چرا منامه به یک باره سیاست سرکوب را شدت بخشیده است؟

در روزهای اخیر دولت اقلیت و تمامیت خواه بحرین بر شدت و گستره اقدامات سرکوب گرانه خود علیه جنبش معترض مردمی (که اکثریت جمعیت این کشور را تشکیل می دهند و خواسته ای جز پایان دادن به بی عدالتی ها و تبعیض های موجود ندارند ) افزوده است. در این راستا ابتدا جمعیت الوفاق (که نهادی متشکل از احزاب و گروههای سیاسی معترض با تاکید بر استفاده از شیوه های مسالمت آمیز و رد توسل به خشونت است ) بنا به درخواست وزیر دادگستری این کشور به همراه دو نهاد خیریه دیگر بنا به درخواست وزیر کار این کشور منحل شدند و سپس تبلیغات شدیدی علیه دریافت خمس از سوی علما و مراجع شیعه بحرین  به عنوان یکی از ارکان و فریضه های دینی به راه افتاد و در نهایت دستور سلب تابعیت آیت الله  عیسی قاسم از مراجع این کشور صادر شد .

حال اینجا دو سوال مطرح است: نخست اینکه چه عواملی موجب شد دولت بحرین به یک چنین اقداماتی دست بزند آن هم در حالی که اعتراض ها در مقایسه با گذشته تاحدودی فروکش کرده بود ؟ دوم اینکه توسل به این اقدامات سرکوب گرانه چه آثار و پیامدهایی می تواند در پی داشته باشد و چه چشم اندازی را می توان برای جنبش اعتراضی بحرین در وضعیت کنونی تصور کرد ؟

در پاسخ به سوال نخست باید گفت با توجه به اینکه دولت اقلیت بحرین استقلال عمل ندارد و دست نشانده عربستان محسوب می شود از این رو دور جدید اقدامات سرکوب گرانه منامه را باید در راستای سیاست های عربستان و در پاسخ به درخواست این کشور ارزیابی کرد.از این دید عربستان ازچند ماه پیش سیاست حذف مخالفان را با پرونده سازی علیه آیت الله  نمر و اعدام وی آغاز کرده است و اکنون انتظار دارد متحدان و نوچه های این کشور نیز همان برخورد را با مخالفان و بخصوص علمای شیعه در پیش بگیرند. البته از آن پس یکسری تحولاتی روی داده که به نظر می رسد هم عربستان و هم متحدان آن را در برخورد با مخالفان شیعه جسورتر و گستاخ تر کرده است: نخست زدن برچسب تروریست به حزب الله در نشست های جده و استانبول  و کسب موافقت ضمنی کشورهای اسلامی بود دوم علنی تر شدن عادی سازی روابط عربستان و متحدان عرب آن با رژیم صهیونیستی و حرکت آن به سمت ائتلاف نظامی با این رژیم است. سوم ترمیم روابط عربستان با امریکا پس از فضای تنش آمیزی بود که برای مدتی بر روابط دو کشور سایه افکنده بود. و چهارم خارج کردن عربستان از فهرست کشورهای ناقض حقوق کودک سازمان ملل بعد از تهدید این کشور به قطع کمک های مالی خود به نهادهای تابع این سازمان است.نتیجه ای که از این بخش می توان گرفت این است که هرچه عربستان به سمت رژیم صهیونیستی حرکت می کند و یا به ترمیم روابط خود با امریکا می پردازد و به قدرت مالی خود در تغییر موضع سازمان ملل اطمینان پیدا می کند ، در اتخاذ سیاست های خصمانه با ایران و متحدان طبیعی آن در منطقه و همچنین در برخورد با شیعیان معترض مصرتر می شود .

اما در پاسخ به آثار و پیامدهای دور جدید اقدامات سرکوب گرانه دولت بحرین می توان گفت که تجربه نشان داده است که این اقدامات معمولا نتیجه عکس می دهد و معترضان را نیز بر آن می دارد که به رویکردهای غیرمسالمت آمیز روی آورند.نکته قابل توجه و تامل در این میان این است که دولت بحرین در دور جدید اقدامات خود عمدتا کسانی را مورد هدف قرار داده است که به رویکردهای مسالمت آمیز در جنبش اعتراضی اعتقاد داشتند و این نشان می دهد که دولت منامه بنا به درخواست عربستان، معترضان را به سمت اتخاذ رویکردهای غیرمسالمت آمیز سوق می دهد تا بهانه لازم را برای اجرای سناریوی مورد نظر خود داشته باشد. از این رو به نظر می رسد معترضان و انقلابیون کماکان خواهند کوشید پایبندی خود را به شیوه های مسالمت آمیز حفظ کنند اما با این حال این احتمال نیز وجود دارد که آنها نیز در صدد دفاع از خود بر آیند که این می تواند بحرین را وارد تونل تاریک سازد.

--------------------------

تحلیل گر:احمد کاظم زاده