امارات اعلام کرد به مداخله نظامی در یمن پایان داده است

انور قرقاش وزیر مشاور در امور خارجی دولت امارات عربی متحده اعلام کرد جنگ عملا برای نیروهای اماراتی در یمن پایان یافته است. 

وی افزود: ما به دنبال تمهیدات سیاسی هستیم و نقش سیاسی ما در حال حاضر انتقال مسئولیت ها به یمنی‌ها است.

بایستی اشاره کرد که تصمیم امارات به عنوان یک متحد پر و پا قرص سعودی ها در منطقه از اهمیت بسیار زیادی در ارتباط با جنگ در یمن برخوردار است.  هر چند این تصمیم از حیث زمان غیرمنتظره است زیرا پیامدها و بازتاب هایی بر ائتلاف عربی به سرکردگی سعودی ها در منطقه باقی می گذارد. اما آنچه می توان در وهله اول در این رابطه بیان کرد این است که تصمیم ابوظبی را می توان در سطوح علل اولیه خروج از یمن؛ اختلافات میان عربستان و امارات برسر جنگ یمن و میزان تحقق اهداف در یمن و منطقه مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. 

در زمینه علت اولیه تصمیم ابوظبی برای خروج از یمن،  در درجه اول ناشی از افزایش هزینه های جنگ بی سرانجام یمن است. استنتاج تحلیل گران این است که از نظر ابوظبی جنگ یمن تبدیل به جنگ فرسایشی شده است. 

بنا به گزارش رسانه ها دولت امارات بیشترین مشارکت را به لحاظ عملیاتی همراه عربستان سعودی در یمن داشته  و بیشترین تلفات انسانی و مادی را بعد از عربستان متحمل شده است و براساس آمار غیر رسمی بیش از 100 نظامی این کشور در جنگ ها و رویارویی های میدانی کشته شده اند. بارزترین آن کشته شدن 52 نظامی اماراتی بر  اثر اصابت یک موشک انصار ا... به پایگاه آنها در ماه سپتامبر سال 2015 بود. همچنین سه بالگرد این کشور سرنگون شده و سرنشینان آنها کشته شده اند. 

در رویکرد دیگر تصمیم امارات برای خروج از یمن به معنای یکجانبه گرایی در میان اعضای شورای همکاری خلیج فارس و شکاف در این شورا محسوب می شود. بدون شک دولت امارات برای این اقدام خود با سعودی ها هماهنگ نکرده است زیرا در اوج مذاکرات کویت وهمچنین فروپاشی آتش بس اعلام خروج ابوظبی از یمن به معنای تضعیف موضع عربستان سعودی خواهد بود. 

عامل دیگر ناتوانی ابوظبی برای ادامه جنگ در یمن به علت اختلافاتی است که میان عربستان و امارات درباره فرایند سیاسی پایان دادن به جنگ از راه مسالمت آمیز وجود دارد. امارات از خالد بحاح نخست وزیر و معاون سابق رئیس جمهوری فراری یمن حمایت می کرد. اما عزل بحاح هم پیمان امارات توسط عربستان که به وسیله منصور هادی صورت گرفت و تعیین ژنرال محسن الاحمر که به جنبش اخوان المسلمین نزدیک است به عنوان معاون رئیس جمهوری فراری یمن،  اختلافات میان ابوظبی و ریاض را افزایش داده است. عربستان به همراه نیروهای وفادار به منصور هادی در حال جنگ با نیروهای علی عبدالله صالح است، در حالیکه که امارات این موضع عربستان را قبول ندارد و حتی برخی از افراد خانواده عبدالله صالح و افراد نزدیک به وی را پناه داده است. ابوظبی تلاش می‌کند تا ارتباط بین انصارالله و عبدالله صالح را از بین ببرد تا طرفداران صالح بتوانند در مذاکرات شرکت کنند. 

در خلال عملیات نظامی عربستان و امارات در یمن، سعودی‌ها بیشتر در شمال این کشور حضور دارند، در حالیکه در جنوب یمن، اماراتی‌ها هستند. در این زمینه روزنامه القدس العربی، می نویسد که امارات سعی دارد با خالد بحاح توافقنامه‌ای را امضا کند که براساس آن، خالد بحاح بر استان‌های جنوبی متمرکز شود و اولویت خود را آزادسازی این استان‌ها قرار دهد. در این میان همکاری ابوظبی با خالد بحاح نگرانی ریاض را به همراه داشته است. از طرف دیگر همکاری بین خالد بحاح و امارات با عصبانیت منصور هادی که عامل سعودی‌ها است مواجه شده است. از این رو این نگرانی‌ را دامن زده است که یمن به قسمت جنوبی و شمالی تقسیم گردد امری که سعودی‌ها از آن واهمه دارند که در صورت تجزیه یمن، بار دیگر قسمت جنوبی این کشور دست مخالفان عربستان بیافتد.

نکته دیگر در ارتباط با عقب نشینی ابوظبی از جنگ در یمن افزایش انتقادهای بین المللی از جنگ مذکور است. بنا به گزارش ها در یمن نزدیک به ده هزار غیرنظامی کشته شده اند و بیش از 20 هزار غیرنظامی زخمی شده اند و این مساله با واکنش بان کی مون دبیرکل سازمان ملل روبرو شد و وی  نام عربستان و متحدانش  را در  در فهرست سیاه کشورهایی که کودکان را می کشند قرار داد هر چند چند روز بعد با تهدید و تطمیع ریاض نام عربستان را   از فهرست یادشده حذف کرد با این حال این اقدام ثابت کرد که ائتلاف سعودی در کشتار غیر نظامیان در یمن دست داشته است 

و در این شرایط ابوظبی سعی می کند خود را از انتقادات بین المللی دور نماید.  امارات نمی خواهد در فهرست سیاه سازمان ملل قرار گیرد به همین دلیل تصمیم گرفته است که خسارت هایش در جنگ یمن  را کم نماید و به شکل تدریجی از آن خارج شود. 

سرانجام دلیل دیگر گسست ابوظبی از اتحاد با سعودی ها در جنگ محقق نشدن اهداف امارات در یمن است. سعودی ها تلاش می کردند دولت فراری یمن را به قدرت در این کشور بازگردانند و به دنبال از بین بردن ائتلاف حوثی ها و هواداران علی عبدا... صالح رئیس جمهوری سابق یمن بودند. این اهداف تحقق نیافته اند. جنگ یمن به هیچ وجه  در راستای تحقق اهداف ملک سلمان و پسرش قرار نگرفت  و این مسأله به تدریج در رسانه‌های عربی نیز انعکاس پیدا کرده است. سعودی‌ها بر این نظر بودند که برای یک یا دو ماه حداکثر وارد یمن می شوند. اما عملیات نظامی در یمن با سختی مواجه شده است، مشکل دیگر بار سنگینی اقتصادی است در شرایطی که کاهش درآمدهای نفتی بر متحدان عربستان سعودی در جنگ یمن تحمیل شده است. 

در عین حال مقامات ابوظبی تلاش می کنند بر شکست خود در یمن لاپوشانی نمایند. ابوظبی مدعی است که هدف اصلی از ورود به جنگ یمن، یعنی کنترل جنوب این کشور و عقب راندن نیروهای انصارا... به شکل های مختلف محقق شده است و نیروهای حوثی از این منطقه به مواضع خود در شمال عقب نشینی کرده اند و نیروهای اماراتی همچنان از فرودگاه عدن و کاخ ریاست جمهوری در المعاشیق حمایت می کنند.

............................................

بررسی و تحلیل/ علی حبیبی