فراخبر:
فرافکنی مقامات آمریکایی درباره آزادی دارایی های بلوکه شده ایران
اعطای 400 میلیون دلار به ایران در ازای آزادی چهار زندانی،نشان دهنده ذلت آمریکا و عزت جمهوری اسلامی بود این در حالی است که محافل سیاسی و رسانه ای آمریکا برای بازسازی چهره بین المللی خود در فضایی خودساخته و با فرافکنی و ابهام زایی تلاش می کنند ؛ مبادله پول را اقدامی در راستای برجام تحلیل کنند
پژوهش خبری صدا و سیما :خبرِ انتقال 400 میلیون دلار به ایران در چند روز اخیر، بدون شک یکی از خبرهای مهمی بود که بازتاب فراوانی در خبرگزاری های مختلف داشت. این خبر که در روزهای پایانی هفته گذشته برای اولین بار روی خروجی روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال قرار گرفت و واکنشهای فراوانی در پی داشت به گونه ای که علاوه بر موضع انتقادی مخالفان دولت واشنگتن (جمهوریخواهان)، تعدادی از مقامات دولتی آمریکا را نیز مجبور به واکنش و پاسخگویی به این موضوع کرد.
در این نوشتار کوتاه تلاش شده با مروری مختصر به موضوع یاد شده به مهمترین واکنش های ابراز شده در این خصوص از سوی مقامات دولت آمریکا و همچنین اظهارات آقای ظریف وزیر امورخارجه و آقای شمخانی دبیر شورای امنیت ملی ایران پرداخته شود. در یک نگاه کلی ، اعطای 400 میلیون دلار به ایران در ازای آزادی چهار زندانی،نشان دهنده ذلت آمریکا و عزت جمهوری اسلامی بود این در حالی است که محافل سیاسی و رسانه ای آمریکا برای بازسازی چهره بین المللی خود در فضایی خودساخته و با فرافکنی و ابهام زایی تلاش می کنند ؛ مبادله پول را اقدامی در راستای برجام تحلیل کنند مسئله ای که مقامات جمهوری کاملا شفاف آن را رد می کنند و تاکید می نمایند که این دو موضوع هیچ ربطی به یکدیگر ندارند.
در این نوشتار
کوتاه تلاش شده با مروری مختصر به موضوع یاد شده ضمن اطلاع رسانی در خصوص اصل
موضوع و پیشینه آن، مهمترین واکنش های ابراز شده در این خصوص اطلاع رسانی شود.
روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال در گزارشی نوشت: « در ژانویه سال جاری میلادی و در جریان معامله¬ای برای آزادی 4 زندانی آمریکایی، یک هواپیمای باری بی¬نام از آمریکا با 400 میلیون دلار پول نقد به ایران فرستاده شده است. این پول¬ها که به دلیل قوانین داخلی آمریکا به دیگر ارزهای خارجی – بجز دلار- بوده است در بسته¬های چوبی در هواپیما بارگیری شده و در یک عملیات محرمانه به ایران منتقل شده است.» بر اساس این گزارش این پول¬ها شامل یورو و فرانک سوییس بوده و از بانک¬های مرکزی هلند و سوییس تهیه شده بود، که ارزش کلی آن 400 میلیون دلار آمریکا بوده است. همچنین بر اساس ادعای این روزنامه آمریکایی، مقامات آمریکایی به دلیل اینکه هنوز تحریم¬ها مانع انتقال بانکی این پول به ایران بود، این پولها را به صورت مستقیم به تهران انتقال داده¬اند. وال استریت ژورنال در گزارش روز سه شنبه خود ادعا کرده که این پولها نخستین قسط از بازگرداندن 1.7 میلیارد دلار از اموال بلوکه شده ایران در آمریکا است. بنا به این گزارش دولت ایران در سال¬های پایانی حکومت محمد رضا پهلوی قراردادهایی جهت خرید برخی تسلیحات نظامی با آمریکا منعقد کرده و پیش پرداخت آن را نیز پرداخته بود ، اما پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران، دولت جدید ایران این قراردادها را به صورت یکجانبه لغو کرده بود. تا اینکه سال 1360 و پس از تسخیر لانه جاسوسی دولت آمریکا مبلغ ۴۰۰ میلیون دلار پول ایران را بلوکه کرد. روند مصادره تا سال 94 ادامه داشت تا اینکه سال گذشته با حکم دادگاه لاهه به نفع ایران در پرونده شکایت ایران از توقیف اموال بلوکه شده، دولت آمریکا ملزم به بازگرداندن این پول شد و در نتیجه وزارت خارجه آمریکا دیماه گذشته اعلام کرد این مبلغ به علاوه یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار بهره این پول در سه دهه را به ایران پرداخته میکنند.
به گزارش وال استریت ژورنال مقامات آمریکایی در واکنش به این گزارش گفته¬اند دو موضوع آزادی زندانیان آمریکایی و آزاد کردن اموال بلوکه شده ایران از سوی آمریکا هیچ ارتباطی به یکدیگر نداشته و دو موضوع جداگانه بودند. با حکم دادگاه لاهه به نفع ایران در پرونده شکایت ایران از توقیف اموال بلوکه شده،(دیوان دعاوی ایران و آمریکا) دولت آمریکا ملزم به بازگرداندن این پول شد. این پول به عنوان اولین قسط از توافق 1.7 میلیارد دلاری به دست آمده میان دولت اوباما و ایران برای حل دعوای حقوقی چند ده ساله بر سر عدم انجام قرارداد نظامی میان دو کشور در سال 1979 پرداخت شد. باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا نیز در 17 ژانویه (27 دی 94) بدون اشاره به پرداخت 400 میلیون دلار پول نقد گفت: « با اجرای توافق هستهای زندانیان آزاد شده، زمان برای حل این مسئله نیز مناسب بود.»
* پرداخت ۴۰۰ میلیون دلار به ایران، علیرغم مخالفت وزارت دادگستری صورت گرفت؛
روزنامه آمریکایی والاستریتژورنال در ادامه این گزارش مدعی شده پرداخت ۴۰۰ میلیون دلار به ایران علیرغم مخالفت برخی از مقامهای داخل دولت اوباما انجام شده است..
دولت باراک اوباما سال گذشته اعلام کرد که با ایران به توافقی برای پرداخت ۱.۷ میلیارد دلار جهت تسویه بدهی کشورش در یک پرونده قدیمی قراردادهای تسلیحاتی رسیده است. کاخ سفید در آن زمان گفت که آمریکا موافقت کرده که علاوه بر رقم اصلی بدهی که ۴۰۰ میلیون دلار است، ۱.۳ میلیارد دلار هم بابت محاسبه نرخ تورم به ایران بپردازد. از آنجا که اعلام این موضوع همزمان با آزادی چهار زندانی آمریکایی بازداشتشده در ایران بود، نمایندگان کنگره، این دو موضوع را به یکدیگر مرتبط دانستند. قانونگذاران آمریکایی مدعی هستند که هدف از پرداخت دستکم بخشی از این مبلغ، باجدهی به ایران برای آزاد کردن زندانیهای آمریکایی بوده است. والاستریتژورنال، روز چهارشنبه 13 مرداد 95 (3 آگوست 2016) گزارش داده بود که دولت اوباما همزمان با آزادسازی زندانیها مبلغ ۴۰۰ میلیون دلار پول نقد را با هواپیما به تهران انتقال داد. این روزنامه بامداد روز پنجشنبه 14 مرداد 95 (4 آگوست 2016)، از قول منابع آگاه میگوید اقدام دولت اوباما علیرغم ابراز نگرانیهای مقامهای ارشد وزارت دادگستری آمریکا با انتقال یک هواپیمای حامل پول نقد به تهران انجام شده است.
این در حالی است که علی شمخانی دبیر شواری عالی امنیت ملی نیز در واکنش به خبرهای انتشار یافته در خصوص پول انتقال یافته به ایران و اصل ماجرا گفت: « دریافت ۴۰۰ میلیون دلار از طلب جمهوری اسلامی ایران از آمریکا مربوط به پرونده خریدهای نظامی پیش از انقلاب بوده و ارتباطی به مذاکرات هستهای نداشته است.» (خبرگزاری تسنیم ۱۸/05/۱۳۹۵)
ظریف وزیرخارجه نیز گفت: « به صراحت می¬گویم پرونده زندانیان ربطی به برجام نداشت و این موضوع از یک سال و نیم پیش در حال پیگیری بود و آزادسازی زندانیان تا زمان برجام کاملاً اتفاقی بود.» (برنامه نگاه یک،29/10/94)
جمع بندی
................
اعطای 400 میلیون دلار به ایران در ازای آزادی چهار زندانی،نشان دهنده ذلت آمریکا و عزت جمهوری اسلامی بود این در حالی است که محافل سیاسی و رسانه ای آمریکا برای بازسازی چهره بین المللی خود در فضایی خودساخته و با فرافکنی و ابهام زایی تلاش می کنند ؛ مبادله پول را اقدامی در راستای برجام تحلیل کنند مسئله ای که مقامات جمهوری کاملا شفاف آن را رد می کنند و تاکید می نمایند که این دو موضوع هیچ ربطی به یکدیگر ندارند. در یک نگاه کلی ، موضوع مبادله چهار زندانی بیانگر این واقعیت است که به جای خوش بینی و مدارا باید با قاطعیت ایستادگی کرد. در خصوص برجام هم این موضوع کاملا صادق است؛ بدین معناکه اگر قرار است غرب به ویژه آمریکا به بد عهدیهای خود پایان بخشد باید با اقتدار و قاطعیت در چارچوب برجام (شروط مقام معظم رهبری) در برابر طرف غربی ایستاد و مطالبهگر بود.
................................................
پژوهش خبری صدا و سیما// پژوهشگر: مرتضی هوشیار