تثبیت تولید نفت ایران همانند لغو نشدن تحریم هاست
در حالیکه تثبیت تولید نفت ایران تفاوتی با تحریم آن ندارد، روزنامه امریکایی وال استریت ژورنال ادعا می کند ایران و عراق طرح کشورهای عضو اوپک برای فریز نفتی را به چالش کشیدند.
![](/files/fa/news/1395/8/9/460846_316.jpg)
این روزنامه امریکایی می افزاید ایران و عراق قصد دارند تولید نفت خود را افزایش دهند و همین امر برنامه سازمان کشورهای صادرکننده نفت را برای افزایش قیمت ها از طریق کاهش تولید به خطر می اندازد.
قرار است وزرای نفت کشورهای عضو اوپک سی ام نوامبر تشکیل جلسه بدهند و در مورد تعیین سقف تولید اعضا گفتگو کنند اماظاهرا در نشست مقدماتی درسطح پایین مقامات اوپک در وین، در مورد این هدف به نتیجه نرسیده اند.
در همین حال خبرگزاری رسمی «آذرتاج» جمهوری آذربایجان به نقل از ناطق علی اف وزیر انرژی این کشور ادعا کرد تصویب نقشه راه کشورهای عضو و غیرعضو اوپک در نشست الجزیره منوط به همکاری ایران و عراق است.
در دو سال گذشته تولید نفت بیش از تقاضا بوده است که این موجب اشباع بازار و کاهش قیمت ها از بالاترین سطح خود یعنی بیش از 100 دلار در هر بشکه در ژوئن 2014 به پایین ترین سطح در 13 سال گذشته یعنی زیر 30 دلار در فوریه امسال برسد، این ادعا که ایران یا عراق مسوول به چالش کشیده شدن طرح فریز نفتی هستند، در حالی است که تولید نفت ایران پیش از تحریم ها حدود چهار میلیون و دویست هزار بشکه در روز بوده و پس از تحریم ها تولید نفت ایران هنوز به این سطح نرسیده است.
می توان گفت این انتظار که ایران میزان تولید نفت خود را تثبیت کند توقعی بیهوده باشد چرا که این موضوع با وضعیت تحریم نفتی کشور تفاوتی نخواهد داشت. و در واقع این انتظار باید از کشورهایی باشد که پس از تحریم های ایران تاکید کردند که با افزایش تولید از وارد شدن شوک به بازار نفت جلوگیری خواهند کرد.
عربستان سعودی از نخستین تولیدکنندگان نفت خام بود که پس از تحریم نفتی ایران از آمادگی خود برای افزایش تولید و جایگزینی نفت خام ایران در بازار جهانی خبر داد.
وزیر نفت عربستان، بلافاصله بعد از تحریم نفتی ایران در سال 2012 در سیاستی غیردوستانه اعلام کرد که این کشور به تقاضای نفت موجود در بازار پاسخ خواهد داد تا مصرفکنندگان با خیال راحت بیشتری ایران را تحریم کنند. عربستان در فاصله سالهای 2011 تا 2016 مجموعا 828هزار بشکه در روز بر تولید نفت خود افزود تا به زعم خود تهران را وادار کند از حقوق هسته ای خود در مذاکرات با پنج بعلاوه یک دست بکشد.
در واقع اقدام عربستان به افزایش تولید نفت یکی از متغیرهای مهمی بود که بازار را تحت تاثیر قرار داد و به سقوط قیمت نفت منجر شد. هرچند برخی عوامل اقتصادی نیز در کاهش انرژی موثر بود اما به نظر می رسد استفاده سعودی ها از سلاح نفت در این زمینه نقش اساسی داشته است.
سعودی ها در چند سال گذشته در رقابت با جمهوری اسلامی سعی کردند با افزایش تولید نفت همانند مدل فروپاشی شوروی ضربه وارد کنند و البته در کنار این رقابت ناسالم، مدعی بودند قصد دارند با افزایش تولید نفت، تولید نفت شیل در امریکا مقرون به صرفه نباشد و تولیدکنندگان آن را نیز از بازار خارج سازند.
عربستان پیش از این هم در همسویی با غرب، از سلاح نفت برای به زانو درآوردن شوروی استفاده کرده است بطوریکه ایگور گایدار، مشاور اقتصادی بوریس یلتسین رئیسجمهوری پیشین روسیه، در کتاب خود با عنوان «فروپاشی یک امپراتوری: درسهایی برای روسیه مدرن» مینویسد: «نقطه آغاز پایان اتحاد جماهیر شوروی وقتی بود که عربستان تصمیم گرفت تا در سال 1985 از سیاست افزایش قیمت نفت حمایت نکند.
این کشور پس از لغو تحریم های نفتی ایران هم همین سیاست ناسالم را برای جلوگیری از ورود ایران به جایگاه قبلی خود در پیش گرفت و شرکت نفتی آرامکو سعودی با ارسال ایمیلی به مشتریانش اعلام کرد که بهای نفت سبکش را سی و پنج سنت در هر بشکه برای شمال غرب اروپا و ده سنت برای مدیترانه برای تحویل در ژوئیه کاهش داده است.
فروردین ماه سال جاری هم کارشکنیهای رژیم سعودی موجب گردید تا نشست دوحه در خصوص طرح فریز نفتی بدون حصول توافق، پایان پذیرد.
عربستان پیش از این نشست اعلام کرده بود حتی بدون شرکت ایران در نشست دوحه از طرح فریز نفتی حمایت خواهد کرد اما در آستانه برگزاری این نشست با چرخشی 180 درجهای موضع خود را تغییر داد و اعلام کرد حمایت ما از این طرح تنها به شرط حضور ایران در این اجلاس خواهد بود.
-----------------------------
بررسی و تحلیل/ رضا محمدمراد