پخش زنده
امروز: -
رئیس جمهور پر سر و صدای آمریکا در نخستین سفر خارجی خود بعد از راهیابی به کاخ سفید، راهی عربستان شده است.
1ـ مقصد اولین سفر خارجی روسای جمهور پیشین آمریکا، کشورهای همسایه یا متحدان غربی این کشور بود. ترامپ با انتخاب عربستان، اسرائیل و واتیکان این رویه را تغییر داده است. مقامات آمریکایی سفر ترامپ به مراکز ادیان اسلام، یهود و مسیحیت را ابتکاری در جهت توجه به عامل مذهب در حفظ صلح عنوان میکنند.
2ـ این سفر در حالی صورت میگیرد که رئیس جمهور آمریکا، در داخل کشور همچنان تحت فشار است. ترامپ به سبب افشای اطلاعات محرمانه در دیدار با وزیر امور خارجه روسیه و نیز اقدام به برکناری جیمز کومی، رئیس اف. بی. آی. با انتقادهای جدی مواجه شده است.
3ـ پیدا کردن راهحلی بلند مدت برای مقابله با افراطگرایی، مقابله با نفوذ ایران و داعش و افزایش سهم امنیتی در میان کشورهای خاورمیانه (غرب آسیا) از اهداف این سفر اعلام شده است.
4ـ در دوره ریاست جمهوری اوباما مباحثی مبنی بر «کاهش اهمیت اتحاد با عربستان برای آمریکا» مطرح شد. عواملی همچون تفاوت نگرش طرفین در برخورد با مسائل منطقهای، رویه عربستان در خصوص مقابله با تروریسم و نقض حقوق بشر و نیز برنامه دولت اوباما در کاهش وابستگی به سوخت فسیلی در طرح این موضوع دخیل بود. با انتخاب عربستان به عنوان مقصد اولین سفر خارجی، احتمالا نگرانی عربستان در این خصوص به تعویق خواهد افتاد. ترامپ که در دوران تبلیغات انتخاباتی سیاست امنیتی دولت آمریکا را در قبال عربستان مورد انتقاد قرار میداد، بعد از حضور در کاخ سفید بیش از پیش به اهمیت عربستان برای پیشبرد منافع منطقهای آمریکا پی برده است. عربستان هم با اعزام فرستاده به ترامپ اطمینان خاطر داد که کماکان میتواند توقعات این کشور را در منطقه برآورده سازد.
5ـ مقابله با نفوذ منطقهای ایران، هدف مشترک آمریکا و عربستان است. ترامپ بارها، توافق هستهای با ایران را که عربستان نیز از منتقدان جدی آن است، زیر سوال برده است. سفر ترامپ به عربستان فرصتی ویژه برای عربستان فراهم میآورد تا با شکلدهی به ائتلاف راهبردی کشورهای سنی مذهب، مقابله و دشمنی با ایران را تحکیم سازد. پایگاه خبری اسرائیلی دبکا اعلام کرده است رئیس جمهور آمریکا در سفر به عربستان سعودی، خبر تشکیل «ناتوی عربی- اسلامی- سنی» را اعلام خواهد کرد. طرح ترامپ بر این اساس مبتنی است که اسرائیل اطلاعات امنیتی لازم را که ائتلاف نیاز دارد در اختیار آن قرار دهد. دبکا، هدف اصلی این تشکل را نه مبارزه با گروه (تکفیری صهیونیستی) داعش، بلکه ستیز با شیعیان ایران، عراق و سوریه و نیز حزب الله لبنان عنوان کرده است.
6ـ بنا به گزارش وزارت امور خارجه آمریکا در تاریخ 20 ژانویه 2017 عربستان سعودی خریدار اصلی تسلیحات آمریکاست. حتی در دوره اوباما، ایالات متحده بیش از 115 میلیارد دلار سلاح در اختیار عربستان سعودی قرار داد.دولت ترامپ هم در آستانه سفر به ریاض با فروش سلاح به ارزش 100 ملیارد دلار به عربستان موافقت کرده است. هدف این قراردادهای تسلیحاتی که ممکن است در عرض یک دهه به بیش از 300 میلیارد دلار برسد کمک به عربستان برای تقویت توان دفاعی است. این موافقت پس از آن صورت گرفت که سعودیها وعده دادند 200 میلیارد دلار در آمریکا سرمایهگذاری کنند.با این حال مقامات آمریکایی اظهار داشتهاند به حفظ برتری نظامی کیفی رژیم صهیونیستی در منطقه متعهد هستند. بر همین اساس است که این نوع معاملات با عربستان و دیگر کشورهای عربی اعتراض رژیم صهیونیستی را بر نمیانگیزد.
7ـ برخی کارشناسان هدف این سفر را دلجویی ترامپ از عربستان به سبب اظهارات خود علیه مسلمانان و نیز امضای فرمان منع مسافرت شهروندان کشورهای اسلامی به آمریکا عنوان میکنند. ظاهرا سعودیها مأموریت دارند افکار عمومی کشورهای عربی و اسلامی را درباره ترامپ تعدیل کنند.
8ـ سفر ترامپ به عربستان در حالی است که تحرک جداییطلبانه در جنوب یمن، اختلاف عربستان و امارات را آشکار کرده و کانالهای ارتباطی میان این دو کشور برای هماهنگی در این خصوص بسته شده است. حمایت ترامپ از عربستان در عرصه یمن، موضوع مهمی برای سعودی ها به شمار میآید.
9ـ تحلیلها حاکی از آن است که رئیس جمهور آمریکا درصدد است با سفر به عربستان سعودی، از اعراب به نفع رپیم صهیونیستی امتیاز بگیرد تا آنها از گفتگوهای رژیم صهیونیستی و فلسطینیها پشتیبانی کنند. آمریکا در مقابل، تلاشهای عربستان را برای مقابله با ایران و افزایش نفوذ خود در منطقه به رسمیت خواهد شناخت و تقویت خواهد کرد. دشمنی مشترک با ایران، صهیونیستها و سعودیها را به هم نزدیک کرده است.
10ـ واتیکان سومین مقصد ترامپ در این سفر است. پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک های جهان که سال گذشته در پاسخ به سوال درباره ایدههای ترامپ در زمینه مهاجرت و کشیدن دیوار مرزی با مکزیک گفته بود چنین مردی مسیحی نیست، حالا گفته در برابر موضع دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در قبال تغییرات آب و هوایی و مهاجران خواهد ایستاد.
پژوهش خبری صدا وسیما//پژوهشگر: دارابی