دربارۀ برجام متناسب با شرایط ، تصمیم گرفته می‌شود

دکتر لاریجانی درباره روابط ایران و عربستان و سایر کشورهای منطقه پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا گفت در مسئله یمن، من فکر می کنم که سعودی ها یک اشتباه بزرگ را مرتکب شدند و بیش از یک سال و نیم است که این کشور را بمباران می‌کنند، این مسائل عملاً خشم ملت یمن را علیه عربستان برانگیخته است. بمباران، تضعیف و کشتن مردم، زنان و کودکان موضوعی نیست که به سادگی فراموش شود و قطعاً در خاطره ملت یمن می‌ماند. سعودی‌ها یک اشتباه استراتژیک را در مسئله یمن مرتکب شدند و بهانه‌هایی را مطرح می کنند از جمله اینکه ایران دخالت می کند، در حالی که ایران هیچ دخالتی نمی‌کند و این یک نزاع تاریخی بین یمن و عربستان است.

لاریجانی در خصوص درگذشت فیدل کاسترو گفت من از درگذشت فیدل کاسترو متأسف شدم. وی از رهبران پرتلاش در نیم قرن اخیر جهان بود و عنصری بود که واقعاً برای کشور خود فداکاری کرد و در صحنه‌های بین‌المللی نیز عنصری فعال بود و اظهارنظر می‌کرد و تلاشگر بود. به دلیل اختلافات عمیقی که با آمریکا داشت درگیری‌هایی هم در آن زمان داشت. ایشان یک رهبر فعال و پرتلاش در 50 سال اخیر به شمار می‌رفت، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران روابط ما با کوبا بسیار نزدیک و تنگاتنگ بود و البته آقای فیدل کاسترو هم در ایجاد این روابط بسیار نقش تأثیرگذاری داشت. کاسترو سفری هم به ایران داشت و ملاقات‌های خیلی مؤثری نیز بود. اخیرا هم آقای رئیس جمهور روحانی با فیدل کاسترو ملاقاتی را در کوبا انجام دادند. بین مردم ایران هم به فیدل کاسترو نگاه مثبتی وجود دارد و از وی به عنوان رهبری فداکار یاد می‌شود. امیدواریم کوبا در فقدان این رهبر خود بتواند همان مسیر را دنبال کند.

دکتر لاریجانی در خصوص انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا گفت در حال حاضر قضاوت کاملی راجع به ترامپ نداریم زیرا وی مباحث مختلفی را در زمان تبلیغات مطرح کرده است و معمولا هم این شعارها در زمان ریاست جمهوری تفاوت خواهد داشت. ما نه نگاه منفی داریم و نه نگاه مثبت. در این زمینه اظهارنظری نداریم زیرا باید ببینیم که در عمل چه می‌کند. این بحث‌ها و حرف‌ها مهم نیست باید ببینیم که در مقام عمل چه مسیری را دنبال می‌کند.

رئیس قوه مقننه مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ایران رابطه سیاسی با آمریکا ندارد گفت: این رابطه برای کشورهای دیگر که با آمریکا رابطه دارند شاید قدری اهمیت بیشتری داشته باشد ولی برای ما خیلی موضوع تأثیرگذاری نیست.

وی در خصوص اینکه اگر ترامپ تحریم‌ها بر علیه ایران را تشدید کند، ایران چه اقدامی انجام خواهد داد گفت: دولت فعلی آمریکا نیز خیلی از این جهت تفاوتی نداشته است و دولت اوباما نیز در زمینه‌های مختلف بر علیه ایران تحریم‌هایی را ایجاد کرد. شاید بیشترین تحریم‌ها در همین دولت موجود در آمریکا انجام شد بنابراین ما متناسب با شرایط تصمیم‌گیری می‌کنیم.

رئیس قوه مقننه در خصوص اینکه افرادی که احتمالا در کابینه ترامپ قرار دارند مواضع تندی را علیه ایران اتخاذ کرده‌اند، گفت: این افراد مواضع تندی را هم علیه چین اتخاذ کرده‌اند و موضع‌گیری‌ها اهمیت زیادی ندارد بلکه در مقام عمل باید ببینیم که چقدر می‌توانند به این مواضع خود عمل کنند. من باز هم بر این نکته تأکید می کنم که در این 38 سالی که از انقلاب گذشته است گروه‌های مختلفی از دموکرات‌ها و جمهوریخواهان بر مسند قدرت آمریکا تکیه زده‌اند و ما از این جهت تجربه داریم و می‌دانیم که اینها چگونه رفتار خواهند کرد.

دکتر لاریجانی با بیان اینکه ما خیلی به گفتارها توجه نداریم و بیشتر به رفتارها توجه می‌کنیم، گفت: باید ترامپ سکاندار آمریکا شود و بعد ببینیم که چگونه می‌خواهد حرف‌هایی را که مطرح کرده پیش ببرد.

وی در پاسخ به این سئوال که در زمان به مسائل پیرامون برجام چگونه نگاه می‌کنید، افزود: افراد برای ما خیلی مهم نیستند بلکه ما ضابطه‌ای داریم. همان طور که گفتم برجام توافق با یک کشور نیست بلکه کشورهای مختلفی در آن حضور دارند که جنبه بین‌المللی دارد. اگر آنها همین مسیر را ادامه بدهند ما به تعهدات خود عمل کرده‌ایم و برجام را دنبال خواهیم کرد اگر هم مسیر خود را تغییر دهند ما هم به تناسب با آن تغییراتی را ایجاد می‌کنیم.

رئیس مجلس شورای اسلامی در خصوص اینکه مواضع آمریکا و اروپا در خصوص برجام متفاوت است، گفت: ما با اروپا از گذشته روابط نزدیکی داشته‌ایم. همچنین با اتحادیه اروپا، چین و روسیه نیز ارتباطات نزدیکی داریم و روابط تجاری از قبل داشته‌ایم و بعد از این توافقنامه برخی از روابط تجاری احیاء شده است. ما روابط خود را منوط به این امور نمی‌کنیم، این بحثی است که متناسب با آن تصمیماتی اتخاذ می‌شود. روابط تجاری و همکاری های منطقه‌ای با کشورها مسیر خاص خود را دارد.

لاریجانی درخصوص تأثیر ترامپ و برجام بر روی انتخابات ریاست جمهوری ایران افزود: من خیلی بعید می‌دانم که انتخابات ریاست جمهوری در ایران با این موضوعات نسبتی داشته باشد. در ایران مسائلی که مردم دارند و دغدغه‌هایی که دارند به علاوه موضوعات اساسی که ما دنبال می‌کنیم در انتخابات نقش دارند. مسائل بیرونی مانند آمریکا و کشورهای دیگر خیلی کم اثر هستند و نگاه‌ها به آن سمت نیست.

لاریجانی در پاسخ به این سئوال که آیا شما مایل به شرکت در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده هستید یا خیر، گفت: من برنامه‌ای ندارم.

رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سئوال که آیا از وضعیت اقتصادی کشور پس از برجام رضایت دارید یا خیر، گفت: تحرکات نسبتاً خوبی انجام شده است ولی نه آنقدری که توقع بوده است. مقداری نیز به این دلیل است که آمریکایی‌ها در مقام عمل به تعهدات خود به درستی عمل نکردند و به همین دلیل روابط بانک‌ها به آن سرعتی که باید انجام می شد، نشده است ولی در حال پیشرفت است. برخی از کشورهای دیگر غیراروپایی هم روابط بانکی خود را اصلاح نکردند ولی رو به پیشرفت است.

وی در خصوص اینکه آیا به آینده اقتصادی کشور خوشبین هستید، گفت: حتما خوشبین هستم. مسیر حرکت به سمت حل این موضوعات است و همه مشکلات هم مربوط به تحریم‌ها نیست بلکه بسیاری از موضوعات در داخل ایران باید اصلاح شود و برخی امور نیز باید تسهیل شود برای مثال زمینه‌های سرمایه‌گذاری خارجی در ایران باید تسهیل شود، ما قانونی را در مجلس مصوب کردیم که زمینه‌های سرمایه‌گذاری در ایران را ساده‌تر می‌کند.

رئیس قوه مقننه کشور گفت: این سیستم بروکراسی که در ایران وجود دارد سبب می‌شود که فرد سرمایه‌گذار باید از خیلی نهادها اجازه بگیرد، در همین زمینه قانونی را در مجلس مصوب کردیم که پنجره واحد ایجاد کردیم؛ یعنی اگر کسی می‌خواهد صنعتی را در ایران ایجاد کند به وزارت خارجه مراجعه می‌کند و این نهاد مجوزهای دیگر را کسب می‌کند و زمان هم برای این کار در نظر گرفته‌ایم تا سرمایه‌گذار در ادارات و دستگاه‌های دیگر سردرگم نشود. برخی از مشکلات داخلی ایران ربطی به تحریم‌ها نداشت بلکه به موضوعات بروکراسی و مدیریتی ارتباط دارد که باید حل می‌شد.

دکتر لاریجانی در خصوص قرارداد فروش بوئینگ به ایران گفت: این موضوع جزو مواردی است که در برجام آمده است، خرید هواپیما باید بر اساس برجام تسهیل می‌شد و در حال حاضر هم در حال مذاکره هستیم. البته شنیدم در این زمینه مجلس نمایندگان موانعی را در این زمینه ایجاد کرده است ولی اگر بخواهند این مسیر را ادامه دهند مخالف برجام است و برای خودشان هم مشکل ایجاد می‌کند چون این موضوع در برجام به صراحت قید شده است و این از مواردی نیست که بتوانند از کنار آن به سادگی عبور کنند.

رئیس مجلس شورای اسلامی در خصوص وضعیت سوریه و سرنوشت آن پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بیان کرد: حرف‌هایی در ارتباط با سوریه مطرح شده است که دلالت می کند بر اینکه رویکرد آنها نسبت به مبارزه با داعش در حال تغییر است، این موضوع هم مانند مسئله هسته‌ای است و باید ببینیم که در مقام عمل تغییری در آن ایجاد می‌شود یا خیر. موضوع مهمی که در خصوص سوریه باید به آن توجه داشت این است که در ابتدای ایجاد بحران در سوریه برخی از کشورها تصورشان این بود که می‌توان با اقدام نظامی مشکل را حل کنند. این کشورها از کشورهای منطقه و کشورهای دیگر مانند آمریکا و متحدینش بودند. در یکی دو سال اخیر متوجه شدند که راه‌حل نظامی مسئله سوریه را حل نمی‌کند زیرا ارتش و مردم سوریه مقاومت می‌کنند لذا رویکرد آنها به سمت راه‌حل سیاسی رفت.

دکتر لاریجانی بیان کرد: اشتباه آنها باعث شد که جریان‌های تروریستی مختلفی در سوریه شکل بگیرد که این موضوع خیلی به ضرر امنیت بین‌المللی شد و این تروریست‌ها در کشورهای اروپایی نیز دست به اقدامات تروریستی می‌زنند. من فکر می‌کنم در حال حاضر شرایط مبارزه با تروریست در سوریه جدی‌تر شده است مخصوصا اینکه روسیه هم به این موضوع ورود پیدا کرد، جمهوری اسلامی ایران نیز برای مبارزه با تروریست کمک‌هایی را انجام داد تا مشکلات عراق و سوریه حل شود، ایران به دولت‌های سوریه و عراق برای مبارزه با تروریسم کمک کرد. در هر دو کشور پیشرفت‌های خوبی در سرکوب تروریست داشته‌اند اگر رویکرد آمریکا نیز تغییر کند حتما به حل مسئله کمک خواهد کرد ولی این موضوع باید در عمل دیده شود. ترامپ گفته است که شیوه خود را عوض می کند ولی باید عمل آنها را هم ببینیم.

وی در خصوص عملیات آزادسازی موصل گفت: تروریست‌ها در عراق نفس‌های آخر خود را می‌کشند، عراق و ارتش عراق و حشدالشعبی [ بسیج مردمی ] خوب عمل کرده‌اند مخصوصا اینکه حضرت آیت الله العظمی سیستانی در بسیج مردم و مبارزه با تروریسم نقش بسیار درخشنده‌ای دارند. آن زمانی که تروریست‌ها ظرف چند روز بحرانی را در عراق ایجاد کردند دولت عراق از ایران کمک خواست و ما هم به این کشور کمک کردیم. در حال حاضر عراقی‌ها از بسیاری از مناطق تروریست‌ها را پس زده‌اند و تنها موصل باقی مانده است، موصل هم کاملاً در محاصره قرار دارد ، ممکن است تروریست‌ها مقاومتی را انجام دهند ولی تداوم نخواهد داشت و تصور می‌کنم که در ماه‌های آینده این موضوع خاتمه پیدا می‌کند. البته برخی از کشورهای منطقه رفتارهایی را انجام می‌دهند که اینها مضر به حال خودشان است و برای امنیت عراق هم ضرر دارد که این مسائل را نیز باید حل کرد.

وی افزود: دخالت سعودی‌ها در مسئله یمن و بمباران این کشور هیچ توجیهی ندارد. ما در مسائل منطقه‌ای به خصوص در مسئله سوریه با سعودی‌ها اختلافات جدی داریم. برخی از این کشورها در ابتدای شکل گرفتن مشکلات در سوریه بیان کردند که به دلیل ضعف دموکراسی در سوریه ما می‌خواهیم مبارزه کنیم و کمک‌هایی را به تروریست‌ها انجام دادند. برخی از این حرف‌ها به این کشورها نمی‌آید. کشورهایی که در تاریخ خود یک بار هم انتخابات را در کشورشان برگزار نکرده اند نمی توانند راجع به دموکراسی در سوریه حرف بزنند. این مدعا به این کشورها نمی‌آید، مشخص می شود که هدف دیگری را دارند.

دکتر لاریجانی ادامه داد: تصور آنها این است که می‌توانند با پول و اقدامات نظامی، سلطه خود را بر کشورهای دیگر تحمیل کنند. تاریخ این رفتارها گذشته است. این حرف‌ها مربوط به زمان جنگ جهانی است. امروز یک روشن بینی در بین مردم کشورهای جهان به وجود آمده است و کشورها نیز زیر بار اینگونه اقدامات نمی روند و یک بیداری در جوان‌ها به وجود آمده است که با قلدری و پول نمی‌توان سلطه ایجاد کرد بلکه باید به فهم ملت‌ها احترام گذاشت.

رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه با برخی از کشورهای منطقه اختلافاتی داریم، گفت: همیشه عنوان کرده ایم که برای گفتگوهای سیاسی آمادگی داریم، ما دلیلی نمی بینیم که انرژی کشورها صرف این امور شود، به همین دلیل هم با سعودی ها ما فرازوفرودی داشته ایم. ما در برخی از مواقع ارتباط خوبی با سعودی ها داشته ایم و رایزنی هایی را انجام می دادیم اما رفتارهایی را مخصوصاً در مسائل منطقه‌ای انجام دادند که ما با آنها اختلاف نظر داریم. باید ببینیم که شرایط آینده چگونه رقم می خورد.

دکتر لاریجانی در پاسخ به این سئوال که گفته می شود روسیه بار دیگر تمایل به استفاده از پایگاه هوایی شهید نوژه همدان را دارد، گفت: ما درخصوص سوریه هیچگاه پایگاه نظامی به روسیه نداده ایم بلکه آنها برای سوخت گیری گاهی از این پایگاه استفاده کرده اند، ما این اجازه را برای مدتی به آنها دادیم که سوخت گیری خود را در این پایگاه انجام دهند، ولی ما هیچگاه پایگاه نظامی نمی دهیم، زیرا این موضوع در قانون اساسی هم منع شده است مگر اینکه مجلس به این موضوع ورود کند. ما با روسیه روابط نسبتاً توسعه یافته ای داریم و هم روابط دوجانبه خود را توسعه داده ایم و هم اینکه در مسائل منطقه ای اهداف مشترک داریم، لذا ما از ورود روسیه به مسئله سوریه استقبال کردیم و نقش مهمی برای این کشور قائلیم و در آینده نیز بستگی به شرایط دارد.

رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سئوال که آیا درخصوص مسائل منطقه حاضرید با آمریکا همکاری کنید، گفت: ما تصورمان این است که سیاست شان در منطقه در مقابل سیاست های ایران است. از زمانی که شوروی سابق در افغانستان ورود پیدا کرد، برخی از کشورها مانند آمریکا آمدند و جریان هایی را در آنجا به وجود آوردند که پایه گروه های تروریستی در منطقه نهادینه شد. بعد از بحرانی که با اشغال عراق به وجود آمد این موضوع تشدید شد، ما مخالف اشغال عراق توسط کشورهای خارجی بودیم، زیرا می دانستیم که بعد از آن جریان های تروریستی در آنجا رشد پیدا می کنند که همینگونه هم شد.

دکتر لاریجانی بیان کرد: در سوریه نیز کشورهای غربی اقدام نظامی کردند در حالی که ما از ابتدا بر گفت وگوی سیاسی برای حل این مسئله تاکید داشتیم. آنها در ظاهر بیان می کردند که دموکراسی باید در سوریه تقویت شود، ما هم قبول داریم، لیکن دموکراسی با توپ و تانک تقویت نمی شود، بلکه دموکراسی با گفت وگوی سیاسی و مداخله بیشتر گروه های مختلف سیاسی سامان می یابد، ولی به نظر می‌رسد که آنها به دنبال مسائل دیگری هستند.

وی گفت: برداشت ما این است که اسرائیل و آمریکا از بهم ریختگی در منطقه لذت می برند و تصور می کنند که منافعشان با بهم ریختگی در منطقه تأمین می شود، در حالی که ما در نقطه مقابل این تفکر هستیم، ما به یک امنیت پایدار در منطقه می اندیشیم و معتقدیم که باید بساط این جریان های تروریستی در منطقه جمع شود و کشورهای منطقه با هم روابط نزدیکی داشته باشند تا به امنیت پایدار در منطقه کمک کنند. فکر می کنم چین و روسیه نیز در این قضیه با ما هم نظر باشند، اما آمریکایی ها و اسرائیلی ها به نحو دیگری فکر می کنند، بعید است ما در این زمینه با آمریکا به توافق برسیم.

دکتر لاریجانی درخصوص روابط ایران و چین بیان کرد: فکر می کنم که روابط ایران و چین با پایه و اساس و پایدار است. من سفری به چین داشتم و با رئیس جمهور محترم چین هم دیدار کردم که ایشان دراین دیدار بر روابط راهبردی و استراتژیک با ایران تأکید داشتند، ما نیز چنین تلقی ای از روابط ایران و چین داریم که باید استراتژیک باشد، هرچه این روابط عمیق تر باشد به رشد اقتصادی در منطقه آسیا کمک می کند و هم اینکه به اهمیت و نقش آفرینی چین کمک می کند. ما تحت تأثیر حوادث دیگری در آمریکا یا اروپا نیستیم بلکه روابط ما با چین پایدار است.

رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: البته روابط بانکی بین دو کشور ایران و چین هنوز وضع مطلوبی ندارد و انتظار می رود که چین در این زمینه گام صحیحی بردارد تا روابط تجاری تجار ما و تجار چینی بهم نزدیک شود. نمی توان بدون یک روابط بانکی تسهیل شده روابط تجاری خوبی را ایجاد کرد. در حال حاضر برخی روابط با بانکهای اروپایی ایجاد شده است، این موضوع به تجار ایرانی کمک می کند تا به راحتی ال سی باز کنند ولی هنوز این روابط را با چین نداریم. در مجلس شورای اسلامی مصوبه ای درخصوص اینکه ارزهای دو کشور را مبنا قرار دهیم، را به تصویب رسانده ایم اما به هر حال بانک های متعددی می توانند در این زمینه فعال باشند تا تجار ایرانی به راحتی بتوانند فعالیت کنند.

دکتر لاریجانی گفت: هیچگاه روابط ما با چین و روسیه تحت تأثیر روابط با کشورهای دیگر قرار نخواهد گرفت. در ایران، روابط استراتژیک با کشورهای دیگر در سطح شورای عالی امنیت ملی و پس از تأیید رهبری محقق می شود. هم دولت فعلی و هم دولت های گذشته در این چارچوب فعالیت می کنند. تا جایی که اطلاع دارم رئیس جمهور ما هم همین نظر را دارد که روابط با چین باید روابط قوی باشد، به همین دلیل ما از حضور شرکت های چینی در زمینه نفت و گاز و سرمایه گذاری استقبال می کنیم و ما برای اینها ارجحیت قائل هستیم.

وی افزود: ما برای انتقال تکنولوژی مصر‌ّ هستیم، ما در ارتباطاتی که با کشورهای دیگر داریم، نمی خواهیم صرفاً خریدار باشیم، در جاهایی که سرمایه گذاری می کنیم اولویت تکنولوژی نیز هست.

رئیس مجلس شورای اسلامی به مناسبت فرا رسیدن نوروز چین در پیامی از طریق تلویزیون فونیکس چین گفت: بهترین توفیقات و سالی خوب را برای مردم چین آرزومندم، مردم چین مردمی متمدن هستند. در تمدن هایی که در منطقه ما وجود دارند، تمدن چین از تمدن های پایدار است و مردم چین مردمی ریشه دار هستند. سال آینده را سال نیکویی برای آنها آرزو می کنیم. مردم چین در سال های اخیر از یک رشد خوب برخوردار بوده اند و از اینکه چین یک جایگاه خوب در عرصه بین المللی داشته باشد، استقبال می کنیم و امیدوارم که در سال آینده روابط ایران و چین نیز روابط بسیار قوی تری باشد. ایران نیز از کشورهای باستانی است و از یک تمدن ریشه دار برخوردار است، این دو کشوری که از ساختار تمدنی خوبی برخوردار هستند، چه خوب است که به عنوان لنگرگاه آسیا به آنها توجه شود. هم تقویت چین برای ما مهم است و هم اینکه تقویت ایران هم برای چین مهم است. داشتن روابط علمی، امنیتی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی برای آینده منطقه و جهان می تواند بسیار مفید باشد.