دخمه ترک آباد اردکان بازمانده از دوره ایلخانی

این باستان شناس درخصوص اهمیت کاوش در این مکان می گوید سالها است که در مورد آیین خاکسپاری زرتشتیان تحقیق می کنم  و در همین راستا در محوطه های مختلفی کاوش شده است  که دخمه ترک آباد ، بازمانده دوره  ایلخانی در قرن هشتم از جمله این موارد می باشد .

مهدی رهبر می افزاید طی بازدیدی که در سال 81 از این بنا شد کاوش و بررسی این بنا را در لیست کارهای خود قرار دادم و در حال حاضر به بررسی آن پرداختم.

به گفته وی این بنا از خشت و گل و چینه ساخته شده است و با توجه به شواهد موجود  دارای 30 حجره مجزاست که زرتشتیان برای در امان ماندن از آزار و اذیت دشمنان در دوره ایلخانی به مکان دوری که در حال حاضر ترک آباد است گریخته و سکونت یافتند و حتی شواهدی بر ایجاد مکاتبه با زرتشتیان هم دوره و ساکن در هندوستان نیز وجود دارد.

رهبر می افزاید: طبق تاریخ هرودوت زرتشتیان یا پارس ها اجساد خود را دفن می کردند اما با شواهدی که به دست آمده است در این دوره به توصیه زرتشتیان هندوستان که رسم داشتند جسد هایشان را مقابل لاشخورها قرار دهند این سنت در این منطقه رواج یافت.

این باستان شناس سخنانش را اینچنین ادامه می دهد : البته باید بدانیم که از دوره ساسانی تا ایلخانان مغول هیچ نشانه ای از قرار دادن اجساد در برابر  لاشخورها بدست نیامده و شواهد حاکی از دفن اجساد در این بازه زمانی است که علاوه بر این در شاهنامه فردوسی به کرّات به این مورد اشاره شده که در آرامگاه ها محلی برای دفن مردگان وجود داشته است.

وی با اشاره به شروع فعالیت کاوش از اردیبهشت ماه سال جاری می گوید: در فصل اول کاوش فرضیه را بر این قرار دادیم که اجساد مردگان در این دخمه دفن می شود اما زمان کمی بعد از شروع عملیات متوجه 30 آرامگاه محصور در دیوار بیرونی دخمه با عنوان استودان یا همان استخوان دان شدیم به این معنا که اجساد پس از فروپاشی و از بین رفتن گوشت های آن، باقی مانده اجساد که همان استخوان ها می باشد جمع آوری شده و داخل استخوان دان قرار داده می شد .

این باستان شناس در مورد کشفیات فعلی می گوید:  گروه کاوش دخمه ترک آباد از متخصصین باستان شناس، نقشه بردار، استخوان شناس، مرمت گر و عکاس تشکیل شده است و از جمله داده های فرهنگی بدست آمده از این مجموعه می توان به کشف  مقادیر زیادی استخوان های جمجمه وقسمت های مختلف بدن انسان اشاره کرد.

به گفته وی متأسفانه بخشی از این داده ها به واسطه تجاوز حفاران غیر مجاز و به تصور دستیابی به دفینه های قیمتی تخریب و منهدم شده و تحلیل اطلاعات را دچار مشکل کرده است.

رهبر در خصوص کشف مقدار زیادی از استخوان جوانان و کودکان در این دخمه می افزاید: کشف این مقدار استخوان از افراد کم سن و سال نشان از شیوع بیماری خاموش و یا تجاوز بیگانگان به ساکنان این منطقه در گذشته دارد.