یادداشت
حرکت ترکیه در اوضاع کنونی به کدام سمت است؟
در جریان حمله شوروی به افغانستان، بهترین کشوری که امریکا می توانست از طریق آن به جنگجویان افغان کمک کند، پاکستان بود.
به گزارش
خبرگزاری صداوسیما، جنگجویان مسلح سلفی که برای مبارزه از کشورهای مختلف عازم افغانستان می شدند در پاکستان آموزش های لازم را می دیدند و به افغانستان منتقل می شدند. پس از گذشت مدت زمانی، این جنگجویان کنترل ناپذیر و تبدیل به تهدیدی راهبردی برای پاکستان شدند.
این وضع برای ترکیه در مقابل سوریه در حال شکل گیری است؛ البته این شرایط همچنانکه برای اروپا مشکل بزرگی خواهد بود (موقعیت ژئوپلیتیکی و زیرساخت های قوی ترکیه در مقایسه با پاکستان و نیز نقش این کشور در کریدور انرژی و حمل و نقلی را نباید از نظر دور داشت) بدون شک تضعیف ترکیه در مقابل گروه های تندرو برای جمهوری اسلامی ایران نیز خوشایند نیست و هزینه تحمیلی بر کشور خواهد داشت.
دلایلی که می توان در جریان حرکت ترکیه به سمت پاکستانیزه شدن نام برد عبارت است از:
- ضریب امنیتی ترکیه به دلیل حضور هسته های سلفی به شدت کاهش یافته است. پول، سلاح و جنگجو در مناطقی از این کشور انباشته شده و هر لحظه امکان فعال شدن علیه ترکیه وجود دارد (وضعیتی که هم اکنون شاهد آن هستیم)، جریان سلفی موجود در ترکیه توانسته سازمان یابی کند و با جریانات سلفی کشورهای مختلف عربی، اروپایی و قفقاز ارتباط تشکیلاتی و مستمر برقرار کند.
همچنین سلفی های خارجی نیز در ترکیه دارای شاخه و نفوذ شده اند.
- در حالی که هم اکنون تعدادی از گروه های شورشی سوری در ترکیه پایگاه دارند، حمله به مواضع تروریست ها در سوریه می تواند موجب تحریک این گروه ها در ترکیه شود و وضعیت وخیمی را برای این کشور به وجود آورد.
- ترکیه از آغاز بحران سوریه کانون اصلی انتقال سلاح و اعزام تروریست به سوریه بوده است و حتی آموزش برخی از تروریست های اعزام شده به داخل سوریه نیز در ترکیه انجام می شود.
- پیش بینی ترکیه این بود که در بدترین حالت حداکثر تا 6 ماه، اخوان المسلمین پیروز صحنه سیاسی سوریه خواهد بود و به این نتیجه رسیدند که بشار اسد باید سقوط کند و این کشور به حیاط خلوت ترکیه تبدیل شود و لذا تامین مالی و نظامی جنگجویان تروریست در سوریه را بر عهده گرفتند و اینک همین تروریست ها می توانند تهدیدی برای این کشور باشند.
- همراهی همه جانبه ترکیه با سیاست های رژیم سعودی، ترکیه را در مسیر پاکستانیزه شدن قرار داده است، ترکیه با آغاز بحران در ابتدا خود را حامی معترضان معرفی کرد اما دیری نپایید که دولت ترکیه با تفکرات اخوانی خود شروع به تسلیح، آموزش و ارسال کمک های مختلف اطلاعاتی و لجستیکی به مخالفان کرد و در این میان نقش اصلی را در صادرات هزاران تروریست تکفیری از اقصا نقاط جهان به داخل خاک سوریه ایفا کرد.
دقیقا همان کاری که دولت تحت ریاست محمد ضیاءالحق در پاکستان علیه افغانستان با پول سعودی ها و اماراتی ها انجام می داد.
- حالا همان تروریست ها یا همان تفکرات که در آن زمان القاعده و امروز با عنوان داعش و جیش السلام فعال شده اند، در برابر یاوران سابق خود شمشیر کشیده اند.
- ترکیه تا چند سال قبل پیشتاز رشد اقتصادی در منطقه و نماد رشد فرهنگ و ثروت در خاورمیانه شناخته می شد حالا در رسانه ها و افکار عمومی جهان به نماد حمایت از تروریسم تبدیل شده است.
ملاحظات:
- پس از خروج شوروی از افغانستان طالبانی که برای نبرد با روس ها تربیت شده بودند در پاکستان ماندند و پس از گذشت مدت زمانی به عنوان اصلی ترین تهدید برای پاکستان شدند.
- متاسفانه سوریه در حال تبدیل شدن به افغانستان است و ترکیه مجبور است در این میان نقش پاکستان را بازی کند.
- پاکستانیزه شدن ترکیه به خاطر مشکلات امنیتی و تبعات ناگوار سیاسی و اقتصادی برای این کشور و تاثیر منفی آن بر کشورمان، خوشایند جمهوری اسلامی ایران نخواهد بود.
- آقای اردوغان می توانست با ادامه گام برداشتن در مسیر گذشته، موفقیت های خود را کامل و زمینه رشد اقتصادی منطقه را فراهم کند اما به اشتباه در مسیر ماجراجویی گام نهاد و خود را با عربستان و امارات که حامیان اصلی تروریسم در جهان هستند، شریک کرد.
حاصل این شراکت چیزی است که امروز در ترکیه شاهد هستیم، کشوری که رؤیای تبدیل شدن به آلمان خاورمیانه را داشت حالا در مسیر تبدیل شدن به پاکستان جدیدی می شود که در آن تروریست ها جولان می دهند، مرزهایش ناامن است، اقتصاد وابسته به گردشگری آسیب دیده، روابط با همسایگانی چون ایران، سوریه و عراق، ارمنستان، یونان، قبرس و برخی کشورهای اروپایی دچار تنش شدید شده و اعتبار بین المللی اش خدشه دار و سرعت رشد اقتصادی اش کندتر شده است و از همه مهم تر، تعداد زیادی از مردان غیرنظامی این کشور در حملات تروریستی کشته شده اند.
- با فروپاشی مواضع تروریست ها در حلب سوریه، بخشی از این گروه های سرخورده تروریستی به هر نحو ممکن خود را به ترکیه رسانده اند. به این ترتیب همان تهدیدی که اروپایی ها در نتیجه حل و فصل نظامی بحران سوریه با آن رو به رو شده اند و از بازگشت عناصر چندملیتی تروریست ها به کشورهای خود می ترسند، گریبان ترکیه را نیز گرفته است.
- به نظر می رسد در ماه های آینده هرج و مرج و اقدامات تروریستی در ترکیه روند رو به رشدی خواهد داشت. در این شرایط نه تنها رؤیاپردازی های آقای اردوغان در ترکیه و دست اندازی به اراضی عراق و سوریه با معضلات جدی رو به رو شده است، بلکه پیامدهای فروپاشی این جبهه ها، عرصه داخلی ترکیه را نیز بیش از پیش تحت تاثیر قرار خواهد داد.