؛ محمد رضا مقدم افزود : تحلیل راهبردی صنعت نفت به عنوان صنعتی که بیش از یکصد سال قدمت دارد نشان میدهد سیاستهای اقتصاد مقاومتی فرصتی استثنایی و انحصاری برای دستیابی به صنعت نفتی دانش بنیان است.
وی همچنین با بیان اینکه در بند دوم سیاستهای اقتصاد مقاومتی بر ضرورت پیشتازی اقتصاد دانش بنیان و دستیابی به جایگاه نخست اقتصاد دانش بنیان در منطقه تاکید شده است.
معاون وزیر نفت گفت: علاوه بر این در بند 17 سیاستهای برنامه ششم توسعه کشور، دانش بنیان شدن همه فعالیتهای زنجیره بالادست و پائین دست صنعت نفت مورد تاکید قرار گرفته است.
وی افزود: بررسی روند اجرای سیاستهای دانش بنیان در کشورهای مختلف نشان میدهد به تدریج کشورها با توسعه دانش و صنعت و تکیه بر دانشهای متفاوت به دو دسته پیشتاز و دنباله رو تقسیم شدهاند که در کشورهای پیشتاز، توسعه مراکز تحقیقاتی و تولید محصول نوآورانه در دستور کار قرار گرفته است و در مقابل کشورهای دنباله رو خرید محصولات کشورهای پیشتاز را در برنامه خود قرار دادهاند.
مقدم با بیان اینکه امروزه شکنندگی اقتصادهای تک محصولی و متکی به منابع طبیعی به اثبات رسیده است، اظهار داشت : با توجه به برتری مزیتهای نفت و گاز و استعداد داخلی کشور در این زمینه، صنعت نفت و گاز در ایران میتواند حوزه اولویت دار کشور در دستیابی به اقتصاد دانش بنیان باشد.
وی در مصاحبه با رادیو اقتصاد در ادامه با اعلام اینکه بررسی کشورهای موفق در پیاده سازی ساختار اقتصاد دانش بنیان نشان میدهد این کشورها از راهبردهای جهش فناوری استفاده کردهاند، بیان داشت: جهش فناوری از طریق همکاری فناورانه با دیگر کشورها و با در نظر داشتن اقتصادی درونزا و برونگرا محقق میشود.
معاون وزیر نفت شرط لازم برای این همکاری فناورانه را برخورداری کشور از اهرم جذابیت بازار داخلی عنوان کرد و گفت: راهبرد فناوری در مقابل بازار باید در دستور کار قرار گیرد و این راهبرد از طریق تجمیع بازارهای خرد داخلی و با مدیریت متمرکز در مذاکرات بین المللی منجر به نتیجه خواهد شد.
وی با بیان اینکه امروزه بازیگران اصلی در صنایع نفت و گاز، شرکتهایی هستند که قادر به تأمین منابع مالی از یک سو و مدیریت مگاپروژه ها از سوی دیگر باشند، تصریح کرد: این استعداد ذاتی در اختیار شرکتهای اکتشاف و تولید در سطح بالادست و پیمانکاران عمومی در پائین دست صنعت نفت جهان است.
مقدم بیان داشت: وزارت نفت با هدف دستیابی به صنعت نفتی دانش بنیان همسو با سیاستهای اقتصاد مقاومتی پنج پروژه جامع مشتمل بر امضای قرارداد همکاری با دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی برای توسعه فناورانه 52 مخزن نفت و گاز، امضای تفاهمنامه با 12 دانشگاه و مرکز تحقیقاتی در حوزه پائین دست، ساخت 10 گروه خانواده کالاها و تجهیزات پرمصرف صنعت نفت، توسعه و ارتقای توان علمی و فناوری در طرحهای بهینه سازی انرژی با تقویت پیوند مراکز تحقیقاتی و شرکتهای خدمات انرژی و در نهایت ایجاد و تقویت شرکتهای اکتشاف و تولید و پیمانکاری عمومی را در برنامه کاری خود قرار داده است.
وی اذعان داشت: صنعت نفت با اتکا به مفاهیم و ساختار نظام نوآوری فناورانه و رویکرد مدیریت فناوری به روشی کارآمد در ایجاد روابطی پایدار و بلندمدت بین صنعت و دانشگاه دست یافته و به جایگاه بی بدیل دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی اعتقاد دارد و این مهم را ارج مینهد.
معاون وزیر نفت گفت: صنعت نفت بعنوان پیشران اقتصاد ملی و با رویکرد توسعه و اقتصاد دانش بنیان به سمت پیشرفت گام برمی دارد.
وی افزود: در شرایط کنونی دنیا و اقتصاد جهانی تجمیع دانش و تجمیع مدیریت اهمیت دارد و تفاوت میان کشورهای تولید کننده و دنبال کننده علم در همین موضوع است که سرانجام به طراحی و کیفیت محصول منجر میشود.
مقدم با اشاره به تفاوتهای کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه در زمینه استفاده از توانمندیها در صنعت نفت بیان داشت: تفاوت این دو در توانمندی طراحی محصول و رقابت بر سر آن است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه کشور با اقتصاد تکمحصولی آسیبپذیر میشود به راهبردهای اقتصاد مقاومتی در زمینه گذار از مرحله تکمحصولی بودن اشاره کرد و گفت: منابع هیدروکربوری همچون بقیه منابع طبیعی ودیعه طبیعت است و باید برای تمام نسلها حفظ شود.
حسینعلی حاجی دلیگانی عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی نیز گفت: وزارت نفت از حیث ساختاری و بیان سیاستهای مورد قبول از جمله در حوزه سیاست گذاری، توجه به توانایی و تخصص داخلی، تشکیل کارگروههای تخصصی ساخت اقلام داخلی، تشکیل صندوق بیمه حمایت از مصرف کنندگان داخلی، تشکیل ستاد جمع آوری اطلاعات سازندگان کالاهای مشابه خارجی در داخل کشور، بازاریابی نفت، افزایش تولید و ... قدمهای مثبتی برداشته شده است.
وی افزود: بدون شک دراین شرایط خطیر برای برون رفت از مشکلات میتوان با تکیه بر سرمایههای بی بدیل وزارت نفت اعم از منابع انسانی شایسته و منابع ابزاری گسترده و کارآمد با تغییر در نگرش فعالیتها واصلاح هدفگذاری های معمول نه تنها در رفع و حل مشکلات اقدام کرد بلکه یک فرصت طلایی برای صنعت نفت و کشور بوجود آورد.
حاجی دلیگانی در ادامه با اشاره به اینکه اقتصاد مقاومتی باید در تمامی برنامهها و اقدامات حوزه نفت و گاز نهادینه شود، گفت : تکیه بر کیفی سازی محصولات و باروری دانش فنی بومی از محورهای مهم اقتصاد مقاومتی است.
وی تاکید کرد: حوزه نفت و گاز کشور باید با برنامه و آگاهی با حرکت در این مسیر تولید ثروت، اشتغال و محصولات قابل رقابت جهانی را در دستور کار قرار دهد.
به هر حال صنعت نفت از موثرترین و بزرگترین صنایع در جهان و به ویژه ایران است. نفت علاوه بر اینکه منبع عمده تأمین انرژی در دنیای امروز است نقش مهمی نیز در تعیین میزان قدرت ملی و اعتبار بین المللی کشورهای مختلف ایفا میکند.