دخالت دولت؛ ریشه مشکلات اقتصادی کشور

قیمت، مزیت رقابتی تولیدات لوازم خانگی برابر توضیحات مدیران امرسان، این واحد صنعتی با سابقه 30 سال فعالیت در حال حاضر با 550 نیروی کارگری و 70 نیروی ستادی در فضایی به مساحت 150 هزار مترمربع مشغول به کار است و ظرفیت اسمی تولید این کارخانه روزانه 2500 دستگاه یخچال و 200 عدد ماشین لباسشویی است. هم‌چنین در این واحد صنعتی مطابق با نیازهای مشتریان که عمدتا در میان طبقه متوسط جامعه تعریف شده‌اند، هر سال حداقل چهار محصول جدید طراحی و تولید می‌شود.
بنابر اطلاعاتی که مدیران امرسان به رییس اتاق تهران ارائه کردند این واحد 18 درصد از تولیدات خود را به کشورهای عراق، افغانستان، تاجیکستان و ترکمنستان صادر می‌کند که در حال حاضر صادرات به افغانستان با مشکلات عدیده روبروست و این واحد صنعتی در مقابل تلاش زیادی برای بازاریابی و توسعه بازار در کشورهای تاجیکستان و ترکمنستان انجام می‌دهد.
امرسان هم‌چنین با اجرای چند طرح تحول روی بهبود شاخص‌های بهره‌وری خود تلاش داشته و توانسته است با برندهای معتبر جهانی همکاری داشته باشد و یکی از برترین فروشندگان لوازم خانگی در کشور باشد. مدیران امرسان تاکید دارند که مزیت رقابتی تولیدات این واحد صنعتی در برابر کالاهای مشابه، قیمت آنهاست که با توجه به کیفیت کالا مناسب خانوارهای طبقه متوسط جامعه است.
مدیران این واحد تولید در انتهای بازدید رییس اتاق تهران بخشی از مشکلات خود در زمینه صادرات، تامین ورق‌های فولادی که عمدتا از تولیدکنندگان داخلی خریداری می‌شود و معضل کافی نبودن زیرساخت‌های شهرک صنعتی عباس‌آباد را با او در میان گذاشتند.

افتتاح نخستین واحد آبکاری تمام اتوماتیک شیرآلات

مسعود خوانساری در ادامه بازدید خود از شهرک صنعتی عباس‌آباد به شرکت تولید شیرآلات بهداشتی راسان رفت و علاوه بر بازدید از بخش‌های مختلف این بنگاه تولیدی، واحد آبکاری تمام اتوماتیک این کارخانه را که به گفته مدیرانش، نخستین واحد آبکاری تمام اتوماتیک کشور است، افتتاح کرد. این واحد با هزینه‌ای بالغ بر سه میلیارد تومان و با فناوری آلمانی تجهیز و راه‌اندازی شده است.
در این بازدید محمدحسن مرجانی، مدیرعامل شرکت ماهسان پویا تولیدکننده شیرآلات بهداشتی راسان، با ارائه توضیحاتی از روند تولید گفت: ما ابتدا نمایندگی یکی از برندهای تولیدکننده آلمان را در اختیار داشتیم که پس از مدتی خودمان به فکر تولید افتادیم و با استفاده از فناوری روز کار را شروع کردیم و در حال حاضر حدود 10 درصد سهم بازار را در اختیار داریم.
مرجانی با اشاره به رکود موجود در فضای اقتصادی کشور به ویژه صنعت ساخت‌وساز از افت فروش داخلی این واحد تولیدی گفت و افزود: علاوه بر افت فروش، مدت چهار سال است که نتوانستیم افزایش قیمت داشته باشیم در حالی که در این مدت تمام هزینه‌های تولید از دستمزد گرفته تا مواد اولیه و ماشین‌آلات افزایش یافته است.
او درباره دیگر مشکلاتی موجود در این صنعت از حضور تعداد زیادی شرکت‌های کوچک و به اصطلاح زیرپله‌ای یاد کرد که اولا قادر به تولید شیرآلات «بهداشتی» نیستند که می‌تواند سلامت مصرف‌کننده را در معرض ریسک قرار دهد و هم‌چنین فقدان تصفیه‌خانه‌های استاندارد باعث می‌شود پساب ناشی از واحد آبکاری این تولیدکننده‌ها زیان‌های جدی به محیط زیست وارد کند. او گفت: برابر آمار در کشور ایتالیا 25 کارخانه تولید شیرآلات وجود دارد اما در کشور ما بیش از 300 واحد تولیدی مجوز فعالیت در این صنعت دریافت کرده‌اند.

تبدیل پلاستیک معمولی به پلاستیک تقویت‌شده

شرکت نیرومند پلیمر پارس، سومین واحد تولیدی در شهرک صنعتی عباس‌آباد بود که توسط رییس اتاق تهران بازدید شد. این شرکت که مدیریت آن را مهدی پورقاضی، رییس کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران، برعهده دارد در حوزه تولید پلاستیک‌های مهندسی و تقویت شده فعالیت می‌کند.
به گفته پورقاضی واحد‌های تولیدکننده قطعات خودرو، لوازم خانگی و سایر تولیدکننده‌های صنعتی برای ساخت برخی لوازم و قطعات خود نیاز به پلاستیک‌هایی که دارند که باید در برابر ضربه‌پذیری، کشش، خط‌وخش و گرما مقاوم باشد که شرکت نیرومند پلیمر پارس یکی از واحدهای بزرگی است که طی فرآیند آمیزه‌سازی یا کامپاند، با افزودن مواد مختلفی به پلاستیک معمولی، پلاستیک مهندسی و مقاوم تولید می‌کند.
مهدی پورقاضی در سخنانی توضیح داد که این واحد صنعتی با هفت خط آمیزه‌سازی و تولید پلاستیک‌هایی با فرمول‌های مختلف براساس نیازهای مشتری توانسته است در تمامی سال‌های اخیر رشد فروش داشته باشد و هدف این شرکت برای سال 1396 نیز فروش بیش از 15 هزار تن محصول است.
وی افزود: بزرگترین مشتریان ما قطعه‌سازان و خودروسازان هستند. پس از آن نیز واحدهای بسته‌بندی و لوازم خانگی دیگر مشتریان عمده این پلاستیک‌های تقویت شده هستند که از ماده‌ای که ما در اختیارشان قرار می‌دهیم قطعات مختلفی می‌سازند.
وی ادامه داد: در شرکت نیرومند پلیمر پارس 81 نفر مشغول به کار هستند که بیش از 50 درصد آنها تحصیلات دانشگاهی دارند. یکی از اهداف شرکت نیرومند پلیمر پارس قرار گرفتن در بین پنج شرکت برتر تولیدکننده پلاستیک‌های تقویت‌شده در منطقه خاورمیانه تا سال 1400 است.

گلایه از تغییر مکرر مدیران سازمان شهرک‌های صنعتی

پس از انجام این بازدیدها، مسعود خوانساری در نشستی با مدیران شهرک صنعتی عباس‌آباد از آخرین وضعیت فعالیت‌های این شهرک مطلع شد. در این نشست ابتدا سیدسجاد هاشمی، رییس هیات مدیره شهرک صنعتی عباس‌آباد مشکل قطع برق را مهم‌ترین مساله حال حاضر صنایع فعال در این شهرک خواند و گفت: گاهی از ساعت 8 صبح تا سه بعدازظهر برق شهرک قطع شده است که این اتفاق برای صنایع فعال در این شهرک یک فاجعه است. چون علاوه بر این که قادر به تولید و استفاده از سرمایه و نیروی کار خود نیستند، عمدتا مواد اولیه موجود در خط تولید خود را از دست می‌دهند.
هاشمی یکی از مشکلات عمده شهرک‌های صنعتی را تغییرات مدام در مدیریت سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی عنوان کرد و گفت: تا ما تلاش می‌کنیم که مدیر منصوب‌شده با مشکلات موجود در شهرک‌ها به طور کامل آشنا شود و راهکارهایی برای بررسی و پیگیری ارائه می‌کنیم، مدیر تغییر می‌کند و فرد جدیدی در این مسوولیت قرار می‌گیرد که باید دوباره تمام راه از اول پیموده شود. تغییر مکرر مدیرعامل این سازمان مشکلی جدی و اساسی است که باید مورد توجه قرار گیرد و ما از شما به عنوان رییس اتاق تهران می‌خواهیم در این زمینه به دولت کمک فکری و مشاوره‌ای بدهید.

کمبود برق، آب و مشکلات تصفیه پساب صنعتی

در ادامه این نشست احمدرضا اورعی، مدیرعامل شرکت خدماتی شهرک صنعتی عباس‌آباد، به ارائه توضیحاتی درباره وضعیت شهرک پرداخت و گفت: شهرک صنعتی عباس‌آباد پذیرای صنایع مختلفی است که اغلب آنها در راستای انتقال کارخانجات صنعتی از شهر تهران به این شهرک آمده‌اند. در حال حاضر 655 هکتار اراضی به تولیدکنندگان واگذار شده و تنها 24 هکتار زمین واگذار نشده داریم که اغلب قطعات کوچک و لچکی است.
اورعی ادامه داد: هم‌اکنون 1281 واحد فعال در شهرک صنعتی عباس‌آباد هستند که اگر واحدهای سوله و انبار را جدا کنیم حدود هزار واحد در حوزه تولید فعالیت می‌کند که بیشتر آنها در حوزه‌های ماشین‌سازی و فلزات، مواد غذایی و پلاستیک و مواد شیمایی هستند.
او با بیان این که حدود 28هزار نفر در مجموع واحدهای شهرک مشغول به کار هستند به بررسی دلایل تعطیلی برخی واحدهای صنعتی پرداخت و گفت: با بررسی‌های انجام شده مشخص شد که بیش از 80 درصد واحدها به دلیل کمبود نقدینگی کار خود را تعطیل کرده‌اند.
او در ادامه به مشکلات موجود در شهرک صنعتی عباس‌آباد پرداخت و گفت: از سال 1390 برای حل مشکل برق شهرک با نهادهای مختلف از جمله دولت و مجلس شورای اسلامی نامه‌نگاری شده است اما نتیجه‌ای در بر نداشته و خسارات زیادی از ناحیه قطع مکرر برق به تولیدکنندگان وارد شده است. در حالی شرکت برق از نبود توان مالی برای ایجاد زیرساخت‌ها در شهرک صنعتی سخن می‌گوید که طی سال‌های 1382 تا 1385 که اوج واگذاری اراضی به واحدهای صنعتی بوده است مبالغ زیادی معادل 75 میلیارد تومان بابت ارائه زمین و خدمات زیرساختی توسط نهادهای مختلف از صاحبان صنعت گرفته شده است.
مدیرعامل شرکت خدماتی شهرک صنعتی عباس‌آباد هم‌چنین به مساله تامین آب نیز اشاره کرد و گفت: در عرض 10 سال عمق چاه تامین‌کننده آب در عباس‌آباد 100 متر عمیق‌تر شده است و ما برای برداشت آب عمق چاه را از 180 به 280 متر افزایش داده‌ایم. این در حالی است که به دلیل جانمایی نادرست نیروگاه برقی که در این منطقه احداث شده و چاه‌های آب متعددی حفر کرده است، اگر شهرک صنعتی با تمام ظرفیت خود کار کند در عرض سه تا چهار سال دیگر آب نخواهد داشت.
احمدرضا اورعی هم‌چنین به مشکل تصفیه‌خانه شهرک نیز اشاره داشت و تاکید کرد : تصفیه‌خانه کنونی جوابگوی تصفیه پساب صنعتی نیست و این مساله باعث آلودگی محیط زیست می‌شود به طوری که بخشی از فضای سبز شهرک خشک شده و از بین رفته است.
سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی تفکیک شود
بازدهی بالا در اقتصاد با رقابت آزاد

مسعود خوانساری، رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران با بیان اینکه "یک ده آباد بهتر از 100 شهر خراب" ، گفت: اگر با نگاه کارشناسی تنها چند ساعت بازدیدی از شهرک های صنعتی کشور داشته باشید، معنای این ضرب المثل را به خوبی درک خواهید کرد.
وی افزود: شهرک صنعتی عباس آباد، خوب جانمایی شده، همسایه مناطق حاشیه ای تهران که می تواند تامین کننده نیروی کار آماده به خدمت برای صنایع آنجا باشد ولی مشکل اصلی مسیر شلوغ و پرترافیکی است که شهرک را از شمال شرقی به تهران وصل می کند. اگرچه شاید با سرمایه گذاری نه چندان زیادی امکان اتصال به مترو، راه آهن و اتصال یک اتوبان به بزرگراه شهید بابایی را بتوان فراهم آورد و این نقص را از بین برد.
در شهرک صنعتی عباس آباد زیربناهای مورد نیاز فراهم شده است. آتش نشانی، بهداری، انتظامات و...همگی در دسترس است و همه اینها مزیت های ارزشمندی به شمار می آیند. اگرچه مشکلاتی در خصوص برق، فاضلاب و آب وجود دارد که تامین آنها در تعهد شهرک صنعتی بوده ولی متاسفانه تکمیل نشده است.
این مشکلات برای شهرکی با بیش از 2 هزار واحد صنعتی که یک هزار مورد آن فعال است، نه تنها عیب که یک درد است. البته بماند که تعداد زیادی از این واحدها هم با 30 تا 40 درصد ظرفیت کار می کنند.
بنگاه هایی که در شهرک مستقر شده اند دوگونه گرفتاری دارند. بخشی از مشکلات زیربنایی است که به آنها اشاره شد و شاخص ترین آن هم برق، آب، فاضلاب و راه دسترسی است. جالب اینجاست که هرکدام از واحدها در همان زمان استفرار اولیه، هزینه های مربوط به تامین این موارد را پرداخته کرده اند و درحال حاضر باید بررسی شود که چرا بعد از گذشته ده ها سال برق مورد نیاز واحدها به اندازه کافی تامین نشده است. بازهم قابل توجه اینکه بخش خصوصی اعلام آمادگی کرده که می تواند با سرمایه گذاری، برق مورد نیاز واحدهای صنعتی را فراهم کند ولی با انجام کار به این روش مخالفت می شود. درحالی که کمبود برق در هرلحظه می تواند باعث از کارافتادن تعداد زیادی از صنایع مستقر در شهرک شود.
خوانساری گفت: در مورد فاضلاب هم باید اقدامات سریع صورت پذیرد هم از باب سلامت شهرک وهم جلوگیری از خشک شدن فضای سبز داخل شهرک. بخش بعدی مشکلات بنگاه‌های مستقر در شهرک مربوط به نظام بانکی، نظام مالیاتی، تامین اجتماعی، تامین نقدینگی و تغییر مکرر تعرفه ها می شود، که گرفتاری عام صنایع سراسر کشور است.
وضعیت شهرک صنعتی عباس آباد بار دیگر تایید می کند که در اقتصاد ایران دولت باید یکبار برای همیشه تصمیم بگیرد و دخالتش را در امور اقتصادی کم کند و اجازه دهد بخش خصوصی خودش بسازد، خودش اداره کند و خودش هم مدیریت کند. این همان الگویی است که در کشورهای توسعه یافته بارها و بارها آزموده شده است. در یک رقابت آزاد و سالم با حداکثر بهره وری، بازدهی بالا برای نظام اقتصادی حاصل خواهد شد.
وی تصریح کرد: درد آور است که طی چهار سال گذشته شرکت شهرک های صنعتی تهران 5 بار با تغییر مدیرعامل مواجه شده است. یعنی عمر هر مدیر کمتر از یکسال بوده است.