۱. سن: با افزایش سن بیشتر میشود.
۲. وراثت
۳. مصرف مشروبات الکلی
۴. استعمال دخانیات
۵. تماس با اشعهی مافوقبنفش موجود در نور خورشید.
یکی
از عواملی که در بروز آب مروارید یا کاتاراکت موثر است و در این جا راجع
به آن بحث خواهیم کرد، قرار گرفتن چشم به مدت طولانی در معرض تابش نور
خورشید است.
آب مروارید ابتدا با تاری دید
شروع میشود و به تدریج پیشرفت میکند و موجب از دست رفتن بینایی میشود؛
هرچند هم اکنون با انجام عمل جراحی و تعویض عدسی چشم و در کنار آن استفاده
از عینک طبی، بینایی به طور کامل برمی شود.
عینکهای آفتابی
استاندارد از وسایل بسیار مناسب برای محافظت از چشم است. با کمال تأسف در
کشور ما، در مورد استفاده از عینک آفتابی، به میزان کافی، فرهنگسازی نشده
است. به همین دلیل شاهد هستیم که در شهرهای کوچک، میزان استفاده از آن،
بسیار کم است و در مرکز استانها به ویژه تهران، قبل از آن که به عنوان
محافظت از چشم استفاده شود، به ویژه در خانم ها به عنوان یکی از ابزارهای
زیباسازی و آرایشی به آن نگاه میشود.
علاوه براین در کشورهایی
مانند کشور ما به دلیل نبود نهادهای استاندارد کافی و نیز ناآگاهی مردم
نسبت به ویژگی عینک حاوی استاندارد، درصد قابل توجهی از عینکهایی که به
عنوان عینک آفتابی عرضه و استفاده میشود، غیراستاندارد بوده و استفاده از
آن در روزهای آفتابی نه تنها مفید نیست، بلکه در صورت استفاده از آن
میتواند موجب آسیب بیشتر به چشم شود. اگر عینک آفتابی استاندارد نباشد و
نتواند از ورود پرتوهای مضر به داخل چشم، جلوگیری کند، تیره بودن شیشهی
آن، موجب باز شدن بیشتر مردمک چشم به منظور کنترل دقت بینایی میشود و به
همین دلیل، امکان ورود پرتوهای مضر به چشم با توجه به باز شدن بیشتر مردمک،
بیشتر میشود. به همین دلیل در روزهای ابری، نیاز به استفاده از عینک
آفتابی است، زیرا به دلیل کم شدن نور محیط، مردمک بازتر و امکان ورود
پرتوهای مضر به داخل چشم بیشتر میشود.
آمار نشان میدهد در آمریکا
سالانه سیصد میلیون عینک آفتابی تولید میشود. انواع عینک با کاربردهای
مختلف در آن کشور وجود دارد. با توجه به شرایط جغرافیایی کشور ما، ضرورت
استفاده از آن، برای ما ملموستر مینماید.
در این مجال برآنیم
که ابتدا در مورد پرتوهای مضر و بعد در مورد انواع عینکهای آفتابی و
ویژگیهای یک عینک آفتابی استاندارد بحث کنیم.
چرا باید از عینک آفتابی استفاده نماییم؟پرتوهایی که در اطراف ما موجود است، دو نوع است؛
الف. پرتوهایی که دیده میشوند.
ب. پرتوهایی که دیده نمیشوند.
بر
خلاف تصور، پرتوهایی که میتواند موجب آسیب به چشم شوند و در دراز مدت
ایجاد کاتاراکت نمایند، پرتوهای نامرئی موجود در نور خورشیدند از جمله پرتو
فرابنفش، با طول موج کوتاه که از خورشید به زمین میرسد و خود به سه گروه
تقسیم میشود؛
1– UVA
2– UVB
3– UVC
پرتو
فرابنفش A که طولانیترین طول موج را در این گروه دارد ، بیش از 90درصد آن
از اتمسفر میگذرد و به سطح زمین میرسد و میتواند به لایههای عمیق پوست
نفوذ کند و این پرتو است که بیشترین نقش را در برنزه کردن پوست دارد و
همینطور در پیر کردن پوست و ایجاد چین و چروک و نیز در بروز سرطان پوست نقش
دارد.
پرتو فرابنفش B
با
طول موج متوسط، قادر به نفوذ به بخشهای داخل پوست نیست و این پرتو
بیشترین نقش در سوختن پوست بر اثر ماندن طولانی مدت در آفتاب را دارد.
پرتو فرابنفش C
کمترین
طول موج را دارد و میتواند بیشترین آسیب را به بدن و طبیعت وارد نماید،
اما خوشبختانه به طور کامل به وسیلهی اتمسفر جذب میشود و اجازه ورود به
سطح زمین را ندارد.
نکتهی بسیار مهم: در تابستان دو ساعت مانده به
ظهر تا دو ساعت بعد از ظهر، زمانی است که پرتوهای مضر به دلیل تابش مستقیم
نور خورشید، بدون فیلتر شدن به زمین میرسند؛ بنابراین این چهار ساعت
مهمترین زمان استفاده از عینک آفتابی و اجتناب از تماس نور خورشید است،
ولی در ابتدا و انتهای روز، به دلیل وجود زاویهی مناسب بین زمین و خورشید،
بیشتر پرتوها جذب میشوند و به زمین نمیرسند.
UVB به دو صورت حاد و مزمن می تواند موجب آسیب به چشم شود؛
۱. حاد:
چنانچه چشم مستقیم و به مدت طولانی به ویژه در روزهای سرد یا برفی در معرض
تایش آفتاب باشد اشعه UVB موجود در آن میتواند باعث آسیب موقت به قرنیهی
چشم و کاهش بینایی شدید موقت شود که به آن فتوکراتیت (Photokeratitis) )
گویند.
علامت این بیماری، دردناک بودن چشم و نیز از دست دادن قدرت
بینایی به طور موقت است که با استراحت دادن به چشم، خود بخود بهبود
مییابد.
۲. مزمن: در
صورتی که چشم در طول سالیان متمادی در معرض اشعهی آفتاب باشد، به علت
وجود UVB در آن میتواند یکی از عوامل ایجاد کنندهی کاتاراکت یا آب
مروارید باشد.
جالب است بدانید که بازتاب نور خورشید از روی
سطوحی مثل آب، شن و برف و هوای ابری، اثر تخریبی بیشتری نسبت به تابش
مستقیم آفتاب به صورت و چشم دارد.
عینک آفتابی مناسب چگونه عینکی است؟بسیار
ساده است بهترین عینک آفتابی، عینکی خواهد بود که بتوانیم اغلب ساعاتی که
در فضای آزاد حضور داریم، از آن استفاده نماییم و با استفاده از آن، احساس
راحتی کنیم.
۱.
هرگز فریم و ظاهر عینک را دست کم نگیرید. شما در صورتی از آن استفاده می
کنید که به لحاظ ظاهری از نظر خودتان و دیگران قابل قبول باشد.
۲. عینک باید اندازهی صورت شما باشد و کل اطراف چشم را بپوشاند.
پس به اندازهی کافی وقت بگذارید و آن را روی صورت خود امتحان و دقت کنید که با استفاده از آن، چه احساسی دارید؟
۳. عینک
خوب، زمانی از چشم شما محافظت میکند که روی چشمتان باشد، نه اینکه داخل
داشبورد ماشین یا جیب کت باشد، یا آن را بر پایینترین قسمت بینی قرار دهید
ویا نهایتا روی موهای سر بگذارید.
۴. فراموش نکنید حتما از درون شیشهی عینک، بیرون را نگاه کنید و به چشمان خود اجازه دهید که قضاوت کند چگونه محیط بیرون را میبینند.
۵. شما
به عینکی نیاز دارید که به اندازه کافی شیشهی آن تیره باشد و احساس
راحتی نمایید و نیز تیرگی آن به حدی نباشد که قدرت دید شما را در تاریکی
کم کند و یا استفاده از آن موجب اشتباه در تشخیص رنگها شود.
۶- رنگهای استانداردی که در رنگ شیشه عینک آفتابی میتوان به کاربرد عبارتند از؛
خاکستری: از خاکستری کمرنگ تا تیره
قهوه ای: از قهوه ای کمرنگ تا تیره
سبز: از سبز کمرنگ تا تیره
۷- افرادی
که از عینکها یا لنزهای طبی استفاده میکنند اگر این لنز اشعه uv را از
خود عبور می دهد، برای محافظت از چشم باید از عینک های آفتابی و یا از عینک
طبی فتوکرومیک دست کم 45درصد استفاده کنند.
انواع شیشه های عینک آفتابیرنگ شیشههای عینک آفتابی طیف وسیعی از رنگهای روشن تا کاملا تیره را در بر می گیرد و در سه گروه طبقه بندی می شوند.
۱- رنگ شیشه عینک کاملا یکنواخت است و در این صورت شدت نور را از مسیرهای مختلف که به چشم می رسد، کاهش میدهد.
۲. تیرگی
رنگ شیشه ی عینک از بالا به پایین کاهش می یابد. باتوجه به اینکه در
شرایط شدت نور در بالای سر نسبت به روی زمین بیشتر است، قسمت فوقانی
شیشهها را تیره تر می سازند.
۳. قسمت
فوقانی و پایینی شیشهی عینک، تیره و وسط آن روشن است. شدت نور از بالا و
نیز بازتاب نور از سطح زمین زیاد است. این دو قسمت را تیره و قسمت وسط
شیشه ها را روشنتر میسازد.
یکی از موارد استفاده از این عینک زمانی است که هوا بشدت آفتابی، ابری و یا زمین پوشیده از برف باشد.
-عملکرد شیشه های عینک آفتابی نیز میتواند متفاوت باشد:
۱. شیشه های فتوکرومیک: رنگ شیشهی عینک بر اساس شدت نور تغییر میکند.
۲.
شیشه های پولاریزه: به صورت انتخابی شعاعهایی را که از سطوح به چشم
میتابد منعکس میکند، مثل نور منعکس شده از سطح جاده یا آب و به این ترتیب
موجب بهبود دید میشود مثلا مورد استفادهی ماهیگیران.
۳. شیشه های افزاینده کنتراست: در شرایط خاصی کاربرد دارد (در زمان تاریکی هوا)
۴. شیشه
های کاهنده ی اشعهی مادون قرمز: استفاده از آن موجب کاهش حرارت به چشم و
از این طریق موجب آرامش چشم میشود. این نوع عینک در روزهای برفی و در زمان
کوهنوردی در زمستان و اسکی کاربرد اساسی دارد.
جنس شیشه های عینک آفتابی به
طور کلی شیشهی عینکهای آفتابی باید در مقابل حرارت و ضربه مقاوم باشند.
عینک های آفتابی که لنز آنها شیشه ای است: از معروفترین جنسهای مورد
استفاده است و بیشتر، سعی میشود در مقابل خراشیدگی نیز مقاوم باشد.
شیشه های پلاستیکی: این نوع از شیشهها سبکترند. همچنین بعضی از انواع آنها در مقابل خراش مقاومند.
نکات قابل توجه *عینک
های آفتابی معمولی برای موقعیتهای خاص نظیر موقعیتهای صنعتی و ورزشی
کاربرد ندارند و در آن شرایط باید از عینکهای مخصوص به آن شرایط استفاده
شود.
* هرگز به نور روشن به طور مستقیم چه با عینک و چه بدون عینک خیره نشوید.
*
از عینکهای آفتابی معمولی هرگز برای رانندگی در طول شب استفاده نکنید.
برای کسانی که مدت طولانی مجبور به رانندگی در شب هستند، عینکهای مخصوص
رانندگی در شب وجود دارد که ویژگی آن حذف نورهای جانبی در کنار جاده و
تمرکز بیشتر راننده در جاده میشود.
بنابراین عینک آفتابی که انتخاب میکنید باید خصوصیات زیر را داشته باشد:
* به زیبایی و ظاهر شما لطمه نزند.
* اختلال در بینایی و تشخیص رنگها به وجود نیاورد.
* با آن احساس راحتی کنید.
* از چشمان شما مواظبت و محافظت کند.
* شیشه ی آن استاندارد باشد.
* از فروشگاه های معتبر بخرید، نه از دست فروشهای کنار خیابان
وجود نکات زیر در عینک آفتابی نشان دهندهی استاندارد بودن شیشهی آن است:
۱. شرکت سازندهی عینک روی دسته عینک قید کرده باشد تا uv 400 را بازتاب میدهد.
۲. استفاده از آن، اختلال در بینایی و یا تشخیص در رنگ ها ایجاد نکند.
*
در صورتی که شیشهی یک عینک فتوکرومیک طبی را زیر شیشه عینک آفتابی قرار
دهید و برای مدتی در نور مستقیم آفتاب بگذارید، شیشهی عینک فتوکرومیک طبی
نباید تیره شود، اگر شیشهی عینک آفتابی استاندارد نباشد، اشعهی uv از این
شیشه عبور میکند و موجب تیره شدن شیشهی فتوکرامیک طبی میشود.