آمریکا مهمان ناخوانده نشست آستانه

بحران سوریه پس از شش سال درگیری مسلحانه و تحمیل خسارات فراوان به مردم این کشور و بدون اینکه ائتلاف عربی، غربی و صهیونیستی به نتیجه دلخواه دست یابد به آتش بس سراسری در این کشور منتهی شد. 

ابتدا پیروزی‌های ارتش سوریه و سپس نشست مسکو متشکل از سه کشور ایران روسیه و ترکیه زمینه اجرای این طرح صلح آمیز را فراهم کرد. در این نشست مقرر شد صحبت‌های تکمیلی برای برگزاری صلح در سوریه در نشست آستانه (قزاقستان) مطرح شود.

طبق نشست مسکو در روزهای چهارم و پنجم بهمن ماه جاری تحت نظارت ایران، روسیه و ترکیه با هدف دستیابی به راه‏ حل سیاسی و مقابله با ریشه های افراط گرایی در سوریه نشستی در آستانه برگزار می‌شود. 

این اجلاس با محوریت گفت و گوهای سوری - سوری با مشارکت دولت و معارضان مسلح سوری و با هدف فراهم کردن مقدمات حل سیاسی بحران در این کشور برگزار خواهد شد.

در این زمینه محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان روز گذشته در حاشیه چهل و هفتمین نشست مجمع جهانی اقتصاد در داووس در گفتگوی خود درباره حضور آمریکا در نشست آستانه گفت: ما موافق حضور آمریکا در نشست آستانه نیستیم هرچند که ما دعوت کننده برای این اجلاس نیستیم به این دلیل که چارچوبهایی که در گذشته وجود داشت نتوانست به راه حل درست برسد.

رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران ادامه داد: در حال حاضر این همکاری سه جانبه بین ایران، روسیه و ترکیه وجود دارد و در دو سه ماه گذشته توانسته نتایج ملموسی را ایجاد کند که یکی از آنها موفقیت در آتش بس است و انشاءالله موفقیت در گفتگوهای بین دولت سوریه و معارضان مسلح در آستانه هم حاصل خواهد شد.

علی شمخانی نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی هم در آخرین اظهاراتش در خصوص نشست آستانه گفت: به دلیل مخالفت ایران با مشارکت آمریکا در اجلاس آستانه، هیچگونه دعوت مشترکی برای حضور آمریکا از سوی سه کشور مبتکر برگزاری اجلاس به عمل نیامده است.

شمخانی افزود: جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری که اصلی ترین نقش را در پشتیبانی از دولت قانونی سوریه در مبارزه با تروریسم داشته است در فرآیندهای سیاسی از جمله اجلاس آستانه نیز حضوری پررنگ و فعال خواهد داشت.

نماینده مقام معظم رهبری با اشاره به برخی اخبار منتشر شده پیرامون دعوت از آمریکا برای حضور در اجلاس استانه خاطرنشان کرد: به طور قطع آمریکا در فرایند گفتگوها و جمع بندی نتایج اجلاس آستانه نقشی نخواهد داشت ولی احتمال دعوت کشور میزبان از آمریکا به عنوان ناظر در اجلاس وجود دارد.

بشار اسد رئیس جمهور سوریه نیز اخیرا در مصاحبه با یک شبکه ژاپنی در خصوص نشست آستانه گفته است اولویت نشست آستانه رسیدن به آتش بس و رساندن کمکهای انسانی به مردم است.

وی افزود: هدف از برگزاری مذاکرات آستانه، برقراری آتش بس، انتقال محموله های کمک رسانی و  امکان دادن به گروه های تروریستی است تا به توافق نامه های آشتی و مصالحه بپیوندند.

به نظر می رسد طراحان نشست آستانه با توجه به سوابق بدعهدی و ناکارآمدی سیاست‌های آمریکا برای برقراری آتش بس و هدایت طرف‌های درگیری به سمت گفتگو، دلیلی برای مشارکت آمریکا در مدیریت، راهبری و هدایت ابتکارات سیاسی جاری در بحران سوریه ندارند و به این دلیل طبق آنچه که در نشست مسکو تصویب شد مقرر شد تنها مسلحانی که توافق آتش بس را امضاء کرده و تعهد خود را به گفتگوهای سوری - سوری اعلام کرده‌اند به همراه نماینده سازمان ملل متحد در اجلاس آستانه دعوت شوند.

از طرف دیگر باید گفت کشورهایی چون امریکا و حامیان منطقه ای آنها که تا دیروز حامی تروریست ها بودند و آنها را تجهیز می کردند، اکنون که در میدان جنگ شکست خورده اند در صدد هستند تا در میدان سیاست از این فرصت بهره ببرند و صحنه را به نفع خود تمام کنند.

پرواضح است که ائتلاف امریکایی - سعودی از ابتدا بر سقوط دولت قانونی سوریه و روی کار آوردن دولتی مزدور اصرار داشته اند اما اکنون که در صحنه نظامی شکست خورده اند در تلاش هستند تا در نشست آستانه حضور یابند. بنابراین شاید موضوع عدم دعوت از حضور امریکا در نشست آستانه هشداری باشد تا مقامات دولت جدید آمریکا مقید شوند که در عمل به سخنان خود درمورد تروریسم صادق باشند و بدانند که تروریسم فقط مشکل سوریه نیست.

--------------------------------------------

بررسی و تحلیل/ امین نجار