در تولید تجهیزات سرچاهی در کشور به خودکفایی رسیده ایم

معاون وزیر نفت گفت : اقدامات این وزارت در مسیر تقویت تعامل با دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی کشور در بخش های بالادست و پایین دست و انتقال فناوری به منظور ارتقای توان داخل است. 

محمد رضا مقدم معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری در نشست خبری، به تشریح فعالیتهای انجام شده در معاونت پژوهش و فناوری و معاونت امور مهندسی وزارت نفت که به تازگی با یکدیگر ادغام شده اند، پرداخت و این ادغام را از حیث ضرورت ایجاد پیوند میان بخش پژوهش و فناوری با بخش مهندسی و اجرا، اقدامی مطلوب و اثربخش توصیف کرد.

وی گفت: پایه فعالیتهای مهندسی را باید در دانش فنی و فناوری جستجو کرد و پیوند میان فناوری و مهندسی، بحث انتقال فناوری را به جز جدایی ناپذیر اجرا و مهندسی طرحها و پروژه ها بدل می کند.

مقدم با اشاره به ظرفیت های زیاد بخش های مهندسی، پژوهش و فناوری برای اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی گفت : وزارت نفت در این مسیر، گامهای بلندی برداشته 

که برقراری و استمرار تعامل با دانشگاه ها و موسسه های تحقیقاتی معتبر کشور در بخشهای بالادست و پایین دست، تلاش برای انتقال فناوری و ارتقای توان داخل، ایجاد سامانه تامین الکترونیکی کالای صنعت نفت و تهیه فهرست بلند سازندگان دستگاه مرکزی وزارت نفت از جمله آن است.

شکل گیری 20 موسسه مرتبط با صنعت نفت در سطح دانشگاه های کشور

مقدم با اشاره به توافقنامه ها و قراردادهای امضا شده با دانشگاه ها و مراکز علمی و تحقیقاتی معتبر کشور در مسیر تقویت همکاری‌های پژوهشی و فناورانه در بخشهای بالادست و پایین دست صنعت نفت، پیش بینی کرد که در آینده ای نزدیک و به دنبال تقویت تعاملات موجود، حدود 20 موسسه علمی مرتبط با فعالیتهای صنعت نفت در سطح دانشگاه های کشور شکل گیرد.

وی به امضای قراردادهای بین شرکت ملی  نفت ایران و دانشگاه ها و موسسه های تحقیقاتی کشور به منظور مطالعه فناورانه 52 مخزن نفت و گاز در سال 93 اشاره کرد و افزود: در یک سال گذشته، در این زمینه فعالیتهای مستمری صورت گرفته و فرهنگ تعامل با دانشگاه ها در بدنه نفت بیش از پیش نهادینه شده است.

مقدم گفت: هم اکنون ارتباط تنگاتنگی بین شرکت ملی نفت ایران و شرکتهای تابعه آن با دانشگاه ها و موسسه های تحقیقاتی طرف قرارداد ایجاد شده و مهمترین عاملی که می تواند نشان دهنده پیشبرد اهداف این قراردادها باشد، افزایش ضریب بازیافت در مخازن است و این موضوع با جدیت در دستور کار دانشگاه ها قرار دارد.

وی به مدت زمان 10 ساله این قراردادها اشاره کرد و ادامه داد: از آنجا که فعالیتهای مرتبط با مخزن، زمان بر است و به نگاه بلندمدت نیاز دارد، این قراردادها 10 ساله بسته شده و در مقابل، توافقنامه های پنج ساله ای نیز در بخش پایین دست صنعت نفت بین شرکت ملی گاز ایران، شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران و شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران از یک سو و دانشگاه ها و مراکز علمی معتبر کشور از سوی دیگر منعقد شده و در دست اقدام است.

وی با بیان اینکه دانشگاه ها و موسسه های تحقیقاتی طرف قرارداد با شرکتهای اصلی وزارت نفت، مکلف به بهره مندی از دانش فنی و مشاوره موسسه های علمی معتبر بین المللی هستند ، گفت: تاکنون اغلب دانشگاه ها، دانشگاه های خارجی همکار خود را انتخاب و معرفی کرده اند.

موافقتنامه های توسعه فناورانه 52 مخزن واقع در 20 میدان کشور، بهمن ماه سال 93 بین شرکت ملی نفت ایران و دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی کشور امضا شد و درست یک سال بعد، 12 موافقتنامه همکاری انجام طرحهای اولویت دار حوزه پایین دست صنعت نفت نیز میان مدیران عامل سه شرکت اصلی تابعه وزارت نفت و دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی منتخب امضا شد.

معاون وزیر نفت در زمینه تقویت همکاری با دانشگاه ها و مراکز پژوهشی گفت : طرحی را در دستور کار داریم که بر مبنای آن، هشت موسسه علمی و پژوهشی در دانشگاه های معتبر کشور ایجاد می شوند و فعالیتهای پژوهشی خود را بر بهینه سازی مصرف انرژی متمرکز می کنند.

مقدم گفت: مهمترین بحث در این حوزه، مطالعه و بررسی فناوریهای اثربخش دنیا در حوزه بهینه سازی مصرف انرژی است و موسسات یا انستیتوهای نام برده، پس از شکل گیری، فعالیتهای مطالعاتی خود را در زمینه بهینه سازی مصرف انرژی در بخشهای بالادست و پایین دست صنعت نفت دنبال خواهند کرد.

وی در ادامه، به طرح بومی سازی 10 گروه خانواده کالاهای پرمصرف صنعت نفت اشاره کرد و با بیان اینکه تاکنون 54 قرارداد با سازندگان داخلی امضا شده است، تصریح کرد: باید باور کنیم برای تامین برخی تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت، هیچ نیازی به شرکتهای خارجی وجود ندارد به طور مثال سازندگان ایرانی در ساخت ولهد در فشارهای مختلف پنج هزار، 10 هزار و 15 هزار پی اس آی به توانمندی قابل قبولی دست یافته اند.

مقدم با بیان اینکه سفارش خارجی چنین کالاهایی که ساخت داخل آنها می تواند جوابگوی کمی و کیفی نیازهای صنعت باشد، به تدریج محدود و ممنوع خواهد شد ، گفت : فهرست کالاها و تجهیزاتی که از این شرایط برخوردار بوده و سازندگان آنها موفق به کسب گواهی کیفیت شده باشند، به وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام و مقدمات ممنوعیت واردات آنها فراهم می شود.

این مقام مسئول یادآور شد: در طرح بومی سازی 10 گروه کالای مورد نیاز صنعت نفت ، بلوغ فناوری ، بلوغ ساخت و بلوغ تجاری سازی سازندگان بررسی می شود و در صورتی که سازنده ای تمام امتیازهای لازم را کسب کند، موفق به دریافت گواهینامه کیفیت از انجمن نفت ایران خواهد شد؛ گواهینامه ای که با تایید سازمان ملی استاندارد ایران، اعتبار ملی پیدا کرده و شرکت سازنده می تواند برای اخذ گواهی بین المللی API و حضور در بازارهای بین المللی اقدام کند.

وی با اشاره به طرح حدود 600 پرسش در ارزیابی کیفی سازندگان داخلی، افزود: در این فرایند بالغ بر 145 شرکت سازنده ارزیابی شدند.

تجهیزات سرچاهی و تجهیزات رشته تکمیلی درون چاهی، پمپهای سرچاهی و درون چاهی، انواع مته های حفاری، شیرهای کنترلی، ایمنی و تجهیزات جانبی، انواع لوله ها، الکتروموتورهای ضد انفجار و دور متغیر، ماشینهای دوار، فولادهای آلیاژی، ابزارهای اندازه گیری در حفاری و پیگهای هوشمند، تجهیزاتی است که پروژه ساخت آنها در طرح بومی سازی 10 گروه خانواده کالاها و تجهیزات اولویت دار مورد نیاز صنعت نفت دیده شده است.

مقدم با بیان اینکه نباید به استفاده از ظرفیتهای ایرانی در داخل کشور اکتفا کنیم و باید مسیر برای ورود سازندگان داخلی به بازارهای صادراتی هموار شود، گفت: در طرح بومی سازی 10 گروه کالاهای پرمصرف صنعت نفت، افزایش توان طراحی و مهندسی شرکتهای سازنده داخلی و ایجاد برند و حضور در بازارهای بین المللی هدفگذاری و برای نخستین بار در قراردادهای تامین کالای نفت، بحث تکنولوژی در برابر بازار مطرح شده است.

معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری با تصریح بر اینکه غفلت های گذشته موجب شده است آنطور که باید باور به توان داخل در صنعت نفت شکل نگیرد، تاکید کرد: وزارت نفت به ظرفیت های داخلی این صنعت باور دارد.

مقدم که در بحث صدور گواهینامه کیفیت به انجمن نفت اشاره کرد، در ادامه با بیان اینکه صدور گواهینامه کیفیت بر عهده انجمن نفت گذاشته شده و البته این گواهینامه و ایجاد اعتبار ساخت در سطح کشور، نافی همکاری با انجمن بین المللی API نیست، درباره تغییرات اساسنامه ای این انجمن گفت : تا پیش از این تغییرات، انجمن نفت انتصابی بود اما اکنون از حالت انتصابی خارج شده و نمایندگان انجمنهای فعال در صنعت نفت در آن عضویت دارند.

وی با اشاره به حضور تنها 2 نماینده از وزارت نفت در این انجمن گفت: به این ترتیب با فراهم شدن امکان مشارکت انجمن نفت با وزارت نفت در سیاست گذاری ها، پل ارتباطی ساختارمندی بین بخش خصوصی و دولت شکل گرفته است. 

معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری در بحث ساخت داخل، به تهیه و ابلاغ فهرست بلند منابع تامین کالای دستگاه مرکزی وزارت نفت اشاره کرد و گفت: تهیه این فهرست از زمان انقلاب اسلامی تاکنون، آرزوی سازندگان داخلی بوده است چرا که با تدوین این فهرست، شفافیت مناقصات افزایش یافته و از برخوردهای بعضا سلیقه ای با سازندگان جلوگیری می شود.

مقدم با بیان اینکه نام بیش از هزار و 800 شرکت داخلی در این فهرست لحاظ شده است، افزود: این فهرست در سامانه تامین الکترونیکی کالای صنعت نفت بارگذاری شده است و از این پس، شرکتهای تابعه وزارت نفت باید در مناقصات تنها با استناد به این فهرست، برای سفارش خریدهای داخلی اقدام کنند.

وی خاطرنشان کرد : بر اساس ابلاغیه وزیر نفت، پیمانکاران EPC موظفند کالاها و تجهیزات مورد نیاز طرح های خود را در مرحله نخست و با اولویت از فهرست بلند منابع واحد دستگاه مرکزی وزارت نفت تامین کنند و ضروری است در قراردادهای آتی نیز فهرست مذکور به عنوان بخشی از اسناد مناقصات به مناقصه گران اعلام شود.

معاون وزیر نفت درباره شرکتهای خارجی فعال در حوزه ساخت و تامین تجهیزات صنعت نفت توضیح داد: بررسی شرکتهای خارجی در دستور کار است و پیش بینی می کنیم فهرست این شرکتها نیز ظرف 2 ماه آینده نهایی و به سامانه تامین الکترونیکی کالای نفت اضافه شود و بررسی های دقیقی برای تمییز دادن سازندگان واقعی از واسطه ها انجام خواهد شد.

مقدم با اشاره به استقرار کامل سامانه تامین الکترونیکی کالای صنعت نفت در سطح وزارت نفت، گفت: با استقرار این سامانه، بین سامانه کدینگ نفت (MESC)، نفت کد و ایران کد پیوند برقرار شده است و استفاده از این سامانه، کاهش موازی کاریها، افزایش شفافیت در معاملات و رشد بهره وری را به واسطه دسترسی به اطلاعات جامع و یکپارچه در بخش تجهیزات صنعت نفت به دنبال دارد.

وی با اشاره به برخی مقاومتهایی که در برابر استقرار این سامانه بعمل آمد، عنوان کرد: اگرچه این طرح، موافقان بسیاری داشت اما بعضا با مقاومتهایی نیز روبرو بود و کار شبانه روزی عظیمی برای استقرار و آموزش سامانه در سطح وزارت نفت انجام شد.

معاون وزیر نفت از ارزیابی دقیق طرحهای اجرایی صنعت نفت در بخشهای مختلف اعم از پارس جنوبی، غرب کارون و ... با هدف بررسی سهم داخل در این طرحها خبر داد و گفت: جلسات متعددی با حضور پیمانکاران طرحها و پروژه ها و با موضوع استفاده حداکثری از کالاها و تجهیزات ساخت داخل برگزار کرده ایم و کتابچه ای نیز درباره توانمندیهای ایران در ساخت تجهیزات برای اطلاع و استفاده پیمانکاران منتشر شده است.