی ذلیلانه ای را به نمایش گذاشت. وی افزود: تحریم های جدید آمریکا به معنای افزایش تنش ها در صحنه بین المللی است.
نخست وزیر روسیه گفت: آرزوی بهبود روابط با دولت کنونی به پایان رسیده است. روابط بین آمریکا و روسیه بعد از این بسیار بحرانی خواهد بود. وی افزود با امضای تحریم های جدید علیه روسیه، امیدها به بهبود روابط با دولت جدید آمریکا خاتمه یافت.
دیمیتری مدودف اعلام کرد تحریم های آمریکا(ضد روسیه)، بدترین مجازات هایی است که در چند دهه اخیر وجود داشته است، این تحریم ها تنش بی سابقه ای را در روابط میان دو کشور ایجاد خواهد کرد. امضای طرح تحریم های جدید آمریکا علیه روسیه به معنای یک جنگ تجاری تمام عیار است. دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا نشان داده که علنا فاقد قدرت است.
دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین گفت امضای لایحه تحریمهای جدید علیه روسیه عملا چیزی را تغییر نداده است. وی در پاسخ به سوالی درباره اقدامات احتمالی روسیه برای تلافی این تحریمها گفت: «چه اقدام تلافی جویانهای؟ چیز تازه ای نیست. اقدامات تلافی جویانه پیشتر اتخاذ شده است.»
سخنگوی ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در گفتگو با شبکه تلویزیونی خبری راشا تودی، در واکنش به تحریم های جدید آمریکا علیه کشورش که به امضای دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، نیز رسیده است، گفت: مسکو نه تسلیم آمریکا می شود نه روابط خود را با این کشور قطع می کند. وی افزود: روسیه سیاست های خود را تغییر نخواهد داد.
وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه ای اعلام کرد «این خط سیاسی، سیاستی کوته بینانه و خطرناک است که می تواند ثبات را در جهان از جمله مسکو تحلیل ببرد و مسئولیت آن به ویژه به عهده واشنگتن است».
وزارت امور خارجه روسیه افزود « ما پیش تر نشان داده ایم که اجازه نخواهیم داد این اقدامات خصمانه بی پاسخ بماند (...) و کاملا بدیهی است که ما حق تدابیر تلافی جویانه دیگر را برای خود محفوظ می دانیم». این بیانیه ادامه داد مسکو از واشنگتن می خواهد «دست از توهم بردارد و بفهمد که هیچ تهدید و اقدامی برای فشار، نمی تواند روسیه را به تغییر سیاست خود یا قربانی کردن منافع ملی خود وادار کند».
وزارت امور خارجه روسیه تصریح کرد روسیه «برای همکاری با آمریکا در زمینه هایی که ما برای خود یا امنیت بین المللی به ویژه در زمینه حل و فصل بحران های منطقه ای مفید تلقی می کنیم، آماده است». این بیانیه افزود «اما در صورتی که سیاستمداران آمریکا با انحصارگری آمریکایی به جهان نگاه کنند، همکاری ثمر بخش امکان پذیر نخواهد بود».
سفیر روسیه در سازمان ملل گفت ترامپ اساسا موظف به امضای طرح تحریم بود. وی افزود طرح تحریم ها روشی عجیب برای تشویق روسیه به همکاری با آمریکا بود. وی افزود: تحریم های جدید آمریکا تغییری در سیاست های مسکو ایجاد نمی کند.
سفیر روسیه در سازمان ملل گفت روسیه از یافتن راه ها و ابزارهایی برای همکاری با شرکای خود از جمله آمریکا دست نمی کشد.
وی افزود طرح تحریم ها قطعا به روابط ما لطمه وارد خواهد کرد اما ما بر روی شرایط موجود کار می کنیم به این امید که روزی وضع برگردد.
سفیر روسیه در سازمان ملل گفت اگر آنهایی که لایحه تحریم را نوشتند امیدوارند روسیه سیاستش را تغییر دهد در اشتباهند. وی افزود: آنها (آمریکایی ها) باید می دانستند که ما سر خم نمی کنیم و نمی شکنیم.
رئیس کمیته روابط بین الملل شورای فدرال روسیه(مجلس اعلای روسیه) گفت: دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا با امضای قانون تحریم ها علیه روسیه نشان داد که تسلیم شده است.
کنستانتین کاساچیوف در واکنش به امضای ترامپ در پیامی در صفحه فیسبوک گفت: «مساله این است که ترامپ در برابر فشار های کنگره تسلیم شده است. او با سه گزینه روبرو بود: یا با کنگره به مقابله می پرداخت و این قانون را وتو می کرد، یا از امضای آن امتناع می کرد و می گفت من با این قانون مخالف هستم اما کاری از دستم بر نمی آید و یا آنکه آن را امضا می کرد. رئیس جمهور گزینه سوم را انتخاب کرده است». وی در ادامه گفت: «آمریکا دیگر هیچ امکانی برای برقراری همکاری های سازنده با روسیه را باقی نگذاشته است».
واکنش مقام عالی رتبه اروپایی
ژان کلود یونکر رئیس کمیسیون اروپا گفت آمریکا برخی از دغدغههای اتحادیه اروپا را در تحریمهای جدید علیه روسیه لحاظ کرده است اما در صورتی که این اقدامات به منافع اقتصادی اتحادیه اروپا لطمه بزند بروکسل آماده است در عرض چند روز تلافی کند. وی افزود اگر تحریمهای آمریکا به شرکتهای اروپایی دخیل در پروژههای نفتی و گازی با روسیه لطمه بزند اتحادیه اروپا اقدامات متقابل اتخاذ خواهد کرد.
یونکر گفت: «ما آماده ایم. ما باید از منافع اقتصادی خود در برابر آمریکا دفاع کنیم و این کار را خواهیم کرد.» وی در گفتگو با یک شبکه رادیویی در آلمان گفت: مهم است که با آمریکا هماهنگی شود تا مطمئن شویم تحریمها علیه روسیه به خاطر نقشش در بحران اوکراین موثر هستند.
خبرگزاری آمریکایی بلومبرگ گزارش داد: مقامات کاخ سفید اعلام کرده اند «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا طرحی را که پیشتر توسط کنگره برای تنگ تر کردن تحریم های یکجانبه آمریکا علیه روسیه، ایران و کره شمالی تصویب شده بود، امضا کرد.
مجلس نمایندگان و سنای آمریکا هفته گذشته طرحی را با اکثریت قریب به اتفاق آرا تصویب کردند که بر اساس آن تحریمهای تازهای علیه ایران، روسیه و کره شمالی اعمال میکند.
کاهش اختیارات رئیسجمهور در رفع تحریمها و اعمال تحریمهای تازه علیه مسکو، موجب شده بود تا کاخ سفید نسبت به امضای این طرح بیمیل باشد. با این وجود، از آنجا که شمار امضاهای این طرح از دو سوم مجموع نمایندگان بیشتر بود، ترامپ عملا امکان وتوی آن را نداشت.
در این طرح، رئیسجمهور آمریکا موظف شده شرکتها و افراد ایرانی را به بهانه مقابله با برنامه موشکی، تروریسم و نقض حقوق بشر در فهرست تحریم قرار دهد.
در دستکم سه بند از توافق هستهای که سال 2015 میان ایران و گروه 1+5 به دست آمد، واشنگتن از اعمال تحریمهای جدید و سیاستهایی که مستقیما با هدف فشار اقتصادی بر ایران طراحی شده، منع شده است.
کارشناسان معتقدند که آمریکاییها در تحریمهای جدید دنبال قفل کردن همه فعالیتهای اقتصادی ایران هستند به گونهای که بازگشت تحریمهای برداشته شده در توافق هستهای تنها یکی از تبعات تحریم جدید آمریکا علیه ایران است. بعضی از تحلیلگران این تحریم را «مادر تحریمها» و «سیاهچاله تحریمی» خواندهاند.