چرایی آغاز ادعیهء قرآنی با واژهء «رَبَّنا»

مطالعه آیات قرآن مجید، نشان مى دهد که «اولیاء اللّه»، اعم از پیامبران و فرشتگان و بندگان صالح، به هنگام دعاسخن خود را با «رَبَّنا»، یا «رَبِّى»، شروع مى کردند. 

آدم(علیه السلام) مى گوید: «رَبَّنا ظَلَمْنا اَنْفُسَنا»؛ (پروردگارا! من و همسرم بر خود ستم کردیم)

نوح(علیه السلام) عرض مى کند:«رَبِّ اغْفِرْ لِی وَ لِوالِدَىَّ»؛ (پروردگارا! من و پدر و مادرم را بیامرز)

ابراهیم(علیه السلام) مى گوید: «رَبِّ اغْفِرْ لِی وَ لِوالِدَىَّ وَ لِلْمُومِنِیْنَ یَومَ یَقُومُ الْحِسابُ»؛ (پروردگارا! من و پدر و مادرم و همه مومنان را در روزى که حساب بر پا مى شود ببخش)

یوسف(علیه السلام) مى گوید: «رَبِّ قَدْ آتَیْتَنِى مِنَ الْمُلْکِ»؛ (پروردگارا! بهره اى از حکومت به من رحمت فرموده اى)

و موسى(علیه السلام) مى گوید: «رَبِّ بِما اَنْعَمْتَ عَلَىَّ فَلَنْ اَکُونَ ظَهِیْراً لِلْمُجْرِمِیْنَ»؛ (پروردگارا! به خاطر نعمتى که به من داده اى پشتیبان مجرمان نخواهم بود)

سلیمان(علیه السلام) مى گوید: «رَبِّ... هَبْ لِی مُلْکاً لایَنْبَغِى لِاَحَد مِنْ بَعْدِی»؛ (خداوندا! حکومتى به من ببخش که شایسته کسى بعد از من نباشد)

عیسى(علیه السلام) عرض مى کند: «رَبَّنا اَنْزِلْ عَلَیْنا مایِدَهً مِنَ السَّماءِ»؛ (پروردگارا! بر ما مایده اى از آسمان فرو فرست)

و پیامبر بزرگ اسلام(صلى اللهعلیه وآله) عرضه مى دارد: «رَبِّ اَعُوذُ بِکَ مِنْ هَمَزاتِ الشَّیاطِیْنِ»؛ (پروردگارا! من از وسوسه هاى شیاطین به تو پناه مى برم)

و مومنان طبق آیات آخر سورهآل عمران چندین بار، این تعبیر را تکرار مى کنند از جمله مى گویند: «رَبَّنا ما خَلَقْتَ هَذا باطِلاً»؛ (پروردگارا! این آسمان ها و زمین پهناور را بیهوده نیافریده اى!)

از این تعبیرات به خوبى استفاده مى شود که بهترین دعاآن است که از مساله ربوبیت پروردگار آغاز شود، درست است که نام مبارک «اللّه» جامع ترین نام هاى خدااست ولى از آنجا که تقاضا از محضر پر لطف او تناسب با مساله ربوبیت دارد، ربوبیتى که از ناحیه خداوند از نخستین لحظات وجود انسان آغاز مى شود، و تا آخر عمر او و بعد از آن ادامه دارد، و انسان را غرق الطاف الهى، مى کند، خواندن خداوند به این نام در آغاز دعاها از هر نام دیگر، مناسب تر و شایسته تر است.