پیمان منع سلاحهای هسته ای و سخنان بان کیمون
سخنان بان کیمون در حالی است که عملکرد سیاسی و ناعادلانه سازمانهای بین المللی و تهدیدات ناشی از کشورهای غربی، این پیمان را ناکارآمد کرده است.
عملکرد سیاسی و ناعادلانه سازمانهای بین المللی و تهدیدات کشورهای بزرگ هستهای علیه رقبای خود - از جمله کره شمالی - سبب شده پیمان منع گسترش سلاحهای هسته ای، که بیست سال پیش توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب رسید، همچنان ناکارآمد باشد. با این حال، بان کی مون دبیر کل سازمان ملل متحد، در آستانه روز بین المللی مقابله با آزمایش های هسته ای، خواستار اجرای هر چه زودتر و به طور کامل پیمان منع سلاحهای هسته ای شد.
مجمع عمومی سازمان ملل در شصت و چهارمین نشست خود با تصویب قطعنامه ای، بیست و نهم اوت هر سال را روز بین المللی مقابله با آزمایش های هسته ای نامگذاری کرد و خواستار آن شد که اعضای جامعه جهانی آزمایش های هسته ای را کاملا کنار بگذارند.
دبیر کل سازمان ملل متحد روز سه شنبه پیامی در آستانه روز بین المللی مقابله با آزمایش های هسته ای منتشر کرد و از آن دسته از کشورهای جهان که هنوز به عضویت پیمان منع آزمایش های هسته ای در نیامده اند، خواست این پیمان را امضا و تصویب کنند چرا که به نظر وی این کار یک گام اساسی در ایجاد یک جهان عاری از سلاح های هسته ای خواهد بود.
شایان ذکر است که آمریکا با داشتن بیش از 1000 انفجار هسته ای رکوردار می باشد که این خود می تواند دلیلی باشد که آمریکا را بزرگترین مخرب سلامت انسانی و محیط زیستی در دنیا شناخت. تشعشعات ساطع شده از هسته اتم های رادیواکتیو یا انفجار کنترل نشده ناشی از هم جوشی (fusion) یا شکافت (fission) هسته ای، خطرهایی برای انسان و محیط زیست به دنبال دارد که به خطرات هسته ای (nuclear hazards) معروف است. همچنین این تشعشات عوارض جبران ناپذیری برای سلامت انسان و محیط زیست به همراه دارند.
بان کی مون در پیام خود تاکید کرد: "به مناسبت روز بین المللی مقابله با آزمایشهای هسته ای، من از همه کشورهای جهان دعوت می کنم در این زمینه حس همبستگی از خود نشان دهند تا بتوان جامعه جهانی را از بن بستی که در آن قرار گرفته است، خارج کرد."
دبیر کل سازمان ملل متحد در پیام خود افزود: "پیمان منع کامل گسترش سلاحهای هسته ای که بیست سال پیش توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب رسید، هنوز به طور واقعی به اجرا گذاشته نشده است. با توجه به خطرات فاجعه باری که سلاح های هسته ای می تواند برای امنیت جمعی چه برای انسان و چه برای محیط زیست بر روی کره زمین داشته باشد، تداوم این وضعیت و استمرار بن بست کنونی برای جامعه جهانی غیرقابل قبول است."
علت اینکه تا کنون 20 سال از عمر این پیمان میگذرد و هنوز وارد فاز اجرایی نشده این است که از 183 کشوری که این پیمان را امضا کرده اند فقط 164 کشور آن را تصویب کرده اند، در نتیجه هشت کشور دیگر باید این پیمان را اجرا کنند تا وارد مرحله اجرایی شود. بدین جهت بان کی مون در پیام خود از کشورهای عضو سازمان ملل متحد خواست برای عاری سازی کامل جهان از سلاحهای هسته ای هر چه زودتر پیمان منع گسترش سلاحهای هسته ای را تصویب کنند، نباید منتظر بمانند تا دیگر کشورها نیز این کار را انجام دهند. تصویب این پیمان توسط یک کشور می تواند برای احیای روند کنونی بسیار موثر واقع شود. همه کشورهایی که تا کنون این پیمان را تصویب نکرده اند، باید آن را امضا و تصویب کنند چرا که تصویب این پیمان توسط هر کشور اصل جهان شمولی آن را تقویت خواهد کرد و کشورهایی را که در این زمینه انفعالی عمل می کنند، بیش از پیش تحت فشار قرار خواهد داد.
اما آنچه از معاهده انتظار می رود این است که هم همه کشورها - حتی کشورهای قدرتمند - را در برگیرد و تنها به اهرم فشار برخی کشورها علیه کشورهای دیگر تبدیل نشود و بتواند با ضمانت اجرایی بالا مانع آزمایش های هسته ای گردد. البته در معاهداتی که سال ها پیش اجرایی شده اند، ایرادات ماهوی وجود دارد که تا به حال نتوانسته مانع فعالیت هسته ای غیرصلح آمیز کشورها گردند.
به عنوان مثال در معاهده منع سلاحهای هسته ای که در سال 1968 منعقد شد، 188 کشور عضو آن شده اند. تعریف کاملی از سلاح هسته ای ارائه نشده است و این باعث سوء استفاده برخی از کشورها شده است. از طرفی این نقض محتوا معاهده چنین امکانی را برای برخی از کشورها فراهم نموده که تمامی اجزای سلاح هسته ای را تولید کنند، مادامی که آنها را ترکیب نکرده اند، دارنده سلاح هسته ای و ناقض معاهده تلقی نشوند.
شایان ذکر است، اولین کشوری که به طور رسمی به ساخت و بهره برداری از سلاح هستهای در جهان اقدام کرد، ایالات متحده آمریکا بود. 16 جولای 1945 (یعنی 24تیر ماه 1324 هجری شمسی) ایالت نیومکزیکوی آمریکا شاهد آزمایش اولین بمب هستهای در جهان بود. علاوه بر این، هیروشیما و ناکازاکی در جریان جنگ جهانی دوم به دستور هری ترومن، رئیس جمهور وقت امریکا، هدف بمباران اتمی قرار گرفت. از طرفی نیز کشورهای 5+1 بیش از 95 درصد از بمبهای هستهای جهان را در اختیار دارند.
----------------------
بررسی و تحلیل/مسلم ملکی