تعلیق محدودیت های ایران در گروه ویژه اقدام مالی

گروه ویژه اقدام مالی (فَت اف) که یک نهاد بین المللی برای مبارزه با پولشویی است روز جمعه اعلام کرد برخی از محدودیت ها را علیه ایران، به مدت یک سال به حال تعلیق درآورد. امریکا یکی از اعضای اصلی 37 عضو گروه ویژه اقدام مالی (FATF) است که همواره برای نگه داشتن  ایران در  فهرست سیاه این گروه،  (فت اف )را تحت فشار قرار داده بود.

 این  گروه از سال 2007 نام ایران را در فهرست های عمومی خود ذکر و از سال 2009 از کشورها تقاضا کرده بود که علیه  ایران و موسسات مالی آن «اقدام متقابل» بعمل بیاورند، از افتتاح شعب برای آنها در کشورهای خود خودداری کنند و مراقب راههای احتمالی دور زدن این تحریم ها توسط ایران باشند.

جمهوری اسلامی ایران براساس قوانین داخلی و الزامات بین المللی در طی این سالها اقدامات متعددی انجام داده است که سرانجام توسط گروه ویژه اقدام مالی به رسمیت شناخته شد و برخلاف تمایل گروه ها و کشورهای متخاصم (از جمله نامه سرگشاده اتحاد علیه ایران هسته ای که در روزهای اخیر به صورت سرگشاده منتشر شد و از گروه ویژه،  تقاضای تداوم صدور دستور اعمال متقابل علیه ایران را کرده بودند)، گروه ویژه با توجه به اقدامات فنی و مذاکرات بعمل آمده به مدت یکسال محدودیت علیه کشورمان را برداشت.

این بیانیه و تغییر متن آن بعد از هشت سال پیام مهمی برای کشورهای اروپایی و بانک هایی که امکان همکاری با ایران را نداشتند به همراه خواهد داشت به ویژه اینکه چند روز پیش ایران برای خرید هواپیما از شرکت امریکایی بوئینگ با مقام های این شرکت به توافق رسید.

این دو اقدام در شرایطی رخ داد که با گذشت یکسال از توافق هسته ای میان ایران وپنج بعلاوه یک، به دلیل کارشکنی های امریکا، بانک ها وموسسات مالی وشرکت های خارجی از تعامل با ایران این نگرانی را داشتند که تحت تحریم قرار گیرند.

این موضوع انتقاد شدید مقام های کشورمان را به دنبال داشت بطوریکه محمدجواد ظریف وزیر خارجه در سفر اخیر اورپایی خود در اسلو گفت:« اعتقاد دارم که آمریکا روی کاغذ تحریم ها را لغو کرده است، اما واشنگتن برای از بین بردن آثار روانی مقرراتی که طی چند دهه اخیر اعمال کرده است، باید اقدامات موثرتری انجام دهد.

از سویی با توجه به نقش برجسته امریکا در گروه ویژه اقدام مالی، تعلیق محدودیت های ایران از سوی  این گروه آن هم پس از توافق ایران و شرکت امریکایی بوئینگ می تواند حاوی این پیام از سوی امریکا برای تهران باشد که واشنگتن حاضر نیست از فواید برجام بی بهره باشد و تا زمانیکه راه بر شرکت های امریکایی برای سرمایه گذاری در ایران با مانع روبرو شود، کاخ سفید می تواند در مسیر اجرای برجام مانع تراشی کند.

البته در این مسر امریکایی ها بهانه خودرا هم دارند و آن متهم کردن ایران به حمایت از تروریسم ، نقض حقوق بشر و فعالیت های موشکی است، با این حال این ادعاها در  حالی است که ایران در خط مقدم مبارزه با تروریسم تکفیری در منطقه است و همه می دانند که گروههای تروریستی نظیر داعش، النصره و... از سوی متحدان امریکا حمایت مالی وتسلیحاتی می شوند.

با این حال،  با توجه به اینکه گروه ویژه مالی به مدت یکسال محدودیت ها علیه ایران را تعلیق و اعلام کرده است، ایران تا اجرای کامل این برنامه در فهرست سیاه باقی خواهد ماند و اگر در پایان یک سال تعلیق، پیشرفت کافی نکرده باشد، این محدودیت ها بار دیگر اعمال خواهند شد،  ممکن است این تصور پیش بیاید که شاید امریکایی ها می کوشند در طول یکسال آینده تهران را به محدود کردن حمایت های خود از گروه‌های مقاومت حزب الله و حماس متقاعد کنند. اما با توجه به پیشگامی تهران در مبارزه با تروریسم تکفیری و  اینکه بیشتر قراردادهای اقتصادی وسرمایه گذاری ها در یک پروسه بلند مدت اجرایی است، شکل گیری چنین توافق هایی در ماههای پیش رو نمی تواند در موضوع حمایت ایران از مقاومت تاثیرگذار باشد.

از این رو به نظر می رسد دستاویزهای امریکا برای حفظ فشار بر ایران پس از توافق هسته ای بیش از آنکه واقعی باشد، بهانه هایی برای جلوگیری از این است که فرصت های اقتصادی ایران نصیب اروپا نشود، تا خود از این فرصت ها بهره مند شوند.

قرارداد حدود 17 میلیارد دلاری  خرید 100 هواپیمای مسافربری  از بوئینگ نمونه ای از این فرصت سازی های دولت امریکا برای شرکت های امریکایی است و احتمالا هر چه این توافق ها افزایش یابد، باید شاهد کاهش اهرم های فشارها باشیم.

---------------------

بررسی و تحلیل / رضا  محمدمراد