ترامپ آمریکا را بزرگ و قدرتمند خواهد کرد؟!
ترامپ چگونه میتواند با استمرار سیاستهای گذشته به وعده تحقق آمریکای بزرگ و قدرتمند عمل کند؟
تهران/ خبرگزاری صدا و سیما/ سیاسی (گزارش تحلیلی) 1395/11/02
دونالد ترامپ نامزد پیروز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا امروز خطاب به طرفدارانش گفت بار دیگر آمریکا را بزرگ و قدرتمند خواهد کرد.
این اظهارات در حالی مطرح میشود که شواهد حاکی از ادامه سیاستهای حمایتی داخلی و نظامیگری خارجی آمریکا در اقصی نقاط جهان است؛ سیاستها و نظامیگری که کسری بودجه چند صد میلیارد دلاری و بدهی 19 تریلیون دلاری برای این کشور در پی داشته است.
جالب اینکه ترامپ در بخشی از این سخنان با تکرار وعده انتخاباتی خود درباره تقویت مرزهای آمریکا بر تقویت ارتش آمریکا تاکید کرد. حتی همزمان با برگزاری مراسم تحلیف ترامپ خبرگزاری یونهاپ (دیروز جمعه) به نقل از نیروی دریایی کره جنوبی گزارش کرد کره جنوبی، آمریکا و ژاپن طی این هفته به منظور بالابردن توانایی ها در تشخیص و ردیابی موشک های بالستیک کره شمالی، رزمایش مشترک دریایی برگزار خواهند کرد.
به گزارش دیروز خبرگزاری شین هوا، نیروی دریایی کره جنوبی اعلام کرد این رزمایش موشکی هشدار دهنده از روز جمعه تا یکشنبه در آبهای نزدیکی این کشورها و با مشارکت سه ناوشکن مجهز به موشک های ایجیز (Aegis) برگزار خواهد شد.
این رزمایش که با هدف شناسایی و ردیابی موشک های بالستیک کره شمالی انجام می گیرد، سومین نوع از این رزمایش مشترک به شمار می رود. اولین رزمایش مشترک دریایی کره جنوبی، آمریکا و ژاپن در ماه ژوئن سال گذشته میلادی در جزیره هاوایی و دومین رزمایش نیز درنوامبر همان سال برگزار شده بود.
پیش بینی میشود با برگزاری این رزمایش ها، همکاری های دفاعی موشکی میان این سه کشور نیز تقویت شود.
در ژوئیه سال گذشته میلادی نیز سئول و واشنگتن توافق کردند تا پایان سال کنونی میلادی سامانه دفاع موشکی آمریکا موسوم به تاد را در منطقه جنوب شرق کره جنوبی مستقر کنند.
سئول، واشنگتن و توکیو در دسامبر 2014 میلادی توافق کردند به منظور مقابله با تهدیدات موشکی و اتمی کره شمالی، یک توافق نظامی سه جانبه امضاء کنند.
شایان ذکر است ترامپ در یک تجمع انتخاباتی در 15 فروردین 1395 از بدهی خارجی 19 تریلیون دلاری آمریکا خبر داده است. وزارت خزانهداری آمریکا نیز 15 اکتبر 2006 (24 مهر ماه سال 1395) اعلام کرد: کسری بودجه سال 2016 به 3/2 درصد از تولید ناخالص داخلی آمریکا افزایشیافته است و این باعث ایجاد نگرانیهایی در داخل این کشور شده است. در سال 2009 نیز کسری بودجه از مرز 1/4 هزار میلیارد دلار گذشت و باعث ایجاد بحران مالی شد.
کسری بودجه سال گذشته 439 میلیارد دلار بود که 2/5 درصد از تولید ناخالص داخلی آمریکا را تشکیل میداد. بر اساس تقویم حسابداری تا نیمه اکتبر سال 2016 میزان کسری بودجه سال 2016، در حدود 548 میلیارد دلار است.
درآمدهای بودجه در سال 2016 یک درصد رشد داشت و این در حالی است که هزینهها نیز در حدود 5 درصد رشد داشته و به 3 هزار و 854 میلیارد دلار رسیده است.
البته وزارت خزانهداری آمریکا (اواخر مهر ماه سال جاری) اعلام کرده است که افزایش هزینهها در برنامههای تأمین اجتماعی مانند خدمات درمانی باعث بالا رفتن هزینههای دولت و افزایش میزان کسری بودجه در سال 2016 شده است. بر این اساس اگر ترامپ بخواهد به وعدههای رفاهی و حمایتی خود عمل کردند بر میزان کسری بودجه این کشور افزوده میشود و اگر عمل نکند چگونه به انتظاراتی که در میان طرفدارانش بوجود آورده است پاسخ دهد.
البته به نظر میرسد تنها سیاستهای رفاهی و حماتی دولت اوباما باعث این کسری بودجه نشده است و مثل همیشه خزانه داری تاثیر هزینههای نظامی بر کسری بودجه این کشور را کتمان میکند، تا اعتبار سیاست خارجی این کشور که مبتنی بر نظامی گری است مخدوش نشود.
اگر نظامی گری آمریکا بر این کسری بودجه و بدهیهای خارجی این کشور تاثیری نداشت ترامپ به عنوان یکی از مهمترین شعارهای انتخاباتی خود از مشارکت نکردن دیگر اعضای ناتو (سازمان پیمان اتلانتیک شمالی) در هزینههای این سازمان انتقاد نمیکرد.
دونالد ترامپ، کاندیدای ریاست جمهوری حزب جمهوری خواه آمریکا در یک تجمع انتخاباتی در شهر "راسین" در ایالت "ویسکانسین" اظهار داشت که همپیمانان آمریکا در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) سهم عادلانه خود را پرداخت نمیکنند و این ائتلاف 28 کشوری را "منسوخ" توصیف کرد.
ترامپ تاکید کرد: این به این معنا است که ما از این کشورها محافظت میکنیم و از آنها حمایت نظامی به عمل میآوریم و در مقابل آنها تنها آمریکا را "چپاول" میکنند... آنها یا باید سهم عادلانه خود را از جمله برای کمبودهای قبلی پرداخت کنند و یا مجبور به خروج از ناتو خواهند شد و اگر حتی این به قیمت فروپاشی ناتو تمام شود بگذارید تمام شود.
ترامپ همچنین در یک موقعیت انتخاباتی دیگر در شهر "وائوسو" در ایالت ویسکانسین نسبت به روابط آمریکا با عربستان اظهار نگرانی کرد. وی همچنین عربستان را متهم کرد به اینکه سهم عادلانهای برای حمایتهای دفاعیای که آمریکا از این کشور به عمل میآورد پرداخت نمیکند.
ترامپ اظهار داشت: ما از عربستان مراقبت میکنیم و "هیچ کس جرأت دست درازی به عربستان را ندارد" زیرا ما مراقب آنها هستیم. اما آنها به ما سهم پول عادلانهای پرداخت نمیکند.
در تحلیل دلایل «بحران اقتصادی سال 2008 آمریکا» نیز محافل سیاسی و رسانهای و کارشناسی این کشور به عواملی مانند رونق کاذب بازار مسکن در آمریکا، نوآوری های مالی در اعطای وامهای رهنی پرخطر و فقدان نظارت کافی بر عملکرد بورس و سفته بازان در بازار سرمایه اشاره میکردند. این در حالی است که بسیاری معتقدند که جنگافروزی آمریکا در کشورهایی همچون افغانستان و عراق بیشترین سهم را در بحران بدهی این کشور دارد. بر اساس برخی گزارشها مخارج ارتش در سال 2010 با افزایش 8/2 درصدی به 698 میلیارد دلار رسید که این رقم شش برابر بیشتر از هزینههای ارتش چین عنوان شده است. گزارش مؤسسه بینالمللی تحقیقات صلح استکهلم حاکی از آن است که آمریکا از سال 2001، مخارج ارتش خود را به میزان 81 درصد افزایش داده است. ری مکگاورن، تحلیلگر آمریکایی، میگوید: تولیدکنندگان اسلحه در این کشور، آمریکا را همواره در جنگ نگه میدارند؛ چراکه از این درگیریها پول زیادی به جیب میزنند. آنها به اعضای کنگره آمریکا پول میدهند و در واقع رئیسجمهور (باراک اوباما) را کنترل میکنند. در واقع، مشکلات اقتصادی آمریکا ناشی از سیاست آن کشور است که جنگ را بهعنوان سرمایهگذاری تلقی میکند و به همین دلیل آن کشور همیشه با یک یا چند کشور جهان مشغول جنگ میباشد. در دهه 1960 آمریکا در جنگ با ویتنام بود و در آن موقع نیز آن کشور با بحران شدید اقتصادی مواجه شد. در دو دهه اخیر نیز آمریکا مدام در حال جنگ در بالکان، عراق، افغانستان، و لیبی بوده است.
بر اساس این گزارش جنگ آمریکا در عراق، افغانستان، پاکستان، لیبی، و... به استمرار مشکلات اقتصادی پولی آمریکا کمک میکند. جنگ همچنین باعث شد هزینههای آموزش و پرورش، خدمات اجتماعی، خدمات درمانی، حفاظت از محیط زیست و حقوق کارگران در این کشور کاهش یابد و در این میان زندگی طبقات متوسط و ضعیف آمریکا دچار تنگناهای بیشتری شد.
علاوه بر این، کاهش بودجه نظامی آمریکا همواره محل اختلاف میان جمهوریخواهان و دموکراتها بوده است؛ جمهوریخواهان بهشدت با کاهش بودجه نظامی مخالفند و دموکراتها بودجههای خدماتی و سازندگی را محور مهم سیاستهای مالی خود میدانند. کاخ سفید بهعلت بحران اقتصادی خواستار کاهش بودجه نظامی است و کنگره تحت اکثریت جمهوریخواهان همواره تهدید کرده است که اجازه چنین کاری را به دولت نخواهد داد.
معذلک مشکلات اقتصادی اخیر هر دو جناح را به تعدیل مواضعشان وادار کرده است و به توافقی ضمنی رسانده است. در این جهت باراک اوباما به وزارت دفاع دستور داد تا ظرف یک دهه 400 میلیارد دلار از بودجه دفاعی بکاهد. بدهی هنگفت 3/14 هزار میلیارد دلاری آمریکا و بحران اقتصادی این کشور سران آمریکا را ناگزیر به کاهش بودجه در قسمتهای مختلف شامل وزارت دفاع کرده است. جمهوریخواهان که هرگز تن به کاهش بودجه نظامی نمیدادند و دموکراتها که بودجههای خدماتی و سازندگی را محور مهم سیاستهای مالی خود میدانند، ناگزیر به سازش و کاهش بودجه در زمینههای مختلف شدهاند. اما اینکه این بودجه در عمل چه سرانجامی خواهد داشت در مظان تامل است.
با توجه به این واقعیتها پرسشی که در اینجا مطرح میشود این است که ترامپ چگونه میتواند با استمرار سیاستهای گذشته بار دیگر آمریکا را بزرگ و قدرتمند کند؟ مهمتر اینکه در روزهای اخیر وزرای پیشنهادی ترامپ کاملا برخلاف شعارها و وعدههای انتخاباتی ترامپ اظهاراتی را بیان کردند و ترامپ نیز در توجیه این مواضع از این اختلاف نظرها حمایت کرد و ادعا کرد: "همه نامزدهای پیشنهادی من برای کابینه خوب هستند و کار بزرگی انجام می دهند. من از آنها می خواهم خودشان باشند و افکار خود را بیان کنند، نه افکار من را!".
----------------------------
بررسی و تحلیل/ عبدالرضا خلیلی