افزایش6 برابری بودجه آموزش و پژوهش معادن و صنایع معدنی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مهدی کرباسیان در چهارمین جلسه شورای سیاستگذاری و راهبردی آموزش، پژوهش و فناوری وزارت صنعت، معدن و تجارت ضمن بیان این مطلب اظهار داشت: توجه ویژه به امر توسعه آموزش، پژوهش و فناوری از جمله اولویت‌های ایمیدرو در دولت فعلی به ‌شمار می رود و از این رو، برای رشد فعالیت های این حوزه، میزان اعتبارات مصوب از حدود 70 میلیاردریال در سال 1392به بیش 440 میلیارد ریال در دولت یازدهم رسیده است.

وی افزود: از اقدامات این مدت، برگزاری دوره های آموزشی در حوزه ایمنی، بهداشت و محیط زیست در سطوح کارگری، تکنسین‌ها و کارشناسی، حمایت از پایان نامه های تحصیلات تکمیلی رشته های مرتبط با هدف استفاده از نتایج کاربردی کردن آن ها، انعقاد تفاهم نامه های همکاری با دانشگاه‌ها، توسعه زیرساخت های نرم افزاری و سخت افزاری آموزش، پژوهش و فناوری ایمیدرو و بخش معدن و صنایع معدنی و غیره بوده است.
رئیس هیات عامل ایمیدرو خاطرنشان کرد: از اقدامات بسیار ارزنده دیگر صورت گرفته، تکمیل تجهیزات مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران و هدایت آن به سمت پژوهش‌های کاربردی و استفاده بهتر بخش خصوصی از این مرکز بود.
همچنین ساخت واحدهای نمونه سیار فرآوری برای فرآوری مواد معدنی به روش های مختلف ویژه استفاده در معادن کوچک و متوسط بخش خصوصی داخلی و حتی استفاده در معادن افغانستان -که در مرحله مذاکره است- از دیگر فعالیت های مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران است.
کرباسیان با اشاره به اینکه پس از برجام، تعاملات خوبی با مراکز پژوهشی و دانشگاهی معتبر دنیا نظیر ریوتینتو، هَچ و غیره صورت گرفته است ، گفت: با توجه به عقب ماندگی تاریخی در فناوری های معدنی، مشاوران معتبر کشور در حوزه معدن را مکلف کرده ایم با شرکت های خارجی معتبر در طرح های جدید حضور یابند. در حال حاضر، برخی مشاوران معتبر بین المللی مشاوران ما در طرح ها هستند؛ چرا که یکی از راه های انتقال فناوری حضور مشاوران معتبر خارجی در کنار شرکت های توانمند داخلی است.
وی ادامه داد: در سفر اخیر به ژاپن با شرکت کوبه استیل برای بهینه سازی مصرف و بازچرخانی آب در کارخانه های فولاد کشور مذاکره و قرار شد مصرف آب در شرکت فولاد مبارکه را تا 30 درصد (3 میلیون مترمکعب) کاهش یابد. بنابراین معتقدیم یادگیری و انتقال فناوری در کنار بومی سازی آن باید در صدر برنامه های ایمیدرو و بنگاه های معدنی و صنایع معدنی باشد.
رئیس هیئت عامل ایمیدرو تصریح کرد: ایمیدرو هم اکنون در حال استفاده از ظرفیت های دانشگاه صنایع و معادن برای ارتقای سطح علمی همکاران در ایمیدرو در زمینه مدیریت در سطح تحصیلات تکمیلی است.
وی افزود: در بخش استفاده از فرصت های خارجی در طراحی و اجرای دوره های آموزشی ویژه، از مدرسان مطرح جهانی در حوزه معدن از جمله کشورهای کانادا، آمریکا، استرالیا، اتریش، آلمان چین، هند و شیلی برای آموزش فعالان بخش خصوصی و کارشناسان ایمیدرو کمک گرفته ایم.

برنامه محور عمل کنیم

برات قبادیان، معاون آموزش، پژوهش و فناوری وزارت صنعت، معدن و تجارت در این جلسه با بیان اینکه آموزش ها، زمانی کارساز است که برنامه محور، هدفمند و اثربخش باشند، گفت: حوزه آموزش، پژوهش و فناوری جزو اسناد بالادستی است که در برنامه ششم توسعه هم بدان اشاره شده است. خوشبختانه وزیر صنعت، معدن و تجارت به این حوزه توجه ویژه دارد و دیدگاه های نوینی در این زمینه دارد. همچنین اینکه آموزش جزو اولویت های اصلی آقای کرباسیان است.
وی ادامه داد: اگر معاونت آموزش، پژوهش و فناوری درست عمل کند، اثر آن به دستگاه ها می رسد ، به عنوان مثال، اگر در بحث بهره وری، افزایش راندمان و کاهش هزینه ها در بخش آموزش درست عمل شود، نتایج مثبت آن به سازمان های توسعه ای (ایمیدرو و ایدرو) و نیز شرکت های خصوصی و در نهایت کشور می رسد.
قبادیان تاکید کرد: چنانچه نتوانیم برنامه محور عمل کنیم، همه زحمات ما هدر می رود. بنابراین برای ورود به بحث های کلان کشور، به نیاز سنجی نیاز داریم. در این میان، آموزش به عنوان زیرساخت محسوب می شود و اگر آموزش نباشد حرف زدن درباره پژوهش راه به جایی نمی برد. بحث آموزش نیز همگانی و عمومی است.
وی ادامه داد: باید در فعالیت ها برنامه محور باشیم و نباید سلیقه ای عمل کنیم و وقتی کار انجام شد، آن را مورد سنجش و پایش قرار داده و اشکالات آن را رفع کنیم. نیاز به 100 میلیون نفر ساعت آموزش خان محمدی، دبیر شورای سیاستگذاری آموزش و پژوهش وزارت صنعت در این جلسه با بیان اینکه امسال 3 میلیون و 600 هزار نفر ساعت آموزش داشتیم که معادل چند سال قبل بوده است، گفت: در مذاکره با وزیر صنعت، معدن و تجارت، اعلام کردم که در بخش صنعت، معدن و تجارت کشور 100 میلیون نفر ساعت آموزش نیاز است. چرا که 3 میلیون نفر در صنعت، 6 میلیون نفر در اصناف و 400 تا 500 هزار نفر در بخش معدن هستند.
وی ادامه داد: برای سال آینده، حداقل 15 میلیون نفر ساعت نیاز خواهد بود. برای اجرای این برنامه، باید از منابع مالی لازم برخوردار بوده و سیاست گذاری داشته باشیم و نیز اینکه آموزش باید از حالت کهنگی و مهارتی صرف خارج شود. بنابراین از میزان نفر ساعت یاد شده برای سال آینده، حداقل 2 میلیون نفر ساعت باید در حوزه فناوری، نوآوری، دی ان دی، طراحی صنعتی و نیز آموزش هایی که بر پایه مطالعات تطبیقی و نیاز های دانش روز باشد. 13 میلیون نفر ساعت دیگر در حوزه های تجارت، معدن و صنعت تفکیک شده، به دانشگاه ها نیز داده ارائه شده و نظرات آنها امیدوارکننده بوده است.

نزدیک شدن دانشگاه ها و شرکت های صنایع معدنی به پروژه ها

امیر خرمی شاد، معاون برنامه ریزی و توانمند سازی در این جلسه با بیان اینکه آموزش در این سازمان کاملا کاربردی است، گفت: قبل از اجرای برنامه آموزشی، نیاز سنجی شده و بر اساس آن برنامه ریزی آموزشی صورت می گیرد. همچنین اینکه تحقیقات پیش رو باید حتما کاربردی باشد و هر پروژه باید مشارک بخش خصوصی داشته باشد به طوری که 70 درصد هزینه آن را ایمیدرو و 30 درصد را بخش خصوصی بدهد.

بنابر گزارش روابط عمومی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران ، وی ادامه داد: در دوره فعلی، روی موضوع دانش بنیان کردن معادن و صنایع معدنی زیاد کار شده و ارتباط با دانشگاه ها افزایش یافته و درنتیجه جایگاه ارتباط میان صنعت و دانشگاه ارتقا یافته است.

در واقع، دانشگاه ها و شرکت های بزرگ صنایع معدنی را به پروژه ها نزدیک کرده ایم.

آموزش برای سطوح مختلف معدن و صنایع معدنی

شمس الدین سیاسی راد، مدیر آموزش، پژوهش و فناوری ایمیدرو با بیان اینکه ایمیدرو به بچث آموزش، پژوهش و فناوری در دولت تدبیر و امید توجه ویژه ای کرده است، گفت: توسعه زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری آموزش، پژوهش و فناوری از جمله اقدامات ایمیدرو طی مدت اخیر است که فعالیت های مختلفی نظیر طراحی و راه‌اندازی پورتال مرجع آموزش، پژوهش و فناوری ایمیدرو، ساماندهی و نوسازی مرکز اسناد علمی و مدارک فنی ایمیدرو و تدوین نظام‌نامه‌ها و شیوه‌نامه‌های آموزشی، پژوهشی و توسعه فناوری بود.
وی ادامه داد: همچنین، توسعه مرکز تحقیقات فرآوری به عنوان یکی از زیرمجموعه های مهم این سازمان و فعالسازی و به روزرسانی آن از دیگر اقدامات بود.
این در حالی است که در دولت دهم، ضمن کم توجهی به این مرکز بی نظیر در منطقه به دنبال انفکاک آن از ایمیدرو و بخش معدن و صنایع معدنی بوده اند.
سیاسی راد با اشاره به برنامه آموزش و توسعه یادگیری در ایمیدرو و بخش معدن و صنایع معدنی تصریح کرد: در سه سال گذشته در زمینه دوره‌های آموزشی با دعوت از مدرسین خارجی، 26 دوره با حضور 1504 نفر به میزان 17985 نفر - ساعت برگزار شده است . برای سال 96 نیز برگزاری حداقل 17 دوره با دعوت از مدرسین مطرح خارجی پیش بینی شده است.
وی ادامه داد: طی سه سال گذشته برای دوره های آموزشی ارتقای ایمنی در واحدهای تابعه و وابسته، در سطح کارشناسان و مدیران ایمنی، بهداشت و محیط زیست 42 دوره (12540 نفرساعت)، آموزش ایمنی کارکنان معادن 52 دوره (19136 نفر ساعت)، آموزش بین المللی یک دوره (4273 نفر ساعت) و آموزش ایمنی ویژه رانندگان 43 دوره (12736 نفر ساعت) برگزار شده است.
در زمینه آموزش های کارگری و کارشناسی بخش خصوصی تا کنون 483 دوره برای 13950نفر به میزان 348800 نفر – ساعت برگزار شده است.
مدیر آموزش، پژوهش و فناوری ایمیدرو خاطرنشان کرد: تاکنون 6 پروژه پژوهشی شامل «طراحی و احداث واحد تولید شمش آنتیموان در مقیاس نیمه‌صنعتی»، «پروژه تدوین استاندارد بین‌المللی طبقه‌بندی حوادث معدنی»، «توسعه فناوری واحدهای سیار فرآوری در معادن کوچک به روش جدایش ثقلی»، «استحصال فلزات گرانبها، نادر و استراتژیک از ضایعات الکترونیکی»، «طرح پیش امکان سنجی فرآوری و استحصال عناصر نادر خاکی و دستیابی به دانش فنی تولید» و «طرح شناسایی عناصر و مواد معدنی مورد نیاز در فناوری های آینده و بررسی روش‌های استحصال آنها در کشور» و" کاربرد مدل بهینه سازی برای ارزیابی تویعه صنعت فولاد با توجه به محدودیت آب و انرژی در کشور" پایان یافته است.

 

تمرکز بر اکتشاف فلزهایی مانند مس، آهن و طلا در گذشته همراه با ضعف فناوری و دانش فرآوری عناصر نادر سبب غفلت از شناسایی ذخایر این عناصر شده بود؛ شکافی که در دولت یازدهم برای جبران آن نخستین گام ها برداشته شد.    
مطالعات و گزارش منابع بین المللی، میزان ذخایر جهانی عناصر نادر خاکی را نزدیک به 100 میلیون تن برآورد کرده است و میزان تولید و مصرف سالیانه این مواد به 120 هزار تن می رسد.

چین نزدیک به 90 درصد تولید جهانی عناصر نادر خاکی را در اختیار دارد اما برای معرفی جایگاه ایران در این بخش در سطح جهان، به اطلاعات و بررسی های بیشتری نیاز است.
مدیر معادن سازمان توسعه ونوسازی معادن وصنایع معدنی ایران (ایمیدرو) یکی از دستاوردهای دولت یازدهم در بخش معادن را شناسایی ذخیره یک میلیون تنی عناصر نادرخاکی می داند.
به گفته امیرعلی طاهرزاده ؛  ایمیدرو امسال در قالب طرح عناصر نادر خاکی موفق به استحصال اکسید های عناصر نادرخاکی و اکسیدهای ترکیبی آنها شامل «پرازئودمیوم، سریوم، لانتانیوم و نئودیمیوم» و نیز شمش های عناصر نادرخاکی میش متال (شمش حاوی همه عناصر نادرخاکی) در مقیاس آزمایشگاهی شد.
با وجود ذخایر زیاد عناصر نادرخاکی در کشور، آنچه موجب فراموشی این مواد در صنعت ایران شده، نبود فناوری برای فرآوری این مواد و صنایع پایین دست وابسته به آن است.
شناسایی عناصر نادر خاکی یکی از مهم‌ترین دستاوردهای اکتشافی در دولت تدبیر و امید است.
تمرکز اکتشاف برای فلزهایی مانند مس، آهن و طلا بود اما دولت یازدهم برای نخستین بار بر اکتشاف عناصر با ارزش نادر خاکی متمرکز شد که ظرفیت آن در برآوردهای اولیه 300 هزار تن بود اما با بررسی دقیق‌تر، ذخایر پیش‌بینی شده برای این عناصر نادر به بیش از یک میلیون تن رسید.