باز این چه شورش است که در خلق عالم است

این روزها که همه شهرها؛ روستاها؛ خیابان‌ها و محله‌ها جامه عزا بر تن کرده اند و نام حسین بر زبان‌ها جاری است صحبت از واقعه ای عظیم است؛ واقعه ای عاشورایی...

می گویند برای رسیدن به کربلا، باید اراده ای آهنین، قلبی شجاع و عشقی سوزان داشت و در این سفر، باید ره توشه ای از صبر و یقین، پاپوشی از توکّل، سلاحی از «ایمان» و مَرکبی از «جان» داشت، تا به منزل رسید، زیرا راه کربلا، از «صحرای عشق» و «میدان فداکاری» و پیچ و خم خوف و خطر می گذرد.

محرّم، فروردین جان‌هاست و بهار ایمان های سست شده و طراوت اندیشه های مرده و افسرده و خوابیده، و شکوفایی غنچه های بسته بیداری و آگاهی و ایثار و فداکاری است.

محرّم، وجدان همیشه بیدار تاریخ و گلوی هماره فریادگر زمان است.

محرّم، ماه پاسداری از حرمت انسان است.

محرّم، حریم ایمان و حصار قرآن است.

محرّم، اهرم حرکت دهنده انسان‌ها و پدیدآورنده شورش های شیعی و نهضت های علوی و قیام های مکتبی است.

حسین(ع) پیام های شفابخشش را، همه ساله بر بال های سرخ شهادت می نویسد و پیک های رهایی را بر موج های محرّم و عاشورا سوار می کند.

«عاشورای حسین»، دادخواهی غدیر علی(ع) است، پس از نیم قرن مظلومیّتِ حقّ.

«عاشورا»، سقّای تشنه کامانِ عزّت است، عاشورا، انفجاری از نور و تابشی از حق بود که بر «طور» اندیشه ها تجلی کرد و «موسی خواهان» گرفتار در «تیهِ» ظلمت را از سرگردانی نجات بخشید.

عاشورا درخششی بود که در دل دشمن، ترس ریخت و در دل دوست، امید آفرید و مردگان را بیدار ساخت و غافلان را به هوش آورد و «شب» را تا پشت دروازه های شهر شرک و قلعه نفاق، تاراند.

گرچه در آن نیم روز سرخ، در آن صحرای آتشگون، در آن کربلای «آزمایش»، قیام قیامت در خون نشست، ولی فریاد رسایت در عمق زمان برخاست.

حسین(ع)، هم «راه» است و هم «راهنما»،  هم کاروان است و هم قافله سالار.

هنوز هم بشریّت، تشنه درس های «مکتب عاشورا»ست، مکتبی که الفبای آن، فداکاری، جانبازی، خلوص و خدامحوری است.

حسین(ع)، چشمه ای از حقیقت و حرّیت است که تا ابد کام تشنگان آزادی را سیراب می سازد.

امشب طلوع ماه محرم یا محرم الحرام نخستین ماه از تقویم هجری قمری و از جمله ماه‌های حرام است.

 از آنجا که از دوران پیش از ظهور اسلام در عصر جاهلیت جنگ و خونریزی در این ماه ممنوع بود این ماه را «محرم» نامیده اند.

در کتاب «المراقبات» درباره کیفیت عزاداری بر سیدالشهدا علیه‌السلام نوشته‌اند: «برای دوستداران خاندان پیامبر(ص) شایسته است که به ویژه در دهه اول این ماه در قلب و ظاهرشان آثار حزن و اندوه هویدا باشد و بعضی از لذت‌های حلال را به ویژه در نهم، دهم و یازدهم این ماه ترک کنند، به مانند کسی که داغدار عزیزانش است و در دهه اول این ماه هر روز امامشان را با زیارت عاشورا یاد کنند.»

 

برای شب اول ماه محرم چند نماز ذکر شده است:

اول - صد رکعت نماز که در هر رکعت سوره حمد و توحید خوانده شود. 

دوم- دو رکعت نماز که در رکعت اول سوره حمد و انعام خوانده شود و در رکعت دوم سوره حمد و یس.

سوم- دو رکعت نماز که در هر رکعت سوره حمد و یازده سوره توحید خوانده شود. در روایت است از حضرت رسول صلی‌الله‌علیه‌‌وآله است که:«هر کس در این شب این دو رکعت نماز را به جا آورد و صبحش را که اوّل سال است روزه بدارد مثل کسى است که تمام سال را مُداومت به خیر کرده و در آن سال محفوظ باشد و اگر بمیرد به بهشت برود.»

و نیز براى هلال این ماه دعای مبسوطی ذکر شده و احیای این شب به دعا، نماز و خواندن قرآن توصیه شده است. 

اول - روزه است و در روایت رَیّان بن شبیب از حضرت امام رضاعلیه‌السلام روایت است هر که در این روز روزه بدارد و خدا را بخواند خداوند دعاى او را مستجاب کند چنانکه دعاى زکریا را مستجاب کرد.(1)

دوم - از حضرت امام رضا علیه‌السلام منقول است که حضرت رسول صلی‌الله‌علیه‌‌وآله و سلم روز اول محرم دو رکعت نماز می‌خواندند و چون فارغ مى‌شدند، دست‌ها را بلند مى‌کردند و این دعا را سه مرتبه مى‌خواندند:

اللَّهُمَّ أَنْتَ الْإِلَهُ الْقَدِیمُ وَ هَذِهِ سَنَةٌ جَدِیدَةٌ فَأَسْأَلُکَ فِیهَا الْعِصْمَةَ مِنَ الشَّیْطَانِ وَ الْقُوَّةَ عَلَى هَذِهِ النَّفْسِ الْأَمَّارَةِ بِالسُّوءِ وَ الاشْتِغَالَ بِمَا یُقَرِّبُنِی إِلَیْکَ یَا کَرِیمُ یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ یَا عِمَادَ مَنْ لا عِمَادَ لَهُ یَا ذَخِیرَةَ مَنْ لا ذَخِیرَةَ لَهُ یَا حِرْزَ مَنْ لا حِرْزَ لَهُ یَا غِیَاثَ مَنْ لا غِیَاثَ لَهُ یَا سَنَدَ مَنْ لا سَنَدَ لَهُ یَا کَنْزَ مَنْ لا کَنْزَ لَهُ یَا حَسَنَ الْبَلاءِ یَا عَظِیمَ الرَّجَاءِ یَا عِزَّ الضُّعَفَاءِ یَا مُنْقِذَ الْغَرْقَى یَا مُنْجِیَ الْهَلْکَى یَا مُنْعِمُ یَا مُجْمِلُ یَا مُفْضِلُ یَا مُحْسِنُ أَنْتَ الَّذِی سَجَدَ لَکَ سَوَادُ اللَّیْلِ وَ نُورُ النَّهَارِ وَ ضَوْءُ الْقَمَرِ وَ شُعَاعُ الشَّمْسِ وَ دَوِیُّ الْمَاءِ وَ حَفِیفُ الشَّجَرِ یَا اللَّهُ لا شَرِیکَ لَکَ اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا خَیْرا مِمَّا یَظُنُّونَ وَ اغْفِرْ لَنَا مَا لا یَعْلَمُونَ وَ لا تُؤَاخِذْنَا بِمَا یَقُولُونَ حَسْبِیَ اللَّهُ لا إِلَهَ إِلا هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا وَ مَا یَذَّکَّرُ إِلا أُولُوا الْأَلْبَابِ رَبَّنَا لا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا وَ هَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ؛

«خدایا تو معبود قدیمى و این است سال تازه‌‏اى؛ پس از تو در آن درخواست حفظ از شیطان و نیرو و قوت بر این نفس اماره بدخواه دارم و نیز اشتغال بدانچه مرا (در عمل) به تو نزدیک گرداند. اى کریم! اى صاحب جلال و بزرگوارى! اى پشتیبان کسى که نگهدارنده و پشتبانى ندارد. اى ذخیره کسى که ذخیره‏‌اى ندارد. اى پناه بى ‏پناهان ! اى دادرس بى ‏کسان اى پشتوان بى ‏پشتوانان! اى گنجینه بى ‏گنجان! اى نیک آزمایش! اى بزرگ امیدوارى و از عز و شکوه ناتوانان!

اى نجات دهنده غریقان! اى نجات بخش هالکان! اى نعمت ده! اى نیکو اى بخشنده اى خوشرفتار! تویى که ‏براى تو سیاهى شب و روشنى روز و تابش ماه و شعاع خورشید و شرشر آب و صداى درخت سجده کرد. اى خدا انبازى براى تو نیست! بار خدایا ما را به از آنچه گمان برند بگردان و آنچه از(بدی‌های) ما ندانند بیامرز و بدانچه گویند از ما بازخواست مفرماى.

بس است مرا خداى نیست معبود حقى جز او بر او توکل کردم و اوست پروردگار عرش بزرگ! به او گرویدیم هر چه هست از نزد پروردگار ما است و یادآور نشود جز صاحبان خرد. پروردگارا! کج مکن دل‌هاى ما را پس از آنکه راه نمودى ما را و ببخش براى ما از پیش خودت رحمت زیرا که تویى پر بخشش.»

شیخ طوسى آورده است که مستحب است روزه دهه اول محرم و لکن روز عاشورا امساک کند از طعام و شراب تا بعد از عصر آن وقت به قدر کمى تربت تناول کند و سید روایت کرده فضیلت روزه تمام ماه را و آنکه روزه او نگه می ‏دارد صائم آن را از هر گناهى روز سوم روزى است که حضرت یوسف علیه السلام از زندان بیرون شد.

هر که آن روز را روزه دارد آسان فرماید حق تعالى بر او کارهاى مشکل را و برطرف کند از او اندوه را و در روایت نبوى صلى الله علیه و آله است که دعایش مستجاب شود .(2)

در اجر و ثواب گریه بر امام حسین علیه السّلام آمده است:  

اجر و مزد گریه برای آن حضرت بسیار عظیم و بزرگ است و خداوند خود ضامن آن است. 

گریه برای آن حضرت سختی‌های زمان احتضار را از بین می‌برد زیرا امام صادق علیه السّلام به مسمع بن عبدالملک فرمودند: آیا مصائب آن جناب (امام حسین علیه السّلام) را یاد می‌کنی؟ 

عرض کرد: بلی والله مصائب ایشان را یاد کرده و گریه می‌کنم. 

حضرت فرمودند: آگاه باش که خواهی دید در وقت مردن پدران مرا که به ملک الموت وصیت تو را می‌کنند که سبب روشنی چشم تو باشد. 

همچنین فرمودند: ای مسمع گریه بر احوالات حسین (علیه السّلام) سبب می‌شود که ملک الموت بر تو مهربان‌تر از مادر شود. 

گریه بر حضرت اباعبدالله الحسین (علیه السّلام) باعث راحتی در قبر، فرحناک و شادان شدن مرده، شادان و پوشیده بودن او در هنگام خروج از قبر است در حالی که او مسرور است فرشتگان الهی به او بشارت بهشت و ثواب الهی را می‌دهند. 

اجر و مزد هر قطره آن این است که شخص همیشه در بهشت منزل کند.(3) 

گریه کننده بر امام حسین علیه السّلام در بهشت با ایشان و هم درجه ایشان خواهد بود.(4) 

شیخ جلیل جعفر بن قولویه در کامل از ابن خارجه روایت کرده است: 

روزی در خدمت امام صادق علیه السّلام بودیم و امام حسین علیه السّلام را یاد کرده و از او نام بردیم. حضرت صادق علیه السّلام بسیار گریستند و ما نیز به تبع ایشان گریستیم. پس حضرت صادق علیه‌السّلام فرمودند که امام حسین علیه السّلام می‌فرمود من کشته گریه و زاری (اشکم) هستم نام من در نزد هیچ مؤمنی برده نمی‌شود مگر آن که محزون و گریان می‌شود. 

در روایت آمده است هیچ روزی نبود که اسم امام حسین علیه السّلام در نزد امام صادق علیه السّلام برده شود و آن امام در آن روز تبسمی بر لب بیاورند. آن حضرت در تمام روز گریان و محزون بودند و می‌فرمودند: امام حسین علیه السّلام سبب گریه هر مؤمن است. 

شیخ طوسی و شیخ مفید از ابان بن تغلب روایت کرده‌اند که حضرت صادق علیه السّلام فرمودند: نَفَس کسی که برای مظلومیت ما محزون است تسبیح است و اندوه و ماتم او عبادت خدا و پوشیدن اسرار ما از بیگانگان جهاد در راه خداست .(5) 

شیخ کشی(ره) از زید شحام روایت کرده است که: من با جماعتی از کوفیان در خدمت امام صادق علیه السّلام بودیم، جعفر بن عفان وارد شد. حضرت او را اکرام کردند و نزدیک خود نشاندند و فرمودند یا جعفر! 

جعفر عرض کرد: جانم، خدا مرا فدای تو کند. 

حضرت فرمودند: به من گفته‌اند تو در مرثیه و عزای حسین (علیه السّلام) شعر می‌گوئی. 

جعفر عرض کرد: بله، فدای تو شوم. 

حضرت فرمودند: پس بخوان. 

جعفر شروع به خواندن مرثیه کرد، حضرت امام صادق علیه السّلام و حاضرین مجلس گریستند. 

حضرت آنقدر گریست که اشک چشم مبارکش بر محاسن شریفش جاری شد. 

پس از آن حضرت صادق علیه السّلام فرمودند: به خدا سوگند، که ملائکه مقرب در اینجا حاضر شدند و مرثیه تو را که در مصائب حسین (علیه السّلام) خواندی شنیدند و بیشتر از ما گریستند و حق تعالی در همین ساعت بهشت را با تمام نعمت‌های آن برای تو واجب گردانید و گناهان تو را آمرزید. 

پس امام فرمودند: ای جعفر می‌خواهی که زیادتر بگویم؟ 

جعفر عرض کرد: بله، ای سید من. 

حضرت فرمود: هر که در مرثیه حسین (علیه السّلام) شعری بگوید و بگرید و بگریاند، حق تعالی او را بیامرزد و بهشت را برای او واجب می‌گرداند. (6) 

شیخ صدوق (ره) در امالی از ابراهیم بن ابی المحمود روایت کرده که امام رضا علیه السّلام فرمودند: ماه محرم ماهی بود که اهالی جاهلیت، جنگ و قتال را در آن ماه حرام می‌دانستند، ولی این امت جفاکار خون‌های ما را در آن ماه حلال دانستند و حرمت ما را هتک کرده و زنان و فرزندان ما را در آن ماه اسیر کردند. آتش در خیمه‌های ما افروخته و اموال ما را غارت کردند. حرمت حضرت رسالت (صلی الله علیه و آله) را در حق ما رعایت نکردند. 

همانا مصیبت شهادت حسین (علیه السّلام) دیده‌های ما را مجروح گردانید و اشک ما را جاری کرده . عزیز ما را ذلیل کرده است و زمین کربلا مورث کرب و بلاء ما شد. 

پس باید بر حسین بگریند، همانا گریه بر آن حضرت گناهان بزرگ را فرو می‌ریزد. 

سپس حضرت رضا علیه السّلام فرمودند: پدرم چون ماه محرم داخل می‌شد کسی آن حضرت را خندان نمی‌دید. و اندوه و حزن پیوسته بر او غالب می‌شد تا روز عاشورا. آن روز، روز مصیبت و حزن و گریه او بود و می‌فرمود: امروز روزی است که حسین (علیه السّلام) شهید شده است. 

و همچنین شیخ صدوق از آن حضرت روایت کرده است: هر که روز عاشورا روز مصیبت و اندوه گریه او باشد حق تعالی روز قیامت را برای او روز شادی و سرور گرداند و دیده‌گانش در بهشت به نور ما روشن شود. (7) 

از ریان بن شبیب روایت شده است که گفته روز اول محرم به خدمت امام رضا علیه السّلام رسیدم حضرت فرمودند: ... ای پسر شبیب اگر بر حسین (علیه السّلام) گریه کنی و آب دیده‌گان تو بر روی تو جاری شود حق تعالی جمیع گناهان صغیره و کبیره تو را می آمرزد خواه اندک باشد و خواه بسیار. 

ای پسر شبیب: اگر می‌خواهی خدا را ملاقات کنی در حالی که هیچ گناهی نداشته باشی حسین (علیه السّلام) را زیارت کن. 

ای پسر شبیب اگر می‌خواهی که در غرفه‌ای از بهشت با رسول خدا و ائمه طاهرین محشور شوی قاتلان حسین (علیه السّلام) را لعنت کن. 

ای پسر شبیب اگر بخواهی مانند شهدای کربلا باشی و ثواب آنها را داشته باشی هرگاه مصیبت آن حضرت را یاد کردی بگو: یا لَیتَنی کُنتُ مَعَهُم فَاَفُوزَ فَوزًا عَظیماً؛ ای کاش من با ایشان بودم و رستگاری عظیمی می‌یافتم. 

ای پسر شبیب اگر می‌خواهی در درجات عالیه بهشت با ما باشی پس برای اندوه ما اندوهناک باش و در شادی ما شاد. بر تو باد ولایت ومحبت ما که اگر کسی سنگی را دوست داشته باشد حق تعالی او را در قیامت باآن محشور می‌گرداند.(8) 

ابن قولیه با سند معتبر روایت کرده از ابی هارون مکنوف که گفت: به خدمت حضرت صادق علیه السّلام مشرف شدم آن حضرت فرمودند که برای من مرثیه حسین (علیه السّلام) بخوان. من نیز شروع کردم به خواندن. 

امام فرمود: به این صورت نخوان به همان سبک و سیاقی که نزد خودتان متعارف است و نزد قبر حسین (علیه السّلام) می‌خوانید بخوان. پس من خواندم. 

حضرت گریستند و من ساکت شدم. 

فرمود: بخوان، من خواندم تا آن اشعار تمام شد. 

حضرت فرمود: باز هم برای من مرثیه بخوان، من شروع کردم به خواندن این اشعار: یا مَریَمُ قومُی فَاندُبی مَولاکِ وَ عَلیَ الحُسَین فَاسعَدی بِبُکاکِ 

پس حضرت بگریست و زن‌ها هم گریستند و شیون کردند و هنگامی که از گریه آرام شدند فرمودند: ای اباهارون هر کس برای حسین (علیه السّلام) مرثیه بخواند و یک نفر را بگریاند بهشت بر او واجب می‌شود. و سپس فرمودند: هر کس امام حسین علیه السّلام را یاد کند و بر او گریه کند بهشت بر او واجب می‌شود. (9) 

به سند معتبر از عبدالله بن بکر روایت کرده‌اند که گفت: روزی از حضرت صادق علیه السّلام پرسیدم که یابن رسول الله اگر قبر حضرت امام حسین علیه‌السّلام را بشکافند آیا در قبر آن حضرت چیزی خواهند دید؟ 

حضرت فرمود: ای پسر بکر چه بسیار عظیم است سؤال تو به درستی که حسین بن علی علیهم السّلام با پدر و مادر و برادر خود در منزل رسول خدا صلی الله علیه و آله می‌باشند و با آن حضرت روزی خورده و شادمانی می‌کنند. 

گاهی بر جانب راست عرش آویخته و می‌گوید پروردگارا وفا کن به عهدی که با من بسته‌ای و نظر می‌کند بر زیارت کنندگان خود، ایشان را با نام‌هایشان و نام پدرانشان می‌شناسند و نظر می‌کنند به سوی آنهائی که بر او گریه می‌کنند و برایشان طلب آمرزش کرده و از پدرانشان می‌خواهند که برای آنها استغفار کنند و می‌گویند: ای گریه کننده بر من اگر بدانی خدا چه چیزی برای تو مهیا کرده از ثواب‌ها، هر آینه شادی تو زیادتر از اندوه تو خواهد شد. 

آن بزرگوار از حق تعالی درخواست می‌کند که هر گناه و خطا که گریه کننده بر او کرده است بیامرزد. (10) 

ارزش قطره اشک برای امام حسین علیه السلام :

قطره‌ای از آن اگر در جنهم بیفتد آتش و حرارت آن را خاموش می‌کند. 

ملائکه خود آن اشکها را گرفته و در شیشه‌ای ضبط می‌کنند. (11) 

برای هر عملی ثواب محدودی است جز ثواب آن اشک که اجر آن محدودیتی و یا اتمامی ندارد. 

خواص چشم گریان در عزای امام حسین علیه السلام :

آن چشم در نزد خداوند از تمام چشم‌ها محبوب‌تر است.(12) 

همه چشم‌ها در روز قیامت گریانند مگر چشمی که بر امام حسین علیه السّلام گریه کرده باشد. (13) 

آن چشم روشن شود به نور کوثر و نظر به آن. (14) 

آن چشم را ملائکه تبرّک می‌کنند و اشک را خود از آن پاک می‌کنند.(15) 

هر کسی که توانسته باشد قطره اشکی در عزای آن حضرت از دیدگان جاری سازد به خوبی آثار و برکات نورانی و حالات معنوی وصف ناشدنی آن را در یافته است اما گریه برای آن حضرت خواصی مربوط به خود را دارد:

مساعدت و یاری حضرت زهرا سلام الله علیها است زیرا آن مکرمه هر روز در عزای فرزندنش می‌گرید. (16) 

اداء حق پیامبر صلی الله علیه و آله، خدا و ائمه هدی علیهم السّلام است. (17) 

گریه برای آن حضرت تأسی به انبیاء، ملائکه و عبادالصالحین خداوند است. 

اداء مزد رسالت پیامبر است زیرا در قرآن آمده که مزد رسالت پیامبر مودّت ذی القربی (دوستی با خاندان رسول خدا) است. ترک آن جفا به آن حضرت است. (18) 

تسلی دهنده دل از جمیع گریه‌ها و اندوه‌ها است. (19) 

کسانی که در مجالس ذکر او شرکت می‌کنند به خوبی حال و هوای آنجا را درک کرده و ارتباط معنوی عمیقی با حضرتش برقرار می‌سازند، اما بر طبق احادیث و روایات متعدد مجالس آن حضرت دارای ویژگی‌هایی است: 

1- هر کس بنشیند در مجالسی که در آن به امر ائمه علیهم السّلام پرداخته شده و ذکر مصائب آنان است دل او نمی‌میرد در آن روزی که دل‌ها می‌میرند. (20) 

2- اینگونه مجالس محبوب خدا، رسول او و ائمه علیهم السلام است.(21) 

3- نَفَس فرد عزادار در آن مجلس تسبیح خداوند است.(22) 

4- این مجالس محل نَظَر حضرت امام حسین علیه السّلام است. زیرا آن جناب در عرش است و از آنجا به سوی سرزمین کربلا و زوّار و گریه‌کنندگان خود نظاره می‌کنند. (23) 

5- ملائکه مقرب خداوند درآن مجلسی حاضر می شوند. 

6- مجلس عزای امام حسین علیه السّلام هر جا بر پا شود آنجا قبه و بارگاه اوست. 

7- معراج گریه‌کنندگان است زیرا که محل نزول صلوات و رحمت الهی و غفران ذنوب و ... است. 

8- این مجالس از دیگر مجالس اشرف و افضل است.(24) 

*************************

1. ر. ک مفاتیح الجنان 

2 - همان 

3- بحارالانوار، ج44، ص289 و کامل الزیارات باب32، ص101 

4- بحارالانوار /278/44/ امالی صدوق مجلسی 17/ ص68 

5- منتهی الآمال، ج 1، ص 538 

6- منتهی الآمال، ج 1، ص 539 

7- منتهی الآمال، ج 1، ص 540 

8- منتهی الآمال، ج 1، ص 541 

9- منتهی الآمال، ج 1، ص 542 

10- منتهی الآمال، ج 1، ص 543 

11- منتخب طریحی/140/2 

12- بحارالانوار /207/45، کامل الزیات باب26 ص81 

13- بحارالانوار /293/44، عوالم /534/17 

14- بحارالانوار /290/44، کامل الزیارات باب 32 ص102 

15- بحارالانوار /305/44، تفسیر امام حسن عسگری (علیه السّلام) ص369 

16- بحارالانوار /209/208/45، کامل الزیارات باب ص82 

17- بحارالانوار /207/45، کامل الزیارات باب 26 ص81 

18- بحارالانوار، ج 45، ص 205 و کامل الزیارات، باب 26، ص 79 

19- ترجمه خصائص الحسینیه، ص 257 

20- بحارالانوار /278/44، امالی صدوق مجلسی 17 ص68 

21- بحارالانوار /282/42، قرب الاسناد ص) 18 

22- بحارالانوار /278/44، امالی صدوق، مجلس 17، ص 68 

23- بحارالانوار /292/44، کامل الزیارات باب 32ص103 

24- ترجمه خصائص الحسینیه، ص 256