جنگ رسانه ای چین وکره شمالی

      به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا وسیما ،جنگ رسانه ای در چین و کره شمالی ضد یکدیگر در روزهای اخیر تعجب محافل منطقه ای و بین المللی را برانگیخته است .چرا که دو کشور،متحد یکدیگر بوده و چین یکی از حامیان اصلی سیاسی ،اقتصادی و امنیتی کره شمالی  در برابر آمریکا تلقی میشود .

با توجه به نوع نظام سیاسی بسته کره شمالی و چین تردیدی نیست مطالبی که در رسانه های دو کشور عنوان میشود دیدگاههای دولتهای متبوع آنها است .موضوعی که کره شمالی در ارتباط با چین آنرا مورد تاکید قرار داده است . 

در این مقاله -مجید وقاری ، کارشناس سیاست در شرق آسیا - جوانب این تنش ها را بررسی کرده است.

        با وجود این کشاکش ها ،این سوالات نیز مطرح می شود که آیا جنگ رسانه ای چین و کره شمالی صحنه سازی برای  مستقل نشان دادن کره شمالی از چین صورت می گیرد ؟یا اینکه کره شمالی در مورد سیاستهای پیدا و پنهان چین در برابر برنامه های هسته ای خود نگران است و به دنبال حفظ منافع ملی خود است ؟ برنده این وضعیت چه کشوری خواهد بود ؟در پاسخ  به این سوالات دیدگاههای مختلفی مطرح است که بیانگر زوایای گوناگون مسایل و مشکلات مطرح میان دو کشور است .

  واکنش های بی سابقه !     

        واکنش مطبوعات کره شمالی به مطالب مطبوعات چین نشان می دهد که ابتدا رسانه های این کشور موضع تندی را ضد  برنامه های هسته ای و موشکی کره شمالی اتخاذ کرده اند.

روزنامه گلوبال تایمز وابسته به روزنامه مردم ارگان رسمی حزب کمونیست چین در مقاله اخیر خود نوشت شی جین پینگ رئیس جمهوری این کشور در نظر دارد به گونه ای بی سابقه در برابر آزمایش موشکی و هسته ای کره شمالی واکنش نشان دهد .این روزنامه برنامه اتمی این کشور را بی منطق ارزیابی کرد .تارنمای "چاینا ارگ " نیز کره دشمالی را متهم به دامن زدن به تنش ها در منطقه کرد و ادامه آنچه اقدامات گستاخانه کره شمالی دانست موجب خدشه به روابط پکن و پیونگ یانگ دانست .

کره شمالی نیز در برابر فشارهای رسانه ای چین اعلام کرد این کشور نباید صبر پیونگ یانگ را مورد آزمایش قرار دهد.

رسانه های کره شمالی بخصوص خبرگزاری رسمی این کشور ضمن انتقاد شدید از موضع چین در برابر فعالیتهای هسته ای کره شمالی تصریح کرد پیونگ یانگ برای داشتن روابط دوستانه با چین هیچگاه به این کشور التماس نخواهد کرد.

      

تحلیلگران ، جنگ رسانه ای چین و کره شمالی در مورد فعالیتهای هسته ای و موشکی این کشور را از چند جهت قابل توجه می دانند:

اول آنکه برخی از تحلیلگران، این جنگ رسانه ای را نوعی  صحنه سازی و نوعی نمایش پکن و پیونگ یانگ برای مستقل نشان دادن برنامه های هسته ای و موشکی کره شمالی تلقی می کنند تا چین از زیر فشارهای سیاسی و امنیتی آمریکا در ارتباط با آنها خارج شود.دولت آمریکا در سطوح مختلف از چین خواسته است کره شمالی را برای توقف برنامه های هسته ایش تحت فشار قرار دهد.رکس تیلرسون وزیر امور خارجه آمریکا بارها اعلام کرده است که این کشور  برای حل مساله کره شمالی نیازی به چین ندارد که به نوعی تلاش واشنگتن برای کم اهمیت نشان دادن موقعیت و قدرت چین در منطقه محسوب میشود .

دوم آنکه برخی تحلیلگران واکنش تند رسانه های کره شمالی به موضع رسانه های چین در قبال برنامه های هسته ای و موشکی پیونگ یانگ را واقعی و متاثر از شرایط سیاسی و امنیتی  ایجاد شده در کره شمالی پس از به قدرت رسیدن کیم جونگ اون در سال 2011 تلقی می کنند.در همان حال این موضع رسانه های کره شمالی متاثر از نگرانی مقامات این کشور از وجه المصالحه قرار گرفتن پیونگ یانگ در روابط تجاری و اقتصادی چین و آمریکا نیز می تواند باشد .بسیاری از محافل براین اعتقادند رهبر جوان کره شمالی پس از به قدرت رسیدن در سال 2011 تلاشهایی را برای کم رنگ کردن نفوذ چین در کره شمالی آغاز و بسیاری از مهره های طرفدار پکن در ساختار قدرت کره شمالی را حذف کرد .وی عملا نشان داد که درصدد است با خارج کردن کره شمالی از چتر حمایتی چین به پیونگ یانگ  هویت مستقل و ملی بدهد.هر چند در سالهای اخیر با تشدید تحریمهای کره شمالی از سوی شورای امنیت سازمان ملل و کشورهای منطقه همچون  ژاپن ، چین همچنان به حمایتهای خود از دولت کره شمالی ادامه داد به گونه ای که آمریکا چین را متهم به دور زدن تحریم ها می کند .  اما اقدام اخیر چین در کاهش واردات ذغال سنگ از کره شمالی و همراه شدن با تحریم های شورای امنیت سازمان ملل ضد کره شمالی ،این کشور را نگران معامله چین با امریکا در مورد برنامه های هسته ای و موشکیش کرده است .شلیک موشک بالستیک کره شمالی  همزمان با سفر اخیر رئیس جمهوری چین به فلوریدای آمریکا در واقع حامل این پیام روشن به این کشور  و چین بود که نمی توانند در مورد فعالیتهای هسته ای پیونگ یانگ معامله کنند.

سومین اهمیت جنگ رسانه ای چین و کره شمالی مرتبط با سفر اخیر رهبر چین به آمریکا است . به نظر می رسد در جریان سفر اخیر شی جین پینگ رئیس جمهوری چین به آمریکا وی به دونالد ترامپ رئیس جمهوری این کشور وعده داده است  مانع از ادامه آزمایش های موشکی و هسته ای کره شمالی خواهد شد .رکس تیلرسون وزیر امور خارجه آمریکا اخیرا مدعی شد پکن به روشنی به رهبری کره شمالی گفته است که اگر این کشور باردیگر دست به آزمایش هسته ای بزند پکن تحریمهای یک جانبه ضد کره شمالی اعمال می کند .این بدان معنا است که چین به هر شکل ممکن درصدد است مانع از آزمایش مجدد هسته ای کره شمالی شود. به همین دلیل خبرگزاری رسمی این کشور موضع چین را پرخاشگری بیش از حد خواند و اعلام کرد برای پیونگ یانگ نگرانی عمیق پکن در رابطه با این آزمایش احتمالی هسته ای  قابل درک نیست .

چهارم آنکه اختلاف اساسی در مورد اهداف منطقه ای و بین المللی چین و کره شمالی وجود دارد تا حدی که بر سیاستهای آنها و همچنین روابط دو جانبه شان تاثیر گذاشته است .

چین به هیچ عنوان خواهان متشنج شدن اوضاع منطقه شبه جزیره کره و آبهای پیرامونی آن نیست .زیرا بحران را موجب به مخاطره افتادن امنیت منطقه و به تاخیر افتادن ادامه رشد اقتصادیش می داند .چین در تلاش است در دو دهه آینده به قدرت بین المللی  فراتر از آمریکا تبدیل شود. به همین جهت به هیچ عنوان خواهان تنش و رودر رویی  با این کشور  نیست .چین به جذب سرمایه گذاری خارجی  و همچنین تکنولوژی نیاز دارد .تحقق این اهداف نیازمند استقرار صلح و ثبات در منطقه و همچنین شبه جزیره کره است .از اینرو رسانه های چین با انتقاد از کره شمالی خواستار پرهیز این کشور از هرگونه ماجراجویی و بحران زایی از طریق توقف فعالیتهای هسته ایش شدند ."گنگ شوانگ "سخنگوی وزارت امور خارجه چین نیز در نشست اخیر خود با خبرنگاران از کره شمالی و آمریکا خواست ضمن اتخاذ سیاستهای درست و مناسب از اقدامات تحریک آمیز خودداری کنند .

این در حالی است که  کره شمالی از بروز و تشدید بحران در شبه جزیره کره سود می برد .هدف کره شمالی از بحران آفرینی ،جلب توجه قدرتهای بزرگ بخصوص آمریکا و برگزاری مذاکرات مستقیم با این کشور است .این بدان معنا است که کره شمالی از آزمایشهای پی در پی هسته ای و موشکی به دنبال جلب کمکهای بین المللی است .رهبر کره شمالی پشتوانه دیپلماسی و قدرت این کشور را برنامه های موشکی و هسته ایش می داند که به هیچ عنوان قابل معامله نیست این در حالی است که چین پشتوانه خود برای تبدیل شدن به قدرت جهانی را در دو دهه آینده رشد اقتصادی و توان صادراتی بالا و سرمایه گذاری می داند. به همین دلیل پکن هر گونه بحران آفرینی در منطقه را موجب لطمه اقتصادی خود می داند. اما  کره شمالی آزمایشهای موشکی و هسته ای را عامل قدرت خود و وادار کردن آمریکا برای مذاکره و گرفتن امتیازات احتمالی می داند .در این شرایط همراهی چین با آمریکا که از دیدگاه پیونگ یانگ صرفا به نفع پکن خواهد بود و نفعی برای کره شمالی نخواهد داشت این کشور را خشمگین  کرده است .زیرا پیونگ یانگ احساس می کند که برنده مناقشه شبه جزیره کره که مردم این کشور تاوان سنگین آنرا می پردازند دولت پکن است که با نادیده گرفتن خواسته ها و نیازهای متحد دیرینه خود درصدد حفظ رشد اقتصادی خود است .به همین دلیل مقامات کره شمالی در واکنش به فشارهای رسانه ای و اقتصادی چین ضد پیونگ یانگ به صراحت اعلام کردند که کره شمالی هر گز تحت چنین فشارهایی برنامه تسلیحات هسته ای خود را که ستون این کشور محسوب میشوند متوقف نمی کند .با این حال مقامات پکن با دعوت از کره شمالی به خویشتنداری تاکید کرده اند اختلافات نباید باعث تاثیرات منفی بر روابط دیرینه و راهبردی دو طرف شود .

پنجمین موضوع قابل توجه در مورد جنگ رسانه ای چین و کره شمالی ،پیروزی احتمالی آمریکا در ایجاد تضاد و تفرقه میان پیونگ یانگ و پکن است .برخی از تحلیلگران براین اعتقادند یکی از اهداف مهم آمریکا از بحران آفرینی در شبه جزیره کره اعمال فشار بر چین برای کمک به توقف ازمایشهای هسته ای و موشکی کره شمالی است که در نهایت منجر به تفرقه افکنی بین این کشور و چین میشود  .واشنگتن به خوبی می داند در حال حاضر نقطه ضعف چین به تاخیر افتادن رشد اقتصادی و بحران آفرینی در منطقه متاثر از  تقابل  جدی میان پکن و واشنگتن است .به همین دلیل دونالد ترامپ رئیس  جمهوری آمریکا با مشروط کرده هرگونه همکاری اقتصادی با چین از جمله ادامه دسترسی به بازارهای آمریکا به متقاعد کردن کره شمالی به توقف ازمایشهای موشکی و هسته ایش ،میان دو متحد قدیمی اختلاف ایجاد کرده است .در واقع آمریکا به گونه ای در حال مدیریت بحران در منطقه است که هریک از کشورها همچون کره شمالی و چین براساس منافع خود برنامه ها و سیاستهایشان را تنظیم کنند که می تواند بر روابط راهبردی پکن و پیونگ یانگ تاثیر منفی بگذارد و پیروز آن آمریکا باشد .بحران شبه جزیره کره دارای دو ائتلاف سه ضلعی  متشکل از "آمریکا ،کره جنوبی و ژاپن" در مقابل سه ضلع "چین ،کره شمالی و روسیه " است .آمریکا خیز بلندی را برای شکستن ائتلاف رقیب  آغاز کرده است تا مانع از جبهه گیری قدرتمندانه آنها در برابر واشنگتن شود و آنها نتوانند امتیازات بزرگی از آمریکا بگیرند.به همین دلیل چین از کره شمالی خواسته است ضمن خویشتنداری مانع از تاثیر اختلافات و جنگ رسانه ای دوکشور بر روابط راهبردیشان شود.به همین دلیل روزنامه گلوبال تایمز چین ضمن هشدار به کره شمالی در مورد پیامدهای ادامه فعالیتهای هسته ای و موشکیش تاکید کرده است تنها مذاکره مستقیم میان مقامات ارشد دو کشور می تواند ضمن آرام کردن اوضاع ،موجب خروج کره شمالی از بحران فعلی شود .بحرانی که این روزنامه از آن به عنوان مخمصه پیونگ یانگ یاد کرده است .به رغم نگرانی و خشم مقامات کره شمالی ،چین همچنان معتقد است موضع پکن در مورد  فعالیتهای هسته ای و موشکی این کشور کاملا روشن و واضح است . چین خواهان عاری سازی شبه جزیره کره از مسایل هسته ای نظامی است که در مذاکرات شش جانبه حل بحران هسته ای کره شمالی نیز دنبال می کرد .هر چند در سالهای اخیر این موضع پکن مورد توجه کره شمالی قرار داشت و براساس توافقنامه شش جانبه کره شمالی پذیرفت برنامه هسته ای نظامی خود را تحت شرایطی متوقف کند اما اکنون کره شمالی به سطحی از پیشرفت و توسعه هسته ای و موشکهای بالستیک دست یافته است که بسیار بعید به نظر می رسد پیونگ یانگ  تحت هر شرایطی حاضر به توقف برنامه های هسته ایش شود .بلکه برعکس کره شمالی خواهان به رسمیت شناختن برنامه های هسته ایش از سوی محافل جهانی است .موضوعی  که از دیدگاه پیونگ یانگ ،دولت پکن تعهدی در این خصوص ندارد و بیشتر به دنبال منافع خود است حتی به بهای از بین بردن برنامه هسته ای کره شمالی .

        در هر حال ،جنگ رسانه ای کره شمالی با چین ،موضع این کشور را در برابر آمریکا تضعیف می کند.درواقع پکن باید در دو جبهه آمریکا وکره شمالی  مبارزه و مقاومت کند که عملا موجب هرز رفتن توان پکن می شود .از اینرو به نظر می رسد چین باید ابتدا با مدیریت بحران در اردوگاه خود آنرا  در برابر اردوگاه آمریکا تقویت کند و سپس با چانه زنی با آمریکا و احتمالا کره شمالی در جهت حفظ منافع خود به استقرار صلح و امنیت در منطقه کمک کند .