رتبه بندی شرکت ها، ابزار جذب سرمایه گذاری خارجی

*ثبت شرکت رتبه بندی با حداقل سرمایه پنج میلیارد تومانی

سخنگوی سازمان بورس حداقل سرمایه برای تاسیس این شرکت ها را 5 میلیارد تومان اعلام کرد و از افراد علاقه مند که تمایل دارند در چارچوب دستورالعمل مذکور، موسسه رتبه بندی ثبت کنند، دعوت کرد تا در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهند.

رییس سازمان بورس افزود: بستر صدور مجوز برای فعالیت شرکت های رتبه بندی از طریق سازمان بورس مهیا شده است.

فطانت با تاکید بر تخصصی بودن فرایند رتبه بندی بنگاه های اقتصادی گفت : شرکت های رتبه بندی بر اساس اعتبار مستقل خود، ریسک سرمایه گذاری در بنگاه های اقتصادی را تعیین خواهند کرد، لذا تجربه و دانش مدیران و شرکای این دست از موسسات بسیار مهم است؛ بنابراین در دستور العمل شرکت های رتبه بندی، شاخص های استانداردی برای احراز صلاحیت متقاضیان پیش بینی شده است.

*شرکت های رتبه بندی، پل میان بازار سرمایه ایران و اقتصاد بین المللی

سخنگوی سازمان بورس با اشاره به اینکه نهاد مالی جدید رتبه بندی از جمله نهادهایی است که بازار سرمایه کشور را به بازار سرمایه دنیا پیوند می زند، افزود: ترجیح ما این است که این کار با مشارکت افرادی صورت بگیرد که فناوری این کار را در اختیار دارند، زیرا روش های اعتبار سنجی به تخصص و درجه بالای علمی و کاربردی نیاز دارد، از همین رو بهتر است فرایند فعالیت شرکت های رتبه بندی به صورت جوینت ونچر صورت گیرد.

*بنگاه های اقتصادی رتبه اعتباری دریافت می کنند

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد که تمامی شرکت هایی که اسامی شان در بازار ثبت شده و سهامشان در این بازار عرضه شده، به تدریج و پس از راه اندازی اولین شرکت رتبه بندی باید اقدام به دریافت رتبه اعتباری کنند.

فطانت ادامه داد: بنابراین یکی از مشتریان این کار به صورت بالقوه شرکت هایی هستند که پیشتر در بازار سرمایه به ثبت رسیده اند. بدین ترتیب سرمایه گذاران می توانند بر اساس معیار ریسک هر شرکت، به سرمایه گذاری اقدام کنند.

وی افزود: در حال حاضر موضوع رتبه بندی برای شرکت های اقتصادی الزامی نیست اما به تدریج ملزم به دریافت رتبه اعتباری خواهند بود.

فطانت با تاکید بر اینکه فصل جدید ارتقای شفافیت بازار سرمایه در راه است عنوان کرد: این امر در چارچوب هدفی است که سازمان بورس و اوراق بهادار برای ارتقای شفافیت بازار دنبال می کند.

*عرضه کنندگان اوراق بدهی و بانک ها، مشتریان موسسات رتبه بندی

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار به اهمیت تامین مالی شرکت ها از طریق اوراق بدهی و صکوک تاکید کرد و ادامه داد: یکی از عواملی که در آینده موجب رشد بازار می شود، توسعه بازار بدهی و بازار صکوک است.

فطانت به نامه تیر ماه سال جاری رئیس جمهور خطاب به معاون اول با موضوع نقش بازار سرمایه در تامین مالی بنگاه های اقتصادی اشاره کرد و گفت: با کوشش سازمان بورس تامین مالی بنگاه ها با رشد بالایی روبرو بوده است.

فطانت با بیان اینکه بازار سرمایه سال گذشته بیش از 100 هزار میلیارد تومان تامین مالی را در بخش های مختلف سامان داده بود، گفت: عمده این ارقام مربوط به صکوک، تامین مالی از طریق صندوق های سرمایه گذاری و غیره بود.

وی با ذکر این نکته که هم اکنون ارزش اوراق صکوک مورد معامله در بازار 18500میلیارد تومان است، گفت: پیش بینی می شود که در سه سال آینده بازار صکوک با بازار اوراق هم تراز شود.

سخنگوی سازمان بورس افزود: ارزش این بازار در چند سال گذشته از رشد بالایی برخوردار بوده است. حجم اوراق قابل معامله در بازار بورس و فرابورس در ابتدای فعالیت دولت، سه هزار و 900 میلیارد تومان بود که هم اکنون به 18 هزار و 900 میلیارد تومان رسیده است.

رئیس سازمان بورس ادامه داد: نقش بازارسرمایه در تامین مالی شرکت ها روزبه روز افزون خواهد شد و این موضوع یک بازار بالقوه در اختیار شرکت های رتبه بندی قرار خواهد داد.

وی ابراز داشت: در بودجه 95 و همچنین برنامه ششم توسعه، موضوع تبدیل بدهی به اوراق بهادار و همچنین تامین مالی شرکت های بزرگ و متوسط از طریق بازار سرمایه مورد توجه جدی قرار گرفته است. بر این اساس عرضه کنندگان اوراق بدهی و بنگاه های اقتصادی، مشتریان جدید موسسات رتبه بندی خواهند بود. بنابراین از این پس، اوراقی که به عنوان صکوک منتشر می شوند، مشمول رتبه بندی خواهد شد و سرمایه گذاران هنگام شکل دهی پرتفوی خود می توانند از این رتبه بندی اعتباری استفاده کنند.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه به سرمایه گذاران خارجی و عرضه اوراق بدهی در خارج از کشور اشاره کرد و ابراز داشت: پیرو ارتباطات برقرار شده، بورس کره جنوبی اعلام آمادگی کرده تا انواع اوراق بهادار ایران با اولویت صکوک دولتی را در بازار سرمایه این کشور به فروش برساند. بدیهی است هر گونه عرضه اوراق بهادار چه در کره و چه در سایر کشورها بر اساس ارزیابی ریسک صورت می گیرد.

فطانت افزود: به دلیل اینکه عمده این بانک ها در بورس فعالیت می کنند، احتمالا اولین گروهی خواهند بود که برای رتبه بندی اقدام می کنند و این رویکرد در افزایش شفافیت بازار مالی کشور تاثیر گذار است.

*فعالیت موسسات رتبه بندی با مجوز سازمان بورس

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان این نکته که در ماده 25 قانون رفع موانع تولید، مباحث مهمی با موضوع تاسیس شرکت های رتبه بندی ذکر شده است ابراز کرد: میزان تامین مالی شرکت ها، متناسب با ریسکی است که هرکدام از این شرکت ها خواهند داشت؛ اگر ریسک اعتباری بالایی داشته باشند می توانند از تامین مالی بالاتر و اگر ریسک اعتباری پایین تری داشته باشند می توانند از تامین مالی نازل تری برخوردار شوند و از این جهت یک بازار رقابتی را ایجاد کنند.

وی ادامه داد: بر اساس این دستورالعمل از این پس استفاده از کلمه رتبه بندی توسط شرکت هایی که نزد سازمان ثبت شرکت ها، ثبت می شوند، عملی نیست، مگر اینکه مجوز سازمان بورس را دریافت کرده باشند. در دستورالعمل شرکت های رتبه بندی نیز قید شده که تبلیغ رتبه بندی در ایران برای شرکت هایی که مجوز سازمان بورس را ندارند غیرمجاز است. همچنین تبلیغ رتبه ای که توسط شرکتها از موسساتی اخذ می شود که مجوز سازمان را ندارند غیرمجاز است. در عین حال، ایجاد و تاسیس هرگونه دفتر، شعبه یا بخش توسط هر گونه شرکت رتبه بندی که مجوز سازمان را ندارد، غیرمجاز است.

*رسالت سازمان بورس؛ تشکیل بازار سرمایه حرفه ای

سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اینکه به دنبال تبدیل بازار سرمایه به یک بازار حرفه ای هستیم، بیان داشت: در بازار حرفه ای افرادی که دانش کافی از فرایند سرمایه گذاری ندارند می توانند فعالیت های اقتصادی خود را به نهاد های حرفه ای واگذار کنند. هم اکنون 449 نهاد مالی ثبت شده تحت نظارت سازمان بورس در قالب 8 نهاد فعالیت می کنند و با آمدن موسسات رتبه بندی به عنوان نهاد نهم، امید داریم بحث سرمایه گذاری حرفه ای را در بازار ترویج کنیم.

*امکان همکاری با شرکت های رتبه بندی معتبر بین المللی

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به تجربه سایر کشورها در خصوص موضوع رتبه بندی اعتباری گفت: تعداد موسسات بزرگ رتبه بندی در جهان محدود است. اگر شرکت های رتبه بندی معتبر بین المللی برای حضور در ایران ابراز تمایل کنند، درخواست آنها رسیدگی خواهد شد و در صورت پذیرش شرایط، امکان همکاری با آنها پیش بینی شده است.

*برجام ریسک سرمایه گذاری در ایران را کاهش داد

فطانت بیان کرد: با توجه به اینکه ریسک پذیری شرکت ها بر اساس رتبه کشورها محاسبه می شود، کاهش میزان ریسک سرمایه گذاری کشور، یکی از موارد تاثیر گذار در جذب سرمایه گذاری خارجی است.

وی افزود: رتبه خطر پذیری سرمایه گذاری کشور ما، قبل از برجام B+ بود که هم اکنون به BB- ارتقا یافته است. در واقع میزان ریسک سرمایه گذاری از شاخص B مثبت به BB منفی کاهش یافته است.

*اطلاعات مالی شرکت ها محفوظ است

سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر حفظ اطلاعات مالی شرکت ها نزد بنگاه های رتبه بندی عنوان کرد: کنترل اطلاعات و حفظ آنها به صورت ساختار یافته و کامل در این دستورالعمل دیده شده است. زمانی که یک شرکت رتبه بندی به یک بنگاه اقتصادی وارد می شود بدیهی است که به بخشی از اطلاعات مالی آن شرکت دسترسی خواهد داشت به همین دلیل در دستور العمل این بنگاه ها به صراحت محرمانه بودن اطلاعات مالی ذکر شده است.

فطانت افزود: در صورتی که شرکتی به طور داوطلبانه به گزارش های رتبه بندی خود نیاز داشت ، می تواند به آن دسترسی داشته باشد.

وی ادامه داد: شرکت های رتبه بندی باید بخش های مستقل مربوط به رتبه سنجی را داشته باشند، از اشخاص دارای اعتبار استفاده کنند، روش های اعتبار سنجی تعریف شده را مدنظر قرار دهند و استقلال خود را در زمان بررسی رتبه اعتباری حفظ کنند.

رئیس سازمان بورس ادامه داد: این اطمینان برای بنگاه های اقتصادی وجود دارد که برای رتبه سنجی، ساختار منسجم و مدونی طراحی شده و همه فعالیت ها منطبق با روش تعریف شده پیش می رود.

*رتبه بندی؛ کاهش ریسک بنگاه های اقتصادی

سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: یکی از وظایفی که مدیران و سیاست گذاران در بخش های مختلف دارند، کاهش ریسک است. بدیهی است که برای بهبود هر وضعیتی، بررسی شرایط لازم است و مدیران باید برنامه ای را تدوین کنند که به کاهش ریسک منجر شود. بر این اساس شرکت های رتبه بندی با ارائه اطلاعات منطقی و عقلانی به مدیران، می توانند در کاهش ریسک سرمایه گذاری نقش آفرین باشند.

وی ادامه داد: وظیفه ای که در قانون برای ما هدف گذاری شده، توسعه بازار شفاف و منصفانه است و یکی از ابزار های شفافیت بازار اعلام درجه ریسک پذیری شرکت های اقتصادی است. زمانی که سهامداران از میزان ریسک شرکت سرمایه پذیر مطلع می شوند از مدیران، برنامه های اثر بخش کاهش ریسک را مطالبه خواهند کرد و در نهایت بنگاه های اقتصادی ملزم به بهبود شرایط موجود خواهند شد. مطالبه عمومی نظام خودکنترلی را ایجاد می کند و این مسیر، موسسات اقتصادی را در مسیر مناسب تری قرار خواهد داد.

فطانت افزود: رتبه بندی فضای شفافی حاصل خواهد کرد که موجب اطمینان سرمایه گذاران است. از طرف دیگر هرچه شفافیت اطلاعات بنگاه های اقتصادی افزایش و درجه ریسک پذیری کاهش یابد، امکان تامین مالی آنها با سهولت بیشتری فراهم می شود.

*اعتبار، اصل فعالیت موسسات رتبه بندی

رییس سازمان بورس بیان کرد: در دنیا معمولا عملکرد موسسات رتبه سنجی با اعتباری که خود کسب کرده اند ارزیابی می شود. زمانی که ارزیابی های متعدد شرکت های رتبه بندی دارای صحت بود به این معنی است که بنگاه مذکور فعالیت مثبتی داشته و اعتبار لازم را کسب خواهد کرد. بنابراین، اعتبار موسسه پیش فرض اصلی تداوم فعالیت آن است. عملکرد شرکت های رتبه بندی اطمینان یا عدم اطمینان سرمایه گذاران را رقم خواهد زد و صحت اطلاعات اعلام شده اعتبار این موسسات را تعیین خواهد کرد.

*رتبه بندی شرکت ها، ابزار جذب سرمایه گذاری خارجی

فطانت یکی از مهمترین روش های تامین مالی را صدور اوراق بهادار به خارج از کشور دانست و بیان کرد : از الزامات صدور این اوراق سنجش میزان ریسک پذیری آنها است، بنابراین برای سرمایه گذاران خارجی که قصد خرید این اوراق را دارند ارزیابی ریسک از اهمیت بالایی برخوردار است.

وی افزود: ارتباط بازار مالی ما و سایر کشور ها باید بر اساس یک ادبیات مشترک شکل بگیرد و از جمله دال های این ادبیات ارزیابی ریسک اوراق و ناشرین است.

در پایان رییس سازمان بورس و اوراق بهادار خاطر نشان کرد: از امروز آمادگی داریم تقاضای افراد حقیقی و حقوقی را که به تاسیس شرکت رتبه بندی علاقه مند هستند ،س بررسی کنیم.